İSTANBUL - Ailelerin bebek bakımında yaptığı hatalar, kalca cıkığı sorununun Turkiye’de bu cağda bile ortaya cıkmasına neden oluyor. Kundak cehaleti, bebeği hatalı taşıma, yurutec sevdası ve yanlış bezleme cocukların geleceğini karartabiliyor.

Bebeği kalca cıkığından korumak icin ailelerin bu hatalı davranışlardan kacınması ve var olan sorunu erken donemde tespit etmek icin de ilk uc haftada ultrasonografi yaptırması cok onemli. Zira kalca cıkığı ilk uc ayda teşhis edilirse, alcıya ve ameliyata gerek kalmıyor, tedavi icin basit bir bandaj yeterli oluyor.

Turkiye’de yılda yaklaşık 1 milyon 350 bin doğum oluyor. Kalca cıkığı ve kalca gelişim problemleri, her bin doğumdan 15'inde goruluyor. Yani yılda yaklaşık 20 bin bebek kalca cıkığı ile doğuyor veya kalca gelişim problemleri ortaya cıkıyor. “Kalca cıkığı, erken donemde tedavisi kolay, gec donemde ise zor bir hastalıktır” diyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doc. Dr. Ahmet Doğan, kalca cıkığıyla ilgili bilgi verdi ve ailelere uyarılarda bulundu. İşte Doc. Doğan'ın anlatımıyla kalca cıkığı sorunu:
“Kalca cıkığı, halk arasında genellikle doğum sırasında bebeğin bacaktan tutularak cekilmesi sonucu oluşan bir durum olarak bilinir. Oysa coğu zaman bebek daha anne karnındayken kalca cıkıktır ya da kalcanın gelişimi yetersiz kalmıştır. Kalca cıkığı aslında onlenebilir bir sakatlıktır. Ancak ailenin bebeğe yapacağı yanlış uygulamalar, bebeğin sakat kalmasına yol acabileceği gibi, doğru eylemler sorunsuz tamamen iyileşmesini sağlayabilir.

BASİT BİR ULTRASON YETER!
Kalca cıkığı veya gelişme problemini anlamak icin bebeklik doneminde en ideal yontem; 3 ila 6. haftalar arasında kalcaların muayenesi ve ultrasonografi ile incelenmesidir. Bunun, cocuk ortopedisi ile ilgilenen ve cocuk kalcalarının ultrason tetkiki konusunda eğitim olan bir ortopedist tarafından değerlendirilmesi daha uygundur.

RONTGENE GEREK YOK
Kalcaların ultrasonografik değerlendirmesi ağrısız, acısız ve herhangi bir girişim gerektirmeyen, poliklinik şartlarında anne ve babanın nezaretinde yapılabilen cok kısa ve basit bir yontemdir. Problemli bebeklerin zamanında yakalanarak ameliyatsız duzelme şansını elde etmelerini sağlayan ultrasonografi yontemi, bircok gelişmiş ulkede rutin uygulamaya girmiştir. İlk iki ayda coğu zaman rontgen cektirmenin hic bir değeri yoktur; gereksiz para ve zaman kaybıdır. Aynı zamanda cocuklar gereksiz yere radyasyona maruz kalmaktadırlar.

İLK 3 AYDA TEŞHİS EDİLİRSE AMELİYAT GEREKMEZ
Tum hastalıklarda olduğu gibi kalca cıkığı sorununda da erken teşhis hayat kurtarıyor. İlk 3 ayda, alcısız ve ameliyatsız basit bir bandajlama yontemiyle tamamen normal bir kalca elde etme şansınız yuzde 95’in uzerindedir. Kalca cıkığı, gelişimsel bir sorun olduğu icin, tedavi goren tum cocukların erişkin yaşa kadar gozlem altında olması ve yıllık kontrollerini aksatmaması gerekir. Şupheli durumlarda en kısa zamanda cocuk ortopedisi ile ilgilenen bir ortopediste başvurmak bebeğinizin geleceğini kurtarabilir. Bu, hem sorunun ortaya cıkmasını engeller, hem de bazı kucuk problemlerin daha komplike hale gelmeden basit yontemlerle duzeltilmesini sağlar.

