Aile planlaması; istenilen zamanda, istenildiği kadar cocuk sahibi olmayı ifade ediyor. Korunma yontemlerindeki ceşitliliğin arttığını belirten Jinekolog Op. Dr. Aytun Aktan, cok az yontem dışında bu konuda sorumluluğun kadınlarda olduğunu soyluyor.
İSTANBUL - Doğum kontrol haplarının gelişiguzel kullanılmaması gerektiğini belirten Kadın Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Aytun “Recetesiz satılan bu ilacların hangisini, nasıl ve ne kadar kullanacağınızı mutlaka jinekologunuzla birlikte secmelisiniz” uyarısında bulundu, “Uzun yıllardır milyonlarca kadının korunma ya da tedavi amacıyla kullandığı guvenilir haplarla ilgili son zamanlarda olumsuz yayınlar olduğu icin bu kararın mutlaka uzmanla birlikte alınması gerekir” dedi.

Kadının vucut ve yaşam tarzına en uygun doğum kontrol yonteminin secilmesi gerektiğini ifade eden Op. Aktan, hormonal icerikli gebelikten korunma yontemleri hakkında şu bilgileri verdi:

DOĞUM KONTROL HAPLARI
“İlacın her tabletinde ostrojen ve progesteron hormonları mevcuttur. Bu hormonların amacı her ay oluşan yumurtlamayı geri donuşumlu olarak baskılamaktır. Ostrojen hormon dozu giderek daha da duşuk duzeye cekilmeye calışılmakta ve boylece pıtılaşma eğiliminde artış, migren, meme kanseri gibi olası yan etkilerin azaltılması sağlanmaktadır. Progesteron tipindeki değişikliklerle de sivilcelenme, kıllanma, polikstik over gibi hastalıkların tedavisinde secenek haline gelmektedir. Her gun belli saatlerde duzenli alınması gerekliliği ilacın cekici olmayan ozelliği iken, doğru kullanımda %95’e varan koruma etkinliği cok başarılıdır. Koruma ozelliğinin dışında adet kanama miktarlarını azaltmak, bir kac aylık kullanımdan sonra ağrılı adetlerin kesilmesi avantajlar arasındadır.
HORMONLU SPİRALLER
İceriğindeki tek tip hormon sayesinde ostrojen kullanması sakıncalı kadınlar icin idealdir. Doğum yapmış kadınlara daha cok onerilir. Hormon iceriği sayesinde normal spiralin neden olduğu kanama miktarındaki artış ve ağrı yaşanmaz. Hatta bazı tıbbi durumlarda tedavi amacıyla da kullanılır. Hastanede, jinekolog tarafından uygulanması ve yıllık takiplerin yapılması gerekir. Ara lekelenmeler en sık rastlanan yan etkisidir. Kadınların dortte birinde ise kanamayı tamamen kestiği gozlenir. Bu kimi kadınlar icin istenen, kimileri icin hoşlanılmayan bir durumdur. Spiralin cekilmesinden itibaren doğurganlık ertesi aydan itibaren tekrar geri gelir.

AYLIK İĞNELER, CİLT ALTI İMPİLANTLAR
Tek tip hormon icermeleri nedeniyle ostrojenin istenmeyen etkilerinden sakınılmış olunur. Aylık iğnelerin sağlık kuruluşlarında yapılması gerekir. Kullanım kolaylığı nedeniyle tercih edilir. Ara lekelenme en sık rastlanan yan etkisi olup, yontemin bırakılmasının ardından yumurtlama fonksiyonunun geri donmesi aylar alabilir. İmplantın uygulaması cerrahi bir işlemdir. Cilt altına yerleştirilen implant 5 yıl koruma etkinliği gosterir. Yontemden vazgecilmesi durumunda cıkartılması icin de tekrar lokal anestezi ile kucuk bir cerrahi işlem uygulanır. Maalesef tum bu yontemlerin cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruma ozelliği yoktur. Bunu sağlamak icin kondom tek yoldur.

HORMONLU VAJİNAL HALKA
Ulkemizde yeni kullanılmaya başlanan bu yontem tıpkı haplardaki gibi ikili hormon icermektedir ve onun sağladığı tum avantajları icermektedir. Her gun ilac yutmak istemeyen kadınlar icin idealdir. Vajinaya yerleştirilen ve 21 gun suresince vajende etkinliği devam eden halkalar kadının kendi kendine uygulayabildiği bir yontemdir. Kanamayla birlikte uygulanır, her uygulama sonunda (21 gun) halkasız 7 gun boşluk bırakılır. İlk uygulamanın doktor tarafından yapılması, yontemle yeni tanışan kadınlar icin oğretici olabilir. Vajende yabancı bir madde duşuncesi rahatsız edici bir fikir gibi gelse de bu halka kadın tarafından hissedilmez. Partnerlerin bazıları ilişki sırasında halkayı hissettiklerini ama hazzı arttırdığını soylemişlerdir. Vajinal enfeksiyonları %15 oranında arttırması yan etkilerindendir. Diğer yan etkiler ya da kullanımının istenmediği durumlar doğum kontrol haplarıyla aynıdır.”