İdare, hatalı terfi veya intibak işlemine dayanarak odediği meblağın istirdadına bir mahkeme kararına luzum olmadan karar verebilir. Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı 03.02.2020 tarih ve 2405830 sayılı yazılarıyla, 657 sayılı Kanunun 36. maddesi kapsamında Endustriyel Sanatlar Eğitim Fakultesi Mezunlarına ilave 1 derece verilmiş olduğu, ancak diplomaların incelenmesi sonucu Gazi Universitesi Endustriyel Sanatlar Eğitim Fakultesi diplomasının gerekli koşulu sağlamadığı anlaşıldığından, verilen derecenin geri alındığı belirtilerek, odenen meblağın geri alınıp alınmayacağı sorusunu cevapladı.
5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanununun 71. maddesinin (g) fıkrasında kamu zararı; "mevzuatında ongorulmediği halde odeme yapılması" olarak tarif edilmiştir.
Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelikte ise kamu zararı; "Mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasından doğan zarar" olarak tanımlanmıştır.
Yonetmeliğin "Kamu zararının tespiti ve bildirilmesi" başlıklı 7. maddesinde;
(1)Kamu zararları 6 ncı maddede belirtilen hususlar goz onunde bulundurulmak suretiyle;
a) Kontrol, denetim veya inceleme,
b) Sayıştay'ca kesin hukme bağlama,
c) Yargılama, sonucunda tespit edilir." hukmu getirilmiştir.
Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yonetmeliğin "Kamu zararının tespiti ve tahsilinde zamanaşımı" başlıklı 19. maddesinde "Kamu zararından doğan alacaklarda zamanaşımı suresi, zamanaşımını kesen ve durduran genel hukumler saklı kalmak kaydıyla, on yıldır. Zamanaşımı suresi, 17 nci maddede kamu zararının oluştuğu kabul edilen tarihi takip eden mali yılın başında işlemeye başlar ve onuncu yılın sonunda biter." hukmu gereği kamu zararından doğan alacaklarda zamanaşımı suresi, zamanaşımını kesen ve durduran genel hukumler saklı kalmak kaydıyla, on yıldır.

Danıştay İctihadı Birleştirme Genel Kurulu 1973/14 sayılı kararı gereğince; "İdarenin, hatalı terfi veya intibak işlemine dayanarak odediği meblağın istirdadına bir mahkeme kararına luzum olmadan karar verebileceği; yokluk, acık hata, memurun gercek dışı beyanı veya hilesi hallerinde sure aranmaksızın odediği meblağı her zaman geri alabileceği ancak belirtilen bu istisnalar dışında kalan durumlarda yapılan odemelerin; odemenin yapıldığı tarihten başlamak uzere 60 gunluk dava acma suresi icinde geri istenebileceği, 60 gunluk sure gectikten sonra geri almanın mumkun olmayacağı" hukme bağlanmıştır.
Ote yandan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 05.12.1984 tarih ve E.1982/13,387, K.1984/997 sayılı kararı ile Danıştay İctihadı Birleştirme Genel Kurulu 1973/14 sayılı kararının idare tarafından yapılan butun odemelere uygulanması halinde, idarenin haksız iktisap kurallarından hicbir zaman yararlanamaması ve memurların yapmış oldukları butun hatalı odemelerin idare tarafından gerek odeme yapılan kişilerden gerekse odemeyi yapandan geri alamaması gibi bir sonuc doğuracağı ve bunun da idareyi işlemez duruma getireceği gerekcesiyle savunulamayacağına karar vermiştir.
İlgili hukumler değerlendirildiğinde; sehven yapılmış bir odemenin geri istenmesinde Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yonetmeliğin "Kamu zararının tespiti ve tahsilinde zamanaşımı" başlıklı 19. maddesinde belirtilen zamanaşımı suresinin dikkate alınarak, zamanaşımına uğramamış olan alacağın tahsili mumkundur.
İşte o goruş yazısı;
Ahmet KANDEMİR