
Aşağıda tam metni verilen Danıştay 12. Dairesinin 18.03.2021 tarihli ve E:2018/4554, K:2021/1461 sayılı karar ile yine Danıştay 12. Dairesinin 18.03.2021 tarihli ve E:2018/4553, K:2021/1461 sayılı kararı ile oğretmenlerin "Mesleki Calışma Programı"na ilişkin davaları sonuclandırıldı. Her iki davada, Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Mudurluğunce ilan edilen "Oğretmenlerin 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Programı"nda birinci haftasının (09-13 Haziran 2018) hafta sonu tatiline denk gelen 09-10 Haziran 2018 tarihlerine ilişkin kısmının iptali icin acılmıştı.
Danıştaya gore;
Bu duzenlemenin Cumartesi ve Pazar gunlerini icine aldığı, oğretmenlerin lehine yeniden duzenleme yapıldığı,
Bu duzenleme ile 13 Hazirandan sonra oğretmenlerin seminer donemlerini istedikleri okullarda gecirmelerinin onu acılarak, Ramazan bayramını istedikleri şehirde gecirebilmeleri ve trafik yoğunluğu gibi faktorlerden etkilenmemeleri amacıyla oğretmenlerin tatile 2 gun daha erken gitmelerinin sağlandığı,
Ote yandan, 9-10 Haziran 2018 (Cumartesi-Pazar) gunleri goreve gelecek oğretmenlerin mağdur edilmemesi ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 178. maddesinin (b) bendine atıfla mesai saatlerinin dışında calışmanın ozune uygun olarak 14-25-26-27-28-29 Haziran 2018 tarihlerinde 6 (altı) gun idari izinli sayıldıkları,
Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 6. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 15 saat ek ders ucreti odendiği, oğretmenlerin mesleki calışma doneminde ek ders ucret kaybı yaşamadıkları,
Hususları goz onune alındığında, dava konusu duzenlemenin hukukun genel ilkelerine, ust hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olmadığı,
gorulmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2018/4554
Karar No: 2021/1461
Karar tarihi: 18.03.2021
DAVACI : ... Sendikası
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...
DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı'nın
... tarihli ve ... sayılı Makam onayıyla, Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Mudurluğunce ilan edilen "Oğretmenlerin 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Programı"nda birinci haftasının (09-13 Haziran 2018) hafta sonu tatiline denk gelen 09-10 Haziran 2018 tarihlerine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Oğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Mudurluğunce ilan edilen Mesleki Calışma Programının 1. haftasında oğretmenlerin hafta tatili olan cumartesi ve pazar gunlerinde mesleki calışma yapmalarının istenildiği, Anayasa'nın "Zorla calıştırma yasağı" başlıklı 18. ve "Calışma şartları ve dinlenme hakkı" başlıklı 50. maddelerinde zorla calıştırma yasağı ve ucret guvencesinin teminat altına alındığı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Calışma saatleri" başlıklı 99. maddesi ile de, Cumartesi ve Pazar gununun tatil gunu olarak acıkca duzenlendiği, her ne kadar devam hukmunde, ozel kanunlara ve kanuna dayanılarak cıkarılacak tuzuk ve yonetmeliklerle kurumların ve hizmetlerin ozellikleri dikkate alınarak farklı calışma sureleri belirlenebileceği ifade edilmişse de soz konusu bu istisnanın dava konusu programa uygulanmasına olanak bulunmadığı, dava konusu durumda, oğretmenlere hafta sonu calışması yaptırılmasına gerekce olabilecek bir ozellikli durum bulunmamakta olup, ilk olarak boyle bir uygulama yapılmış olmasının kurum icin de boyle bir calışma gerekliliğinin bulunmadığının da acıkca gostergesi olduğu, yapılacak faaliyetin Cumartesi-Pazar gunu yapılmasını gerektirecek ozellik arzeden hicbir durumdan bahsedilmediği, soz konusu calışmanın devam eden hafta ici gunune alınmasında hicbir engel ve gerektirici durumun bulunmadığı ileri surulmektedir.
