Eski kanunda "Alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yuksek lisans oğrenimini tamamlamış oğretmenlerden uzman oğretmenlik, doktora oğrenimini tamamlamış olan oğretmenlerden ise başoğretmenlik icin sınav şartı aranmaz." şartları var iken cıkacak olan yeni kanundaki şartlar nedir? Mecliste goruşulmekte olan Oğretmenlik Meslek Kanununun "Oğretmenlik kariyer basamakları" başlıklı 6. maddesi 3. fıkrasında; "(3)Yuksek lisans eğitimini tamamlayanlar uzman oğretmen unvanı icin ongorulen; doktora eğitimini tamamlayanlar ise başoğretmen unvanı icin ongorulen yazılı sınavdan muaf tutulur." hukumleri bulunmaktadır.
Peki, "Uzman oğretmenlik sınavından tezsiz yuksek lisans yapanlar muaf olur mu?" sorusu nasıl cevaplandırılır?
Soruya cevap bulmadan once bir onceki kariyer basamakları hangi kanunla nasıl duzenlenmişti ona bakmamız gerekmektedir.
5204 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 1. maddesiyle, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 43. maddesinin sonuna eklenen fıkralar ile kariyer basamakları duzenlenmişti
İşte o yururlukten kaldırılan madde;
"MADDE 1.- 14.6.1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43 uncu maddesinin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
Oğretmenlik mesleği; adaylık doneminden sonra oğretmen, uzman oğretmen ve başoğretmen olmak uzere uc kariyer basamağına ayrılır. Adaylık donemini başarıyla tamamlayanlar mesleğe oğretmen olarak atanır.
Kariyer basamaklarında yukselmede kıdem, eğitim (hizmet ici eğitim, lisansustu eğitim), etkinlikler (bilimsel, kulturel, sanatsal ve sportif calışmalar) ve sicil (iş başarımı) puanları ile sınav sonucları esas alınır. Değerlendirme 100 tam puan uzerinden yapılır. Değerlendirme puanının % 10'unu kıdem, % 20'sini eğitim, % 10'unu etkinlikler, % 10'unu sicil (iş başarımı) ve % 50'sini de sınav puanı oluşturur.
Kariyer basamaklarında yukselecekler değerlendirme puanlarına gore başarı sıralamasına alınır. Değerlendirmeye alınmak icin sınav tam puanının en az % 60'ını almış olmak şartı aranır.

Sınav yılda bir defa olmak uzere OSYM'ce yapılır.
Alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yuksek lisans oğrenimini tamamlamış oğretmenlerden uzman oğretmenlik, doktora oğrenimini tamamlamış olan oğretmenlerden ise başoğretmenlik icin sınav şartı aranmaz. Bu durumda olan oğretmenler kıdem, hizmet ici eğitim, etkinlikler (bilimsel, kulturel, sanatsal ve sportif calışmalar) ve sicil (iş başarımı) olcutlerine gore değerlendirilir.
Oğretmenlik kariyer basamaklarında yukseleceklerin gireceği sınav, sınava katılacaklarda aranacak en az calışma suresi, hizmet ici eğitim veya lisansustu eğitim nitelikleri, her bir değerlendirme olcutune ilişkin hususlar ve puan değerleri, alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yuksek lisans veya doktora oğrenimini tamamlamış olanlardan uzman oğretmenlik veya başoğretmenlik icin aranacak kıdem, hizmet ici eğitim, etkinlikler (bilimsel, kulturel, sanatsal ve sportif calışmalar) ve sicil (iş başarımı) şartları ve puan değerleri, branşlar temelindeki uzman oğretmenlik ve başoğretmenlik sayıları, yukselmeye ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygun goruşleri alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir.
Toplam serbest oğretmen kadro sayısı icinde, başoğretmen oranı % 10, uzman oğretmen oranı % 20'dir. Bakanlar Kurulu bu oranları bir katına kadar yukseltmeye yetkilidir."
Gorulduğu uzere eski kariyer basamaklarını duzenleyen ve yururlukten kaldırılan kanun maddelerinde; "Alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yuksek lisans oğrenimini tamamlamış oğretmenlerden uzman oğretmenlik, doktora oğrenimini tamamlamış olan oğretmenlerden ise başoğretmenlik icin sınav şartı aranmaz. Bu durumda olan oğretmenler kıdem, hizmet ici eğitim, etkinlikler (bilimsel, kulturel, sanatsal ve sportif calışmalar) ve sicil (iş başarımı) olcutlerine gore değerlendirilir." hukumleri bulunmaktadır.

Kanunun bu acık hukmu nedeniyle, uzman oğretmenlik hakkının sınavsız olarak ancak tezli yuksek lisans mezunlarına tanındığı gorulmektedir.
Şimdi ise Mecliste goruşulmekte olan Oğretmenlik Meslek Kanununun "Oğretmenlik kariyer basamakları" başlıklı 6. maddesi 3. fıkrasında; "(3)Yuksek lisans eğitimini tamamlayanlar uzman oğretmen unvanı icin ongorulen; doktora eğitimini tamamlayanlar ise başoğretmen unvanı icin ongorulen yazılı sınavdan muaf tutulur." hukumleri bulunmaktadır. Bu kanun TBMM kabul edilip Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra Resmi Gazete yayımlanınca yururluğe girecektir.
Bu haliyle yururluğe girecek olursa girecek olursa "Uzman oğretmenlik sınavından tezsiz yuksek lisans yapanlar muaf olur mu?" sorusunu cevaplamadan once "Yuksek lisans eğitimi nedir?" sorusuna cevap bulmamız gerekmektedir.
Yuksek lisans eğitimi nedir? Yuksek Lisans (Master), Lisans eğitimi tamamlandıktan sonra devam edilen eğitime verilen isimdir. Tezli ve Tezsiz Yuksek Lisans olarak ikiye ayrılır.
Dolayısıyla cıkacak olan Oğretmenlik Meslek Kanununun Tezli ve Tezsiz Yuksek Lisans ayrımı yapmadığı gibi oğretmenin yuksek lisansı kendi alanında yapıp yapmadığın dair bir kriterde getirmemiştir.

Dolayısıyla Oğretmenlik Meslek Kanununu bu haliyle resmi gazetede yayımlanması halinde yuksek lisanssın tezli olup olmadığına, oğretmen kendi alanında yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın uzman oğretmenlik sınavından muaf sayılması mumkun olabilecektir.
Ahmet KANDEMİR