İstanbul Bolge İdare Mahkemesi, FETO soruşturması nedeniyle 60 gunluk dava acma suresi icinde dava acmayan, ceza soruşturmasının beraatle sonuclanması sonrasında goreve başlatılan belediye sozleşmeli personeline mali haklarının odenemeyeceğine karar verdi. Dava; İtfaiye Mudurluğu emrinde 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 49. maddesi kapsamında sozleşmeli teknisyen pozisyonunda gorev yapmakta iken, hakkında yurutulen Feto Teror Orgutu uyeliğine ilişkin ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuclandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu değerlendiren idare tarafından yeniden işe başlatılan davacının, bu surecte yoksun kaldığı maaş, ozluk, sigorta primlerinin tarafına iadesi talebini iceren 30/10/2018 tarihli başvurunun reddine ilişkin acılmıştır.
İlk derece mahkemesince, dava konusu işlemin iptali ve tazmin talebinin kabuluyle yoksun kaldığı mali hakların davalı idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak davacıya odenmesi yolunda karar vermiştir.
İstinaf mahkemesi bu kararı bozmuştur. Gerekce ise şu şekildedir:
Somut olayda; 03/10/2017 itibariyle iş akdinin feshine ilişkin davalı idare işlemini 17/11/2017 tarihinde tebelluğ eden davacının, izleyen 60 gunluk dava acma suresi icinde ne doğrudan ne de once idareye başvurup verilecek cevabın tebliği uzerine kalan sure icinde dava acma yoluna gitmediği, dolayısıyla fesih işleminin dava acılmaksızın kesinleştiği, hakkındaki ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuclandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvurunun değerlendirilmesi neticesinde tesis edilen 16/10/2018 tarihli başkanlık oluruyla yeniden davalı idare bunyesinde sozleşmeli personel olarak istihdam edildiği gorulmektedir.
Dolayısıyla ilgilinin durumu 657 sayılı Kanunun gorevden uzaklaştırma ile ilgili hukumlerine değil; hakkındaki beraat kararı dikkate alınarak davalı idare bunyesinde yeniden sozleşme imzalanmak suretiyle istihdam edilmesinin ise idarenin takdir yetkisi kapsamında tesis ettiği bir nevi "Acıktan atama" niteliğinde bir işlem olduğu, dikkate alınarak suresinde dava acmadığından mali haklarının geriye doğru odenmesi mumkun değildir.
T.C. İSTANBUL BOLGE İDARE MAHKEMESİ
2. İDARİ DAVA DAİRESİ
E. 2020/499
K. 2020/800

T. 9.7.2020
İSTEMİN OZETİ : ... ... .. İtfaiye Mudurluğu emrinde 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 49. maddesi kapsamında sozleşmeli teknisyen pozisyonunda gorev yapmakta iken, hakkında yurutulen Feto Teror Orgutu uyeliğine ilişkin ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuclandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu değerlendiren idare tarafından yeniden işe başlatılan davacının, bu surecte yoksun kaldığı maaş, ozluk, sigorta primlerinin tarafına iadesi talebini iceren 30/10/2018 tarihli başvurunun reddine ilişkin 07/11/2018 tarih ve 50626539-846.03 Sayılı .... Buyukşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali ile yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına iadesi ve gecmişe donuk prim ve hizmet belgelerinin duzenlenmesi istemiyle actığı davada; dava konusu işlemin iptali ve tazmin talebinin kabuluyle yoksun kaldığı mali hakların davalı idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idareden alınarak davacıya odenmesi yolundaki İstanbul 9. İdare Mahkemesi'nin 31/10/2019 tarih ve E:2018/2358, K:2019/2250 Sayılı kararının, davalı idare tarafından; tutuklu kaldığı sure boyunca kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılan davacının hizmet sozleşmesinin mevzuat gereği feshedildiği ve 17/11/2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, dolayısıyla kendilerine izafe edilebilecek hic bir kusur bulunmadığı ileri surulerek, kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN OZETİ : Savunma verilmemiştir.
Karar veren İstanbul Bolge İdare Mahkemesi İkinci İdare Dava Dairesince, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler incelenerek işin gereği goruşuldu:
KARAR : Dava; ... ... ... İtfaiye Mudurluğu emrinde 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun 49. maddesi kapsamında sozleşmeli teknisyen pozisyonunda gorev yapmakta iken, hakkında yurutulen Feto Teror Orgutu uyeliğine ilişkin ceza kovuşturması nedeniyle 03/10/2017 tarihi itibariyle iş akdi feshedilen ve ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuclandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvuruyu değerlendiren idare tarafından yeniden işe başlatılan davacının, bu surecte yoksun kaldığı maaş, ozluk, sigorta primlerinin tarafına iade talebini iceren 30/10/2018 tarihli başvurunun reddine ilişkin 07/11/2018 tarih ve 50626539-846.03 Sayılı ....Buyukşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali ile yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tarafına iadesi ve gecmişe donuk prim ve hizmet belgelerinin duzenlenmesi istemiyle acılmıştır.

