İSTANBUL - Akciğer kanseri, akciğerlerin birinin veya her ikisinin dokusunda, anormal hucrelerin kontrolsuz buyumeleri ve coğalması sonucu gelişiyor.

Akciğer kanserinin en onemli nedeni sigara icmek. Ancak hastalığın sigara icmeyenlerde de gorulduğunu belirten Medikal Onkolog Prof. Dr. Gokhan Kandemir, akciğer kanseri hakkında merak edilen soruları şoyle yanıtlıyor:

1- KİMLERDE AKCİĞER KANSERİ GORULUR?
Akciğer kanseri, dunyada ve ulkemizde erkeklerde en sık gorulen kanser turudur. Kadınlarda gorulme sıklığı da giderek artmaktadır. Kanserden olum nedenleri arasında birinci sıradadır. Kalın bağırsak, meme ve prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirenlerin toplamından daha fazla kişi akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Yaş ilerledikce gorulme sıklığı artar. Orneğin; 45 yaş altında nadiren ortaya cıkarken, genellikle 50-70 yaşlarında tanı konulmaktadır.
2- HASTALIĞIN FARKLI TİPLERİ VAR MI?
Bu kanser turu, “kucuk hucreli” ve “kucuk hucreli dışı akciğer kanseri” olmak uzere başlıca iki gruba ayrılır. Buyumesi, yayılması ve tedavisi hastalık tipine gore farklılık gosterir. Kucuk hucreli akciğer kanseri, daha hızlı buyuyen ve vucudun diğer yerlerine daha fazla yayılan turdur ve tum akciğer kanserlerinin %20’sini oluşturur. Bu rahatsızlığın nedeni genellikle sigaradır. Akciğer kanseri sıklıkla; kemik, karaciğer, beyin ve bobrek ustu bezlerine yayılım gosterir.

3- RİSK FAKTORLERİ NELERDİR?
Akciğer kanserinin bir numaralı sebebi olguların %85’inden sorumlu olan sigaradır. Gunde 1 paket sigara icenlerde akciğer kanseri riski icmeyenlere gore 20 kat daha fazladır. Sigaraya başlama yaşı, icme suresi, icilen sigara sayısı kanser gelişimini etkiler. Pasif icicilik yani sigara icilen ortamlarda bulunularak sigara dumanına maruz kalmak da akciğer kanseri riskini artırır. Genetik geciş, asbest, radon gazı, hava kirliliği sorumlu tutulan diğer faktorlerdir. Verem gibi bazı akciğer hastalıkları, akciğerlere radyoterapi uygulanması akciğer kanseri riskini artırmaktadır. İcme sularında yuksek duzeyde arsenik maddesinin bulunması da akciğer kanseri riskini artırabilir.

4- SİGARA İCMEYENLER DE BU HASTALIĞA YAKALANIR MI?
Akciğer kanseri sigara icmeyenlerde de kendini gosterebilir. Tum akciğer kanserlerinin %15’i hic sigara icmemiş kişilerde gorulmektedir.

5- EN SIK GORULEN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığın hicbir belirtisi olmayabilir. İleri evrede olanların yaklaşık olarak 4/1’inde hicbir belirti olmamaktadır. En sık gorulen belirtileri; nefes darlığı, gecmeyen ve giderek kotuleşen oksuruk, kanlı balgam, iştah kaybı ve zayıflamadır. Goğus ağrısı, hırıltılı solunum, ateş, ses kısıklığı, yuz ve boyunda şişme, omuz ve kol ağrısı, yutma gucluğu gorulen diğer belirtileridir.

6- NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Cerrahi, radyoterapi, kemoterapi ve hedefe yonelik tedavi olmak uzere 4 tedavi bicimi vardır. Tedavi; kanserin tipine, tumorun buyukluğune, yerleşimine, yaygınlığına, hastanın genel durumuna gore belirlenir. Bu aşamalarda bilgisayarlı tomografi, PET, kemik sintigrafisi, beyin MR goruntulemesi gibi bircok test yapılır. Kucuk hucre dışı akciğer kanseri; cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yonelik tedavi veya bunların birlikte uygulanması ile tedavi edilir. Kucuk hucreli akciğer kanserinde esas tedavi kemoterapidir. Beraberinde radyoterapi de uygulanmaktadır. Cerrahi tedavide, tumorun yerine bağlı olarak akciğerin kucuk bir kısmı, bir lobu ya da bir akciğerin tamamı cıkarılabilir. Kanser ilaclarının verilmesi; yani kemoterapi tum vucuttaki kanser hucrelerini oldurmek amaclı uygulanır. Radyoterapi ise; cerrahiden sonra, bazen cerrahinin yerine kemoterapi ile birlikte uygulanabilmektedir. Hedefe yonelik tedavi kanserin buyumesini ve yaşamasını sağlayan kanser genlerini, proteinlerini hedefleyen bir tedavidir. Bu tip tedavi normal hucreleri cok az etkilerken, kanser hucrelerinin buyumesini ve yayılmasını engeller.

7- ERKEN EVREDE SAPTANABİLİR Mİ?
Gunumuzde duşuk doz spiral bilgisayarlı tomografi gibi goruntuleme tekniklerindeki ilerlemeler ile akciğer kanserini erken evrede saptama calışmaları devam etmektedir. Akciğer kanseri erken evrelerde başarıyla tedavi edilebilmektedir.

8- BESLENME AKCİĞER KANSERİ RİSKİNİ ETKİLER Mİ?
Bircok calışma gunde en az 5 porsiyon meyve ve sebze yiyenlerin akciğer kanseri riskinin daha duşuk olduğu gostermektedir. Yuksek doz “beta karoten ve A vitamin” alanlarda ve ozellikle sigara icenlerde kanser riskinin arttığı da gorulmuştur.

9- AKCİĞER KANSERİ ONLENEBİLİR Mİ?
Akciğer kanseri onlenebilir bir hastalıktır. Onlemenin en iyi ve en basit yolu ise sigara icmemek ve sigara icilen ortamlardan uzak durmaktır. Sigarayı bırakmakla risk azalmaya başlar ve yaklaşık olarak 10 yıl sonra akciğer kanseri oluşma riski %50 azalmış olur. Asbest, radon gazı, hava kirliliği gibi mesleki ve cevresel faktorlere maruz kalmamak icin de gerekli onlemler alınması ile akciğer kanseri onlenebilmektedir.