HİPOTİROİDİZM
Tiroid bezleri gırtlak bolgesinde bulunur. Bu bezler T3 ve T4 gibi vucut metabolizmasını etkileyen hormonları uretir. Tiroid bezinin yetersiz calışması sonucu bu hormonlar salgılanamaz ya da yeteri kadar salgılanamaz ve bunun sonucunda hipotiroidizm oluşur.
Hipotiroid, bebeklik ve cocuk doneminde gorulurse gelişmenin yavaşlamasına neden olur. Erişkin yaş grubunda gorulurse metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Ciltte ve kasta glokozminoglikan birikimini sonucu odem oluşmuna neden oluşur. Belirtilerin ortaya cıkması yıllar surduğu icin tedavi edilmesi gerekir.
Nedenleri
Hipotiroid oluşumunun sebeplerinden biri vucudun kendi kendisine zarar vermesiyle oluşan Hashimoto hastalığıdır. Bu hastalık tiroid bezlerine zarar verir ve tiroid bezinin calışması yavaşlar. Bunun gibi hastalıklar tiroid bezinin hormon yapmasına engel olur. Hipotiroid hastalığının oluşumu genelde boyledir. Bazı vakalarda doğuştan olduğu da gorulmuştur.
Tiroid bezinin iltihaplamasının ve tiroid bezi ameliyatları bu hastalığının oluşmasında etkilidir. Tiroid bezi ameliyatında cıkarılan tiroid bezinin miktarı da onemlidir.
Bazılarında ise iyot eksikliği ve radyoaktif iyot tedavisi almış kişilerde hipotiroid gorulebilir. Bazılarına radyoaktif iyot verilence tirod bezleri zarar gorur ve hipotiroid gelişebilir.
Bazı besin maddeleri de iyotun kullanılmasına engel olur. Orneğin, kara lahana fazla tuketilirse bu hastalığa eden olabilir.
Hipofiz besinden TSH hormonun az salgılanması da hipotiroidin oluşmasına engel olabilir.
BELİRTİLERİ
Hastalık tedavi edilmezse bazı belirtiler oluşturur. Bu goruntulerden biri miksedema komasıdır. Hayatı onem arzeder ve uzun suren hipotiroid hastalarında gorulur. Birey soğuğa karşı duyarlı hale gelir. Bilinc kaybı gorulur. Mikedema koması durumunda acil mudahale etmek şarttır.
Şiddetli olan hipotiroid hastalığında ise bebeklerde boy kısalığı ve zeka geriliğidir. Bunun adı kretinizmdir. Bunda bebeklerin karnı şiştir. Ağızdan surekli olarak salyalar gelmeye devam eder. Omuzlar geride durur. Bebeğin bu duruma gelmeden once hipotiroid hastalığı belirlenmelidir. Kan testleriyle bebekteki durumlar incelenir ve teşhis konulur.
Erişkin bireylerde beyin fonksiyonları yavaşlar, vucut ısısı azalır. Nabız yavaşlar, soğuk hasta icin daha şiddetli hale gelir. Deri, saclar mat ve kuru hale gelir. Vucut metaboilizması yavaşlar. Hasta fiziksel ve zihinsel olarak yorgundur. Cinsel istek azdır.
Risk Faktorleri
Daha cok orta yaşlı kadınlarda gorulur. Ama bu diğer bireylerde gorulmeyeceği anlamına gelmez. Ailesinde hipotiroid hastalığı olanlarda bu hastalığın gelişmesi daha fazladır. Şeker hastaları, romaoid artriti ya da kansızlıkğı olan bireylerde risk daha fazladır. Yeterince iyot alamayan bireylerde gorulmesi daha fazladır.
Kadınlarda 60 yaşından sonrasında risk daha fazladır. Kolesterol yuksekliği gorulen bireylerde ve adet duzensizliği gorulenlerde risk daha fazladır. Hamilelerde bu risk biraz daha fazladır. Kanserli kişilerde boyun bolgesine uygulanan ışın tedavisi sonucunda hipotiroid gelişebilir. Bu da riski arttırır.
Akraba evlilikleri hipotiroid oluşma riskini arttırır.
TANISI
Bu hastalık yavaş gelişen bir hastalıktır. Hipotiroid hastalığı yıllar sonra belirtilerini ortaya cıkarır. Hasta olan kişilerde yorgunluk vardır. Daha sonraları hassas hale gelir. Hastanın sesinde değişmeler grulebilri. Kuru cilt ve sac, şişkin yuz tipik belirtileridir.
Doktor bunları oğrendikten sonra hastaya kan testi yapar. Tiroid hormonlarının değerlerine, tiroid uyarıcı hormonun miktarına ve kanda antikor duzeyine bakılır. Tiroid hormon yusek, fakat T3 ve T4 değeleri duşuk ise hipotiroid ihtiali duşuktur. Antikor değeri yuksek ise hipotiroid olabilir.
TEDAVİSİ
Omur boyu tedavisi surer bu hastalığın tedavisinde amac uretilemeyen hormonların ilacla alınmasıdır. Tedaviye başlandıktan kısa bir sure sonra belirtiler ortadan kalkmaya başlar. Belirtilerin ortadan kalkmasıyla bırakmak yanlıştır. Bir muddet sonra tekrarlayabilir.