Bu yazıda, 5434 ve 5510' a tabi memurlarda toptan odeme işlemleri acıklanacaktır. 5434 ve 5510' a tabi memurlarda toptan odeme işlemleri:
Toptan odeme, Sosyal Guvenlik Kurumu tarafından kişilere herhangi bir işlem yapılamaması, yani aylık bağlanamaması hallerinde ortaya cıkan ve Sosyal Guvenlik Kurumu tarafından belirli bir miktarda (kişilerden Sosyal Guvenlik Kurumuna gonderilen prim tutarları ile orantılı olarak) kişilere odeme yaparak hizmetlerin ortadan kaldırılması işlemi olarak ifade edilebiliriz.
5434 e tabi olanlar icin toptan odeme kapsamına giren durumlar Madde 82 hukmunde belirtilmiştir. Bu hukme gore toptan odeme yapılacak haller;
-Yaş haddinden dolayı emekliye ayrılanlardan veya (61) yaşını doldurarak emekliye ayrılmalarını isteyenlerden, fiili hizmet muddetleri 15 yıldan az olanlara;
- 39 uncu maddenin (e) ve (f) fıkralarında yazılı olanlardan; fiili hizmet muddetleri 25 yılı doldurmamış olanlara; (39/e) Subay ve askeri memurlarla, gedikli subay ve gedikli erbaşların ahlak noktasından hukum ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri uzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar uzerine kurumlarınca resen; 39/f) (e) fıkrasında yazılı olanlar dışındakiler ahlak ve yetersizlik sebeplerinden dolayı yonetmeliğine gore sicilleri uzerine kurumlarınca resen; hukmudur)
-Haklarında adi malulluk hukumleri tatbik edilen iştirakcilerden; fiili hizmet muddetleri 10 yıldan az olanlara;
-Vazife malulluğu gectiğinden aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş durumda iken (61) yaşını dolduranlardan; fiili hizmet muddetleri 15 yıldan az olanlara veya yine bu durumda iken olen ve fiili hizmet muddetleri 15 yıldan az olanların; dul ve yetimlerine;
-Mahkemece gaipliklerine hukmolunan iştirakcilerden fiili hizmet muddetleri 10 yıldan az olanların; hukum tarihinden itibaren bir yıl icinde yazı ile Sandığa muracaat eden dul ve yetimlerine,
Yapılmaktadır.

Ozetle; genel olarak hizmet sureleri emekli aylığı bağlanmasına yetmeyen ve zorunlu calışma yaşını dolduranlara yapılır. Bu gruba genel olarak 65 yaşını doldurup en az 15 yıl hizmet suresi olmayanlar girmektedir.
- Malul olup da, malul aylığı bağlanmasına yetecek hizmet suresi (bu sure en az 10 yıl olmaktadır) bulunmayanlara yapılır.
-Goreve son hallerinde toptan odeme yapılmaz, bu durumda kişilerin hizmetleri tutulur, işcilik, esnaflık gibi hizmet yaptıklarında hizmetler butunleşir.
Ayrıca, yine toptan odeme yapılma hallerinde;
- Subay ve askeri memurlarla, gedikli subay ve gedikli erbaşların ahlak noktasından hukum ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri uzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar uzerine kurumlarınca resen emekliye sevk edilip de hizmet yılları en az 25 yıl olmayanlara yapılır. Bunlardan haric olarak yine ahlak ve yetersizlik sebeplerinden dolayı yonetmeliğine gore sicilleri uzerine kurumlarınca resen emekliye sevk edilip de hizmet yılları yine en az 25 yıl olmayanlara yapılır.

- Vazife malulluğu gectiğinden aylığı kesilmiş ve emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmemiş durumda iken (61) yaşını dolduranlardan; fiili hizmet muddetleri 15 yıldan az olanlara veya yine bu durumda iken olen ve fiili hizmet muddetleri 15 yıldan az olanların; dul ve yetimlerine yapılır.
- Mahkemece gaipliklerine hukmolunan iştirakcilerden fiili hizmet muddetleri 10 yıldan az olanların; hukum tarihinden itibaren bir yıl icinde yazı ile Sosyal Guvenlik Kurumuna muracaat eden dul ve yetimlerine yapılır.
5510 a tabi olanlarda toptan odeme:
İşlem yine aynı olmaktadır, kişiden Sosyal Guvenlik icin kesinti yapılan tutarlar talep halinde kişilere iade edilmektedir. Ancak, 5510 da toptan odeme kapsamı 5434 e gore daha geniştir. 5434 de kısıtlama bulunmakla birlikte 5510 da kısıtlama yoktur, yani 5434 de olduğu gibi malulluk, yaş haddi, resen veya sicilen gibi şartlar aranmaz, memurun istifa etmesinde dahi hizmet yetmediğinde, ancak yaşı doldurduğunda toptan odeme talebi bulunmaktadır.
Ozetle, İstifa eden, mustafi sayılan, malul olup da hizmet suresi yetmeyenler toptan odeme kapsamına girerler. Ancak, bu şekilde toptan odeme hemen yapılmaz, azami emeklilik yaş tarihi ne ise o tarih beklenir ve o tarihte toptan odeme yapılır. Bu tarih kadın ise 58, erkek ise 60 yaş veya kademelendirilmiş yaşlarda toptan odeme yapılır.

5510 a tabi memurlardan memurluğu bırakanlar emeklilik yaş şartını doldurduğunda, ANCAK hizmet aylık bağlanmaya yeterli suresi bulunmayanlar toptan odeme kapsamına girerler ve adlarına yatırılan SGK primlerinin odenmesini isteyebilirler.
Hak sahiplerine aylık bağlanacak hizmet suresi yetmiyorsa, hak sahiplerine toptan odeme yapılır. Bu sure en az 1800 gun yani 5 yıl olmaktadır.
Not: Toptan odeme yapılan hizmetleri ortadan kalkanlar/hak sahipleri, şayet isterlerse Sosyal Guvenlik Kurumuna tutar yatırmak suretiyle bu hizmetlerini yine ortaya cıkarabilmektedirler.
Genel değerlendirme: Toptan odeme işlemleri 5434 e tabi olanlar icin avantaj, 5510 a tabi olanlar icin dezavantajlı bir işlem olarak (odenen tutarlar, odeme şartları gibi) gorunmektedir. 5434 e tabi olanlarda toptan odeme hemen yapılmakta ve iki katı olmakta, 5510 a tabi olanlarda ise hemen yapılmamakta genel yaş hadleri (58, 60, 65 gibi) beklenmekte, tutar olarak da her yıl gercekleşen guncelleme katsayısı ile guncellenmesi beklenmektedir.