T.C.
DANIŞTAY
Onbirinci Daire
Esas No : 2007/3332 Karar No : 2009/8938
Ozeti : 5434 sayılı Kanunun 121. maddesinde, hatalı işlemlerin duzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek beş yıllık tutarın tahsil edileceği belirtildiğinden, davacı adına işlem tarihinden geriye doğru beş yılı aşan sure icin borc cıkartılamayacağı hakkında,
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı): ...
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf (Davalı) : Sosyal Guvenlik Kurumu Başkanlığı
Vekili : Av. ...
isteğin Ozeti : Ankara 11. İdare Mahkemesince verilen 11.05.2006 gun ve E:2004/3097, K:2006/1407 sayılı kararın; davacı vekili tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri surulerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Ozeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: Sevda Bağcı Karataş
Duşuncesi : Temyiz isteminin kısmen reddi ve kısmen kabulu ile Mahkeme kararının 30.04.1999-30.04.2004 tarihleri arasındaki doneme ilişkin borc cıkarma işleminin iptali isteminin reddine yonelik kısmının onanması, 01.01.1997-29.04.1999 tarihleri arasındaki doneme ilişkin borc cıkarma işleminin iptali isteminin reddine yonelik kısmının bozulması gerektiği duşunulmektedir.
Danıştay Savcısı : Mehmet Ali Samur
Duşuncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi icin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.

Temyiz dilekcesinde one surulen hususlar, soz konusu maddede yazılı nedenlerden hicbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı duşunulmektedir,
TURK MÎLLETİ ADINA
Hukum veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği goruşuldu:
Dava, muhtaclığının kalkması sebebiyle yetim aylığı kesilen davacı tarafından, 01.01.1997-30.04.2004 tarihleri arasında yersiz odenen aylık tutarının adına borc cıkarılmasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle acılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının gelir getirici tarım arazileri, ev ve buyukbaş hayvan sayısı dikkate alınarak İl İdare Kurulunca muhtac olmadığına dair verilen karara karşı acılan davanın reddedilmesi ve sozkonusu gelirlerin muhtaclık maaşının bağlandığı 01,01.1997 tarihinden oncede mevcut olduğunun Gerede Kaymakamlığı yazısı ile sabit olması karşısında, davacının muhtac olmadığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekcesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 74. maddesinde; "Olum tarihinde iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya sakatlıklarının calışmalarına engel olduğu sağlık kurulunca onaylanacak raporla tesbit edilenlere muhtac olmaları şartıyla, olum tarihindeki yaşları ne olursa olsun olum tarihini izleyen aybaşından, sonradan bu şekilde malul ve muhtac duruma duştukleri anlaşılanlara kendileri veya veli veyahut vasileri tarafından Sandığa muracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır."; işlem tarihi itibariyle yururlukte olan 108. maddesinde ," Kendisini ve Turk Medeni Kanunun hukumlerine gore bakmağa mecbur olduğu ailesi fertlerini gecindirmeğe yetecek geliri, malı (Para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) veya kazancı bulunmayanlara, bu kanun hukumlerinin uygulanmasında (Muhtac) denir. Muhtaclık, dul ve yetimler tarafından tanzim ve imzalan ihtiyar heyetlerince tasdik edilecek beyan kağıtları uzerine daimi olarak oturdukları yerlerin bağlı bulundukları il veya ilce idare heyetleri tarafından muhtaclık sebepleri acıkca gosterilmek suretiyle verilecek mazbatalarla belirtilir."; 121 maddesinde de, "Herhangi bir nedenle Sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan odemelerin, bu hatalı işlemlerin duzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek beş yıllık tutarları tahsil edilir." kurallarına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının babasından dolayı aylık bağlanması talebi uzerine Gerede İlce İdare Kurulu tarafından muhtac olduğuna dair karar verildiği ve 01.01.1997 tarihinden itibaren yetim aylığı bağlandığı, Sandık kayıtlarına intikal eden ihbar dilekcesi uzerine yapılan araştırma neticesinde, davacının kendisini gecindirmeye yetecek kadar geliri ve malı olduğu saptandığından muhtac olmadığına karar verildiği, yetim aylığının kesilerek 01.01.1997-30.04.2004 tarihleri arasında yersiz odenen aylık tutarının adına borc cıkarılması uzerine bu işlemin iptali istemiyle acılan davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Buna gore, muhtac durumda olmadığı anlaşılan davacının yetim aylığının kesilmesinde ve yersiz odenen tutarın davacı adına borc cıkarılmasında 5434 sayılı Kanun hukumlerine aykırılık bulunmamaktadır. Ancak, 5434 sayılı Kanunun 121. maddesinde hatalı işlemlerin duzeltildiği tarihten geriye doğru hesap edilecek beş yıllık tutarın tahsil edileceği belirtildiğinden borc cıkarma işlem tarihinden geriye doğru beş yılı aşan kısım icin davacı adına borc cıkartılmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Acıklanan nedenlerle, davacı temyiz isteminin kısmen reddi ve kısmen kabulu ile Ankara 11. İdare Mahkemesinin 11.05.2006 gun ve E:2004/3097, K:2006/1407 sayılı kararının 30.04.1999-30.04.2004 tarihleri arasındaki doneme ilişkin borc cıkarma işleminin iptali isteminin reddine yonelik kısmının onanmasına, 01.01.1997-29.04.1999 tarihleri arasındaki doneme ilişkin borc cıkarma işleminin iptali isteminin reddine yonelik kısmının bozulmasına, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek uzere dosyanın adı gecen Mahkemeye gonderilmesine, 28.10.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi.