Teravih ne demektir? İslam ’da teravih namazı var mıdır? Teravih namazı nedir? Teravih namazı kac rekattır? Teravih namazı sunnet midir? Hadislerle kısaca teravih namazı.Teravih, Arapca tervîha kelimesinin coğulu olup, sozlukte “rahatlamak, dinlenmek” demektir. Ramazan ayına mahsus olmak uzere yatsı namazından sonra kılınan bu namazın her dort rekÂtının sonundaki oturuş, tervîha olarak adlandırılmış, sonradan bu kelimenin coğulu olan “teravih” Ramazan gecelerinde kılınan bu nÂfile namazın adı olmuştur. Teravih namazı erkeklere ve kadınlara muekked sunnettir. Teravihin cemaatle kılınması kifÂî sunnettir.
Hz. Peygamber teravih namazını birkac gece dışında surekli olarak tek başına kılmış ve ashab-ı kiramı bu namaza şoyle teşvik etmiştir: “Kim Ramazan ayını inanarak ve sevabını Allah ’tan bekleyerek ihya ederse gecmiş gunahları bağışlanır.” [1]
TERAVİH NAMAZI NE ZAMAN KILINIR? Teravih namazı yatsı namazından sonra ve vitirden once kılınır. Bu namazın gece yarısından veya gecenin ucte birinden sonraya geciktirilmesi mustehap olur. Kılınamayan bir teravih namazı kaza edilmez ve bu namaz tek başına kılınabilir. Fakat cemaatle kılınması daha faziletlidir.
TERAVİH NAMAZI KAC REKATTIR? Teravih namazı yirmi rekÂttır. Her iki rekÂtta bir selam vererek, on selam ile bitirmek daha faziletlidir. Dort rekÂtta bir selam da verilebilir. Sekizde, onda, hatta yirmide bir selam vermek de caizdir. Fakat bu kerahetten hali bulunmaz.
Hanefîler ’e gore, teravih namazının rekÂt sayısı ve duzenli olarak cemaatle kılınması Hz. Omer ’in uygulamasına dayanır. Hz. Omer ve diğer RÂşit halifeler doneminde ve sonrasında, insanlara Mescid-i Nebevî ’de, teravih namazlarının yirmi rekÂt olarak cemaatle kılınmasına karşı cıkan olmamıştır. AllÂh ’ın Rasûlu şoyle buyurmuştur: “Benden sonra, benim sunnetimden ve raşit halifelerin sunnetinden ayrılmayın.” [2] Diğer yandan, İbn Abbas (r.a.) ’ın Ramazan ayında cemaat dışında teravih namazını yirmi rekÂt olarak kıldığı, arkasından da uc rekÂt vitir namazını eda ettiği rivÂyet edilmiştir.[3] İmam MÂlik ’in Yezîd İbn RûmÂn ’dan naklettiğine gore, Hz. Omer doneminde teravih namazları, vitir namazı dışında yirmi rekÂt olarak kılınmıştır.[4]
TERAVİH NAMAZI SUNNET MİDİR? İmam Ebû Hanîfe ’ye, Hz. Omer ’in yaptığı uygulama sorulunca şoyle demiştir: “Teravih kuvvetli bir sunnettir. Hz. Omer onu kendiliğinden cıkarmış değildir. O bu konuda yeni bir şey de icad etmedi. O, ancak bunu kendi bildiği bir delile dayanarak yapmıştır. Rasûlullah ’tan bir ahid olarak yapmıştır.” [5]
Diğer yandan, Hz. Âişe (r. anhÂ) ’den nakledilen bir hadiste, Allah Rasûlu ’nun ne Ramazanda ne de Ramazan dışında yatsı namazından sonra on bir rekÂttan fazla nÂfile namaz kılmadığı rivayet edilmiştir. Bu namazların sekizi teravih, ucu de vitir namazıdır.[6] Yine İbn Hıbban, Sahîh ’inde CÂbir (r.a.) ’den şu hadisi rivÂyet etmiştir: “Hz. Peygamber kendilerine sekiz rekÂt namaz kıldırdıktan sonra vitir namazını kıldırmıştır.” [7]
Bu duruma gore, teravih namazının sekiz rekÂtının muekked sunnet olduğunda şuphe yoktur. İbnu ’l-HumÂm gibi bazı Âlimler sekiz rekÂttan fazlasının mustehap olduğunu soylemişlerdir.[8].
Dipnotlar:
[1] BuhÂrî, SalÂtu ’t-TerÂvîh, 1; Muslim, MusÂfirîn, 174. [2] Ebû DÂvûd, Sunnet, 5; Tirmîzî, İlim, 16; İbn MÂce, Mukaddime, 6; DÂrimî, Mukaddime, 16; A. İbn Hanbel, IV, 126, 127. [3] Bu hadisi Beyhaki nakletmiş ve şoyle demiştir: Bu hadisi yalnız Ebû Şeybe İbrahim İbn Osman rivayet etmiştir. Ebû Şeybe zayıftır. bk. ŞevkÂnî, age, III, 53. [4] MÂlik, Muvatta ’, SalÂt fî Ramazan, 2, H. No:5. [5] Zuhaylî, age, II, 44. [6] BuhÂrî, Teheccud, 16, TerÂvîh, 2; Muslim, MusÂfirîn, 125; Tirmîzî, MevÂkît, 208; MÂlik, Muvatta ’, SalÂtu ’l-leyl, 9. [7] ŞevkÂnî, age, III, 53. [8] İbnu ’l-HumÂm, Fethu ’l-Kadîr, I, 333, 334.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Donduren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
TERAVİH NEDİR?