657 sayılı Kanun'a gore, Cumartesi-Pazar gununun memurun tatil gunu olduğu, Kanunun amacı aşılarak keyfi uygulamalar yapıldığı, bu durumun memuriyet guvencesinin yok edilmesi anlamına geldiği, calışma takvimini belirleme yetkisi valiliklerde olup, Bakanlığın bu hususta var olmayan yetkiye dayalı uygulamasının yetki gaspı olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 15. maddesinde calışma takviminin Milli Eğitim Mudurluklerince hazırlanarak valilik onayı ile yururluğe konulacağının belirtildiği, her yonuyle kamu yararı ve hizmetin gerekliliklerine aykırı, belirlilik ve idari istikrar ilkeleri dikkate alınmaksızın 657 sayılı Kanunda yer alan memuriyet guvencelerine aykırı olan uygulamanın hukuka aykırılığı olduğu one surulmuştur.
... SAVUNMASININ OZETİ :
Okul Oncesi Eğitim ve İlkoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 38. maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 87. maddesine gore; oğretmenlerin derslerin kesiminden Temmuz ayının ilk iş gunune kadar okullarında mesleki calışmalara katılmalarının zorunlu olduğu, 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Takvimi, Ramazan Bayramı, Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Secimine denk geldiğinden, "Mesleki Calışmalar ve İdari İzin" konulu 27/04/2018 tarihli Bakanlık Makam Olur'u ile oğretmenlerin lehine yeniden duzenlendiği, bu duzenleme ile, 13 Hazirandan sonra oğretmenlerin seminer donemlerini istedikleri okullarda gecirmelerinin onu acılarak, Ramazan Bayramını istedikleri şehirde rahat bir şekilde gecirebilmelerinin sağlandığı, mesleki calışmaların 9-10 Haziran 2018 (hafta sonu) 2 gun one cekilerek, trafik yoğunluğu, vb. faktorler de dikkate alınarak oğretmenlerin tatile 2 gun daha erken gitmelerinin sağlandığı, mesleki calışma donemi ile Ramazan Bayramı, Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Secimlerine denk geldiğinden, Mesleki Calışma Programının ilk haftasının 11-15 Haziran 2018 olması gerekirken 9-13 Haziran 2018 olarak duzenlendiği, bu duzenlemenin Cumartesi ve Pazar gunlerini icine aldığı, 9-10 Haziran 2018 (Cumartesi-Pazar) gunleri goreve gelecek oğretmenlerin mağdur edilmemesi ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 178. maddesinin (b) bendine atıfla mesai saatlerinin dışında calışmanın ozune uygun olarak 14-25-26-27-28-29 Haziran 2018 tarihlerinde 6 (altı) gun idari izinli sayıldıkları, ayrıca oğretmenlerin mesleki calışma doneminde ek ders ucret kaybı yaşamadıkları, ek ders ucretlerinin de ilgili mevzuat cercevesinde odendiği savunulmuştur.
24 Haziran 2018 tarihinde gercekleşen Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Seciminde oğretmen ve idareciler sandık gorevlisi olarak gorev aldıklarından okulların buyuk coğunluğunda sandık kurulduğu, secmen listelerinin asılması, okulların secimlere hazır hale getirilebilmesi icin nitelikli zaman dilimine ihtiyac duyulduğu, bahse konu duzenlemelerin secimlerin daha sağlıklı bir şekilde yurutulebilmesine katkı sağladığı, Mesleki Calışma Programı yukarıda bahse konu gerekcelerle duzenlenerek oğretmenlerin, Ramazan Bayramını sağlıklı ve huzurlu gecirmesi, Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Secimlerinin ulke genelinde demokrasinin ruhuna uygun şekilde gercekleştirilmesi duşunulerek planlandığı savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DUŞUNCESİ:
Dava konusu olan 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Takvimi, Ramazan Bayramı, Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Secimine denk geldiğinden, Mesleki Calışma Programının ilk haftasının 11-15 Haziran 2018 olması gerekirken 9-13 Haziran 2018 olarak duzenlendiği, bu duzenlemenin Cumartesi ve Pazar gunlerini icine aldığı, oğretmenlerin lehine yeniden duzenlendiği, 9-10 Haziran 2018 (Cumartesi-Pazar) gunlerinde gorevli olan oğretmenlere idari izin verildiği ve ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 6. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 15 saat ek ders ucreti odendiği hususları goz onune alındığında, dava konusu duzenleme hukukun genel ilkelerine, ust hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olmadığından davanın reddi gerektiği duşunulmektedir.
DANIŞTAY SAVCISININ DUŞUNCESİ:
Dava, Milli Eğitim Bakanlığı'nın ... tarihli ve ... sayılı Makam onayıyla, Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Mudurluğunce ilan edilen "Oğretmenlerin 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Programı"nın birinci haftasının (09-13 Haziran 2018) hafta sonu tatiline denk gelen 09-10 Haziran 2018 tarihlerine ilişkin kısmının iptali istemiyle acılmıştır.
24/07/2014 gun ve 29072 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Oncesi Eğitim ve İlkoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin Oğretmenlerin mesleki calışmaları başlıklı 38. maddesinde; "(1) Okul oncesi eğitim ve ilkoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmenlerin genel kultur, ozel alan eğitimi ve pedagojik formasyon alanlarında, bilgi ve gorgulerini artırmak, yeni beceriler kazandırmak, eğitim ve oğretimde karşılaşılan problemlere cozum yolları bulmak, oğrencinin ve cevrenin ihtiyaclarına gore plan ve programları hazırlamak ve uygulamak amacıyla derslerin kesiminden temmuz ayının ilk iş gunune, eylul ayının ilk iş gununden derslerin başlangıcına kadar; yıl icinde ise yıllık calışma programında belirtilen surelerde mesleki calışma yapılır." hukmu yer almış olup Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 87. maddesinde de; "Oğretmenlerin mesleki calışmaları" başlığı altında "Ortaoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmenler, derslerin kesimi tarihinden temmuz ayının ilk iş gunune, eylul ayının ilk iş gununden derslerin başlangıc tarihine kadar gecen surelerde mesleki calışma yaparlar. Mesleki Calışma Programı, okul mudurluğunce yonetici ve oğretmenlere bir hafta onceden duyurulur." şeklinde yukarıda yer verilen duzenlemeye paralel bir duzenlemeye gidilmiştir.
Yukarıda yer alan Kanun maddesinde; okul oncesi eğitim ve ilkoğretim kurumları ile ortaoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmelerin, derslerin kesiminden itibaren yapacakları Mesleki Calışma Programının başlangıc ve bitiş sureleri belirlenmiş olduğundan dava konusu edilen duzenlemede hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık gorulmemiştir.
Diğer taraftan, davacı tarafından yetki gasbı olduğu ileri surulmekte ise de; Valilik onayı ile yururluğe konulması ongorulen calışma takviminin oğretmenlerin mesleki calışmalarına yonelik değil, eğitim-oğretim faliyetlerine yonelik olduğu anlaşıldığından davacı iddiası yerinde değildir.
Acıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı duşunulmektedir.
TURK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin acıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği goruşuldu:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SUREC:
Milli Eğitim Bakanlığı Oğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Mudurluğunce ... tarih ve ... sayılı Makam Onayı ile, Milli Eğitim Bakanlığı Okul Oncesi Eğitim ve İlkoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 38. maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin 87. maddesi uyarınca, okul oncesi, ilkoğretim ve ortaoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmenlerin genel kultur, ozel alan eğitimi ve pedagojik formasyon alanlarında bilgi ve gorgulerini artırmak, yeni beceriler kazandırmak, eğitim ve oğretimde karşılaşılan problemlere cozum yolları bulmak, oğrencinin ve cevrenin ihtiyaclarına gore plan ve programları hazırlamak ve uygulamak amacıyla Haziran 2018 Donemi Mesleki Calışma Programı oluşturulmuştur.
Oğretmenlerin, soz konusu Programın, ilk haftalık bolumunu 9-13 Haziran 2018 tarihleri arasında gorev yaptıkları okullarda, 2. haftasını 18-22 Haziran 2018 tarihleri arasında istemeleri halinde farklı il/ilcelerdeki okullarda tamamlayabilecekleri, mesleki calışmaların hedef kitlesinin okul oncesi, ilkokul, ortaokul, ortaoğretim, mesleki-teknik ortaoğretim, din oğretimi kurumlarında gorev yapan tum yonetici ve oğretmenlerin olduğu belirtilmiş olup, 2018 Mesleki Calışma Programının birinci haftasının (09-13 Haziran 2018) hafta sonu tatiline denk gelen 09-10 Haziran 2018 tarihlerine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan dava acılmıştır.
İNCELEME VE GEREKCE:
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders gorevi" başlıklı 89. maddesinde; "Her derecedeki eğitim ve oğretim kurumları ile Universite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda oğretmen veya oğretim uyesi bulunmaması halinde oğretmenlere, oğretim uyelerine veya diğer memurlara veyahut acıktan atanacaklara ucret ile ek ders gorevi verilebilir.
Ucretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders gorevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur." kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un "Calışma saatleri" başlıklı 99. maddesinde; "Memurların haftalık calışma suresi genel olarak 40 saattir.
Bu sure Cumartesi ve Pazar gunleri tatil olmak uzere duzenlenir.
Ancak bu kanuna, ozel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak cıkarılacak yonetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin ozellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı calışma sureleri tespit olunabilir.
Cumhurbaşkanı, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka gunler olarak tespit edebilir." duzenlemesi yer almıştır.
01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile hazırlanan ve 16/12/2006 tarihli ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe konulan "Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar'ın "Ek ders gorevi" başlıklı 6. maddesinin 3. fıkrasında; "Oğretmenlere, ilgili mevzuatına gore oğretim yılı başında ve sonunda yaptıkları meslekle ilgili calışma surelerinde iki haftayı gecmemek uzere ve fiilen gorev yapmaları kaydıyla haftada 15 saat ek ders ucreti odenir." duzenlemesine yer verilmiştir.
26/07/2014 tarih ve 29072 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Oncesi Eğitim ve İlkoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin "Oğretmenlerin mesleki calışmaları" başlıklı 38. maddesinde; "(1) Okul oncesi eğitim ve ilkoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmenlerin genel kultur, ozel alan eğitimi ve pedagojik formasyon alanlarında, bilgi ve gorgulerini artırmak, yeni beceriler kazandırmak, eğitim ve oğretimde karşılaşılan problemlere cozum yolları bulmak, oğrencinin ve cevrenin ihtiyaclarına gore plan ve programları hazırlamak ve uygulamak amacıyla derslerin kesiminden temmuz ayının ilk iş gunune, eylul ayının ilk iş gununden derslerin başlangıcına kadar; yıl icinde ise yıllık calışma programında belirtilen surelerde mesleki calışma yapılır." kuralına yer verilmiştir.
07/09/2013 tarih ve 28758 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yururluğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Kurumları Yonetmeliği'nin "Calışma takvimi" başlıklı 15. maddesinde; "(1) Ders yılı iki doneme ayrılır. Ders yılının başlaması, birinci yarıyıl ikinci yarıyıl ve yaz tatilleriyle ders kesimi tarihleri Bakanlıkca belirlenir. Ders yılının 180 işgununden az olmaması esastır. Ancak 180 inci iş gununun hafta arasına rastlaması durumunda ders yılının bitim tarihi, haftanın son iş gunune kadar uzatılır. Ders yılının suresi, derslerin başladığı gunden kesildiği gune kadar okulun acık bulunduğu gunlerle oğrencilerin torenlere katıldıkları resmi ve mahalli bayram gunleri sayılarak hesaplanır. Bu tarihler goz onunde bulundurularak milli eğitim mudurluklerince hazırlanacak calışma takvimi valilik onayı ile yururluğe konur." kuralına, "Oğretmenlerin mesleki calışmaları" başlıklı 87. maddesinde de; "(1) Ortaoğretim kurumlarında gorevli yonetici ve oğretmenler, derslerin kesimi tarihinden temmuz ayının ilk iş gunune, eylul ayının ilk iş gununden derslerin başlangıc tarihine kadar gecen surelerde mesleki calışma yaparlar. Mesleki Calışma Programı, okul mudurluğunce yonetici ve oğretmenlere bir hafta onceden duyurulur." kuralına yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Ortaoğretim Genel Mudurluğu tarafından yayımlanan "2017-2018 Eğitim ve Oğretim Yılı Calışma Takvimi" konulu ve 2017/17 sayılı Genelge'nin 2. maddesinde; "Eğitim ve oğretim yılı calışma takvimi; yukarıda belirtilen tarihler (18 Eylul 2017-08 Haziran 2018) dikkate alınarak, 16/12/1996 tarihli ve 2467 sayılı Tebliğler Dergisi'nde yayımlanan "Milli Eğitim Bakanlığı Orgun ve Yaygın Eğitim Kurumlarının Calışma Takvimi" orneği esaslarına gore valiliklerce duzenlenecektir." şeklinde ifadeye yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Oncelikle, davacı tarafından yetki gasbı olduğu iddiasına ilişkin olarak; Valilik onayı ile yururluğe konulması ongorulen calışma takviminin oğretmenlerin mesleki calışmalarına yonelik değil, eğitim-oğretim faaliyetlerine yonelik olduğu sonucuna varıldığından, davacının bu iddiası yerinde gorulmemiştir.
Dava konusu olan 2018 Haziran Donemi Mesleki Calışma Takvimi, Ramazan Bayramı, Cumhurbaşkanlığı Secimi ve 27. Donem Milletvekilliği Genel Secimine denk geldiğinden, Mesleki Calışma Programının ilk haftasının 11-15 Haziran 2018 olması gerekirken, mesleki calışmaların 9-10 Haziran 2018 (hafta sonu) 2 gun one cekilerek 9-13 Haziran 2018 olarak duzenlendiği, bu duzenlemenin Cumartesi ve Pazar gunlerini icine aldığı, oğretmenlerin lehine yeniden duzenleme yapıldığı, bu duzenleme ile 13 Hazirandan sonra oğretmenlerin seminer donemlerini istedikleri okullarda gecirmelerinin onu acılarak, Ramazan bayramını istedikleri şehirde gecirebilmeleri ve trafik yoğunluğu gibi faktorlerden etkilenmemeleri amacıyla oğretmenlerin tatile 2 gun daha erken gitmelerinin sağlandığı, ote yandan, 9-10 Haziran 2018 (Cumartesi-Pazar) gunleri goreve gelecek oğretmenlerin mağdur edilmemesi ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 178. maddesinin (b) bendine atıfla mesai saatlerinin dışında calışmanın ozune uygun olarak 14-25-26-27-28-29 Haziran 2018 tarihlerinde 6 (altı) gun idari izinli sayıldıkları ve ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı Yonetici ve Oğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın 6. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 15 saat ek ders ucreti odendiği, oğretmenlerin mesleki calışma doneminde ek ders ucret kaybı yaşamadıkları hususları goz onune alındığında, dava konusu duzenlemenin hukukun genel ilkelerine, ust hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olmadığı gorulmuştur.
KARAR SONUCU:
Acıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gosterilen toplam ... -TL yargılama giderinin davacı uzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yururlukte bulunan Avukatlık Asgari Ucret Tarifesi uyarınca takdir edilen ...TL vekalet ucretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gun icerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu acık olmak uzere, 18/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.