Vucut direnci yuksek olan, sağlıklı ve genc bireylerde cok daha kolay tedavi edilebilmesine rağmen, zaturre ozellikle ileri yaşlarda ciddi sonuclar doğurabilir.

Halk arasında “zaturre” olarak bilinen pnomoni, ceşitli mikroplar veya kimyasallar nedeniyle akciğerlerin iltihaplanması anlamına gelmektedir. Vucut direnci yuksek olan, sağlıklı ve genc bireylerde cok daha kolay tedavi edilebilmesine rağmen, zaturre ozellikle ileri yaşlarda ciddi sonuclar doğurabilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Goğus Hastalıkları Bolumu’nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, zaturre ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Zayıf bir anınızda yakalayabilir

Zaturre, genellikle, mikrop iceren damlacıkların hasta kişinin oksurmesi veya hapşırmasıyla havaya karışması ve kişinin bunu soluması ile bulaşır. Ayrıca, kişinin ağız, burun ya da boğazında hastalık yapmadan bulunabilen bazı mikroplar, vucut direncinin duşmesiyle hastalık yapar hale gelebilir.

Gripten sonra da gelişebilir

Yaşlılar, altta yatan kalp veya solunum yolu hastalığı olanlar (Kronik bronşit, kalp yetmezliği gibi), diyabetliler, bobrek yetmezliği olanlar, bağışıklık yetmezliği bulunanlar (AIDS hastaları, doğumsal bağışıklık bozukluğu olanlar gibi), sigara icenler ve alkolikler ozellikle risk altındadır. Bunun yanı sıra zaturre, gripten sonra da gelişebilmektedir. Klima sistemleri, su kaynakları ya da birikintileri de zaturreye yol acan “lagionella” adlı bakteriyi barındırabilirler. Bu bakteri ilk kez 1976’da Philadelphia’da bir otelde duzenlenen lejyoner kongresi sırasında tanımlanmıştır ve neden olduğu hastalığa “Lejyoner hastalığı” adı verilmiştir.

Belirtiler değişken olabilir

Zaturrenin belirtileri arasında oksuruk, balgam (genellikle koyu renkli) ateş, goğus ağrısı, nefes darlığı ve kimi zaman kan tukurme bulunur. Bazen “tipik olmayan zaturre” soz konusu olabilir. Bu durumda ateş fazla on planda değildir. Baş, vucut ve eklem ağrıları hatta karın ağrısı olabilir. Oksuruk ya kurudur ya da az miktarda balgam gorulebilir.

İleri yaşta sigara icme oykusu olanlar dikkat!

Zaturre tanısında akciğer filmi, kan tahlili ve balgam incelemelerinden yararlanılır. Tumoral durumlar da bazen bronşları tıkayarak zaturreye zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, ozellikle ileri yaşta, sigara icme oykusu olan hastaların mutlaka bu yonden de araştırılmaları gerekmektedir.

Kişinin durumuna gore ayakta ya da yatarak tedavi seceneği uygulanır

Antibiyotiklerin keşfinden once son derece oldurucu olan zaturre, gunumuzde başarıyla tedavi edilebilmektedir. Başka bir hastalığı bulunmayan, genc ve genel durumu iyi olan hastalarda zaturre ayaktan tedavi edilebilmektedir. Ancak 65 yaşın uzerindekilerin, altta yatan başka hastalığı olanların, solunum yetmezliği bulunanların ya da ağır zaturresi olanların hastanede yatırılarak tedavi edilmeleri uygun olur. Tedaviye başlandıktan sonra genellikle birkac gun icinde ateş duşer ve kişi kendini daha iyi hissetmeye başlar. Muayene bulgularının ve akciğer filminin duzelmesi daha uzun zaman alır.

Zaturreden korunmak icin…

Zaturreden korunmada genel sağlık tedbirlerine uyulmasının yararı olacaktır. İyi beslenmek ve sigaradan uzak durmak onemlidir. Ozellikle soğuk havalarda, kapalı ve kalabalık ortamlarda enfeksiyonların yayılması kolaylaşır. Zaturreye neden olan mikroplar hava yoluyla yayılabileceğinden bu tur yerlerde mumkun olduğunca bulunulmaması ve kapalı ortamların sık sık havalandırılması onerilir.

Genellikle tek doz aşı yeterlidir

Her zaturre aynı mikrobik etkenlerle ortaya cıkmaz. Zaturrenin sık rastlanan sebeplerinden biri olan “Pnomokok” isimli mikroplara karşı aşı da, risk grubundaki kişilere uygulanabilir. Pnomokok aşısı, bu mikrobun ceşitli tiplerini icerir. Bağışıklık yetmezliği olanlar, altta yatan kronik bir hastalığı bulunanlar (Akciğer, kalp, bobrek, bazı kan hastalıkları ve diyabet) 65 yaşın uzerindekiler ve dalağı alınmış olanlar zaturre gelişimi acısından daha buyuk risk taşıdıklarından ve bu kişilerde zaturre daha ağır seyirli olabileceğinden aşı onerilmektedir.

Aşının yan etkileri genellikle hafiftir. Aşı yapılan yerde kucuk bir kızarıklık, şişlik ve ağrı gorulebilir. Aşı sonrası ilk bir gun icinde hafif bir ateş olabilir. Nadiren de olsa alerjik reaksiyon gelişebilir. Aşı, ateşli hastalıklar, enfeksiyonlar gibi aktif başka bir hastalık sırasında uygulanmamalıdır. Yılın herhangi bir zamanında yapılabilen bu aşı, olu bir aşıdır ve aşıya bağlı zaturre hastalığı gecirilmez. Pnomokok aşısının grip aşısı gibi surekli uygulanması gerekli değildir. Genellikle tek doz aşı yeterlidir; ancak ozellikle 65 yaş uzerindekilerde ve bağışıklık yetmezliği olanlarda ilkinden 5 yıl sonra ikinci bir aşı gerekebilir.

Memorial Ataşehir Hastanesi

Goğus Hastalıkları Bolumu

Uz. Dr. İlkay Keskinel