Kamu kurumlarında gorev yapan ve emeklilik işlemlerini yuruten bir kısım personel, emekliliğini isteyen Devlet memurlarının emekli maaşını yanlış hesaplayabilmektedir. Yanlışlıkların bir kısmı ek gostergenin tespiti sırasında yaşanmaktadır. Ozellikle hizmet sınıfı değişen memur icin uygulanacak ek gosterge ile kadro unvanı değişmemesine rağmen oğrenim durumu değişen memurlara hangi ek gosterge uygulanacağı konusunda, yanlış işlemler yapılabilmektedir. Bu iki konuya ozel detaylı acıklama icin başlığa tıklayınız. 1) BULUNMUŞ OLDUKLARI MESLEKLERİ İLE İLGİLİ SINIFLARDAN BAŞKA SINIFLARA GECENLERİN, DAHA ONCE BULUNMUŞ OLDUKLARI MESLEKİ UNVANLARIN EK GOSTERGE RAKAMLARINDAN NASIL YARARLANIRLAR, ŞARTLARI NEDİR?
2) TEKNİK HİZMETLER SINIFINDA BULUNANLAR EK GOSTERGE RAKAMLARINDAN NASIL YARARLANIRLAR, ŞARTLARI NEDİR?
Bu konuları yazımızda incelemekteyiz.
Birinci Konu:
Bulunmuş Oldukları Sınıflardan Başka Sınıflara Gecenlerin, Daha Once Bulunmuş Oldukları Unvanların Ek Gosterge Rakamlarından Nasıl Yararlanırlar, Şartları Nedir?
Başlangıcta konuyu kısaca acıklamakta fayda gormekteyiz. Oğretmen olarak Eğitim Oğretim Sınıfında gorev yapmakta iken Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecen, Muhendis olarak Teknik Hizmetler Sınıfında gorev yapmakta iken Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecen kişiler, bu unvanlarına karşılık 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hukumlerine gore aylık ve ikramiye hesaplamasında ek gosterge rakamları ne olacaktır.
Konu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43. maddesinde duzenlenmiştir. Bilahare konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığının Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğleri yayımlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Madde 43 (B) bendi;
"Ek Gosterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, gorev turleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gosterilen ek gosterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu ek gostergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve gorevlerde bulundukları surece odemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 uncu dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek gostergeler, ilgililerin daha once bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bolumunde belirtilen gorevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine gore alabilecekleri ek gostergelerden duşuk olamaz." hukumlerini icermektedir.
Kanun metninde ifade edildiği uzere;
Ek gostergelerin, ilgililerin tabi oldukları sınıf ve gorevlerde bulundukları surece odemelere esas alınacağı, ancak terfi bakımından kazanılmış hak sayılmayacağı,
İlgililerin daha once bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya 657 sayılı Kanuna ekli ek gosterge cetvelinde yer alan ek gostergelerin, ancak kurumların 1, 2, 3 veya 4. dereceli kadrolarına atanmaları halinde duşuk olamayacağı,
şartlarının hasıl olması halinde mumkun olacağı anlaşılmaktadır.

Maliye Bakanlığı, konu ile ilgili iki adet Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği yayımlamıştır.
Birinci Tebliğ; 79 Numaralı Devlet Memurları Genel Tebliğidir. Bu tebliğ ile, ilgililerin oğrenimleri, oğrenimlerine gore kazandıkları mesleği yapmalarına imkan tanıyan sınıfta (Eğitim-Oğretim, Teknik Hizmetler, Sağlık Hizmetleri gibi) gorevli iken, bu sınıflardan ayrılarak Genel İdare Hizmetleri Sınıfında gorevlerine başka unvanlarda devam etmeleri halinde dahi, daha sonra hizmet sureleri itibariyle 1, 2, 3 veya 4. derecelere geldiklerinde Eğitim-Oğretim, Teknik Hizmetler veya Sağlık Hizmetleri gibi sınıflarda kazanacakları ek gostergeleri almaları sağlanmış, ancak bugun icin bu uygulama Maliye Bakanlığının ikinci Tebliği ile kaldırılmış bulunmaktadır.
İkinci Tebliğ; 28/09/1997 tarih, 23124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. 148 Numaralı Devlet Memurları Genel Tebliği ile;
Eğitim-Oğretim, Teknik Hizmetler, Sağlık Hizmetleri sınıfı gibi meslek gruplarından Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecen devlet memurlarının, bu sınıf değişikliklerinin kadro derecesi olarak 1, 2, 3, veya 4. derece kadro olması şartı aranmaktadır. Bu kadro dereceleri dışında daha duşuk kadro derecesine atananlar, mesleklerine gore tespiti yapılan ek gosterge rakamlarından yararlanmaları imkansız olmaktadır.
