Bu yazıda, Milli Eğitim Bakanlığı ozelinde uygulanan mevzuatta yer almasına rağmen uygulamada olmayan konular ile uygulamada olmasına rağmen mevzuatta olmayan konulara yer verilecektir. MEB'de bir cok konuda mevzuat duzenlemesi bulunduğu halde uygulamaya rastlanmadığı gibi mevzuatta bulunmadığı ya da yargı kararları mevzuata işlenmediği halde uygulamada olan konular var.
Biraz somutlaştıracak olursak;
Mevzuatta olup uygulamada olmayanlar
- Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yonetici Secme ve Gorevlendirme Yonetmeliği en son 5 Şubat 2021 de değişti.
Duzenlemeye gore yonetici seciminde Eğitim Yonetimi Sertifika Programı uygulaması soz konusu. 2021 yılında bu konuda bir uygulama yapılmadı. Yonetmelik yeni yayımlandığı icin yetiştirilmesi de zordu. Bu nedenle gecici bir madde konuldu ve "Eğitim Yonetimi Sertifikası şartı, bu Yonetmeliğe gore ilk defa duzenlenecek Eğitim Yonetimi Sertifika Programının kesin sonuclarının ilan edildiği tarihe kadar aranmaz." Şeklindeki maddeye gore sertifikasız atamalar devam etti. Fakat aradan gecen zamana rağmen bu konuda bir adım atılmadı yani 2022 yılı icin nasıl bir uygulama olacağı da belli değil. Yani mevzuatta var uygulama yok.
- Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yonetmeliğine baktığımızda;
Yonetmelikte, yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama maddesi var fakat 2016 yılından beri uygulama yok. Yani oğretmenlikten istifa edip yeniden oğretmenliğe donmek isteyenler ya da oğretmenlik vasfına sahip olup başka kurumlarda calışanlardan oğretmenliğe gecmek isteyenlere yonelik madde var fakat uygulama yok. Bu durumda olanlarla ilgili 657 sayılı kanunda da madde var. 2016 yılı oncesinde uygulamalarda var fakat 2016 dan sonra sozleşmeli oğretmenlik uygulamasına gecilmesi ile yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama uygulamadan kaldırılmış oldu. Bu durumdaki oğretmenler oncelikle KPSS'ye girmek ardından sozleşmeli olarak atanmak yolunu izlemek zorundalar.
- Yine aynı yonetmelikte daha oncede ele aldığımız gibi oğretmene rotasyon maddesi 2015 yılından beri varama uygulamada yok.
- Oğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yukselme Yonetmeliği yani Uzman Oğretmenlik ve Başoğretmeniği duzenleyen yonetmelik halen yururlukte ama uygulamada yok. Uygulama icin kanun değişikliği gerekiyor.

- Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar da 2017 yılında yapılan değişiklikle Atolye ve Laboratuvar oğretmenlerinin işletmelerde yaptıkları calışmalar da maaş karşılığı kapsamına alınmıştı. Danıştay bu kararı durdurdu. Ust mahkemelerde de davalı idarenin itirazları reddedildi. Uygulamada yargı kararına uyuluyor fakat mevzuatta yargı kararına gore bir değişiklik yapılmış değil. Yani mevzuatı acan konunun gecmişini bilmeyen bir oğretmen ya da yonetici mevzuata gore işlem yapsa neredeyse haklı. Evet bu konuda bir genelge yayımlandı ama herkes her şeyi bilemediği gibi her bilgi ya da belgeye ulaşması da cok mumkun olmayabilir. MEB gecmiş yıllarda bu tur durumlarda en azından mevzuatın altına not duşerdi. Yargı kararını ve kararın iceriğine de değinerek yazardı. Bu uygulama da yok.
Uygulamada olup mevzuatta olmayanlar
Bu noktada verebileceğimiz en bariz ornekler şunlardır:
- Atamalarda (isteğe ve mazerete bağlı yer değiştirmelerde) atama cıktıktan sonra mevzuata uygun sonradan cıkan mazeretler haric. iptal edilmeyeceği kılavuzlarda acıkca belirtildiği halde her atama doneminde iptal hakkı tanınmaktadır. 2020 ve 2021 yıllarında sadece sağlık raporu verenlere(mazeretle yer değiştirmeye esas durum olup olmadığına bakılmaksızın) bu hak verilmiştir. 2020 oncesinde ise tum başvurularda iptal gercekleşmekteydi. Bu durumun da onceden acıklanmasının yarattığı sorunlar soz konusu olmaktadır. İptal ettirenin yerine atanabilecek oğretmen mağdur olurken onceden haberdar olmadığı icin tercihte bulunmayanlar da sorun yaşayabilmektedirler.
- Yine mevzuatta olmadığı halde her donem uygulanan mazerete bağlı yer değiştirmelerde il/ilce emri uygulaması soz konusudur. Son yıllara kadar yarı yıl doneminde de uygulanan il/ilce emri son donemde sadece yaz donemi atamalarda uygulanmaktadır.

Bu uygulamalar mevzuatta yer almadığı ve atama oncesinde de bilgilendirme yapılmadığı icin haksızlıklara yol acmaktadır. Orneğin il ilce emri uygulaması yapılmaz duşuncesiyle mevzuata uygun hareket eden bir oğretmen coluk cocuğuna yaklaşmak adına eşinin ikametgahına onlarca kilometre uzaklıktaki okulları da tercih etmekte ve atanmakta, daha sonra yapılan il ilce emrinde ise uzaktaki yerleri tercih etmeyen oğretmen eşinin bulunduğu ilce emrine atanmaktadır. Bu durumda yuksek puanlı olan oğretmenlerin mağdur olması da soz konusu olmaktadır. Aynı uygulamanın sadece il dışından gelenler icin yapılması yıllardır il icine ailesinden onlarca hatta yuzlerce kilometre uzakta calışan il ici mazereti olan oğretmenleri de mağdur etmektedir.
MEB'e Oneriler
1- Mevzuatta bulunduğu halde uygulamada olmayan konularla ilgili (yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama orneğinde olduğu mağduriyete yol acan konularda ) mevzuata uyulmalı ya da ) oğretmene rotasyon konusu gibi konularda olduğu gibi sorunlu konular) mevzuattan cıkarılmalıdır.
2- Toplu sozleşmede artık rutin hali almış kazanımlar mevzuata işlenmelidir.
Orneğin:
Ders gorevinin yapılmış sayılacağı haller,
Nobet ucreti,
Yoneticilerin maaş karşılığı ders saatleri,
Rehber oğretmenlerin mesleki calışma donemi ucretleri,
İkili eğitimde yonetici ek ders ucreti,
Merkezi sınavlardaki ek ders ucretleri,
gibi birkac toplu sozleşmedir aynen gecen hukumler mevzuata işlenmelidir.

3- Mevzuatta bulunmadığı halde uygulamada var olan yukarıda belirttiğimiz konular ve diğer konularda mevzuat duzenlemesi yapılmalı ve kuralsızlıktan kaynaklı ozellikle kurallara uyan oğretmenlerin yaşadığı mağduriyetler giderilmelidir.
4- Yargı kararı halinde yargı kararı en azından MEB'in mevzuat bankasındaki (sitedeki) bolumde not olarak eklenmeli ve uygulama hakkında da not duşulmelidir.
5- Geneli ilgilendiren bakanlık goruş yazıları da MEB'in internet sitesinde yayımlanmalıdır.
Maksut BALMUK