Teftiş kurulları
04. 11.2003 gunu kamu reformu ile ilgili yazdığım yazıda reforma karşı cıkan statukocu aklın tepkilerini teker teker irdelemiştim.
Yazımın bir yerinde;
??Teftiş kurulları kaldırılırsa yolsuzluklar belgelenemezmiş!
Bankalar, yıllar icinde dinlene dinlene soyulurken Banka Teftiş
Kurulları, Hazine Murakıpları, Başbakanlık Teftiş Kurulu ne yapıyordu?'' diye yazmıştım.
Bu cumleye Maliye Mufettişleri, Başbakanlık Yuksek Denetleme Kurulu, Devlet Denetim Elemanları Derneği ve şahıslardan tepkiler geldi.
Ben acıkca yazmadığım icin bana yazanlar teftiş kurulları ile ilgili goruşlerimi haklı olarak anlamamışlar.
Ayrıca, gelen tepkilerde cok haklı itirazlar ve onemli bulduğum oneriler de var. Anladım ki:
Bu kurulların goruşleri alınmadan hazırlanan taslak bazı yonleri ile eksik, hatta kastının tersini savunuyor.
* * *
Ben bir liberal-demokrat olarak yetkilerin merkezden cevreye dağılmasını hararetle destekliyorum ama teftiş kurullarının tamamen ortadan kalkmasını savunmuyorum. Zira, liberal devletin asli gorevi denetleme ve dengelemedir.
Demokrasi ancak bu şekilde ayakta durur.
* * *
Gorevini ifa edemediğine ve kaldırılması gerektiğine inandığım teftiş kurulları, bağlı bulunduğu kuruluştaki genel mudurun veya bakanlıktaki bakanın/musteşarın sultası altında denetim yapan kurullardır.
Nitekim, Başbakanlık Yuksek Denetleme Kurulu'nun bazı uyeleri de benimle aynı fikirdeler ki yolladıkları mektupta aynen;
??Turkiye'deki butun teftiş kurulları, bağlı bulunduğu genel mudur, yonetim kurulu ya da bakanın ağzından cıkacak sozlere bakar ve cıkan sozleri emir telakki ederek teftişe koşarlar'' diyor.
Mektup, TPAO'da bir genel mudurun, Trakya Bolge Muduru ve Batman Bolge Muduru'nu gorevden alabilmek icin hemen teftiş kuruluna koştuğunu ornek olarak anlatıyor.
Yolsuzluk Komisyonu Raporu'nun 431. sayfasında, ??1996 yılı Halk Bankası YDK raporunda 14 konudan soruşturma istenmesine rağmen 1996 yılı KİT Alt Komisyonu'nda hicbirisi dikkate alınmamış ve Banka KİT Komisyonu'nca ibra edilmiştir'' diye referans veren Denetim Elemanları Derneği de esasen beni teyit ediyor.
Benim elimde de birkac kez değiştirilen banka murakıp raporları var. Raporlar siyasi iradeye gore değiştirilmiş.
* * *
Goruşume gore; sadece işlemlerin uygunluk/teknik denetimini yapacak İc Denetim, ilgili kurumlarda kalabilir.
Ancak, yolsuzluk/ruşvet/kayırmaca/kasıtlı ihmal/kararları uygulamama vb. teftişler, tek bir merkezde toplanacak ve tamamen ozerk hale getirilmiş, acık ve sert kuralları olan, uyesi olmak cok zorlaştırılmış, ayrıldıktan sonra teftiş ettiği kamu/ozel kurumlarda 5 yıl calışamayacak bir teftiş kurulu tarafından yapılmalı.
Başbakanlık Yuksek Denetleme Kurulu kafamdakine en yakın kurum.
Ancak, bu kurum doğrudan TBMM' ye bağlanmalı, hesabı TBMM'ye vermeli, sadece onun tarafından denetlenmeli.
Cumhurbaşkanı' na bağlı Devlet Denetleme Kurulu da gorevine aynen devam edecek.
Denetim yapmayan devlet, devlet olamaz!