657 sayili Kanuna gore memur, resmi tabip raporuyla ozel saglik kurulusuna sevk edildiginde, yapilan tum masraflari karsilanir. Ancak, bu yilki(2002) Butce Uygulama Talimatinda dis tedavi giderlerine kisitlama getirilmisti. Getirilmis olan bu kisitlamalar ile ilgili olarak Danistay'in verdigi yurutmenin durdurulmasi kararinin tam metnini acikliyoruz. DANISTAY
BESINCI DAIRE
Esas No: 2002/1070

Davaci ve Yurutmenin Durdurulmasini Isteyen: Izmir Dishekimleri Odasi
Vekili: Av. Halil Eraltug. Gaziosmanpasa Bulvari No:55 Kat:4 Cankaya / Izmir
Karsi taraf: Maliye Bakanligi/ANKARA
Istegin Ozeti: Davaci 15/2/2002 tarih ve 24672 (mukerer) sayili Resmi Gazete'de yayimlanan 10 Seri nlu 2002 Mali Yili Butce Uygulama Talimatinin ?Ozel Saglik Kurumu ve Kuruluslarinda Dis Tedavisi? baslikli bolumunun .52.1, 5.2.2, 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6 maddelerinin iptalini ve yurutmenin durdurulmasini istemektir.

Danistay Tetkik Hakimi: Sulayman H. Aydin
Dusuncesi: 657 sayili Yasanin 209. maddesinde, Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin odenmesi konusunda, tedaviye resmi doktor raporuyla gerek gorulmesi acikca hukme baglanirken baskaca bir kural ya da sinirlama getirilmemistir. Devlet Memurlari Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yonetmeliginin 22. maddesinde de, tedavi ozel saglik kuruluslarinda saglandigi taktirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe odenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi hukmu getirilmistir.

Alt duzeyde duzenleyici bir islemle, dayanagi olan ve ust norm niteligindeki yasa hukmunun gozardi edilemeyecegi normlar hiyerarsisinin bir geregidir.

Yukarida aktarilan yasa ve yonetmelik hukumleri ile belirlenen duruma bir alt normla sinirlama getirilemeyecegine gore 15.02.2002 gunlu, 24672 (Mukerer) sayili Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu Mali Yili Butce Uygulama Talimatinin serbest dis tabipliklerinde de veya ozel saglik kurumlarinda yaptirilan dis tedavilerinde idare tarafindan odenecek miktara sinirlandirma getiren 5.2.1, 5.2.4, 5.2.5 madde hukumlerinde hukuka uyarlik bulunmamaktadir.

Davacinin, dava konusu talimatin iptalini istedigi 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri ise 657 sayili yasaya ve adi gecen Yonetmelikte yer alan hukumlere aykiri bir unsur icermediklerinden, bu maddelere yonelik davaci iddalarinda hukuki isabet gorulmemistir.

Aciklanan nedenlerle, soz konusu talimatin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5 maddelerinin yurutulmesinin durdurulmasina, 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri yonunden ise yurutmenin durdurulmasi isteminin reddine karar verilmesi gerekecegi dusunulmektedir.

Danistay Savcisi: Ayfer Ozdemir
Dusuncesi: 2002 Mali Yili Butce Uygulama Talimatinin 5.2 madde ve bendiyle ilgili hukuka aykirilik iddiasi anilan madde ve bendin(5.2.1/ 5.2.2/ 5.2.4/ 5.2.5 fikralari ile 5.2.6 nci fikranin ilk cumlesi) acisindan yerinde olup 2577 sayili Idari Yargilama Usulu Kanununun 27. maddesinde ongorulen kosullarin gercek!esmis oldugu anlasildigindan bu fikralara iliskin olarak yurutmenin durdurulmasi isteminin kabulu gerekecegi dusunulmektedir.

TURK MÎLLETÎ ADINA
Hukum veren Danistay Besinci Dairesince davali idarenin savunmasinin geldigi gorulerek isin geregi yeniden dusunuldu:

Dava; 15.2.2002 gunlu. 24672 sayili (Mukerrer) Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Sutce Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.2., 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6. maddelerinin iptali ve yurutnenln durdurulmasi istemi ile acilmistir.

DÂva konusu Butce Uygulama Talimatinin 5.2.1. maddesinde, Devlet memurlari ve bakmakla yukumlu olduklari aile fertlerinin, dogacak fiyat farklarinin kendilerinin odemesi kaydiyla, kendilerinin talepleri uzerine serbest dis tabipliklerine sevklerinin yapilabilecegi; 5.2.4. maddesinde, bu sekilde sevk edilenlerin teshis, tedavi veya proteze iliskin giderlerden (Ek-9) sayili listede yer alan dis tedavileri fiyat tarifesindeki kadarinin karsilanacagi, bunu asan kismin ise hasta tarafindan odenecegi hukmu getirilmis; 5.2.5. maddesinde de ozel saglik kurumlarinda yaptirilan kron ve protez bedellerinde maddede belirtilen tutar uzerindin odemenin yapilacagi esasi duzenlenmistir.

657 sayili Devlet Memurlari Kanununun "Tedavi Yardimi* baslikli 209. maddesinin 1. fikrasinda "Devlet memurlari ile herhangi bir sekilde saglik yardimindan yararlanmayan eslerinin veya bakmakla yukumlu olduklari ana, baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardimi odenegine mustehak cocuklarinin hastalanmalari halinde, evlerinde veya resmi veya ozel saglik kurumlarinda ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarinca saglanir. Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarinin odenebilmesi icin. tedaviye resmi tabib raporu ile luzum gosterilmesi sarttir." hukmune yer verilmistir.