Ornek; Muhendis, Doktor, Oğretmen olan kişiler, kendi hizmet sınıflarında iken 5,6,7,8,9 uncu kadro derecelerinde bulunmaktadırlar. Bu kişiler Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecen istediklerinde, l ila 4. derece kadrolara gectiklerinde, meslekleri icin tespiti yapılan ek gostergelerden yararlanmaları gerekecektir. Bu kişiler, bu kadro derecesinden duşuk olan en az 5. derece ve daha duşuk 6,7,8, veya kendi kadro derecelerinde Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecerler ise meslekleri icin tespiti yapılan ek gostergelerden yararlanmaları mumkun olamayacak, genel idare hizmetleri sınıfı icin tespit edilen ek gostergelerden yararlanmaları gerekecektir.
Teknik Hizmetler Sınıfı ve Eğitim Oğretim Sınıfı icin gecerli olan ek gosterge:
Muhendis, Doktor; l. Derece 3600, 2. derece 3000, 3. derece 2200, 4. derece 1600
Oğretmen ; 1. Derece 3000, 2. derece 2200, 3. derece 1600, 4. derece 1100
Genel İdare Hizmetleri Sınıfı yuksekoğrenim mezunları icin gecerli olan ek gosterge;
1. derece 2200, 2. derece 1600, 3. derece 1100, 4. derece 800

Sonuc Değerlendirmemiz: Meslekleri ile ilgili sınıftan Genel İdare Hizmetleri Sınıfına gecme duşuncesinde olanların emeklilik sırasında uygulanacak olan ek gostergeler bakımından yukarıda yapmış olduğumuz acıklamaları dikkate almalarını tavsiye etmekteyiz.
İkinci Konu: Ozellikle Teknik Hizmetler Sınıfında bulunanlar icin uygulanan konu olarak gormekteyiz. İlgililerin bitirmiş oldukları meslekleriyle ilgili okullar dikkate alınarak Muhendis, Mimar, Kimyager vb. şekilde Teknik Hizmetler Sınıfında bulunanlara uygulanacak olan ek gosterge rakamlarının ne olacağı konusu son olarak Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu Kararı ile sonuca bağlanmış olarak gorulmektedir.
Konu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43. maddesinde ve bu kanuna ek duzenlenmiştir. Bilahare konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığının Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğleri yayımlanmıştır. Son olarak Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu Kararı alınmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Madde 43 (B) bendi;
"Ek Gosterge: Bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında bulunan personelin aylıkları; hizmet sınıfları, gorev turleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerde gosterilen ek gosterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni unvanlar ilave etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu ek gostergeler, ilgililerin belirtilen sınıf ve gorevlerde bulundukları surece odemelere esas alınıp, terfi bakımından kazanılmış hak sayılmaz. Kurumların 1, 2, 3 ve 4 uncu dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek gostergeler, ilgililerin daha once bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bolumunde belirtilen gorevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine gore alabilecekleri ek gostergelerden duşuk olamaz." hukumlerini icermektedir.

657 sayılı Kanuna ekli ek gosterge cetvellerinde;
Teknik Hizmetler Sınıfı;l. Derece 3600, 2. derece 3000, 3. derece 2200, 4. derece 1600,
Genel İdare Hizmetleri Sınıfı:
1. derece 2200, 2. derece 1600, 3. derece 1100, 4. derece 800,
olduğu gorulmektedir.
Ayrıca; Teknik Hizmetler Sınıfı icin ayrı ayrı şartlar ifade edilmiştir. Bunlar;
a) Kadroları bu sınıfa dahil olup, en az 4 yıl sureli yuksekoğretim veren fakulte veya yuksekokullardan mezun olarak yururlukteki hukumlere gore Yuksek Muhendis, Muhendis, Yuksek Mimar ve Mimar ile Şehir Plancısı ve Bolge Plancısı unvanını almış olanlar,
b) Kadroları bu sınıfa dahil olup, en az 4 yıl sureli yuksekoğretim veren fakulte ve yuksekokullardan mezun olarak yururlukteki hukumlere gore, Jeolog, Hidrojeolog, Hidrolog, Jeomorfolog, Jeofizikci, Fizikci, Matematikci, İstatistikci, Yoneylemci (hareket araştırmacısı), Matematiksel İktisatcı, Ekonomici ve Kimyager unvanını almış olanlarla Teknik Yuksek Oğretmen Okulu mezunları,
c) Kadroları bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışındaki yuksek oğrenim mezunları ile Yuksek Tekniker ve Tekniker unvanını almış olanlar,
d) Kadroları bu sınıfa dahil olup da yukarıda sayılanlar dışında kalanlar,
olarak ayrıştırılmıştır.

Maliye Bakanlığı, konu ile ilgili iki adet Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği yayımlamıştır.
