
5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNA GORE YENİ DONEMDE DEVLET MEMURLARININ MALULLUK DURUMLARI
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 8.5.2008 tarihli Resmi Gazete'de, Sosyal Sigorta İşlemleri Yonetmeliği' de 28.08.2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış, ancak Kanunun emeklilikle ilgili hukumlerinin yururluğu 2008 yılı Ekim ayı başı olarak belirlenmiştir. Ekim ayı başı itibariyle anılan kanunun emeklilikle ilgili hukumleri yururluğe girmiş bulunmaktadır.
Bu yazımızda yeni donemde malulluk konusunu ele alacağız.
1- 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hukumlerine gore maluliyet durumu;
Malulluk soz konusu kanunun 44, 46, 47, 53 ve 54 uncu maddelerinde duzenlenmiştir.(1)
Bu duzenlemeler ile devlet memurlarının;
Vucutlarında meydana gelen hastalıklar yuzunden gorevlerini yapamama durumuna girmeleri ve bu durumlarının sağlık kurulu raporları ile tespit edilmesi halinde malul sayılmaktadırlar.
Malul sayılanların sınıf değiştirerek başka gorevlerini yapma imkanları bulunmaktadır. Ancak ozel kanunlarına gore yukumluluk suresine tabi olanlar, yukumluluk surelerini tamamlamaz veya maluliyet durumunun yeni vazifelerini yapmaya engel olduğuna dair yeni sağlık kurulu raporu almadıkları surece malulluk haklarını kullanamamaktadırlar.
Hizmet sureleri en az 10 yıl olanlara malulluk aylığı bağlanmaktadır.
Tedavisi imkansız hastalığı bulunanlarda ise malulluk aylığı bağlanabilmesi icin 10 hizmet yılı yerine 5 hizmet yıllarının bulunması yeterli gorulmektedir.
Şayet malulluk durumları goreve girmeden once tespit edilenler malulluk aylığı bağlanması hakkından yararlanamamaktadırlar.
Vazifelerini yapamıyacak derecede hastalığa uğrayanlardan hastalıkları kanunlarında tayin edilen muddetlerden fazla devam edenler, hastalıklarının mahiyetlerine ve doğuş sebeplerine gore malul sayılmaktadırlar.
Vazife malulleri haric malulluk aylığı alanlar hakkında kontrol muayene sistemine yani devre muayenesine tabi tutulmamaktadırlar.
Malulluk aylığı almakta iken devlet memurluğu haric yeniden calışmaya başlayanların aylıkları kesilmemektedir.
Aylık almakta iken yeniden goreve girenlerin aylıklarının kesilip kesilmeyeceği konusu;
27/04/2005 tarih ve 25798 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 21/04/2005 tarih ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamenin 30 uncu maddesinde duzenlenmiştir.(2) Bu duzenleme kapsamına malulluk aylığı alanlar dahil edilmemiş olduğundan, malulluk aylığı alanların kamuya ait kamu, kurum ve kuruluşlarında gorev almaları halinde dahi aylıkları kesilmemektedir. Ancak devlet memuru statusunu kazanmaları halinde aylıkları kesilmektedir.
2- 5510 sayılı Kanuna gore yeni donemde maluliyet durumu;
Malulluk 5510 sayılı Kanunun 25, 26 27, 34, 35, 47, 94 ve 95 inci maddelerinde duzenlenmiştir.
Bu duzenlemeler ile;
Oncelikli olarak devlet memurlarının 5510 sayılı Kanuna gore malul sayılmaları gerekmektedir. Malul sayılabilmeleri icin ise halen gorevde olan devlet memurlarının calışma gucunun en az % 60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gucunu kaybettiklerini, devlet memurluğu gorevinden ayrıldıktan sonra herhangi bir sigortalılık haline tabi olmayanların ise calışma gucunu en az % 60'ını kaybettiklerini sağlık kurulu raporları ile belgelemeleri ve bu raporların Sosyal Guvenlik Kurumu sağlık kurulunca incelenmesi neticesinde kabul edilmesi gerekmektedir.
