SORU : 7 yıl 11 ay hizmeti olan oğlum 1997 tarihinde vefat etmişti. Bu tarihte annesi olarak dul olmama rağmen tarafıma aylık bağlanmamıştı. Yeni kanunla tarafıma aylık bağlanır mı?

CEVAP: Konuyu 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yururlukte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa gore izah etmeye calışacağız.
1- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa gore bazı şartları yerine getirmek koşulu ile anneye aylık bağlanması mumkun olmaktadır. Bu şartlar;
- Vefat eden cocuklarının en az 10 hizmet yıllarının bulunması,
- Dul ve muhtac olmaları dır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa gore hizmet suresi 5 ila 10 yıl arasında vefat edenlerin yalnızca, malul ve muhtac dul eşleri ile cocuklarına oğrenimleri boyunca aylık bağlanabilmekte, ancak hizmet suresi 5-10 yıl arasında iken vefat eden cocuklarından dolayı anne veya babalarına aylık bağlanmamaktadır.
Buna gore, dul olmanız durumunda dahi, cocuğunuzun hizmet suresinin 10 yıldan az olduğu anlaşıldığından, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa gore aylık almanızın mumkun olmayacağı anlaşılmaktadır.


2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa gore dul anneye aylık bağlanabilmesi:

5510 sayılı Kanunla getirilen yeni hak ile, hizmet suresi 5 ila 10 yıl arasında bulunmakta iken vefat edenlerin dul ve yetimlerine bazı şartlar aranmak suretiyle aylık bağlanabilmektedir. Anneye aylık bağlanması şartı 5510 sayılı Kanunun 34 uncu maddesinde yer verildiği gorulmektedir.
?5510 S.K- MADDE 34 ? ?d) (Değişik: 17/4/2008-5754/21 md.) Hak sahibi eş ve cocuklardan artan hisse bulunması halinde her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ucretin net tutarından daha az olması ve diğer cocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar haric olmak uzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın ustunde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i,
oranında aylık bağlanır.?

Buna gore;
1- Vefat eden cocuğunuz evli ise;
Vefat eden cocuğunuzun eşi, cocukları var ise, eşi ve cocuklarına bağlanacak olan aylık tutarından hisse artar ise, size her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ucretin net tutarından daha az olması ve diğer cocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar haric olmak uzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla aylık bağlanabileceği,
Ancak, 65 yaşından buyuk iseniz cocuğunuzun eşi veya cocuklarına aylık bağlansa dahi her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ucretin net tutarından daha az olması ve diğer cocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar haric olmak uzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması durumunu belgelemeniz kaydıyla tarafınıza aylık bağlanabileceği,
Her iki durumda da yukarıda belirtilen durumları belgelemeniz icin ikamet ettiğiniz İL VEYA İLCE İDARE KURULLARINDAN alacağınız MUHTACLIK BELGESİ ile yapmanız gerektiği anlaşılmaktadır.

2- Vefat eden cocuğunuz bekar ise;
Her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ucretin net tutarından daha az olması ve diğer cocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar haric olmak uzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması durumunu belgelemeniz (ikamet ettiğiniz İL VEYA İLCE İDARE KURULLARINDAN alacağınız MUHTACLIK BELGESİ ile) kaydıyla tarafınıza aylık bağlanabileceği,
Anlaşılmaktadır.