KYTK Taslağı 5: Kamu yonetiminde dikey hiyerarşik orgutlenmeden yatay orgutlenmeye geciliyor. Kamu kurumlarındaki bir cok ara kademe kaldırılıyor
Kanun taslağının 27'nci maddesi ile kamu kurumlarında oluşturulması ongorulen hiyerarşik kademeler aşağıdaki gibidir:
" a) Bakanlık Merkez Teşkilatında:
1. Musteşarlık
2. Genel Mudurluk, Başkanlık, Daire Başkanlığı
Taşra teşkilatı olan bakanlıklarda Genel Mudurluk veya Kurul Başkanlıklarına bağlı olarak daire başkanlığı kurulabilir.
b) Bağlı kuruluşlarda
Musteşarlık şeklindeki bağlı kuruluşlarda:
1. Musteşarlık
2. Genel Mudurluk, Daire Başkanlığı
3. Şube Mudurluğu
Başkanlık şeklindeki kuruluşlarda
1. Başkanlık
2. Daire Başkanlığı
3. Şube Mudurluğu
Genel Mudurluk şeklindeki kuruluşlarda:
1. Genel Mudurluk,
2. Daire Başkanlığı
3. Şube Mudurluğu
c) Bakanlık taşra teşkilatı ilce kuruluşlarında
1. Vali
2. İl mudurluğu
3. Şube Mudurluğu

d)Taşra teşkilatı ilce kuruluşlarında
1.Kaymakam
2. İlce Mudurluğu
3. İhtiyac duyulan illerde şube mudurluğu
e) Bolge kuruluşlarında
1. Bolge mudurluğu
2. Şube mudurluğu veya başmuhendislik"
Ayrıca Kanun taslağının 16/c maddesi ile; birim ve personel sayısı dikkate alınarak bakanlıklarda ve musteşarlık şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en cok uc musteşar yardımcılığı; başkanlık ve genel mudurluk şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en cok uc başkan yardımcılığı ve genel mudur yardımcılığı kadrosu ihdas edilebilmektedir.

Taslak maddelerinde gorulduğu uzere bir cok ara kademe kaldırılmaktadır. Orneğin, Bakanlıkların ana hizmet birimleri icinde yer alan genel mudurluklerde ve daire başkanlıklarında genel mudur yardımcısı ve daire başkan yardımcısı gibi ara kademeler kaldırılmaktadır. Sadece başkanlık ve genel mudurluk şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda, en cok uc başkan yardımcılığı ve genel mudur yardımcılığı kadrosuna izin verilmektedir.
GEREKCE 1:
"Turk kamu yonetiminin en cok eleştirilen ozelliklerden biri de hiyerarşik kademelerin cokluğudur. Dikey orgutlenme modelinin doğal sonucu olarak cok asyıda (bir bakanlık orgutunde dokuz basamak) hiyerarşik kademe oluşturulmuştur. Bu durum, kamu yonetiminde sadece burokrasi ve iş ve işlemlerin yavaş yurumesi sonucunu değil, aynı zamanda katılaşma ve eşgudum sorunları cıkmasına yol acmıştır. Modern orgutlenme modeli ise yatay ve esnek yapılara ihtiyac duyulmaktadır. Bu tur orgutlenmelerde hiyerarşik kademeler en aza inmekte, iş ve işlemlerin yapılma sureci kısalmaktadır. Bu duşunceden hareketle hiyerarşik kademelerin azaltılması yolu tercih edilmiş, farklı duzeylerdeki idari birimler icin farklı hiyerarşik kademeler belirlenmiştir.
Bakanlık merkez teşkilatında genel mudurluk ve kurul başkanlıklarının altında daire başkanlıkları kaldırılmış, sadece taşra teşkilatı kurabilen bakanlıklar bakımından gerektiği hallerde bu birimlerin kurulmasına izin verilmiştir.
Kurum ve kuruluşların ozelliğinden dolayı ongorulen teşkilatlanma modeli ve hiyerarşik kademelere uygun duşmeyecek olan Turk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Milli İstihbarat Teşkilatı Musteşarlığı ile ilişkili kuruluşlar bu madede ongorulen hiyerarşik kademe ve unvanlarına ilişkin hukumlerden istisna tutulmuştur. Bu kurum ve kuruluşların hiyerarşik kademe ve unvanları bu Kanundaki temel yaklaşıma uygun bir anlayışla kuruluş kanunlarında duzenlenecektir."


GEREKCE 2-
" Hiyerarşik kademelerde yapılan değişiklik ile Bakanlık merkez teşkilatlarında Genel mudurluk ve kurul başkanlıklarının altında (taşra teşkilatı kurabilen bakanlıklar haric) yer alan Daire Başkanlığı ara kadrosu kaldırılmaktadır. Ayrıca Şef kadrosu hiyerarjik kademe icerisinden cıkarılmaktadır.
Musteşarlıklarda en cok uc musteşar yardımcılığı, başkanlık ve genel mudurluk şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda en cok uc başkan yardımcılığı ve genel mudur yardımcılığı kadrosu (madde 16) ihdas edilebilmekte bunun dışındaki ara kademeler kaldırılmaktadır.

Kamu yonetiminde hizmetlerin daha hızlı gorulmesinde olumlu katkıları olan yatay orgutlenme yerine, hantallığa ve iş ve işlemlerin sureclerinin uzamasına yol acan dikey orgutlenmeler yaygınlık kazanmıştır. Bu durum, kamu yonetiminde verimliliğin onundeki en onemli engellerden biri olan hiyerarjik kademelerin coğalmasına yol acmaktadır. Bu nedenle, 27'ncı madde de hem hiyerarşik kademeler azaltılmış hem de yeni hiyerarşiler oluşmasının engellenmesi icin bu madede tadadi bir şekilde sayılan kademeler dışında yeni kademeler oluşturulması yasaklanmıştır.
Bununla birlikte, kurum ve kuruluşların tepe noktasında bulunan yoneticilerin, aynı zamanda kurumu temsil etmeleri nedeniyle, bunların idari gorevleri yanı sıra protokoler nitelikte gorevleri de bulunmakta, bazı durumlarda bu gorevler yoneticilerin zamanlarının coğunu alabilmektedir. Ayrıca, bu yoneticilerin izin, gorev gibi nedenlerle gorevlerinin başında bulunmadığı durumlarda, yerlerine vekil bırakılması gerekmektedir. Vekaletin kurumdaki herhangi bir birimin başında bulunan yoneticilere bırakılması halinde butuncul bakış kacırılabilmektedir. bu gibi nedenlerden dolayı sadece en ust amir durumundaki kişiler bakımından yardımcılık muessesinin devamında yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda, musteşarlar ile başkanlık ve genel mudurluk şeklinde kurulan bağlı kuruluşlarda başkanlar ve genel mudurler icin ihtiyaca bağlı olarak en cok uc yardımcılık kadrosunun ihdas edilebilmesine imkan tanınmaktadır."