Kış mevsiminin ortasında olduğumuz bu donemlerde bizi en rahatsız eden konulardan biri de uşumek. Uşuyunce hasta olunduğu algısı oldukca yaygın ancak basit onlemlerle hem uşumeden hem de hasta olmadan kışı atlatmak mumkun. Memorial Şişli Hastanesi İc Hastalıkları Bolumu ’nden Uz. Dr. Ozlem Kaplan, soğuktan ve kış hastalıklarından korunmanın yolları hakkında bilgi verdi.

Kış mevsiminde soğuk havaların etkisi ile vucudun direnci azalabilir. Bu nedenle de kişiler hastalıklara daha fazla acık olmaktadır. Dolayısıyla soğuk havalarda sağlığa daha fazla onem vermek ve bazı tedbirler almakta fayda vardır. Hafif bir soğuk algınlığı onemsenmediğinde grip ya da zaturreye cevirebilmektedir. Kış aylarında vucut ısısını korumak, bağışıklığı guclendirmek ve hastalıklardan korunmak icin beslenmeye dikkat etmenin yanında egzersizleri de ihmal etmemek gerekir. Uşumeyi onleyici, bağışıklığı guclendirici oneriler şoyle sıralanabilir:

Kapalı alanlardaki tehlike
Toplu taşıma aracları, iş yerleri ve okullarda grip ya da nezle gibi enfeksiyonu olan kişi varsa cevresindeki kişilere yayması an meselesidir. Bu durumda asla işe ya da okula gidilmemelidir. Cunku kapalı alanda virusler hasta kişinin oksurmesi ya da hapşırmasıyla cok hızlı bicimde yayılmaktadır. Bağışıklığı duşuk, burun mukoza salgıları iyi olmayan ya da kronik hastalığı bulunan kişiler bundan cok kolay etkilenip hasta olabilmektedir. Hasta olan kişinin evi dışında kapalı bir yerde bulunması gerekiyorsa maske ile ağız ve burun bolgesini kapatması gerekmektedir.

Evinizi ya da ofisinizi saunaya cevirmeyin
Soğuk havada dışarıdan eve girildiğinde ev sıcaklığının cok yuksek olmaması gerekmektedir. Cunku soğuk havadan ev veya ofise girildiğinde karşılaşılan sıcak havaya vucut kolay entegre olamayabilir. Ani sıcaklık değişimlerinden olumsuz etkilenilmektedir. Ani ısı gecişleri bazı kişilerde kılcal damar catlamalarına sebep olabilir ve bu da kalp krizi riskini beraberinde getirebilir. O nedenle dışarıdan iceri girildiğinde ic ortam sıcaklığının 18-20 derecede tutulması idealdir.

Kafeinsiz icecekleri secin
Sıcak cay ya da kahve ici ısıtır gibi gorunmekle birlikte alınan kafeinin vucut ısısını duşurduğu bilinmektedir. Bu nedenle soğuk havalarda bağışıklık sistemini guclendirici zencefil, tarcın, karanfilli bitki cayları tercih edilmelidir. Bu boğazı da rahatlatabileceği gibi vucut ısısını dengeler, bağışıklığın guclenmesinde yardımcı olur.

Ev yapımı kefir ve yoğurt tuketin
Soğuk havalarda daha iyi beslenmek gerekmektedir. Bağışıklığı guclendiren gıdalardan tuketmeli, C vitamini alınmalıdır. Ozellikle salgın donemlerinde C vitamininden zengin meyveler, sebzelerin tuketilmesi onemlidir. Bunun yanında probiyotik alınmalıdır. Kefir ve ev yoğurdu tuketilmelidir. Ayrıca protein ve Omega 3 ’ten zengin beslenilmesi gerekmektedir. Yağ ve karbonhidrattan zengin beslenmek vucut ısısını duşurmekle birlikte, gecici enerji sağlamaktadır. Bu nedenle de yağ ve karbonhidrat zengini beslenmek soğuk havalarda iyi sonuclar getirmeyecektir. Ayrıca kışın ozellikle de sabah kahvaltısının atlanmaması gerekmektedir. Bunun yanında tum oğunlerin duzenli tuketilmesi onemlidir.

Nemlendirici kullanın
Soğuk havalarda ellerin nemlendirilmesi onemlidir. Boylece elde catlama ve egzama onlenebilir. Ayrıca burnun nemli olması gerekmektedir. Burun icini nemli tutmak, burun mukozasının kurumasını ve catlamasını onlemektedir. Mukoza bolgesindeki catlama enfeksiyonların daha kolay yayılmasını sağlamaktadır ve burnun hastalık onleyici etkisinin negatife donmesine neden olmaktadır.