Malul sayılanların sınıf değiştirerek gorevlerini surdurmeleri imkanı bulunmaktadır. Ancak ozel kanunlarına gore yukumluluk suresine tabi olanlar, yukumluluk surelerini tamamlamaz veya maluliyet durumunun yeni vazifelerini yapmaya engel olduğuna dair yeni sağlık kurulu raporu almadıkları surece malulluk haklarını kullanamamaktadırlar.
Goreve girmeden once malulluk durumu tespit edilenler hakkında malulluk hukumleri uygulanmayacaktır.
Malul sayılanlara aylık bağlanabilmesi icin;
En az on yıldan beri sigortalı bulunmaları ve toplamda 1800 gun malulluk, yaşlılık ve olum sigortaları priminin bulunması gerekmektedir.
Şayet kişinin malulluk durumu başka birinin surekli bakımına muhtac derecede bulunması halinde ise en az on yıldan beri sigortalı bulunma şartı aranmaksızın sadece 1800 gun malulluk, yaşlılık ve olum sigortaları primi bildirilmiş olması yeterli gorulmektedir.
Personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen surelerden fazla devam ettiği, olmayanların ise hastalık sebebiyle malul sayılmalarına esas alınacak hastalık sureleri hakkında kendi ozel kanunları yururluğe girinceye kadar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hastalık iznine ilişkin hukumleri uygulanmak suretiyle bu sureleri doldurdukları tarih itibariyle malulluk aylığı bağlanacaktır.
Sosyal Guvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca gerekli gorulduğu takdirde, malulluk aylığı bağlananlardan işe başlayan ve yeniden aylık talebinde bulunanlar kontrol muayene, yani devre muayenesine tabi tutulabileceklerdir.
5510 sayılı Kanuna gore aylık almakta iken yeniden goreve girenlerin aylıkları kesilecektir.
Malulluk aylığı almakta iken goreve girenlerin aylıklarının kesilmesi konusu 5510 sayılı Kanunun 27 nci maddesinde ( 3 ) duzenlenmiştir. Bu duzenleme ile;
5510 sayılı Kanun kapsamında eski ifade ile SSK. lı, Bağ-Kur'lu ve devlet memuru olma halinde aylıkları kesilecektir.
Yabancı bir ulke mevzuatı kapsamında calışmaya başlayanların aylıkları kesilecektir.
Bu duzenleme yeni bir duzenleme olmaktadır. Onceden yalnızca devlet memuru olma halinde malulluk aylıkları kesilmekte, diğer kapsamda calışmalarda, yani ozel, resmi sektor ayırt edilmeksizin SSK.lı olarak, Bağ-Kur'lu olarak ve yabancı ulkelerde calışmalar halinde aylıklar kesilmemekteydi.
5510 sayılı Kanundan once malulluk aylığı alanlar hakkında uygulanan mevzuat hukumleri aynı şekilde devam edecektir.
5510 sayılı Kanunun yururluk tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başından once 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa tabi gorev yapmakta olan iştirakciler hakkında malulluk hukumlerinin uygulanmasında tamamen 5434 sayılı Kanun ile 2829 sayılı Kanun hukumleri esas alınarak işlem yapılması gerekmekte olup, bu husus da 5510 sayılı Kanunun gecici 4 uncu maddesinde duzenlenmiş bulunmaktadır. Bu duzenleme ?Bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan odemeleri, ilgi devamı, ihya ve borclanmaları, diğer odemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yururlukten kaldırılan hukumleri de dahil 5434 sayılı Kanun hukumlerine gore işlem yapılır ve bu maddenin uygulanmasında mulga 2829 sayılı Kanun hukumleri ayrıca dikkate alınır.? Şeklinde olup, 5510 sayılı Kanunun yururluğunden once malulluk aylığı almakta olanlar yeni duzenleme kapsamında girmeyecek, haklarında tamamen eski hukumler, yani 5434 ve 2829 sayılı Kanun hukumleri uygulanacaktır.