Jinekomasti, erkeklerde meme dokusunun tek veya cift taraflı olarak fazla buyumesi ve kadın memesine benzer bir gorunum almasına verilen isimdir. Jinekomasti kelimesi, yunanca gyne (kadın) ve mastos (meme) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur ve “kadın gibi goğuslere sahip” anlamına gelmektedir.

Jinekomasti psikolojik strese neden olarak, kişinin yaşantısını, giyim tarzını etkileyebilecek sosyal bir problem haline gelebilir. Bu rahatsızlığa sahip kişiler tişort giymekte, denize girmekte ve başkalarının yanında soyunmakta sıkıntı yaşayabilirler. Bazen icine kapanık, bazen de agresif olabilirler. Sorundan aşırı rahatsız olmalarına rağmen boyle bir durumun, sadece kendilerinde olduğunu duşunerek kimseyle paylaşmazlar. Oysaki bu problem toplumda yaklaşık %40 oranında oldukca fazla gorulur ve tedavisi de tahmin edildiği kadar zor değildir. Gorsel acıdan rahatsızlık duymaları yanında, memede ağrı, şişkinlik ve gerginlik hissi ve meme kanseri olma kuşkusu, jinekomasti sorunu olan hastaların doktora başvurma nedenleridir.

Erkekte meme başı altında az miktarda meme dokusu bulunur. Memenin yapısında esas olan iki doku vardır: (Glanduler duktal epitel ve periduktal konnektiv dokudan oluşan) meme bezlerinin meydana getirdiği meme dokusu ve yağ dokusu.

Genc erkeklerde meme yapısı daha cok meme dokusundan, yetişkinlerde ise yağ dokusundan oluşur. Jinekomasti olgularında bu iki dokudan birinde veya her ikisinde, steroid hormon fizyolojisindeki gecici ya da surekli bir bozukluğa bağlı olarak buyume olur.

Fizyolojik jinekomasti ne demektir ve hangi donemlerde gorulur?
Erkek memesinde gorulen buyumenin normal (fizyolojik) sayıldığı 3 donem vardır: Yenidoğan, ergenlik ve yaşlılık. Bu donemlerin tumunde temel sebep, kadınlık hormonunun (ostrojen) bir sureliğine erkeklik hormonundan (testesteron) daha yuksek değerlere ulaşmasıdır.

1. Yenidoğan donemi: Yenidoğan bebeklerde %50 oranında gorulur. Anne kanındaki yuksek duzeydeki ostrojenin anneden plasenta yoluyla bebeğe gecmesi sonucu gecici olarak jinekomasti oluşur, bir sure sonra kendiliğinden duzelir.

2. Ergenlik donemi: Ergenlik cağında (10-16 yaş) hormonlarda dalgalanmalar yaşanır. Ostradiol miktarının testosterona oranla fazla miktarda olmasına, meme dokusu tek veya cift taraflı buyume ve hassasiyetle yanıt verir. Bu donemde %50-75 oranlarında gorulen jinekomasti, hormonlar dengelendiğinde normal haline doner; %75’i iki yılda, %90’ı uc yılda tamamen kaybolur. Gecici olması gereken bu durum, erkeklerin %4’unde ceşitli nedenlerle kalıcı hale gelir.

3.Yaşlılık doneminde: Yaşlanmaya bağlı olarak testesteron duzeyinin duşmesi, ostrojenin uretim yeri olan yağlı dokunun goğuslerde ve vucutta artması, aromataz enziminin aktivitesi ile androjen oncullerinden (prekursorlerinden) ostrojen uretiminin artmasıyla, yaşlıların %40’ında jinekomasti gorulur. Genellikle cift taraflı olup, iki meme arasında asimetri olabilir. Tanı icin, meme başı altında 2-3 cm capında ağrılı, duzgun konturlu sertlik palpe edilmelidir.