Sık sık ellerinizi yıkayın
Eller virus ve mikropların en sık yayılma yoludur. Bu nedenle elleri sık ve kuralına uygun yıkamak virus bulaşımını onemli olcude azaltır. Elleri yıkarken sıvı sabun, kurularken de kağıt havlu kullanmaya ozen gostermek gerekmektedir.

Burundan nefes alın
Ağızdan nefes almak soğuk havanın ve mikropların hızlıca akciğerlere gecmesine neden olur. Bu nedenle soğuk havalarda burundan nefes almak gerekmektedir. Dışarıya cıkıldığında mutlaka atkı ile ağız, burun kapatılmalıdır.

Elleriniz cepte yurumeyin
Kış mevsiminde genelde eller uşumemek icin cepte dolaşılmaktadır. Oysa bir eldivenden yardım alınsa eller serbest kalmakta, harcanan enerjiyle vucut ısısı yukselebilmektedir. Ayrıca bu sayede ellerin kuruması da onlenebilmektedir.

Odanızın nem dengesini koruyun
Kış mevsiminde yatılan odanın kuru olmaması gerekir. Odada kalorifer varsa peteklerin uzerine bir tas su konulabilir ya da uyunurken petek kapatılabilir. Kışın alerji oykusu olanların yatak odasında halı bulundurmaması gerekmektedir. Ayrıca uyunan odada cicek olmamalıdır cunku cicek odadaki oksijeni bitirmektedir. Uyumadan once yatak odasının camı acılmalı, oda havalandırılmalı, odada bir hava sirkulasyonu sağlanmalıdır. Ayrıca yatılan odanın kapısının acık olması hava sirkulasyonu acısından onemlidir. Sobalı evlerde ise sobanın uzerine konulacak bir caydanlık odalardaki nemi sağlamaktadır.

Kronik hastalığı olanlar uşutmemeli
Soğuk havalarda uşumemeye ozellikle dikkat etmesi gerekenler diyabetliler ve kalp-damar hastalığı yaşayanlardır. Bu grubun ayak ve ellerini soğuktan koruması gerekmektedir. Bacak damarlarında problemi olan hastaların ayaklarında his bozukluğu olabilir. Hasta bir de diyabetikse his kaybı ciddi orandadır ve bu kişiler uşuduklerini fark etmeyebilirler. Bu nedenle kronik hastalıklara sahip olanların ayaklarını sıcak tutacak yun corap giymeleri gerekir.

Eldiven kullanın
Soğuktan en fazla etkilenen bolgeler baş, boyun, eller ve ayaklardır. Soğuk havalarda bu bolgelerdeki ısı kaybı yuzde 70 oranında artabilir. Ozellikle kalp ve diyabet hastaları, soğukta ruzgarı goğus bolgelerine alacak şekilde sokağa cıkmamalı. Havayı burunlarından almalılar mumkunse bir atkı ile ısıtarak icine almalılar. Dışarı cıkarken ağız ve burun atkı ile kapatılmalı ve hava ısıtarak iclerine alınmalıdır. Başlarına mutlaka bere takmaları, kulaklarından soğuk havanın girmesini de yine ust solunum yolu hastalıklarını onlemesi nedeniyle cok onemlidir. Hic kalp ile ilgili şikayeti olmayan insanlar bile soğuk havada kalp ağrılarının geldiğini fark edebilirler. Ayrıca soğukta ellerin uşumemesi icin genelde eller cepte dolaşılmaktadır. Oysa eldiven kullanılsa ve eller serbest bırakılsa bu davranış vucut ısısının duşmesini engeller.

Duzenli uykuya onem verin, yatak egzersizlerini unutmayın
Soğuk havalarda duzenli uyku bağışıklık sistemini guclendirmektedir. Bunun yanında yataktan kalkmadan once yorganın altında gerinmek ve biraz hareket etmek yataktan kalkıldığında uşume hissini azaltacaktır. Geniz akıntısı yoğun olan kişilerin 45 derece eğimle uyuması gerekmektedir. Bu, onların sağlıklı bir uyku uyumasını sağlamaktadır. Ayrıca sigara icilmemeli; gunde 2.5 litre su tuketilmelidir. Soğukta, acık havada egzersiz kalp krizi riskini artırabildiği icin kapalı alanlarda egzersiz onerilmektedir.