Bu yıl 8 Kasım tarihinin radyoloji alanında faaliyet gosteren bircok ulusal ve uluslar arası dernek tarafından 1. Uluslararası Radyoloji Gunu olarak kutlanmasına karar verilmiştir.

8 Kasım "1. Uluslararsı Radyoloji Gunu" radyolojinin guvenli hasta bakımına yaptığı katkılara yonelik farkındalığın artırılması ve sağlık hizmeti surecinde radyologların oynadığı hayati rolun daha iyi anlaşılması amacıyla başlatılmıştır.

Radyoloji modern sağlık hizmeti tarihindeki en başarılı teknolojik ve profesyonel gelişmelerin başında gelmektedir. Benzer şekilde radyoloji uluslararası alanda en saygın tıp dergilerinden olan The New England Journal of Medicine tarafından tıp alanında son 1000 yıl icindeki kaydedilen en onemli 10 gelişme arasında sayılmıştır. Bu bakımdan tıbbi goruntuleme sağlık hizmetinde en heyecan verici gelişmelerin kaydedildiği alan konumundadır. Direkt grafiler, MR incelemeleri, ultrason ve diğer tıbbi goruntuleme teknolojileri sayesinde elde edilen dikkat cekici goruntuler bircok kişi tarafından bilinmekte fakat bu hizmetlerin amac ve değeri tam olarak anlaşılamamaktadır.

Bu sebeple Wilhelm Conrad Rontgen’in 1895’de x ışınlarının varlığını keşfettiği gun olan 8 Kasım tarihi eylem ve farkındalık gunu olarak secilmiştir. Bu sayede tıbbi goruntuleme sağladığı gorsel zenginliğe sahip verilere, radyologların sayısız tıbbi durumda sağlık hizmeti ekibinin bir parcası olarak ustlendiği hayati role ve tıbbi goruntuleme alanında calışan profesyonellerin gereksinim duyduğu yuksek eğitim ve profesyonel standartlara dikkat cekilmesi amaclanmıştır.

Avrupa kıtasında toplam ulusal ve 14 yan dal radyoloji derneği bu girişimin bir parcası olmak icin davet edilmiş ve bircoğu bu bağlamda basın toplantıları, ulusal medya programları ve basın haberleri gibi kendi aktivitelerini duzenleme hazırlıklarına başlamıştır. Benzer şekilde Kuzey Amerika’da radyoloji alanında faaliyet gosteren 18 dernek de Uluslararası Radyoloji Gunu etkinliklerine katılmaktadır.

Kanser Goruntulemesi

Erken tanı ve onleme aşamasından, tedavinin izlenmesine kadar kanser yonetiminin butun aşamalarında radyologların oynadığı onemli rolu yansıtmak icin gunun ana teması olarak onkolojik goruntuleme secilmiştir. Onkolojik goruntuleme hakkında uluslararası alanda iyi tanınan ceşitli uzmanların bir araya gelmesiyle Uluslar arası Radyoloji Gunu (IDoR) 2012’ye ozel bir broşur hazırlanmıştır.

Goruntuleme teknolojisindeki baş dondurucu hızdaki gelişmeler sayesinde, kanserli hastaya yaklaşımda radyolojik değerlendirme cok temel bir konuma gelmiştir. Goruntuleme sayesinde elde edilen tumore ait yapısal, metabolik ve fonksiyonel bilgiler, uygulanacak tedavi yaklaşımını doğrudan belirler hale gelmiştir.

Radyoloji alanında son donemde kansere yaklaşımı onemli olcude değiştiren gelişmelerin başında PET-BT, MR-PET, prostat kanseri tanısında kullanılan MR-TRUS fuzyon tekniğinde olduğu gibi hibrid goruntuleme teknikleri gelmektedir. Bu sayede farklı modalitelerle elde edilen ve kanserin evrelemesinde ve tedavinin planlanmasında tamamlayıcı role sahip bilgilerin daha etkin ve sinerjistik olarak kullanımı mumkun hale gelmiştir. Yine tumoru daha erken evrede gosterebilen teknikler sayesinde uygulanan tedavilerin etkinliği artmış ve kanser sonrası sağ kalım oranlarında onemli artışlar kaydedilmiştir. Daha da onemlisi, kanserli dokunun ve vucuttaki yerleşiminin erken donemde ve doğru olarak gosterilebilmesi sayesinde buyuk ameliyatlarda olduğu gibi komplikasyon oranlarının yuksek olduğu tedavi yontemlerinin yerini giderek artan oranda uygulanan goruntuleme eşliğinde uygulanan ve hasta konforunun on planda tutulduğu minimal invazif tedavi teknikleri almaktadır.

Peki ulkemizde durum nedir?

Turkiye’de meme kanseri, rahim ağzı kanseri ve kalın barsak kanserine yonelik olarak Sağlık Bakanlığı tarafından toplum tabanlı tarama programları uygulanmaktadır. Bu konuya ilişkin calışmalarda Sağlık Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gosteren ve hemen her ilde bulunan KETEM (Kanser Tarama ve Eğitim Merkezi) Merkezleri tarafından yurutulmekte ve kanser taramasına yonelik farkındalığın arttırılmasına calışılmaktadır. Ayrıca Toplum Sağlığı Merkezlerinde Aile hekimleri tarafından da gerekli bilgilendirme yapılmaktadır. Buna rağmen kanser taramaları konsundaki farkındalığın orta duzeyde olduğu soylenebilir.

Kanser tanısı ve tedavisine yonelik olarak tıbbi cihazlar bakımından iyi durumda olduğumuzu soyleyebiliriz. Ulkemizdeki kamuya ait veya ozel pek cok sağlık kuruluşunda bu konuda yeterli donanımın bulunmaktadır. Bu konuda insan gucu eğitimine yonelik calışmalarımız Tuk Radyoloji Derneği tarafından şu anda gercekleştirilmekte olan kongremizde olduğu gibi ceşitli platformlarda etkin bir bicimde surdurulmektedir. Ek olarak kanser konusunda toplumsal duyarlılığın arttılmasının kansere karşı verdiğimiz savaşın kazanılmasında buyuk onem taşıdığı acıktır.