Hangi durumlarda patolojik jinekomasti gorulur?
Cocukluk, ergenlik ve erişkin donemlerinde, aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı patolojik jinekomasti meydana gelir.
Kadınlık hormonunun (ostrojen) arttığı durumlar:

Testis tumorleri
Deri, akciğer (tumorun beta hCG uretimine bağlı), karaciğer, bobrekustu bezi tumorleri
Tiroid hormonu duzensizlikleri: Hipertiroidi (serumda yuksek ostradiol duzeyi) ve hipotiroidi
Siroz, aşırı yağlanma gibi karaciğer hastalıkları
Uzun sureli aclık
Hermafroditizm
Erkeklik hormonunun (androjen) azaldığı durumlar:

Testis alınması ya da testis fonksiyonlarında yetmezlik
Doğuştan olan nedenler:

Genetik kromozom anomalileri
Testislerin gelişmemesi (Klinefelter Sendromu)
İnmemiş testis
Androjen (testesteron) duyarsızlığı
Artmış ekstraglanduler aromataz aktivitesi
Sonradan ortaya cıkan nedenler:

Testis iltihabı
Testis travması
Spermatosel
Hidrosel
Varikosel
Radyasyon
Bobrek yetmezliği, hemodiyaliz
Leptomonas infeksiyonu
Spinal kord zedelenmesi
Şişmanlık
Kotu diyet
İlac ya da madde kullanımına bağlı nedenler:

Digital, amfetamin, anabolik steroidler, cimetidin, ketakonazol, spiranolakton, furosemid, diazepam, fenotiazin, metildopa, rezerpin teofillin, antineoplastik ilaclar, aldactone, valium, trisiklik antidepresanlar gibi ilaclar
Alkol: Alkol karaciğerin ostrojen hormonunun fazlalığını dengelemesi ozelliğini etkiler.
Marihuana, eroin gibi maddeler
Cay ağacı ve lavanta yağı (cilt koruma urunlerinin yapımında kullanılır.)
Mekanizması bilinmeyen diğer nedenler:

Akciğer hastalıları
Goğus duvarı travması
HIV infeksiyonu
Anksiyete ve stres
Tek taraflı jinekomasti nedenleri:

Meme kanseri
Norofibrom
Lenfangiom
Lipom
Dermoid kist
Hematom

Jinekomastinin tanısı nasıl konur, hangi tetkikler gereklidir?
Oncelikle hastanın tıbbi hikÂyesi alınırak surekli kullandığı ilaclar, alkol, eroin ve benzeri uyuşturucu madde kullanımı, kas kitlesini arttırmak icin kullanılan anabolizan ilaclar sorgulanmalıdır. Sonra genel fiziksel muyenesi yapılır. İdiopatik veya klasik jinekomasti, ergenlik doneminde başlayıp devam ederken, diğer nedenlerle oluşan patolojik jinekomastiler daha ileri yaşlarda ortaya cıkabilir ve tek taraflı gorulme sıklığı daha fazladır. Fiziksel muayene sonucunda, jinekomastinin tek veya cift taraflı olduğu, sebebinin yağ dokusundan ya da goğus dokusunun genişlenmesinden kaynaklandığını teşhis edebilir. Bu teşhisde kitlenin ultrason ile incelenmesinde yarar vardır.

Jinekomastili hastalarda LH, FSH, testosteron, ostradiol, prolaktin ve beta-HCG gibi hormonlara bakılır. Meme dokusunda ani buyumesi olan orta yaşlı bir kişide, hormon salgılayan bir tumor olasılığına karşı, ilaveten tumor gostergeleri de incelenir. Bunun dışında hepatit, siroz, tiroid hastalıkları, akciğer hastalıkları, testis hastalıkları, bobrek hastalıkları olasılığına karşı gerekli kan ve idrar tetkikleri yapılır; tiroid, akciğer, karın ve testise yonelik, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi gibi goruntuleme yontemleri uygulanır.

http://www.doktorcanisler.com/erkeklerde-meme-buyumesi-jinekomasti-neden-olur/