Danıştay kararına gore; oğrenciler sınava/derse gelmese dahi bunun sorumluluğunun oğretmende olmadığı, oğretmen sınav/ders icin tum hazırlıklarını yapmış olduğu, bu nedenle de oğrenciler sınava girmese dahi ek ders ucretlerin odenmesi gerekliliği bulunmaktadır. Oğrencilerin idari izin veya tatil dışında ceşitli nedenlerle okula gelmemeleri nedeniyle, okulda bulunmalarına rağmen ders gorevlerini fiilen yerine getiremeyen oğretmenlerin, soz konusu surelere rastlayan ders gorevini yapmış sayılarak karşılığında ek ders ucretinden yararlandırılıp yararlandırılamayacaklarına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Mudurluğunun 02.12.2019 tarih ve 23892680 sayılı goruş yazısı yayımladı.
İşte o goruş yazısı;
Bilindiği uzere; Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders gorevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesinde ders gorevinin hangi hallerde yapılmış sayılacağına dair istisnalar sıralanmıştır.
İşte o madde,
"Ders gorevinin yapılmış sayılacağı haller
MADDE 16- (1) Bir oğretim yılında 90 gunu gecmemek uzere, bu Karar kapsamında bulunan personelden;
a) Bakanlıkca veya verilen yetki uyarınca valiliklerce yurt icinde duzenlenen her turlu eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde gorevlendirilenler; fiilen yerine getirdikleri bu gorevleri suresince, gorevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders gorevleri varsa bu gorevlerini yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ucretleri kadrolarının bulunduğu kurumca odenir.
b)İl duzeyinde milli ve mahalli bayramların kutlamaları icin kurulan hazırlık komitelerinde gorevlendirilen yonetici ve oğretmenler, milli ve mahalli bayramların hazırlık calışmalarına katılan yonetici ve oğretmenler, soz konusu bayramların hazırlık calışmalarına ve torenlerine sınıf veya okul butunluğunde katılan oğrencilerin oğrenim gorduğu eğitim kurumlarının yonetici ve oğretmenleri ile milli bayramlar nedeniyle tatil edilen gunlerde(1) ders gorevlerini yerine getiremeyen yonetici ve oğretmenler, bu surelerde uzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yonetim ve hazırlık ve planlama gorevlerini yapmış sayılırlar.
(2)Bakanlık merkez teşkilatında Bakan veya yetkili kıldığı makam, taşra teşkilatında ise Bakan veya valilik onayı ile ilgili mevzuatı uyarınca verilen gorevleri yapmak uzere gorevlendirilen yonetici ve oğretmenler ile Bakanlığa verilmiş bir gorevi yurutmek uzere diğer kurumlarda Bakan onayı ile gorevlendirilen yonetici ve oğretmenler, Bakanlık merkez teşkilatındaki gorevlendirmeler icin 1 yıl, diğer gorevlendirmeler icin ise her altı ayda yeni bir onay alınmak ve fiilen gorev yapmak kaydıyla, yarıyıl ve yaz tatilleri de dahil olmak uzere aylık karşılığı ders gorevi ile gorevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders gorevi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın goreve başladıkları tarihten itibaren haftada 18 saat ek ders gorevi yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ucretleri kadrolarının bulunduğu kurumca odenir. Alınacak onayda gorevlendirilecek personelin adı, soyadı, unvanı, gorevin mahiyeti ve gorev suresi ile diğer hususlar acıkca belirtilir. Bu kapsamda ek ders ucretinden yararlanan personele ayrıca asli gorevi icin ongorulen ek ders ucreti odenmez. Oğretmenlerin ilgili mufredatı kapsamında ders okutmak uzere diğer eğitim kurumlarında gecici olarak gorevlendirilmeleri bu fıkra kapsamında değerlendirilmez.
(3)Bakan veya yetkili kıldığı makam tarafından (Ek ibare : 16/03/2015-2015/7434 B.K.K.)Bilişim Teknolojileri ve Elektrik- Elektronik Teknolojisi (Elektrik/Elektronik) alan oğretmenleri arasından Bakanlık Olcme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Mudurluğu, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Mudurluğu ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığında gecici olarak gorevlendirilen yonetici ve oğretmenler ile alanlarına bakılmaksızın Olcme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Mudurluğunde soru hazırlamak ve değerlendirme yapmak uzere gecici olarak gorevlendirilen yonetici ve oğretmenler, her yıl yeniden onay alınmak ve fiilen gorev yapmak kaydıyla, yarıyıl ve yaz tatilleri de dahil olmak uzere aylık karşılığı ders gorevi veya gorevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders gorevi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın goreve başladıkları tarihten itibaren haftada 27 saat ek ders gorevi yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ucretleri kadrolarının bulunduğu kurumca odenir. Alınacak onayda gorevlendirilecek personelin adı, soyadı, unvanı, gorevin mahiyeti ve gorev suresi ile diğer hususlar acıkca belirtilir. Bu kapsamda ek ders ucretinden yararlanan personele ayrıca asli gorevi icin ongorulen ek ders ucreti odenmez.
