Ozellikle, dul veya yetim aylığının hangi durumlarda alınacağı, hangi durumlarda alınamayacağı, hangi durumlarda iki veya uc aylığın birlikte alınacağı konularında anlaşmazlıkların veya yanlış anlamaların olduğu dikkat cektiğinden, bu konuları kanun hukumleri ile birlikte yeniden ele almaktayız. Aşağıda yer alan kısa ve oz değerlendirmelerimizi, 506, 1479, 5434 ve 5510 sayılı Kanunlar ile duzenlenen yasal mevzuat cercevesinde yapmış bulunmaktayız. 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığının dul ve yetim aylıkları ile ilgili konuları duzenleyen maddeleri 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yururlukte olan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 106. maddesi ile yururlukten kaldırılmıştır. Bu hukumlerin yine aynı Kanunun ?5434 sayılı Kanuna ilişkin geciş hukumleri? başlıklı gecici 4 uncu maddesi ( 1 ) ile uygulandığını gormekteyiz.
Dul ve Yetim aylığı bağlanması 5434 sayılı Kanuna gore farklı şartlarda, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa gore farklı şartlarda olmaktadır.
5510 sayılı Kanuna gore bağlanacak olan aylıklarda esas olan şartlar 34 ve 54 uncu maddelerinde ( 2 ) duzenlendiğini gormekteyiz.
Yasal duzenlemelere gore dul ve yetim aylıklarının bağlanması işlemlerinde farklı kriterlerin esas alınacağı, eski memur, yeni memur kişilerin vefatlarında cocuklarına eski kanun yeni kanun hukumlerinin uygulanacağını gormekteyiz. Bu nedenle yazımızda dul eşlerle birlikte ozellikle kız cocukların ne şekilde aylık alacaklarını eski kanun ve yeni kanun acısından hangi şartları taşımaları konusunu ele alacağız.
1- 2008 YILI EKİM AYI BAŞINDAN ONCE DEVLET MEMURU OLAN KİŞİLERİN BU TARİHTEN ONCE VEFAT ETMİŞ VEYA BU TARİHTEN SONRA VEFAT ETMİŞ OLMA DURUMLARINDA DUL VE YETİMLERİNE BAĞLANMASI GEREKEN DURUMLAR:
-Emekli Sandığı Kanuna gore kendi emekli aylığı var ise yine devlet memuru emeklisi vefat eden eşinden aylık alır, kendi aylığını tam olarak eşinin aylığını ise % 50 olarak alır.
Kız cocuk Emekli Sandığı Kanuna gore kendi aylığını almakta iken, ayrıca devlet memuru emeklisi vefat eden anne veya babasının aylığını alamaz, ya kendi aylığını almaya devam eder veya kendi aylığından vazgecip anne veya babasının aylığının birini tercih eder.
Kız cocuk Emekli Sandığı Kanuna gore vefat eden devlet memuru anne veya babasının aylıklarından birisini alabilir.
Dul anne vefat eden devlet memuru cocuklarından yalnızca birisini muhtac olma, yani herhangi bir yerden gelir almama, calışmama şartı ile aylık alabilir.

Evlilikleri devam eden baba ve anne, vefat eden devlet memuru cocuklarından aylık bağlanmasını isterler ise, yalnızca tek bir cocuğundan dolayı aylık talebinde bulunabilirler. Her iki veya daha fazla cocuğundan aylık alamazlar. Bu durumda anne evli olduğu icin aylık alamaz. Baba ise 65 yaşından kucuk ise malul ve muhtac olması gerekir, 65 yaşından buyuk ise malul olma şartı aranmaz, muhtac olma şartı aranır.
Devlet memuru emeklisi kişi, memur emekli aylığı ile birlikte bağ-kur emeklisi eşinden dolayı Bağ-Kur dan aylık alır.
Devlet memuru emeklisi kişi, memur emekli aylığı ile birlikte SSK emeklisi eşinden dolayı SSK'dan aylık alır.
Devlet memuru emeklisi eşinden dolayı Emekli Sandığından dul aylığı alan kişi, Bağ-Kur kapsamında kendi calışması var ise bağ-kur dan yaşlılık aylığı alır. Emekli Sandığı dul aylık oranı eşinin aylığının % 75 i olur.
Vefat eden Devlet memuru emeklisi eşinden Emekli Sandığından dul aylığı alan kişi, Bağ-Kur kapsamında kendi calışması var ise bağ-kur dan yaşlılık aylığı alır. Emekli Sandığı dul aylık oranı eşinin aylığının % 75 i olur. Aynı zamanda SSK.dan da anne veya babasından dolayı yetim aylığı talebi olur ise SSK.dan aylık alamaz.

