Merkez Bankası'ndan sadeleşme beklerken yeni regulasyonla karşı karşıya kalan bankacılık sektoru kur korumalı mevduattan TL mevduata donuş hedefi icin hesap kitap yaparken, ilk adım olarak dijital kanallardan doviz donuşlu KKM hesabı acılması uygulamasına son verdi Makroihtiyati onlemler adı altında son yıllarda ust uste gelen regulasyonlara uyum icin calışan bankacılık sektoru, yeni ekonomi yonetiminin sadeleşme adımlarından medet umarken yine bir acmazın icine duştu. Kur korumalı mevduatı azaltmayı ve TL vadeli mevduata donuşturmeyi hedefleyen yeni adımlar sonrası sektor hesap kitap yapıyor. Toplantı uzerine toplantı yapan hatta onceki gun Merkez Bankası ile de bir araya gelen bankacılık sektoru ilk hamle olarak mobil ve internet şubelerinden doviz donuşlu KKM hesabı acılmasına son verdi. Şubelerden bu hizmet devam ederken bankacılık sektoru kaynakları tasarruf sahibini ikna icin mobil uygulamadan kaldırıldığını dile getirdi. Ote yandan sektor kaynakları mevduatta ikili faiz doneminin de başlayabileceğine işaret etti.
TCMB ile toplantı yapıldı
Bu arada bankacılık sektoru icinde bulunduğu durumun gucluğunu paylaşmak icin dun Merkez Bankası ile de bir goruşme yaptı. Hem bankacılık sektoru kaynaklarından hem de Reuters'in haberinden edinilen bilgiye gore toplantıya yeni Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akcay katıldı ve bankacıları dinledi. Reuters'in haberinde bankaların eleştirilerini dinleyen Merkez Bankası (TCMB) "zorlukların farkında" olduğu ancak duzenlemelerin sağlıklı aktarım mekanizması icin "gerekli" olduğu mesajı verdiği yer aldı.
Bir başka bankacılık sektoru kaynağı ise yeni donemde ikili bir faiz uygulanması ihtimali bile olduğunu işaret etti. Hic KKM'ye hic girmemiş sadece TL mevduat muşterisi olan tasarruf sahiplerine duşuk faiz, KKM vadesi dolana ise TL vadeli mevduata cezbedebilmek icin yuksek faiz verilebileceğini vurgulayan kaynak, bankaların bu hesapları yapmaya başladığını ifade etti. Bir diğer sektor yetkilisi ise duz TL vadeli mevduatı olan tasarruf sahibinin duşuk faiz verilmesi durumunda karşı cıkacağını ve onun da KKM'ye yonelme riski bulunduğuna dikkat cekti.
Şubeden doviz donuşlu KKM yapılabiliyor
Bir bankacılık sektoru kaynağı, bankalarda an itibariyle sistemlerin tum kontrolleri yapacak durumda olmadığı ve manuel kontrol sağlanabildiği icin mobil ve internet şubelerinden doviz donuşlu KKM yapılmasını kapatıldığını soyledi. Kaynak, şubelerden şu an işlemlerin yapıldığını dile getirerek KKM muşterisinin TL vadeli mevduata iknası icin de birebir goruşme yapılabilen şubelerin daha uygun olduğunu vurguladı.
Tahvil mi yoksa yuksek faiz mi hesabı
Bankaların onumuzdeki donemde yuksek TL mevduat faizi mi yoksa duşuk faizle ne kadar tahvil yuku taşıyabilirim hesabı yaptığını da vurgulayan kaynaklar onumuzdeki donem TL mevduat faizi yukarı, tahvil faizi aşağı bir hareket yaşanacağını soyleyerek TL mevduat faizlerinde ise yuzde 40'a gelinmesinin muhtemel olduğunu vurguladı.
KKM buyukluğu 124.74 milyar dolar
Hafta sonu Merkez Bankası buyukluğu 3.36 trilyon lira, 124.74 milyar dolara ulaşan kur korumalı mevduat hesaplarını azaltmak icin yeni uygulamaları devreye aldı. TL donuşlu KKM hesaplarından TL mevduata geciş icin yuzde 50, doviz donuşlu KKM hesaplarından TL vadeli mevduata geciş icin ise yuzde 5 hedef kondu. Bankacılık sektoru kaynakları yuzde 25'e kadar gerileyen TL mevduat faizlerinin bu hamleyle yuzde 40 seviyesine kadar yukselmesini beklerken, KKM buyukluğunde ise yuzde 15'lik bir cozulme yaratabileceğini hesaplıyor. Bankalar 28 Ağustos'ta hesaplama donemi başlayacak olmasına rağmen bu hafta başında TL vadeli mevduat faizlerinde hareketliliğe başladı ve bazı bankalarda yuzde 33 TL mevduat faizi seviyeleri goruldu. TL mevduat faizleri haziran Para Politikası Kurulu kararı oncesinde yuzde 45-48'e kadar cıkmış, atılan adımlar sonrası yuzde 25'e kadar gerilemişti.
Mevduatın yuzde 36,25'i vadesiz
BDDK verilerine gore haziran sonu itibariyle toplam mevduatın yuzde 36,25'i vadesiz mevduatta. 1 aya kadar vadeli mevduatın toplam mevduat icindeki oranı yuzde 14,34 olurken en cok tercih edilen 3 aya kadar vadeli mevduatın oranı da yuzde 27,32 seviyesinde. 3-6 ay vadeli mevduatın oranı yuzde 15,04, 6-12 ay vadeli mevduatın oranı yuzde 3 ve 1 yıl uzeri mevduatın oranı ise yuzde 4,05 seviyesinde. Bu veriler ışığında vadesiz mevduatta parasını tutan buyuk bir coğunluğun olması nedeniyle bazı sektor uzmanları ikili faizin uygulanmasının mumkun olduğunu savunuyor.
KKM'nin yuzde 70'i doviz donuşlu
Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine gore sektorde kur korumalı mevduatın toplam mevduattaki oranı yuzde 26 seviyesinde. Bankacılık sektoru kaynaklarının yaptığı ve YUVAM hesabının da dahil edildiği hesaplamalara gore toplam KKM hesaplarının yaklaşık yuzde 70'i ise doviz donuşlu KKM hesaplarından oluşuyor. Bazı bankalarda doviz donuşlu KKM hesaplarının oranı yuzde 80'i de aşıyor. Doviz donuşlu KKM hesapları daha buyuk bir oranda olduğu icin sektorun de ilk adım olarak mobil uygulamalardan doviz donuşlu KKM hesabı acılmasını kaldırması sektore gore oldukca mantıklı.
ŞEBNEM TURHAN / Ekonomim