Birinci Tebliğ; 07/03/1996 tarih ve 22573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 142 Numaralı Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği;
Bu Tebliğde, ilgililerin bulunmuş oldukları unvanlara ait ek gostergeden faydalanabilmeleri, bu unvanlara kadro olarak atanmaları koşul olarak ortaya konmaktadır. İlgililerin Mimarlık Muhendislik Fakultelerini veya benzer okulları bitirmeleri yeterli gorulmemektedir.
İkinci Tebliğ; 01.12.2001 tarih ve 24600 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 152 seri Numaralı Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği;
Bu Tebliğde, 142 Numaralı Genel Tebliğ acıklamalarına aykırı bir acıklama yer almamış, aynı esaslara bu tebliğde de yer verilmiştir.
Konu ile ilgili olarak Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu Kararı, Karar neyi getiriyor?
07.12.2007 tarihli ve Esas Numarası 2005-2, Karar Numarası 2007-1 olan Karar, 25/03/2008 tarih ve 26827 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Kararın ozunu: Devlet memurlarının fiilen gorev yapmakta oldukları kadro unvanları icin ek gosterge ongorulmesi halinde bundan yararlanacakları, kadro unvanında herhangi bir değişiklik olmadığı surece mezuniyet diplomasında yer alan unvan, başka bir anlatımla tahsil durumu dikkate alınarak ek gosterge uygulamasından yararlanamayacakları oluşturmaktadır.
Sonuc Değerlendirmemiz: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli ek gosterge cetvellerinde yer alan ek gostergelerden yararlanmanın şartının, işgal edilen unvanın kadrosunun da taşınması olduğunu değerlendirmekteyiz.
Ek Gostergeler Hakkında Genel Değerlendirme; Devlet memurlarının, emekli aylık ve emekli ikramiye tutarlarında artış sağlayan ek gosterge rakamları, 1995 yılından itibaren artırılmamıştır. Buna karşın, emekli aylık ve ikramiye tutarlarının hesaplanmasında dikkate alınan 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunun ek 70. maddesinde gruplandırma yapılarak, ek gosterge rakamlarına bağlı olarak oranlar tespit edilmiştir. Bu değişiklik biraz olsun aylık ve ikramiye tutarlarında artış sağlamıştır. Ancak, gunumuz koşulları dikkate alındığında, 15 yıldan beri artışı yapılmayan veya yapılamayan ek gosterge rakamlarında bir değişikliğe gitmek, ayrıca 5434 sayılı Kanunun ek 70. maddesindeki oranlarda artış sağlamak devlet memurlarının beklentilerini biraz olsun karşılayacağını değerlendirmekteyiz.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 70:
"Ek Madde 70(Ek :6/1/1992-KHK- 476/1 md.;Değişik:13/6/1994 -KHK-546/3 md.)
Sandık iştirakcilerine odenmekte olan ;
a) Memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı tutarları ile,
b) (Değişik: 6/7/1995KHK562/14 md.) Zam, tazminat ve odenekler ile benzeri odemeler toplamına karşılık gelmek uzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi en Yuksek Devlet memuru aylığı (ek gosterge dahil) brut tutarının;
Ek gostergesi 8400 ve daha yuksek olanlarda % 240 ına,
Ek gostergesi 7600 (dahil) -8400 (haric) arasında olanlarda % 200 une,
Ek gostergesi 6400 (dahil)7600 (haric) arasında olanlarda % 180 ine,
Ek gostergesi 4800 (dahil)6400 (haric) arasında olanlarda % 150 sine,
Ek gostergesi 3600 (dahil)4800 (haric) arasında olanlarda % 130 una,
Ek gostergesi 2200 (dahil)3600 (haric) arasında olanlarda % 70 ine,
Diğerlerinde % 40 ına,
tekabul eden miktarı,
emeklilik keseneğine ve kurum karşılığına tabi tutulur.
(Değişik: 6/7/1995KHK562/14 md.) Birinci fıkradaki oranları, Maliye Bakanlığının teklifi uzerine ayrı ayrı veya birlikte uc katına kadar artırmaya, yukarıdaki ek gosterge gruplarını değiştirmeye ve personel kanunlarında yer alan ek gostergelerin artırılması halinde gruplardaki ek gostergeleri yeniden duzenlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Aylıklarını personel kanunlarına gore almayan Sandık iştirakcileri hakkında da,sınıfı,gorev ve kadro unvanı, derecesi ve hizmet suresi esas alınarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi emsali gibi işlem yapılır.
Bu tutarlar,bu Kanunun 41 inci maddesinin (a) fıkrasına gore emekli,adi malulluk, vazife malulluğu,dul ve yetim aylıklarının; ek 20 inci maddesine gore de emeklilik ikramiyelerinin hesaplanmasına dahil edilir."