Şafii mezhebine gore cenaze namazının şartları nelerdir?Kılınacak cenaze namazı icin şu şartlar aranır:
Cenaze musluman olmalıdır. Gayr-ı muslim ile munafıklığı acık kişiler uze­rine cenaze namazı kılınmaz. Ayette, "Onlardan olen hicbirine asla namaz kılma, onun kabri başında da durma. Cunku onlar, Allah ve Rasûlunu inkÂr ettiler de fÂsık olarak olduler" (Tevbe sûresi, 84. ayet) Cenazeler birbirinden ayırt edilemezse, butun cenazeleri yıkayıp namazlarını kılmak vacibtir. "Eğer musluman ise" diye niyet edilerek her birinin namazı ayrı ayrı kılınır ve namazda şoyle dua edilir: "AllÂhummağfîr lehû in kÂne muslimen" İntihar eden kişi diğer cenazeler gibi yıkanır ve onun na­mazı kılınır. Cenaze, kafirlerle yapılan bir savaşta olen şehit olmamalıdır. Kafirlerle savaş sırasında şehit olan kişi Allah katında olu olmadığından ne yıkanır ne de namazı kılınır. Şehit kan bulaşmış elbisesiyle kefenlenir. (Hanefi mezhebine gore şehit yıkanmaz ama cenaze namazı kılınır) Olu temiz, yıkanmış, kefene sarılmış olmalıdır. Cenaze namazı kılacak olanların temiz ve abdestli olmaları, setr-i avret uzere bulunmalar ve kıbleye yonelmeleri şarttır. Diğer namazları bozan şeyler, cenaze namazını da bozar. Cenaze, cemaatın onunde bulunmalıdır. Cemaatin uc saf halinde olması, ilk safların uzun olması mustehaptır. Cenaze namazının kılınabilmesi icin olunun bir organı bulunmalıdır. Bir patlama sonucu olen Muslumanın bir organı bulunursa organ yıkanır ve uzerine cenaze namazı kılınır. Duşuk olup ağlayan cocuğun hukmu buyuklerin hukmu gibidir. Canlılık emaresi gostermeyen, dort ayı doldurmamış duşuğun cenaze namazı kılınmaz. Cenaze namazı ayakta kılınmalıdır. Cenaze namazının rukû ve secdesi yoktur. Cenaze namazında imam, ce­naze erkek ise başı hizasında, kadın ise kuyruk sokumu hizasında durur. Cenazenin yere veya yuksek bir taş uzerine konulması lazımdır. İnsanların elleri veya binek uzerindeki cenaze namazını kılmak da caizdir. Cenaze namazında cemaat şart değildir. Bir kişi kılarsa bile bu farz eda edilmiş olur. Kadının cenaze namazı kılması da sahihtir. Ancak erkekler bulundu­ğu halde cenaze namazını sadece kadınlar kılarsa, farz eda edilmiş olmaz. Cemaatin coğalması icin cenaze na­mazı geciktirilmez. Cenaze yakını, başkaları kıldıktan ve cenaze defnedildikten sonra bile olsa cenaze namazını kılabilir.
Bir arada bulunan birkac cenaze icin tek bir namaz kılmak caizdir. Gıyabi cenaze namazı kılmak yani bir başka beldede bulunan cenazenin namazını kılmak da caizdir.
Cenazeyi başka bir beldeye nakletmek mekruhtur. İmam Şafi ’ ’ye gore Mekke'ye, Medine'ye veya Beyt-i Makdise yakın yerde vefat edenin cenazesini bu yerlere nakletmek caizdir.
Cenaze gomuldukten sonra bir mazeret olmaksızın cenazeyi başka bir yere nakletmek veya başka bir şey icin kabri acmak haramdır.
Cenaze namazını kıldırmada en yakınından başlamak uzere akrabaların cenaze namazını kıldırması tercih edilir.
Cenaze namazının, mescidin dışında, cenaze namazı icin tahsis edilen yerde kılınması sunnettir. Mescitte kılınmasında ise sakınca yoktur.
Olunun borcu varsa acele uzere odemek ve vasiyetini yerine getirmek sunnettir.
Kaynak: Hasan Serhat Yeter, FIKIH 1 (Şafii Mezhebi), 2017
İslam ve İhsan