Oğretmenin eş ozrunden atanmayı talep ettiği YERDE eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odeme zorunluluğu var mıdır? Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yonetmeliğinin "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde şu hukum yer almaktadır:
"(1) Oğretmenlerin; aile birliği, sağlık, can guvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeleri hakkında, Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yonetmelik hukumleri uygulanır. Ancak;
a) Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme, her iki eşin de oğretmen olması ve bu kapsamda yer değiştirmek istedikleri yerlerde alanları itibarıyla oğretmen ihtiyacı bulunmaması durumunda, istemeleri halinde her ikisinin de alanları itibarıyla oğretmen ihtiyacı bulunan ile/ilceye atanmaları suretiyle gercekleştirilebilir.
b) Oğretmenlikte ve devlet memurluğunda adaylığı kaldırılmayanlar, devlet memurluğunda adaylığı kaldırılıp da oğretmenliğe ilk atama kapsamında atananlar ve yeniden atama ve kurumlar arası atama yoluyla oğretmenliğe atananlardan atandığı yerde en az bir yıl calışmayanlar ile eşi isteğe bağlı sigortalı olan oğretmenler, aile birliği mazeretine bağlı olarak yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
c) Eşleri gecici olarak gorevlendirilen oğretmenler, eşlerinin gecici olarak gorevlendirildiği yere aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
c) Aile birliği mazereti ile engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler, yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılır."
Atıfta bulunulan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yonetmeliğin "Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği" başlıklı 14. maddesi (d) bendinde ise şu hukum yer almaktadır:
"Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
d) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak calışmış ve halen calışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere atanması suretiyle yapılabilir.
e) Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere atanması suretiyle yapılabilir.
Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak calıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen calıştığına ya da birinci fıkranın (e) bendinde sayılan gorevlerde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yukumludur. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir."
Bu acıklamalara gore; oğretmenin eş ozrunden atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odeme zorunluluğu bulunmaktadır.
Bu yıl yayımlanan 2020 Yaz Tatili Oğretmenlerin Aile Birliği, Sağlık, Can Guvenliği Mazeretleri Ve Engellilik Durumu İle Diğer Nedenlere Bağlı Yer Değiştirme Duyurusu'nun "B. MAZERET DURUMLARI" bolumu "B.2. Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değiştirmeler" başlıklı B.2. maddesi (ı) bendindeki; "ı) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 uncu maddesinin (a) ve (b) bentleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları dışında sigortalı olarak calışanlar,"
"(ı) bendi kapsamında başvuranlardan;
Eşlerinin calışmakta olduğu işyerinden alınacak gorev yeri belgesi,
Bağlı bulundukları vergi dairesinden veya ilgili meslek kuruluşundan alınacak işyerinin faaliyette olduğunu gosterir belge,
Birinci aşama başvurularının son gunu itibarıyla son iki yıllık sure zarfında en az 360 gun sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının halen devam ettiğini gosterir belge,
İdare merkezi belirli bir ilde olmakla birlikte ulke genelinde faaliyet gosteren şirketlerin şirket merkezi dışında calışanlarının oğretmen eşlerinden; ayrıca, atanmak istedikleri yerde eşlerinin işyerinin faal olduğuna dair anonim şirketler icin kendi işyerlerinden, diğer şirketler icin ise calıştıkları ildeki vergi dairesi, belediye veya ilgili meslek kuruluşundan alacakları belge,istenecektir." acıklamasına gore; Birinci aşama başvurularının son gunu itibarıyla son iki yıllık sure zarfında en az 360 gun sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının halen devam ettiğini gosterir belge istenilmektedir.
Dolayısıyla genel yonetmelik olan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yonetmeliği oğretmenin eş ozrunden atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odeme zorunluluğu şartı olmasına karşın, ozur durumu yer değiştirme duyurusunda bu ayrıntıya yer verilmemiştir, bu nedenle de iller arasında uygulama birliği bulunmamaktadır. Orneğin bazı iller oğretmenin eş ozrunden atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl icinde 360 gun sosyal guvenlik primi odeme şartı ararken bazı iller bu durma dikkat etmemektedir. Burada bir hususa daha dikkat edilmelidir. Aynı yer kavramından aynı işyeri kavramı değil 6245 sayılı Kanunun yer alan "aynı yer" ifadesi anlaşılmalıdır. Yani bir kişi orneğin aynı ilde 360 gun sigortalılığı farklı işyerlerinde olabilir. Bu halde kişi eş durumu nakil şartlarını taşıyordu.

Bakanlığın bu duruma dair bir acıklama yapması uygun olacaktır.
Ahmet KANDEMİR