Ankara, İstanbul ve İzmir dışında kalan illerde ikamet eden memurların tedavi işlemlerinde mevzuat bilmemekten kaynaklanan onemli mağduriyetler oluşmaktadır. Muayene ve tedavi işlemlerinin, belediye sınırları ve mucavir alan icinde tamamlanması esastır. Ancak bu her zaman mumkun olamamaktadır. İşte bu halde il/ilce dışına sevk yapılmaktadır. Bu tur durumlarda, Maliye Bakanlığının yayımladığı bir tebliğden kaynaklanan bir sınırlama bulunmakta olup, tum memurların bu sınırlamaya dikkat etmesi gerekmektedir. Aksi halde tedavi gideri odenmekte ancak tedavi harcırahı odemesi yapılamamaktadır. Devamı icin başlığa tıklayınız. SORUN: Muş iline bağlı bir ilcede devlet memuru olarak calışmaktayım. Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yonetmeliği ile buna bağlı olarak yayımlanan Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği hukumlerine uygun olarak doğal yoldan cocuk sahibi olamayacağımız yapılan tetkik ve tahlillerden anlaşılmış bulunmaktadır. Konuya ilişkin esaslara uygun tup bebek raporumuz bulunmaktadır. Bu rapor cercevesinde Antalya ilinde bir tup bebek merkezinde tedavi olduk. Mal mudurluğunden tedavi gider yolluğumu alıp alamayacağım hususunda aydınlatırsanız sevinirim.
657'DE YER ALAN HUKUM
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 209 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında şu hukum yer almaktadır:
"Devlet memurları ile herhangi bir şekilde sağlık yardımından yararlanmayan eşlerinin veya bakmakla yukumlu bulundukları ana baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardımı odeneğine mustehak cocuklarının hastalanmaları halinde, evlerinde veya resmî veya ozel sağlık kurum ve kuruluşlarında ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarınca sağlanır. Ancak, tedavi ve yol masraflarının odenebilmesi icin, tedaviye tabip raporu ile luzum gosterilmesi şarttır."
TEDAVİ YONETMELİĞİNDE YER ALAN HUKUM
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 209 ve 210 ncu maddelerinin uygulanmasını sağlamak amacı ile 210 ncu maddenin 2 nci fıkrası hukmune dayanılarak hazırlanan ve 27.2.1973 tarih ve 7/6913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yonetmeliğinin 26 ıncı maddesinde "Başka yerde tedavi" hususu duzenlenmiştir.
Anılan Yonetmeliğin 26 ıncı maddesi şu şekildedir:
"Hasta memurun tedavi icin bulunduğu yerden başka yere gonderilmesi halinde;
A) Gonderildiği yerde yatakta tedavi sağlanırsa;
a) Tedavi kurumunun bulunduğu yere kadar gidiş donuş yol masrafı ile hamal, bagaj gibi zaruri giderler.
b) Yolda gecen sureler icin yevmiye,
c) Yataklı tedavi kurumunun bulunduğu yerde, tedavi kurumuna başvurulduğu tarihten kabul işlemi sonuclanıncaya kadar ve beş gunu gecmemek uzere yevmiye odenir.

B) Gonderildiği yerde ayakta tedavi sağlanırsa;
a) Tedavi kurumunun bulunduğu yere kadar gidiş donuş yol masrafı ile hamal, bagaj gibi zaruri giderler.
b) Yolda gecen sureler icin yevmiye,
c) Tedavi kurumunca surekli ayakta tedaviye luzum gosterildiği takdirde tedavi suresince yevmiye ve ikamet ettiği yer ile tedavi kurumu arasındaki mutad taşıt aracı ucreti,
odenir.


C) Gonderildiği yerdeki tedavi kurumunca yatak sağlanıp yemek verilmediği takdirde;
a) Tedavi kurumunun bulunduğu yere kadar gidiş donuş yol masrafı ile hamal, bagaj gibi zaruri giderler;
b) Yolda gecen sureler icin yevmiye,
c) Yatakta tedavi suresince2/3 oranında yevmiye odenir.
Yol masrafı ve yevmiyeler "Harcırah Kanunu" hukumlerine gore hesaplanır. Ancak, hastayı sevkeden sağlık kurumu veya kurulunca hastanın durumu gozonune alınarak hangi taşıt aracı ile ve aracın hangi mevkiinde gitmesi gerektiği belirtilmişse, harcırah buna gore odenir.
Memurun eşi, bakmakla yukumlu olduğu ana, baba ve aile yardımı odeneğine mustehak cocuklarının bulundukları yerden başka yere gonderilerek tedavi ettirilmeleri halinde de aynı şekilde işlem yapılır. Bunların yol masrafları ile yevmiyeleri ilgili memurun kanuni yol masrafı ve yevmiyesi uzerinden hesaplanır."
6245 SAYILI HARCIRAH KANUNUNDA YER ALAN HUKUM
6245 sayılı Harcırah Kanununun "Ehliyet tespiti, imtihan, hava değişimi ve tedavi icin başka yere gonderilenler" başlıklı 18 inci maddesinin ilgili bolumu şu şekildedir:
"Memurlar, yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel ve kurumlarda yalnız odenek mukabili calışanlar ile aşağıdaki (c) bendinde yazılan hallerde aile fertlerinden, memuriyet mahalli dışına;
a. Gorevlerine ait mesleki ve sıhhi yeterliklerinin tespiti veya kurumlarınca gorulecek luzum uzerine imtihan icin gonderilenlere, gidiş ve donuşleri icin yol masrafı ve gundelik ile bu amacla gonderildikleri yerde gecen surenin en cok yedi gunu icin gundelik odenir.
b. Hava değişimi maksadıyla gonderilenlere gidiş ve donuşleri icin yol masrafı ile yalnız yolda gecen sure icin gundelik odenir.
c) Kanunları gereğince sağlık kurumlarında yatarak veya ayakta tedavi maksadıyla (Aile Fertleri icin ikamet mahalli dışına) gonderilenlere, gidiş ve donuşleri icin yol masrafı ve gundelik odenir. Ayakta tedavi gorenlere ayakta tedavi suresince gundelik ve ikamet ettikleri yer ile tedavi kurumu arasındaki mutat taşıt ucreti ayrıca odenir."

