5434 sayılı Kanuna tabi memurlar icin 18 yaştan onceki tashihler gecerliyken, 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar icin ise memurluğa başladıkları tarihteki tashih gecerli. SORU: Mrb. 21 Ocak 1987 tarihinde kazai ruşt kararıyla 20.08.1969 doğumlu olarak memuriyete başladım . Yaşımın 18 den kucuk olması nedeniyle babam mahkemeye muracaat etti. 07.07.1987 tarihli karar ile doğum tarihim 20.08.1967 olarak duzeltildi. 01.12.1987 de askere gittim. 01.06.1989 da askerliğim bitti. Tekrar goreve başladım. Eylul 2005 de kurumlararası gecişle milli eğitimde oğretmenliğe başladım. Halen mili eğitimde oğretmen olarak devam ediyorum. Sorum ben ne zaman emekli olabilirim. Milli eğitim den şifahi olarak sorduğumda 2020 haziran ve temmuz aylarında emekli olabilirsiniz cevabını alıyorum. ( Oğretmenlerin haziran ve temmuz aylarında emekli olabildiğine dair kanun varmış.) Benim kendi hesaplamalarıma gore aslında benim emekliliğim gelmiş. 5434 sayılı kanunun 105 . maddesi goz onune alınarak benim emekliliğimin değerlendirilmesini istiyorum. Cevabınız icin teşekkur ederim.
CEVAP:
Devlet Memurlarında doğum yaşını değiştirmek emeklilik işlemlerinde nasıl dikkate alınır? Sorunuz ozelinde konuyu değerlendirmekteyiz.
Yaş duzeltilmesi, yani hem 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı hem de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundaki ifadesine gore yaş tashihi, her iki Kanunda farklılık gosterir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılı Ekim ayı itibariyle yururluktedir. Bu tarihten once memur olanlar icin 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kuralları gecerlidir. Bu kuralların uygulanmasının zorunlu olduğu hususu da 5510 sayılı Kanun Gecici Madde 4 hukmunde belirtilmiş durumdadır.
5434'E GORE YAŞ TAHSİSİ
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 105 kuralları;
- Emeklilik hakkı tanınan bir goreve ilk defa başlama sırasında Kurumlara verilen nufus huviyet cuzdanlarındaki yazılı doğum tarihleri esas alınır.
- Şayet 18 yaşını tamamladıktan sonra yaş duzeltilmesi yapılmış ise 18 yaşının doldurulması tarihindeki doğum tarihi esas alınır.

- Nufus cuzdanlarındaki doğum tarihleri ile nufus kayıtlarındaki doğum tarihleri farklı ise nufus kayıtlarındaki tarih esas alınır. Şayet birden fazla nufus kaydı bulunması ve bu kayıtlarda farklılık olması halinde ise tarihi eski olan kayıt, sonraki kayıt idare veya kaza mercilerinden verilmiş bir karar ile yapılmış veya duzeltilmiş ise, kararlar nufus kayıtlarına henuz gecirilmemiş olsa bile memurlar icin bu karar 18 yaşın doldurulmasından once olmak şartıyla bu kayıt esas alınır.
- Maddede yer alan onemli kural da şu şekildedir. Ancak, doğum tarihlerinde, memurlar icin 18 yaşın doldurulmasından sonra yapılan duzeltmeler dikkate alınmaz.
- Doğum tarihlerinde ay gosterilmemiş ise o yılın Temmuz ayının birinci gunu, ay yazılı gun gosterilmemiş ise o ayın birinci gunu, doğum gunu sayılır.
- TSK. mensupları icin farklı ay ve gun olarak şu kural bulunur. Doğum tarihlerinde ay ve gun yazılı olmayanlar ile doğum gunleri 1 eylulden once olanlar icin 1 Eylul, doğum gunleri 1 eylulden ve daha sonra olanlar icin ise takip eden yılın 1 eylulu olarak kabul edilir. Bu farklılıkta TSK. mensuplarının 30 Ağustos itibariyle kadrosuzluk nedeniyle emekli olunması ve terfi işlemlerinin yapılması nedeniyle yapılmış bir yasal uygulama olarak gorulmektedir.
Değerlendirmemiz:

18 yaşının doldurulmasından once yapılmış olan yaş tashihleri sosyal guvenlik hukukunda gecerli olur,
Ancak 18 yaşının doldurulmasından sonra yapılmış olanlar ise gecersiz olur.
Bu sosyal guvenlik hukukunda 2008 oncekiler icin kesin ifade edilmiş bir husustur.
5510'A GORE YAŞ TAHSİSİ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yeni memurlar icin yaş duzeltmeleri eski memurlardan genel kurallar olarak aynı olmakla birlikte farklıdır.

