Selam.
Bugun sizlere debootstrap aracı ile Debian kurulumunu anlatacağım. Bu arac sayesinde istediğiniz paketleri kendiniz kurup, sistemde istemediğiniz paketlerin kurulmasını engellemiş olursunuz.
Kurulumun yapılacağı sistem UEFI, 64 bit sistemdir.
Bu kurulumu yapabilmek icin herhangi bir dağıtımı kullanabilirsiniz (debootstrap'i depolarında bulunduran dağıtımlarda). Ben bugun Arch Linux uzerinden yapacağım.
Hazırsanız başlayalım.
Disk konfigurasyonuTıpkı Arch Linux'ta olduğu gibi manuel olarak diskimizde duzenleme yapmamız gerekecek.
Kod:Panoya kopyala
300M -> EFI Bolumu Kalan -> Sistem bolumu
Disk konfigurasyonunu bu şekilde ayarlayacağım. Swap bolumunu ben dosya olarak oluşturacağım.
Disk bolumlendirmeyi bilmiyorsanız Arch Linux Kurulumu isimli konumda bunu detaylıca acıklıyorum. Oraya bakabilirsiniz.
Disk bolumlerini oluşturduğumuza gore şimdi bu bolumleri bicimlendirelim.
Bash:Panoya kopyala
# Disk bolumunuz ne ise XXX yazan yere onu gireceksiniz mkfs.fat -F32 /dev/XXX mkfs.ext4 /dev/XXX # Orneğin benim kurulumumda şu şekilde yapacağım: mkfs.fat -F32 /dev/vda1 mkfs.ext4 /dev/vda2
Tamamdır. Disk işlemlerini bitirdik. Şimdi diğer adıma gecelim!
Temel Debian Sisteminin KurulumuBu adımda oncelikle oluşturduğumuz disk alanlarını bağlayacağız. Şu şekilde bağlayabilirsiniz:
Bash:Panoya kopyala
# İlk once temel sistemin bulunacağı disk bolumunu bağlayacağız. mount /dev/XXX /mnt # Ardından EFI bolumunu bağlayacağız. Bağlamadan once iki tane klasor oluşturmamız gerekiyor. mkdir -p /mnt/boot/efi # Artık bağlayabiliriz. mount /dev/XXX /mnt/boot/efi
Diskimizi de bağladığımıza gore artık Debian paketlerini kurabiliriz.
Bunun icin once debootstrap, debian-archive-keyring ve debian-ports-archive-keyring paketlerini kuracağız (Paket isimleri taban dağıtımlarda değişiklik gosterebilir).
Bash:Panoya kopyala
# Root yetkilerle pacman -Sy debootstrap debian-archive-keyring debian-ports-archive-keyring
Paketler sorunsuz bir şekilde kurulduktan sonra şu komutu calıştırıp Debian paketlerini kurmaya başlıyoruz:
Bash:Panoya kopyala
# debootstrap: komutumuzun kendisi. # --verbose: komut cıktılarını detaylı hÂle getirir. # --arch: işlemci mimariniz ne ise onu sececeksiniz -> x86_64: amd64 # --include: debootstrap'in dahil etmediği paketler vardır. Siz bu kısımda kendi istediğiniz ek paketleri girebilirsiniz. # bookworm: Debian tabanlı surumun kod adıdır. Buraya Ubuntu surum kodlarını veya Linux Mint surum kodlarını girip o sistemleri de kurabilirsiniz. # /mnt: Kurulum işlemi icin Debian sistemin hangi dizine bağlanacağını gosterir. Biz diskimizi /mnt klasorune bağlamıştık. # http://deb.debian.org/debian: Biz Debian 12 kuracağımız icin bu alan adresinden indirme yapacağız. Eğer Ubuntu kurmak isterseniz Ubuntu'nun alan adını girip surum kodunu gireceksiniz. Keza Linux Mint'te de aynı şekilde yapacaksınız. debootstrap --verbose --arch amd64 --variant=minbase --include=python3,python3-pip,build-essential,sudo bookworm /mnt http://deb.debian.org/debian
Paketlerimiz indirilmeye başladı. Bu noktada biraz bekleyeceğiz.
Bu yazıyı gorduğunuzde işlemin bitmiş olduğunu anlayacaksınız.
Sırada fstab dosyası oluşturmak var. Bunu da şu şekilde yapıyoruz:
Bash:Panoya kopyala
genfstab -U /mnt > /mnt/etc/fstab
Bu komutu da calıştırdıktan sonra artık Debian sistemimize giriş yapabiliriz:
Bash:Panoya kopyala
arch-chroot /mnt /bin/bash
Chroot Ortamına Geciş ve Temel Hazırlıklarİlk olarak eğer benim gibi alacritty terminal kullanıyorsanız şunun gibi bir hata alabilirsiniz:
Cozumu basit:
Bash:Panoya kopyala
export TERM=xterm
Artık bu hatayı almıyorsunuz.
Benim gozlemlediğim kısmıyla Debian sistemlerde $PATH değişkeni eksik. Bunu şu şekilde duzeltebiliriz:
Bash:Panoya kopyala
export PATH="$PATH:/usr/sbin:/bin:/sbin"
Aynı zamanda şimdilik sistem dilimizi C yapacağız:
Bash:Panoya kopyala
export LANG=C
Guzel. Devam edelim.
Oncelikle i386 yapısını dpkg'a ekleyeceğiz.
Bash:Panoya kopyala
dpkg --add-architecture i386
Şimdi bize bir yazı duzenleme programı lazım. Bu noktada ben neovim kullanacağım. Siz hangisini istiyorsanız kullanabilirsiniz. Kullanmadan once indirmeniz gerekiyor.