İlk derece Mahkemesince "... Bu durumda; yukarıda yer verilen mevzuat hukumleri kapsamında ve 657 Sayılı Kanun'un 141. maddesi referans norm olarak dikkate alınmak suretiyle davacıya, sozleşmesinin feshedildiği sureye ilişkin sozleşme ucretlerinin yasal faiziyle birlikte odenmesi gerektiği, ozluk haklarının iadesi gerektiği, gecmişe donuk prim hizmet belgelerinin tahakkuk edilerek SGK'ya bildirilmesi gerekirken aksi yonde tesis edilen işbu davaya konu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Nihai olarak davacının taleplerinin reddine yonelik işlemin hukuka aykırı olduğu sabit olduğundan, davacının sozleşmesinin feshedildiği tarih ile yeniden istihdam edildiği tarihe kadar gecen sure zarfına ilişkin parasal hakların yasal faiziyle birlikte davacıya odenmesi, ozluk haklarının davacıya iadesi ve geriye donuk prim hizmet belgelerinin tahakkuk ettirilerek SGK'ya bildirilmesi gerekmektedir." gerekcesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacıya odenmeyen parasal hakların davalı idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmiştir.
2577 Sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun "Ust Makamlara Başvurma" başlıklı 11. maddesinin 1. fıkrasında; "İlgililer tarafından idari dava acılmadan once, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması ust makamdan, ust makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava acma suresi icinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava acma suresini durdurur." 2. fıkrasında; "Altmış gun icinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır." ve 3. fıkrasında; "İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava acma suresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar gecmiş sure de hesaba katılır." duzenlemelerine yer verilmiş, anılan Kanun'un "İptal ve Tam Yargı Davaları" başlıklı 12. maddesinde ise; "İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte acabilecekleri gibi ilk once iptal davası acarak bu davanın karara bağlanması uzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava suresi icinde tam yargı davası acabilirler. Bu halde de ilgililerin 11. madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır." hukmu kurala bağlanmıştır.
Yukarıdaki mevzuat hukumlerine gore; bir idari işlem nedeniyle zarara uğrayan kişilerin, işlemin tebliğini izleyen gunden itibaren 60 gunluk dava acma suresi icinde ya doğrudan ya da once idari başvuru yoluna gidip verilecek cevaba istinaden kalan sure icinde tam yargı davası acarak zararlarının tazmini isteyebilecekleri; eğer once idareye muracaatta bulunmayı tercih etmişler ise, bu yola dava acma suresi icinde başvurmaları gerektiği, bu sure gectikten sonra yapılan başvuruların, gecmiş olan dava suresini ihya etmeyeceği acıktır.
Somut olayda; 03/10/2017 itibariyle iş akdinin feshine ilişkin davalı idare işlemini 17/11/2017 tarihinde tebelluğ eden davacının, izleyen 60 gunluk dava acma suresi icinde ne doğrudan ne de once idareye başvurup verilecek cevabın tebliği uzerine kalan sure icinde dava acma yoluna gitmediği, dolayısıyla fesih işleminin dava acılmaksızın kesinleştiği, hakkındaki ceza yargılamasının beraat kararıyla sonuclandığını belirterek yaptığı 27/09/2018 tarihli başvurunun değerlendirilmesi neticesinde tesis edilen 16/10/2018 tarihli başkanlık oluruyla yeniden davalı idare bunyesinde sozleşmeli personel olarak istihdam edildiği gorulmektedir.
İlk derece Mahkemesince her ne kadar 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Gorevden Uzaklaştırmaya" ilişkin hukumler iceren 141. maddesi hukmu referans alınmak suretiyle davacının durumu değerlendirilmiş ise de, davacının sozleşmesinin feshedilmiş olduğu dikkate alındığında hukuki durumunun "Devlet memurluğundan (Kamu gorevinden) cıkarma" kapsamında değerlendirilebileceği, hakkındaki beraat kararı dikkate alınarak davalı idare bunyesinde yeniden sozleşme imzalanmak suretiyle istihdam edilmesinin ise idarenin takdir yetkisi kapsamında tesis ettiği bir nevi "Acıktan atama" niteliğinde bir işlem olduğu, fesih işleminin hukuki etkilerinin gecmişe etkili bir şekilde ortadan kaldırılmasını sağlayacak bir geri alma yahut iptal kararı anlamına gelmediği, bu bakımdan dava acılmaksızın kesinleşen fesih işleminin hukuken gecerliliğini koruduğu, dolayısıyla fesih işleminin tebliğ edildiği 17/11/2017 tarihinden yaklaşık 10 ay sonra yapılan 27/09/2018 tarihli başvurunun, fesih nedeniyle uğranılan zararların tazminine ilişkin dava acabilmek icin gecmiş olan sureyi ihya etmeyeceği sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; uyuşmazlığın esasına girilmeden davanın sure aşımı nedeniyle reddi gerekirken, işin esasına girilmek suretiyle dava konusu işlemin iptali ile davacının tazmin talebinin kabulu yolundaki istinaf konusu kararda isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
SONUC : Acıklanan nedenlerle; istinaf talebinin kabulune, İstanbul 9. İdare Mahkemesi'nin 31/10/2019 tarih ve E:2018/2358, K:2019/2250 Sayılı kararın kaldırılmasına, davanın sure aşımı nedeniyle reddine, aşağıda dokumu yapılan 171,00-TL yargılama giderinin davacı uzerinde bırakılmasına, istinaf safhasında davalı idarece yapılan 205,60 TL yargılama giderinin ve karar tarihinde yururlukte olan Avukatlık Asgari Ucret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00 TL vekalet ucretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan kısmın mahkemesince ilgilisine iadesine, kararın taraflara tebliğine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen 30 gun icinde Danıştay'da temyiz yolu acık olmak uzere, 09.07.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.