Kuralları şu şekildedir:
- Devlet memurluğuna başladıklarında nufus kutuğunde kayıtlı bulunan doğum tarihleri esas alınmaktadır.
- Şayet Devlet memuru goreve başlamadan once yaş tashihi yaptırmışsa yapılan yaş tashihi gecerli olur, goreve başladıktan sonra yaptırırsa gecerli olmaz.
- Nufus kayıtlarında doğum ay ve gunleri yazılı olmayanlar 1 Temmuz'da, doğum ayı yazılı olup da gunu yazılı olmayanlar o ayın birinde doğmuş sayılır.
- Turk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının 5434 sayılı Turkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinde belirlenen yaş hadleri sebebiyle emeklilik işlemleri, doğum tarihlerinde ay ve gun yazılı olmayanlar ile doğum gunleri 1 Eylulden once olanlar icin 1 Eylul, doğum gunleri 1 Eylul ve daha sonra olanlar icin muteakip yılın 1 Eylul tarihinde yapılır.
2008 yılı Ekim ayından once memur olanlarla, bu tarihten sonra memur olanların yaş tashihleri konusunda genel değerlendirmemiz:
Eski memurlar yaş tashihlerinde dezavantajlı olmaktadırlar. Eski memurlarda 18 yaş kesin olarak belirtilmiştir.
Yeni memurlar yaş tashihlerinde avantajlı olmaktadırlar. Bunlar icin 18 yaş kesin bir tarih olarak belirtilmemiş, memur olarak goreve başladıkları tarihteki nufus kayıtlarındaki doğum tarihleri esas alınmıştır. Yani memur goreve 25 yaşında da başlasa, bu yaşa kadar yaptıracağı yaş tashihleri gecerli olacaktır.
Hem eski, hem yeni memurlar icin yaş tashihinde hatalı işlem yapılmışsa ne olur:
Kuralına uygun olarak yapılmış yaş tashihi ile nufus memurluklarınca yapılan maddi hatalar neticesinde yapılan yaş tashihlerinin birbiriyle karıştırılmaması gerekmektedir.
5490 sayılı Nufus Hizmetleri Kanunu Madde 35, 38 hukumlerine gore yapılmış bir hatanın duzeltilmesi işlemi ise, bu işlem ister 18 yaşından once ister 18 yaşından sonra yapılmış olsa dahi, sosyal guvenlik hukukunda gecerli olacağını değerlendirmekteyiz.
Emeklilik koşulları:
2008 yılı Ekim ayından once memur olmanız nedeniyle emeklilik koşullarında 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu esas alınır.
8 Eylul 1999 tarihinden once memur olanlar kademelendirilmiş yaş koşullarına tabi olup, bu kademelendirme yaşı da 5434 sayılı Kanun Gecici Madde 205 hukmunde belirtilmiştir. 23/05/2002 tarihinden onceki hizmet sureleri yaş gruplarını belirler.
Erkek memurlar yaş + 25 hizmet yılı birlikte olduğunda emekli olurlar.
Oğretmen mesleğinde bulunanların emeklilik tarihleri sınırlıdır. İstisna durumlar haric yalnızca Haziran ve Temmuz aylarında emekli olabilirler.
Askerlik borclanmaları yapıldıktan sonra en az 6 ay gorevinizi yapmanız gerekir, borclanma yapılıp en az 6 ay gorev yapmadan emekli olunmak istenirse borclanma gecersiz olur.
Acıklamalarımız bağlamında durumunuzla ilgili sonuc değerlendirmemiz:
Esas doğum tarihinizin 20.08.1969 + 18 yaş 20.08.1987 , Sizin yaş tashihiniz yapıldığı tarih 07.07.1987 olduğunda yaş tashihiniz gecerli olur ve yeni doğum tarihiniz olarak belirttiğiniz 20.08.1967 doğum tarihiniz sosyal guvenlik işlemlerinde kullanılır.
Askerliğinizi Sosyal Guvenlik Kurumuna borclanma yapmamış iseniz emeklilik yaş grubunuzun 51 yaş grubu olacağını,
Borclanma yapmış iseniz 50 yaş grubunuza tabi olacağınızı,
Acıklamalarımız bağlamında Kurumunuzdan da bilgi almanızın faydalı olabileceğini,
Değerlendirmekteyiz.