Bash:Panoya kopyala
# neovim: neovim -> nvim # nano: nano -> nano # vim: vim -> vim # micro: micro -> micro apt install neovim
Kurduktan sonra /etc/apt/sources.list dosyasına ekleme yapacağız. Ben bu dosyayı şu şekilde duzenliyorum:
Kod:Panoya kopyala
# deb http://deb.debian.org/debian bookworm main deb http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware deb http://deb.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware deb-src http://deb.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware deb http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware
Duzenledikten sonra apt update komutunu calıştırıp depoları yenileyebilirsiniz.
Şimdi lokal, klavye, font gibi ayarlamaları yapacağız.
Bash:Panoya kopyala
apt install locales console-setup
Burası geldiğinde, eğer Turkce ayarlamak istiyorsanız, sırasıyla 27, 93, 1 gireceksiniz.
Ardından şu komutu calıştırıp sistem dilini ayarlayağız:
Bash:Panoya kopyala
dpkg-reconfigure locales
[More] yazan yer geldiğinde once Enter tuşuna basın, ardından hangi dili secmek istiyorsanız onu secin.
Ben İngilizce ve Turkce sececeğim. Bunun icin 97 ve 292 girmem yeterli.
Bu adımdam sonra size sistem lokalinin ne olması gerektiğini soruyor, ben ingilizce ile devam ediyorum. Bunun icin 3 değerini gireceğim.
Bu işlemden sonra /etc/locale.conf ve /etc/vconsole.conf dosyasını duzenleyeceğiz. İngilizce sistem dili ve Turkce klavye icin şu şekilde girebilirsiniz:
Bash:Panoya kopyala
# /etc/locale.conf # Eğer Turkce isterseniz şu şekilde girin -> LANG=tr_TR.UTF-8 LANG=en_US.UTF-8 # /etc/vconsole.conf KEYMAP=trq
Klavye ve sistem dilini ayarladık, devam ediyoruz.
Bu işlemden sonra TTY ekranı ile ilgili konfigurasyonlara geciyoruz.
Kod:Panoya kopyala
dpkg-reconfigure console-setup
Cıkan yerlere sırasıyla şunları girebilirsiniz: 27, 23, 5, 2 veya 8
Son kısım fontun buyukluğu ile alakalı.
Bu kısmı da bitirdikten sonra sistemin saat dilimini ayarlıyoruz.
Bash:Panoya kopyala
dpkg-reconfigure tzdata
Europe/Istanbul istiyorsanız 8 ve 20 değerlerini girebilirsiniz.
Bu adımı da kolay bir şekilde bitirdiniz.
Nasıl gidiyor? Yoruldunuz mu? Az kaldı az.
Bu adımdan sonra /etc/hostname ve /etc/hosts dosyasını oluşturup duzenleyeceğiz. Ben şu şekilde yaptım:
Bash:Panoya kopyala
# /etc/hostname debian # /etc/hosts 127.0.0.1 localhost ::1 localhost 127.0.1.1 debian.localdomain debian
Bu adımı bitirdikten sonra kullanıcı ayarlamaları yapıyoruz.
Bash:Panoya kopyala
# root kullanıcısının şifresini ayarlıyoruz. passwd root # Normal kullanıcı oluşturuyoruz. "username" yazan kısma kendi istediğiniz kullanıcı adını girin. useradd -m -g users -s /bin/bash username # Normal kullanıcıya şifre belirliyoruz. passwd username
Bu adım da bittiğine gore bize gerekli olan Linux cekirdeğini indirelim.
Bash:Panoya kopyala
# Linux cekirdeği apt install linux-base linux-image-amd64 linux-headers-amd64 firmware-linux
Bu işlem bittikten sonra GRUB'ı kuruyoruz ve temel olarak her şey bitiyor.
Bash:Panoya kopyala
# GRUB paketinin kurulumu apt install os-prober grub-efi-amd64 # GRUB kurulumu # --bootloader-id kısmındaki "Debian" yerine istediğinizi yazabilirsiniz. Turkce karakter icermemesine ozen gosterin. grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id='Debian' grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
Network Manager paketini kuralım ki internete bağlanabilelim.
Bash:Panoya kopyala
# network-manager paketinin kurulumu apt install network-manager # Systemd servisini etkinleştirme systemctl enable NetworkManager
Normal kullanıcınızı sudoers dosyasına ekleyerek sudo komutunu kullanabilir hÂle getirin.
Bash:Panoya kopyala
# $EDITOR yazan kısma kullandığınız yazı duzenleme programı gelecek. EDITOR=$EDITOR /sbin/visudo # Dosyaya şunları ekleyeceğiz: username ALL=(ALL:ALL) ALL Defaults rootpw
Bir masaustu ortamı istiyorsanız ornek olarak şunları kullanabilirsiniz:
Bash:Panoya kopyala
# GNOME # İcerisinde cok fazla uygulama var. Direkt paket grubunu kurmaktan ziyade elle paketleri kurmak isteyebilirsiniz. apt install gnome # Xfce4 apt install xfce4 # KDE Plasma apt install plasma-desktop
Bu adımdan sonra artık temel Debian kurulumu bitti. Sistemi yeniden başlatıp boot edebilirsiniz.
Ekran kartı suruculeri, işlemci mikro paketleri hakkında Debian'da bir bilgim yok. Onları araştırıp kurmanız gerek.
Kurduğumuz sistemden de şoyle bir kesit atayım.
Rehberimiz buraya kadardı. İşinize yaradıysa bir beğeni bırakmanız yeterli. Kendinize iyi bakın.