İlerleyen yaşla birlikte gorulme sıklığı artan kalp hastalıkları artık gencleri de tehdit ediyor. Erken yaşlarda ani olum nedenlerinin ucte ikisini kalp hastalıkları oluşturuyor. Sigara, yanlış beslenme, obezite ve yoğun stres genclerde gorulen kalp hastalıklarının ana sebeplerini oluşturuyor. Bu risk faktorlerini ortadan kaldırmak ve bazı onemli noktalara dikkat etmek kalp hastalıklarından korunmada buyuk rol oynuyor. Memorial Ankara Hastanesi Kardiyoloji Bolumu ’nden Doc. Dr. Sercan Okutucu, genclerde ani olum nedenleri hakkında bilgi verdi.
Kalp kasınızda kalınlaşma varsa ağır egzersizlerden kacının
Hipertrofik kardiyomiyopati, 30 yaş altındaki kişilerde kalp kaynaklı ani olumlerin en sık nedenidir. Ayrıca sporcularda gozlenen ani olumlerin de en yaygın nedenleri arasında sayılmaktadır. Bu hastalıklarda kalp kaslarında anormal bir kalınlaşma mevcuttur. Kalınlaşan kalp kası kalbin kanı pompalayışına ya da kalbin doluşuna engel olabilmektedir. Bazen kalınlaşan kalp dokusundan kaynaklanan tehlikeli ritim bozuklukları da olabilir. Bu hastalığın tanısı olguların coğunda EKG ve ekokardiyografiyle kolayca konmaktadır. Bu olguların coğunda yarışmalı sporlar ve ağır egzersizlerden kacınılması gerekir. Bazı olgularda şoklama ozelliği olan kalp pilleri gerekebilir. Ayrıca kalbin kalınlaşan kısımlarına yonelik ceşitli girişimsel ve cerrahi tedavi yontemleri bulunmaktadır.
Ritim bozukluğuna neden olan hızlı kalp atışları ani olumlere neden olabilir
Uzun QT sendromu ve Brugada sendromu hızlı ve duzensiz kalp atışlarına yol acabilen kalıtsal kalp ritim bozukluklarıdır. Kalbinizdeki ritim bozukluklarına neden olan hızlı kalp atışları bayılmalara hatta olume neden olabilir. Bu hastalıkların coğu kalbin sodyum, potasyum ya da kalsiyum kanallarındaki ceşitli mutasyonlardan oturu oluşmaktadır. Uzun QT sendromu ve Brugada sendromunda tanı EKG ile konulabilmektedir. Ani olum riski yuksek olan durumlarda şoklama ozelliğine sahip olan kalp pili gerekebilir.
Sigara en onemli risk faktoru
Kalp damarının tıkanması sonucu genclerde kalp krizi gorulmesi oldukca nadirdir. Her yaşta olduğu gibi genc yaşlarda da kalp krizinin en onemli risk faktoru sigaradır. Ailesel ciddi kolestrol yukseklikleri de erken yaşta kalp krizine neden olabilir. Normalde kalbin dışında seyreden koroner damarların kalp kasının icinden gectiği ve kalp kası koprusu olarak adlandırılan durumlarda ve bazı koroner anomalilerin varlığında da erken yaşta kalp krizi yaşanabilir.
Genclerde ani kalp olumlerinin başka nedenleri de vardır. Bunlardan biri doğuşta kalp hastalıkları ve kalp kası anormallikleri gibi kalbin yapısal anormallikleridir. Bir diğer ani olum nedeni miyokardit yani kalp kası iltihabıdır. Goğse alınan bir darbenin kalbin elektrik dongusunun yanlış bir zamanına denk sonucu oluşan kalp sarsıntısı da ani kardiyak olumlerin nadir gorulen sebeplerindendir ve spor yapan genc insanlarda gorulebilmektedir.
Sağlık taraması ve erken tanı cok onemli
Genclerde gorulen ani olumlerin coğunda oncesinde herhangi bir yakınma yoktur bunun icin ozellikle sporcularda sağlık taraması yapmak cok onemlidir. Fakat nefes darlığı, goğus ağrısı, carpıntı ve bayılmalar kalp hastalıklarının bir işareti olabilir. Bir diğer onemli ipucu ise aile oykusunde 50 yaşından once acıklanamayan olumler olmasıdır. Ani olumler, olası gizli kalp hastalıklarının erken tanı ve tedavisiyle onlenebilir. Ani kalp olumu riski altındaysanız doktorunuz ağır ve zorlayıcı sporlardan kacınmanızı onerebilir. Altta yatan sebeplere bağlı olarak ani olum riskini azaltmak icin tıbbi veya girişimsel tedaviler gerekebilir.