BEBEĞİNİZİN GELECEĞİ İCİN KUNDAKTAN VAZGECİN
Bebeklerde kalcaların normal ve iyi yonde gelişebilmesi icin bebekler uygun şekilde bilincli olarak beslenmeli, tutulmalı ve taşınmalıdır. Ancak ne yazık ki gunumuzde halen ailelerin bebeğin buyutulmesi sırasında yaptığı hatalar kalca cıkığına neden oluyor. İşte o hatalar:
• KUNDAK YAPMAK: Maalesef ulkemizde hala bazı yorelerde bebeklere kundak uygulaması yaygın olarak yapılmaktadır. Her yıl binlerce cocuğun kalca problemlerinin ortaya cıkmasında, kundağın olumsuz rolu artık kesin olarak bilinmektedir. Bebekler kesinlikle kundak yapılmamalı.

• YANLIŞ BEZLEME: Hazır bezler, herhangi bir bez bağlanmasına gore kesinlikle daha sağlıklı olmakla beraber, ulkemizde uretilen bezlerin hic birinin boyutu bir diğerini tutmamaktadır. Bezin, dar ve kucuk olması, kasık hizasında bağlanması kalca gelişimini olumsuz yonde etkileyen faktorlerdir. Bezler geniş ve buyuk olmalı, gobek hizasının ustunden bağlanmalı.

• HATALI GİYSİLER: Bebeklere bazen ekonomik nedenlerle, bazen de yanlış alışkanlıklar yuzunden dar ve kucuk giysiler giydirilmesi de yanlıştır. Geniş, bol, rahat giysiler giydirilmeli.

• HATALI TUTUŞ: Ozellikle emzirme sırasında bebeklerin bacakları bitiştirilerek tutulmaktadır. Aynen kundak uygulaması gibi yanlış bir tutma şeklidir; kalca gelişimini olumsuz yonde etkiler. Bebeği emzirirken bacaklar birleştirilmemeli, kendi haline serbest bırakılmalı.

• YANLIŞ TAŞIMA: Bebekler taşınırken, ozellikle ilk aylarda (bu aylar cok daha onemlidir), sarılarak tutulup taşınmaktadır. Bu da kundak etkisi yaratır. Kalca gelişimi icin uygun değildir. Bebeği taşırken; yuzu veya arkası taşıyana donuk olarak, bir el ile bacak arasından tutularak taşınmalı veya biraz daha buyuk bebeklerde bele oturtularak taşınmalı.
YANLIŞ İNANIŞLAR: Geniş bez kullanımının bacakların eğri olmasına yol acacağı inanışının gercekle hic bir ilgisi yoktur! Bebeklerin bir yaş civarında bacaklarında ice doğru hafif bir eğrilik olması normaldir ve zamanla kendiliğinden duzelecektir. Aşırı eğrilikler ise; vitamin yetersizliği, aşırı kilo veya başka bazı hastalıklar nedeniyle ortaya cıkar. Sebebi kesinlikle geniş bez değildir!

• YERE ERKEN BASTIRMAK VE YURUTEC: Bebeğin doğal gelişim surecini tamamlamadan ayaklarının yere erken bastırılması, yurutece konulması da hatalı bir usuldur. Kalcalarda bir problem varsa artmasına yol acabilir. Cocuğun yurumesi kendi gelişimine bırakılmalı. Başka bir sağlık veya gelişim problemi olmayan cocuk normal olarak bir yaş civarında yurur.

BU BELİRTİLER VARSA VAKİT KAYBETMEYİN!
Bazı durumlarda dikkatli bir anne kalca problemini fark edebilir:
• Eğer iki bacak arasında uzunluk farkı varsa,
• Bebeğin altını silerken ve bezlerken bacakların her iki yana eşit olarak acılmadığını fark ederse ya da her iki bacağın da tam olarak yanlara acılmadığını gorurse,
• Kalcada herhangi bir klik sesi hissederse,
• Bebeğin bacaklarının arkasındaki ya da kasık bolgesindeki cizgilerde asimetri varsa,
• Yurume cağında cocuk yurumuyorsa; bunlar kalca cıkığı ya da kalca gelişim probleminin belirtileri olabilir.