Devlet memuru emeklisi vefat eden babasından dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız cocuk, Bağ-Kur calışmalarından dolayı yaşlılık aylığını, SSK.lı vefat eden eşinin de dul aylığını alır.
Devlet memuru emeklisi vefat eden eşinden dolayı Emekli Sandığından dul aylığı alan kişi, bağ-kur calışmalarından dolayı yaşlılık aylığını alır. SSK.lı vefat eden cocuğundan da yetim talebi olur ise SSK.dan aylık alamaz.
-Devlet memuru emeklisi vefat eden eşinden dolayı Emekli Sandığından dul aylığı alan kişi, Sigortalı vefat eden babasından dolayı SSK.dan aylık alır.
Bağ-Kur dan eşinden dolayı olum aylığı alan kişi, kendi calışmalarından dolayı 5510 sayılı Kanuna gore aylık alır.
506 sayılı Kanuna gore SSK.lı eşinden dolayı olum aylığı alan kişi, SSK.lı vefat eden annesinden dolayı aylık alır.

506 sayılı Kanuna gore SSK.lı eşinden dolayı olum aylığı alan kişi, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa gore calışan ve vefat eden babasından dolayı da aylık alır.
506 sayılı Kanuna gore eşinden dolayı dul aylığı alan kişi, Emekli Sandığı emeklisi vefat eden babasından aylık alır.
Olen anne ve babası bağ-kurlu olan ve bunların olum tarihleri 2008 yılı oncesi ise, her ikisinden de aylık alır.
Devlet memuru olen eşinden dolayı dul aylığı alan kişi, Bağ-kur emeklisi anne veya babasından dolayı olum aylığı alır.
Devlet memuru olarak calışan veya devlet memuru emeklisi kişi vefat eden eşinin aylığının % 50 sini alır. Cocuğu da aynı zamanda babasından dolayı aylık alır.
Devlet memuru emeklisi eşinden dolayı aylık alan kişi, Devlet memuru vefat eden anne veya babasından dolayı her iki aylığı alamaz. Eşinin veya anne veya babasının aylığının birisini tercih etmesi gerekir.
Anne veya babasından dolayı 5434 sayılı Kanuna gore Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız cocuk, evlenirse, devlet memuru olur ise yetim aylığını alamaz.
Anne veya babasından dolayı 5434 sayılı Kanuna gore Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız cocuk, sigortalı veya bağ-kur lu calışırsa veya buralardan aylık alırsa anne veya babasından dolayı yetim aylığını da alır.
2- 2008 YILI EKİM AYI BAŞINDAN ONCE DEVLET MEMURLUĞUNDA GECEN HİZMETİ BULUNMAYAN, İLK DEFA 2008 YILI EKİM AYINDAN SONRA DEVLET MEMURU OLMUŞ KİŞİLERİN VEFAT ETMİŞ OLMA DURUMLARINDA DUL VE YETİMLERİNE BAĞLANMASI GEREKEN DURUMLAR- 5510 SAYILI KANUNUN 34, 54 UNCU MADDELERİNE GORE DEĞERLENDİRME-:
Kendi memur emekli aylığını alır, vefat eden devlet memuru eşinin aylığının % 50 sini alır.
Dul eş aylık bağlanmayan cocuğu da yok ise, aylık, gelir almaması ve calışmaması durumunda vefat eden eşinin aylığının % 75 ini alır.
Kız cocuk kendi calışmalarından dolayı aylık alır, vefat eden anne veya babasından aylık alamaz.
Kız cocuk SSK, Bağ-Kur, Devlet memuru, yabancı ulkelerde calışıyor ise vefat eden anne veya babasından aylık alamaz.
Evli durumda olan anne, vefat eden cocuğundan aylık alamaz.
Aylık ve gelir alan anne veya baba vefat eden cocuğundan aylık alamaz.
Aylık ve gelir alan baba, vefat eden cocuğundan aylık alamaz.
Anne ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan cocuklar bu aylıklardan yuksek olan aylığın tamamını, az olan aylığın ise yarısını alır.
Birden fazla cocuğundan aylığa hak kazanan anne ve baba fazla odemeye imkan veren ilk iki dosyadan yuksek olan aylığın tamamını, duşuk olan aylığın yarısını alır.
Vefat eden eşinden aylığa hak kazanan kişi vefat eden anne veya babasından aylık almaya hak kazandığında, ya eşinin aylığını ya da anne veya babasından bağlanacak aylığı tercih ederek aylık alır. Eşinin ve anne veya babasının aylığını birlikte alamaz.

NOT: Sosyal Guvenlik Kurumu Başkanlığının Gelir ve aylıkların birleşmesi işlemlerine yonelik yayınlamış olduğu 2009/70 sayılı genelge icin tıklayınız.
Bu genelgede SSK. Veya Bağ-Kur calışanlarının vefatlarının 2008 yılı Ekim ayı başı oncesi veya sonrası şeklinde bir ayrım yapılmak suretiyle aylık bağlanmasında eski kanunların mı (506, 1479 sayılı Kanunlar) yoksa yeni kanunun mu (5510 sayılı Kanun) uygulanacağı konusunun acıklandığı dikkat cekmektedir.