65 yaşını dolduran memurların, kendi isteğiyle emekli olmaması gerektiği, kurumun resen emekli etmesini beklediği şeklinde değerlendirmeler tarafımıza ulaşmaktadır. Bu konuya dair bir değerlendirme yayımlıyoruz. Emekli ikramiyesi memur olarak calışmış olanlara, emekli aylığı bağlandığı tarihte Sosyal Guvenlik Kurumunca odenen bir tutardır.
Emekli ikramiyesi tutarının hesabında, memurların Sosyal Guvenlik Kurumu prim kesintisine esas tutulan kalemler esas alınır. Sosyal Guvenlik Kurumunca emekli ikramiyesi, memur olarak calışmış olanlara aylık bağlandığı zaman yapılan bir odeme sistemidir.
Sosyal Guvenlik Kurumu prim kesintilerinde esas alınan kalemler şunlardır:
1- Memurun derece ve kademesi
2- Memurun derece ve kademesine ve de gorev unvanına gore belirlenmiş olan Gosterge ve Ek gosterge (Ozellikle ek gostergenin yuksek olması emekli ikramiyesi tutarını, emekli aylık tutarını artırıcı bir durumdur)
3- Taban Aylık Katsayısı ve Kıdem Aylık Katsayısı
4- Emeklilik işlemlerinde ek gosterge aralığına gore belirlenmiş olan yuzde oranı (5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 70 de belirtilmiştir)
5- Memur Maaş Katsayısı (Bu da emekli ikramiyesi tutarını ve emekli aylık tutarını artırıcı olan kalemlerden en onemlisidir.
Emekli ikramiyesi konusu 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Madde 89 hukmunde bulunur:
Bu madde iceriğine gore:
- Emeklilik ikramiyesi memurun aylık bağlandığında esas alınan memurluk surelerinin tam yıllarına karşılık yapılır.
Memurun kamu işyerinde gecen sigortalı hizmet sureleri de varsa ve bu surelerin de emekli ikramiyesine dahil edilmesi durumunda, yine bu surelerle beraber tum hizmet surelerinin tam yıllarına karşılık yapılır.
Bu maddede emekli ikramiyesi, emekli aylığı ne zaman bağlandı ise aylık bağlandığı tarihteki katsayılar esas alınarak bulunan tutar uzerinden yapılır.
Peki emekli aylığı bağlandıktan sonra memur maaş katsayılarında bir artış olursa bu artıştan hangi emekliler yararlanır.
Bu konuda yine Madde 89 hukmunde acıklayıcı hukumler bulunur. Buna gore de;

- Kanunlarla belirlenen bekleme sureleri sonunda kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilmiş olanlar, (Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi olanlar ile Emniyet Teşkilatına tabi olanlar hakkında kanunla belirlenerek uygulanan bir sistemdir)
Yaş hadlerinden dolayı emekli olanlar,
Vazife malulu olmaları nedeniyle vazife malulluğu aylığı bağlanması gerekenler, (Memur olarak gorevli iken vazife malulluğu kapsamına girenlerdir)
Memur olarak gorev yaparken vefat etmiş olanların hak sahipleri, (Memur iken herhangi bir sebepten dolayı vefat etmiş olanlardan dolayı aylık bağlanmış olan hak sahipleridir)
Bu durumda olanlara aylık bağlandığı tarihten sonra uc ay icinde emekli ikramiyesinin hesaplanmasına esas alınan katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ilk mali yılın birinci ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışa, bu tarihte yururlukte olan katsayılar uygulanmak suretiyle bulunacak ikramiye farkları, emekli ikramiyesi ile ilgili hukumlere gore ayrıca odenmektedir. Aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden uc ay icinde katsayılarda artış yapılmadığı takdirde, muteakiben katsayılarda altı ay icinde yapılacak ilk artıştan doğan ikramiye farkları da bunlara ayrıca odenmektedir.
Ornek; Temmuz 2019 tarihi ile 14 Aralık 2019 tarihleri arasında kadrosuzluk, yaş haddi, vazife malulluğu aylığı bağlanmış olanlar ile bu tarihler arasında memur iken vefat etmeleri nedeniyle hak sahiplerine aylık bağlanmış olanlara, OCAK 2020 MEMUR MAAŞ KATSAYI ARTIŞINDAN dolayı ayrıca bir ikramiye farkı odemesi olur. Aralık 2019 katsayısına gore emekli ikramiyesi 100000 TL. olsun, bu durumda OCAK 2020 katsayısı artışı kadar ikramiye farkı odenir. Bu odemeler 1 defaya mahsus yapılan bir odeme olduğundan daha sonraki tarihlerdeki katsayı artışlarından dolayı fark odemesi bir daha yapılmaz.
Normal isteği uzerine emekli olmuş memurlar ile aylık bağlandıktan sonra vefat nedeniyle aylık bağlanmış hak sahipleri icin bu işlem uygulanmaz.
Not olarak: 65 yaş haddi memurların azami calışabilecekleri yaştır. 65 yaşının dolumundan sonra memur calışamaz, 65 yaşını dolduran kendi isteğiyle emekli olamaz. Calıştığı Kurum tarafından tek taraflı olarak resen emeklilik işlemleri yapılır. Hizmeti yetiyorsa emekli aylığı bağlanır, yetmiyorsa toptan odeme işlemleri gercekleştirilir. Ancak kişi kendi isteğiyle emekli olabilmesi icin mutlaka 65 yaşını doldurmamış olması gerekir, yani 64 yaş 11 ay 29 gun iken emekli talebinde bulunması gerekir ki, bunu da yaş haddini bekleyen hicbir memurun yapmayacağını değerlendirmekteyiz.