Ayrıca; Kamu Gorevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yonelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2020 ve 2021 Yıllarını Kapsayan 28/8/2019 tarih ve 2019/1 nolu Kamu Gorevlileri Hakem Kurulu Kararının İkinci Bolumunde yer alan "Ders gorevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 2. maddesindeki; "(1) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı orgun ve yaygın eğitim kuramlarında ders yılı icerisindeki iş gunlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve oğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yonetici ve oğretmenler ile oğrencilerin ceşitli nedenlerle sınıf veya okul butunluğunde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve oğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yonetici ve oğretmenler, bu surelerde uzerlerin de bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yonetim, hazırlık ve planlama gorevlerini yapmış sayılırlar." hukumlerince de ders yılı icerisindeki iş gunlerinde genel idari izinli olmaları sebebiyle eğitim ve oğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yonetici ve oğretmenler ile oğrencilerin ceşitli nedenlerle sınıf veya okul butunluğunde izinli sayılmaları sebebiyle eğitim ve oğretim faaliyetlerini fiilen yerine getiremeyen yonetici ve oğretmenlere o gunku ek ders ucretleri de odenmektedir.

Bu hukumlere gore; hem Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders gorevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesinde hem de Toplu Sozleşmenin yukarıda belirtilen 2. maddesinde; oğrencilerin idari izin veya tatil dışında ceşitli nedenlerle okula gelmemeleri nedeniyle okulda bulunmalarına rağmen ders gorevlerini fiilen yerine getiremeyen oğretmenlerin, bu surelere rastlayan ders gorevlerini yapmış sayılacaklarına dair herhangi bir duzenlemeye yer verilmemiştir.
Fakat; Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin bazı maddelerinin iptali istemiyle acılan davada Danıştay Onbirinci Dairesince verilen 19/6/2007 tarihli ve Esas No; 2007/341 sayılı Kararla; ilgi Karar'ın 12'nci maddesinin birinci fıkrasında gecen "oğrencilerin sınava girmeleri kaydıyla" ibaresinin yurutulmesi durdurulmuştur.
Danıştay bu kararında oğrenciler sınava gelmese dahi bunun sorumluluğunun oğretmende olmadığını oğretmen sınav icin tum hazırlıklarını yapmış olduğunu bu nedenle oğrenciler sınava girmese dahi ek ders ucretlerin odenmesi gerekliğini vurgulamıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici Ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar uyarınca ek ders ucretinin odenebilmesi icin ders gorevinin fiilen yapılması şartı aranmaktadır. Ancak, dersin fiilen yapılmamasının sebebi oğretmenlerimiz değil, oğrencilerdir. Oğretmenlerimiz derse hazırlık yaparak okula gelmekte ve dersin yapılacağı saatte okulunda hatta sınıfında hazır bulunmaktadır. Hatta ders bitene kadar da oğretmenlerimiz okulda beklemektedir. Dersin yapılmamasında oğretmenlerin bir kusuru, hatası bulunmamaktadır. Dersin fiilen yapılmamasına sebebiyet verenler oğrenciler olduğundan, oğretmenlerimizin bir kusuru olmadığından oğretmenlerimizin ek ders ucretlerinin odenmesi hak ve adalet gereğidir.
İdare hukuku ilkelerine gore idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları odemekle mukelleftir. Bu durumda, derslerin fiilen yapılmaması oğretmenlerin kendi iradeleri dışında gercekleşen bir durumdur. Oğretmenler kendi iradeleri dışında gercekleşen bir durumdan dolayı sorumlu tutulamaz ve cezalandırılamazlar. Oğrencilerin hatası oğretmenlere yuklenemez, oğrencilerden kaynaklı sebeplerle oğretmenler cezalandırılamaz. Oğrencilerin okula gelmemesi nedeniyle ders saati boyunca gorevinin başında bulunan oğretmenlere ek ders ucreti odenmemesinin hukuk ve hakkaniyet ilkelerine gore kabulu mumkun değildir. Bu konuda kazanılmış onlarca yargı kararı bulunmaktadır.

Bu nedenle de yukarıda yer verdiğimiz goruş yazısında yer verilen; "Oğrencilerin idari izin veya tatil dışında okula gelmemeleri nedeniyle okulda bulunmalarına rağmen ders gorevlerini fiilen yerine getiremeyen oğretmenlerin, bu surelere rastlayan ders gorevlerini yapmış sayılarak karşılığında ek ders Ucretinden yararlandırılmalarının mumkun bulunmadığı değerlendirilmektedir." şeklinde tespit yaparak goruş yazısı yayınlamak yerine yukarıda yer verdiğimiz Danıştay kararının; "Oğrenciler sınava/derse gelmese dahi bunun sorumluluğunun oğretmende olmadığını oğretmen sınav/ders icin tum hazırlıklarını yapmış olduğunu bu nedenle oğrenciler sınava girmese dahi ek ders ucretlerin odenmesi gerekliliği bulunmaktadır." gerekcesine ilgi tutularak eğitim kurumlarında tum oğrencilerin devamsızlığı nedeniyle derslerin yapılamaması durumunda, gorevli oğretmenlere ek ders ucretlerinin odenmesi hususunda ek dersle ilgili kararda değişiklik yapılması gerekmektedir.
Ahmet KANDEMİR