Gundelikler ise 6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 uncu maddesinde duzenlenmiştir.
MALİYE'NİN TEBLİĞİ
Tedavi işlemlerine ilişkin uygulamların detayları Maliye Bakanlığınca cıkarılan 2007 yılı Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliğinde (Sıra No.: 8) duzenlenmiştir.
Soz konusu bu tebliğin "2.4. Sevk işlemleri" başlıklı bolumun 4 uncu fıkrası şu şekildedir:
"Tıbbi gereklilik halleri dışında muayene ve tedavi işlemlerinin yukarıda belirtilen esaslar cercevesinde oncelikle belediye sınırları ve mucavir alan icinde tamamlanması esastır. Bunun mumkun olmaması halinde, Yonetmelikteki genel esaslar gecerli olmak uzere, memuriyet mahalli dışına yapılacak sevk işleminin, bulunulan yerdeki ikinci veya ucuncu basamak sağlık kurumlarınca hastanın sevk edileceği ilce veya ilin ismi belirtilerek, tedavinin sağlanabileceği en yakın yerdeki ikinci veya ucuncu basamak sağlık kurumuna yapılması gerekmektedir."
TEBLİĞ VE GENELGELER
- Tedavi Yardımına ilişkin Maliye Bakanlığı Genelgesi

- Tedavi Yardımına ilişkin Maliye Bakanlığı Tebliği
- Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği (Sıra No: 9)
- Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği (Sıra No: 11)
- Tedavi ve ilac giderlerine ilişkin genelge (Sıra no:12)

GENEL DEĞERLENDİRME
İl dışına sevk işlemlerinde memurun dikkat etmesi gereken konu, insiyatifi sağlık personeline bırakmamasıdır. Yukarıdaki tebliğ hukmunu her sağlık personeli bilemeyebilmektedir. Bu nedenle de, memurun talebine bağlı olarak cok uzak yerlere ilce veya il ismi belirtilerek sevk yapılabilmektedir.
Yukarıda yer alan tebliğe gore,
1- Tedavi işlemlerinin oncelikle belediye sınırları ve mucavir alan icinde tamamlanması gerekmektedir.
2- Memuriyet mahali dışına sevki 2. veya 3. basamak sağlık kurumları yapabilmekte, bu tur bir sevk durumunda hastanın sevk edileceği ilce veya il ismi belirtilebilmektedir.
3- Tebliğ hukmu sadece ilce ve il isminden bahsetmiştir. Bu nedenle memur sevk edildiği ilce veya ilin resmi veya ozel sağlık kurumuna gitmekte ozgurdur.
4- Memuriyet mahali dışına sevk, en yakın yerdeki 2. veya 3. basamak sağlık kurumuna yapılmalıdır.
Yukarıdaki hususlara dikkat edilmemesi halinde tedavi masrafları odenmekte ancak memuriyet mahali dışına cıkmış olmaktan kaynaklanan harcırah unsurları alınamamaktadır. Maliye bakanlığı yetkilileri yukarıdaki tebliğ hukmu nedeniyle tedavi harcırahı odemesi yapmamaktadır.
a- Bize gore, kanun ve Bakanlar Kurulunun sınır getirmediği bir hususta bir alt duzenleyici işlem olan tebliğle duzenleme yapılarak bir sınırlama getirilmesi doğru bir işlem değildir. Maliye Bakanlığının tebliği bu neviden bir işlemdir. Bu nedenle, hakkını dava yoluyla arayan memurların olumlu sonuc elde edebileceğini duşunmekteyiz.
b- Burada bir ikinci husus şudur: Maliye Bakanlığının, tedavi masraflarını en aza indirmek amacıyla "en yakın yerdeki" şeklinde bir sınırlamaya gittiği ifade edilebilir. Ancak, bu cıkarım, Maliye Bakanlığının hic odeme yapmamasını gerektirmez. Bakanlık birimlerinin veya yetkililerinin en azından en yakın yerin yolluğunu esas alarak memura tedavi harcırah giderlerini vermesi gerekmeketdir. Buna engel bir durum bulunmamaktadır.
Tedavi harcırahını alamayan memurların yukarıda yer verilen bilgiler ışığında hakkını araması, Maliye Bakanlığı yetkililerinin de azında "en yakın yerin" yolluğunu esas alarak bir odeme yapması gerekmektedir.