Zorlu iklim koşullarıyla nam salmış Antarktika, Dunya ’nın en az nufuslu kıtasıdır. Her yeri buzla kaplı bu soğuk bolgede doktorlar icin garip bir şart var: apandisi aldırmak.
Okurken “ne alaka ya?” diye duşunebilirsiniz. Cunku biz de başta anlam veremedik. Fakat detaylarına inince hic de haksız bir sebep olduğunu duşunemeyiz. Bu basit ama etkili sebebe gelin birlikte bakalım.
Dunya ’nın en kurak ve ruzgÂrlı yeri Antarktika ’da yaşam oldukca zor.
Dunya ’nın en kurak yeri olduğunu McMurdo Kuru Vadileri ’ne 2 milyon yıl yağmur yağmadığından biliyoruz. Bu vadide gariptir ki kar bile yok. Katabatik olarak bilinen ve Antarktika ’da gorulen bir ruzgar turu sebebiyle vadide hic nem bulunmuyor. O da bolgenin kuru kalmasını sağlıyor, tum sebep ise bu ruzgar.
Bu zorlu yaşam şartları olan kıtada değil yaşamak, ziyaret etmek icin bile iki kez duşunmeniz gerekebilir. Zira bazı şartları bizlerin hic de alışık olduğu gibi değil. Mesela doktorların apandis aldırması da neyin nesi?
Cevabı oğrenince “tahmin etmiştim!” bile diyebilirsiniz.
Zorlu ve az nufuslu Antarktika koşullarında doktorluk yapmak, her meslek kadar zor zanaat. Villa Las Estrellas adı verilen bu kasaba, pek cok olanaktan yoksundur. Bu her şeyin kısıtlı olduğu bolgede de takdir edersiniz ki doktor bolluğu yok. Tek bir doktoru olan bu bolgede ola ki yegane doktorun apandisinde sorun olursa, onu tedavi edecek ikinci bir doktor bulmak neredeyse imkansız.
Tedavi icin Antarktika ’ya en yakın parca Avustralya ’ya gitmek ise belli donemlerde ulaşımdan dolayı cok zor oluyor. Bundan dolayı Antarktika ’ya gitmeyi goze alan doktorlar, apandislerini de aldırmak zorunda kalıyorlar.
Bir doktorun apandisinin patlama olasılığı ne kadar olabilir ki? El, ayak kırmak bile daha yuksek olasılıklı geliyorken; apandisin patlama ihtimali bizlere oldukca uzak geliyor. Ama bu olasılığın duşunduğunuzden daha yuksek olacağını soylememiz gerek. Hatta daha da ilginci, bu olay Antarktika'da tam iki kez yaşanmış. Ters caba kuralı mı desek, korktuğun şeyin başa gelmesi mi bilemedik.
1950 ’lerin temmuzunda, zorlu kış şartlarıyla unlemiş Heard Adası ’nda bu durum yaşanmış. Doktor Serge Udovikoff, neyse ki şanssız kesimden değilmiş. Avustralya donanmasına ait HMAS Australia 2 gemisi, doktoru tahliye etmiş. Peki ya gercekleşen ikinci vakada kendisine apandis ameliyatı yapan doktor?
Evet, tam “olmaz olmaz” denilecek bir olay da yaşanmış. Hassas icerik Apandis, vucudumuzda aşırı onemli olmasa da iltihaplandığı durumda oldukca riskli bir hal alıyor. Karın zarı iltihabına yol actığı icin de acil mudahale gerektiren bir durum. 1950 ’de yaşanan bu hadiseden hemen hemen 10 yıl sonra Antarktika'da bir başka doktorun başına aynı olay geldi.
Novolazarevskaya adlı bolgede doktorluk yapan Leonid Rogozov, şiddetli belirtiler sonucunda kendisine apandis teşhisi koydu. Kendisine yardım edebilecek farklı istasyonlar vardı fakat Udovikoff kadar şanslı olmadığı icin o gun yaşanan kar fırtınası buna engel oldu, o da kendi kendini ameliyat etmekle işe koyuldu.
Rogozov, bir aynaya bakarak yapmaya calıştığı ameliyat başını dondurduğu icin her 4 dakikada bir mola veriyordu.
Ameliyat gayet başarılı gecti ve doktor, “inanılmazı yapan adam” cumleleriyle haber manşetlerine konu oldu. Yine de iki doktor da şanslı olarak nitelendirilebilir. İşte bu yuzden Antarktika ’ya gitmeden once doktorların apandis ameliyatı olması şartı koyulmuş. Zira iki kez orneği yaşanan bu durumun ucuncusu diğerleri kadar şanslı olmayabilir. Sebep şimdi oğrenince hic de sacma gelmiyor değil mi?
Kaynaklar: Antarctica, The Atlantic, Science Alert Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma