Kalp damar hastalıklarına bağlı olumler, tum dunyadaki olumler icerisinde birinci sırada yer alıyor.

Bu nedenle kalp damar hastalığı riskinin belirlenmesinde sigara, yuksek kolesterol duzeyleri, hipertansiyon ve diyabet gibi risk faktorlerinin taranması ve bu risk faktorlerinin onlenmeye calışılması oldukca onemli. Ancak tek başına risk faktorlerinin belirlenmesi uzerinden yapılan risk hesaplamaları ozellikle genc yaştaki kişilerde ve kadın hastalarda doğru sonuc vermeyebilir. Alanında uzman ve sertifikalı doktorlar tarafından uygulanan 'SHAPE Kalp Krizini Onleme Ve Yok Etme Programı'yla kalp krizi riskiyle ilgili bilgi ve kişiye ozel yaklaşımlarla koruyucu ve onleyici tedavi alınabiliyor. Liv HOSPITAL Kardiyoloji Uzmanı Doc. Dr. Yelda Tayyareci anlattı.

SHAPE ileri kalp tarama programının hedefi ne?

SHAPE tarama sistemi gizli kalp damar hastalığının ortaya konulmasını ve boylece kalp krizine bağlı ani olumlerin onlenmesini hedefliyor. Gunumuzde kalp damar hastalığı taramasındaki genel yaklaşım, risk faktorlerinin belirlenmesi ve tedavi edilmesiyken, SHAPE tarama sistemi bir adım ileri giderek damar sertliğinin tanınması ve tedavi edilmesi prensibini benimsiyor. Boylece tıpkı kanser hastalığının erken tanısında kullanılan tarama testlerinde olduğu gibi, henuz kliniğe yansımadan, damar sertliğinin erken donemde damar goruntuleme testleri ile ortaya konulması ve tedavi edilmesi, damar sertliğine bağlı gelişen kalp krizi ve inme gibi olumcul hastalıkların gelişme sıklığını da azaltacaktır.

Hangi damar goruntuleme testleri kullanılıyor?

Damar sertliğinin tayininde mevcut tarama testlerine ek olarak, damar goruntulemesi yapılması, kişi sağlıklı veya kalp damar hastalığı acısından duşuk riskli gorunse bile, gercekte kalp damarlarının damar sertliği acısından durumu hakkında onemli bilgiler verir. Bu amacla tum dunyada yapılan klinik calışmalarla damar sertliği taramasında kullanımının guvenilir olduğu kanıtlanmış yontemlerden temel olarak iki tanesi SHAPE tarama sisteminde kullanılıyor. Bunlardan ilki ve daha sıklıkla kullanılanı hasta icin hicbir riski ve yan etkisi bulunmayan, bir damar ultrasonografi yontemi olan karotis Doppler incelemesi ile boyun atar damarının duvar kalınlığının ve damar duvarında mevcut olabilecek damar sertliğine yol acan plakların goruntulenmesidir. Diğer bir yaklaşım ise koroner damarların bilgisayarlı tomografi ile kireclenme duzeyinin incelenmesidir. Bu yontemle bir miktar radyasyon maruziyeti soz konusu olsa da, gunumuzde bu amacla kullanılan yuksek teknolojili cihazlar ile bu en alt seviyeye indirilmiştir.

Kalp krizi gelişimi ile ilgili bilinmesi gereken gercekler:

Kalp krizi ve buna bağlı olumler tum dunyadaki olumler icerisinde birinci sırada yer alır.
· Kalp damar hastalığına sahip kişilerin yuzde 50'sinde ilk başvuru kalp krizi veya ani kalp olumu ile olmaktadır.
· Hipertansiyon, diyabet, obezite ve yuksek kolesterol duzeyleri gibi kalp damar hastalıklarına ait risk faktorleri, kalp krizinin onceden tahmin edilmesinde yeterli değildir.
· Normal kolesterol duzeyi, sağlıklı bir yaşam icin oldukca onemlidir. Ancak yine de normal kolesterol duzeylerine sahip olmak kalp krizi gecirmeyeceğiniz anlamına gelmez. Yapılan calışmalarda, kalp krizi geciren hastalarda, kalp krizi sırasında olculen kolesterol duzeyleri incelendiğinde hastaların yuzde 77'sinin normal kolesterol duzeylerine sahip oldukları gorulmuştur.

Damar sertliği nedir?

Damar sertliği kalp krizi, inme ve periferik damar hastalığına yol acabilen başlıca nedendir. Vucudumuzdaki damar sistemi, organ ve dokularımızı beslemek ve onlara oksijen sağlamakla gorevli gelişmiş bir atar damar sistemine sahiptir. Atar damarlar bunun yanı sıra, kan akımının ve basıncının duzenlenmesi , enfeksiyon ve yaralanma durumlarında bolgesel tamir mekanizmalarının gercekleştiği yapılardır. Atar damarlar bu gorevlerini duvar yapıları ince ve elastik olduğu surece layıkıyla yerine getirirken, birtakım genetik ve cevresel faktorlerin etkisi ile oluşan inflamasyon sonucu damar duvarında meydana gelen kalınlaşma, sertleşme ve hassasiyet sonucu "damar sertliği" denilen hastalık sureci ortaya cıkar.

Neden goruntuleme yapılmalı?

Kalp krizi kolay ongorulebilen bir durum değildir. Onceden uyarı vermeyebilir ve aniden gelişir. Hastayı hazırlıksız ve savunmasız yakalar. Boyun atar damarlarında damar sertliği saptanmışsa, buna gore cok daha kucuk caplı olan kalp damarlarında damar sertliği olması kacınılmazdır. Hem boyun atar damarında, hem de kalp damarlarında damar sertliğinin erken tanısı, koruyucu tedavi yaklaşımları ile inme ve kalp krizi gibi olumcul olayları onler.

Kimler kalp krizi riski taşıyor?

Hipertansiyon, kolesterol yuksekliği, diyabet ve sigara bilinen en temel risk faktorleridir. Ancak kalp krizi geciren hastaların yuzde 50-70'i kalp krizi gecirmeden once risklerinin farkında değildir. Bu nedenle kalp krizi riskinin guvenilir yontemlerle değerlendirilmesi oldukca onemlidir.

Nasıl guvenilir bir tarama yaptırabilirim?

Kalp damar hastalığının erken tanısı ve damar sertliğinin goruntulenmesinde uzmanlaşmış ve SHAPE organizasyonu tarafından sertifikalanmış uzman doktorlar tarafından yapılıyor. Detaylı klinik inceleme ve damar goruntulemesi ile kalp krizi acısından riskiniz hakkında daha guvenilir bilgi edinebilir ve kişiye ozel yaklaşımlarla koruyucu ve onleyici tedavi alabilirsiniz.