Bilgisayar insanlığın hizmetine sunulduğunda, bu elektronik makineyle insanın anlaşabileceği bir dile gerek duyuldu. Bu konuda farklı cozumler uretilirken, Microsoft® firması ticari yeteneği ve iyi zamanlaması sayesinde DOS işletim sistemiyle, kişisel bilgisayar pazarında ciddi bir atılım yaptı. Bilişim sektorunun hızlı gelişimiyle pazar payını onemli olcude genişleten Microsoft®, gerek DOS işletim sistemindeki yetersizlikler, gerekse pazardaki hızlı gelişimden pay almak icin piyasaya surulen, DOS 'a gore pek cok avantaj ve ustunlukler taşımış olmalarına rağmen diğer işletim sistemlerinin gelişmesini engellemeyi başardı. Satın aldığınız her bilgisayarla birlikte işletim sistemi olarak mutlaka bir Microsoft® urununu almak zorundaydınız (ne yazık ki hala oyle).


Microsoft®, DOS işletim sisteminin onca yetersizliklerine ve sorunlarına rağmen Windows® turevi işletim sistemlerini (hala cekirdeğinde DOS'u barındırarak) ustaca boyayıp insanlara cok yeni yazılım teknolojileriymiş gibi pazarlamaya, insanların aklını celmeye devam etmekte. Bu durum, dunyada Microsoft®'un tekel oluşturması yonunde bir kaygı gelişmesine neden oldu. Bu kaygı, ozellikle kendi ulkesinde Microsoft® aleyhine hukuksal gelişmelerin de başlamasını sağladı.

1991 yılında, Finlandiya'da Linus Torvalds adlı bir universite oğrencisi tarafından Unix işletim sistemi temel alınarak geliştirilip tum kaynak kodlarıyla kullanıma sunulan Linux işletim sistemi, giderek yaygınlaşmakta ve Unix tabanlı bir işletim sistemi olmasının avantajını nedeniyle kişisel bilgisayarlardan cok kullanıcılı buyuk sitemlere kadar hemen hemen her sistemde geniş bir kullanım alanı bulmaktadır.

Son zamanlarda ulkemizde BSA (Business Software Alliance) adlı organizasyon tarafından ceşitli kurum ve kuruluşlara baskınlar yapılmakta, lisanssız yazılım kullandığı saptananlar hakkında yasal işlemler başlatılmakta ve ilgililer ağır para cezaları ve hatta hapis cezalarına carptırılmaktadırlar. Her ne kadar bu cezalar Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma yasasına dayandırılarak veriliyorsa da temelde korunan birkac yazılım firmasının cıkarlarıdır.

Yazının başlığındaki sorunun yanıtı olarak fazla detaylandırmadan şunları sıralamak mumkun;

1. Linux lisansı icin herhangi bir ucret odemek zorunda değilsiniz. Ancak ucret odenmemesi Linux 'un lisanssız olduğu anlamına gelmemektedir. Linux, GPL (General Public Licence) koruması altındadır. Herhangi bir Linux surumunun bir kopyasını edindiğinizde, o kopyanın lisansına sahipsiniz demektir.

2. Windows® 'ta kullanılmakta olan hemen hemen her turlu yazılımın Linux icin geliştirilmiş bir eşdeğeri vardır ve bunların buyuk bir bolumu ucretsizdir. Bu yazılımların pek coğu, Windows® altında uretilmiş dokumanları sorunsuz olarak kullanabilmektedir, yani Microsoft® urunleriyle uyumludurlar.

3. Linux, kararlı bir işletim sistemidir. Microsoft® urunlerinde olduğu gibi "Program gecersiz bir işlem yuruttu" vb mesajlarla karşılaşmazsınız. Herhangi bir programın sorun cıkarması işletim sisteminin cokmesine neden olmaz. Kuşkusuz Linux mukemmel bir işletim sistemi değildir. Ancak herhangi bir hata oluştuğunda Windows® 'ta olduğu gibi sizi caresiz bırakmaz, olası hata nedenlerini size bildirir.

4. Guvenlik yetenekleri son derece gelişmiştir. Ancak zaman zaman yeni surumlerde bazı guvenlik acıkları ortaya cıkmaktadır. Geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından sınandığından bu acıklar kısa surede rapor edilerek giderilmektedir.

5. Virus, henuz Linux icin yabancı bir kavramdır. Işletim sisteminin calışma bicimi nedeniyle herhangi bir virus bulaşması durumunda (ki boyle bir duruma rastlandığı şimdiye dek rapor edilmemiştir), virusun bilgisayarın tamamına yayılması olanaksızdır. Windows® 'un ustun ozelliklerinden yararlanılarak yazılan virusler Linux icin herhangi bir tehdit oluşturmamaktadır.

Bu yanıtları coğaltmak ve detaylandırmak mumkun.

Burada altı cizilmesi gereken en onemli nokta şu;
Dunya yazılım sektorunun milyar dolarlar duzeyinde sermayeye sahip bir devi şu sıralarda başlangıcta hicbir iddiası olmadan, sadece deneysel amacla ve ozgur yazılım felsefesiyle geliştirilmeye başlanmış bir işletim sistemi karşısında ciddi bir panik yaşamaktadır. Bunun altında yatan gercek, her egemen sistemin, kendisine karşı bir sistemi istemeden de olsa yaratmasıdır. Linux, ozundeki felsefenin sonucu, ortak uretilen ve ucretsiz bir işletim sistemi olarak bilişim tarihinde yerini alacaktır.

Yazar : Feyyaz İkiz // ODTU Elektrik-Elektronik EMO, EMO Muduru
__________________