Devlet Memurlarinin Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yonetmeliginin "Ozel Saglik Kuruluslarinda Tedavi" baslikli 22. maddesinde, tedavi ozel saglik kuruluslarinda saglandigi takdirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe odenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi ongorulmus; "Dis Hastaliklarinin Tedavisi" baslikli 31, maddesinde ise dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenlerin bedelinin odenmeyecegi hukmu getirilmistir.

Yasalarin uygulanmasini gostermek icin cikartilan tuzuk, yonetmelik ve talimatlarin dayali olduklari yasalara aykiri duzenlemeler tasiyamayacaklari idari hukukunun bilinen ilkelerindendir. 657 sayili Yasanin 209. maddesinde Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin odenmesi konusunda tedaviye resmi tabip raporuyla luzum gosterilmesi gerektigi acikca hukme baglanmis; baskaca bir kosul veya sinirlama getirilmemistir.

Her ne kadar sozu edilen Yonetmeligin Ek 1. maddesinde, bu Yonetmelige tabi yurtici ve yurtdisi tum tedavi ucretlerini ve isitme cihazi, tekerlekli sandalye, gozluk, suni aza, organ protezi, dis tedavisi ve protez gibi cihaz ucretlerini kapsayacak sekilde/ gerekli sinirlamalarin konmasinin, gunun sartlarina gore her iki yilda bir dengeli bir sekilde birim fiyatlarinin saptanmasinin Maliye ve Gumruk, Milli Savunma, Disisleri ve Saglik Bakanliklarinca mustereken yapilacagi hukmu yer almakta ise de; Devlet Memurlari Kanununun 209. maddesinin son fikrasi ile getirilen ve sadece "ayakta veya meskende tedavi halindi kullanilacak ilac bedellerinin %20'sinin memur tarafindan odenecegi?ne iliskin sinirlama hukmu de dikkate alindiginda, bu madde uyarinca konulacak sinirlamalarin bir yandan zaman icinde meydana gelecek degisiklere uyun saglamayi, ote yandan ihtiyaci karsilamakla birlikte gereksiz, luks tuketimi onlemeyi amacladigi; madde ile tedavi icin gerekli olan giderlerin bir kisminin ilgililerce karsilanmasinin ongorulmedigi aciktir.

2002 yili Butce Uygulama Talimatinin ozel saglik kurumlarinda yapilan dis tedavileri ile ilgili duzenlemeler getiren 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinde yeralan hukumler ile resmi saglik kurumu disinda yapilan dis tedavilerinde idare tarafindan odenecek miktarin sinirlandirildigi, bunun ustunde kalan kismin ise ilgililere yukletildigi anlasilmaktadir. Saglik kurulu raporu ile zorunlu oldugu belirlenen dis tedavisi ile ilgili giderlerin ozel saglik kurumunda yapilmasi nedeniyle Turk Dis Hekimleri Birligi tarafindan belirlenen Asgari Ucret Tarifesi esas alinmak suretiyle idarece odeme yapilmasi gerektigi halde; 657 sayili Yasanin 209 ve yukarida adi gecen Yonetmeligin 31. maddesinde belirtilen ve dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenler disinda yapilan tedavi giderlerinin kisitlanmasi yolunda mevzuatta acik bir hukum de olmamasina ragmen 2002 yili Butce Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5, maddeleri ile getirilen kisitlayici hukumlerde hukuka uyarlilik gorulmemektedir.

Ayrica ozel saghk kuruluslarinin tedavi giderlerinin piyasa kosullarina gore yilda iki kez belirlenmesi dikkate alinmadan, bir sonraki yilin Talimati yururluge girene kadar sabit bir miktarin belirlenmesinde de hukuka uyarlilik bulunmamaktadir.

Anilan Butce Uygulama Talimatinin 5.2.5 maddesinin son fikrasinda yer alan; en son tedavi tarihi esas alinarak bir yil icinde yeniden kron ve protez yaptirilmasi halinde, bu tedavilerin bir yillik toplami icin odenecek tutarin anilan miktarlari gecemeyecegi seklindeki hukmun; "anilan miktarlar?da belirlenmesinde yukaridaki gerekcelerle hukuka uyarlilik bulunmadigi icin uygulama olanagi kalmadigindan, bu hukmun yeniden duzenlenmesi gerekecegi aciktir.

Ote yandan anilan dava konusu Talimatin 5.2.2. ve 5.2.6. maddelerinin yurutulmesinin durdurulmasi istemi hakkinda, uyusmazligin niteligine ve davanin durumuna gore, olayda 2577 sayili Idari Yargilama Usulu Kanununun 4001 sayili Yasa ile degisik 27. maddesinin 2. fikrasinda sayilan kosullar gerceklesmemis oldugundan yurutmenin durdurulmasi isteminin reddi gerekmektedir.

Aciklanan nedenlerle, 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Butce Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinin yurutulmesinin durdurulmasina. 5.2.2. ve 5.2.5, maddelerine yonelik yurutmenin durdurulmasi isteminin ise reddine, 9.7.2002 tarihinde oybirligiyle karar verildi.

Baskan: Ender CETINKAYA
Uye: Mehmet UNLUCAY
Uye: Serap AKSOYLU
Uye: Gunay ERDEN
Uye: Esen EROL