Tazminat ve ek gosterge artışından idari gorevlere atanan uzman oğretmenler de yararlanabilir mi? Soru: Oğretmenlik Meslek Kanununun Gecici 1. Maddesinde "Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte uzman oğretmen veya başoğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır. " denilmektedir. Buna gore uzman oğretmen unvanına sahip bir şube muduru, kazanılmış hak olarak ek gosterge ve tazminat artışından yararlanabilir mi? Cevap: 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununda oğretmenlik mesleğinin ozel ihtisas mesleği olduğu belirtilmiş olmasına rağmen mevzuatımızda oğretmenlik mesleğine dair ozel bir meslek kanunu ilk defa yururuleğe konulmuştur. 30/6/2004 tarihli ve 5204 sayılı Kanunla 1739 sayılı Kanunda değişiklik yapılarak oğretmenlik kariyer basamakları oluşturulmuş ise de Anayasa Mahkemesi tarafından bu Kanunun bazı hukumlerinin iptal edilmesi sebebiyle kariyer basamakları sistemi kaduk kalmış, iptale kadar gecen surede az sayıda oğretmen bu haktan yararlanabilmiştir. İptal kararı sonrası yeni bir duzenleme yapılmadığından az sayıdaki uzman oğretmen ve başoğretmenlerin unvanları bağlamında kazanılmış hakları korunmuştur.
7354 sayılı Oğretmenlik Meslek Kanunu ile oğretmenlik mesleği icin; oğretmen, uzman oğretmen ve başoğretmen olmak uzere uc kariyer basamağı oluşturulmuş, uzman oğretmenlik ve başoğretmenlik sertifikasına hak kazanma koşulları belirlenmiş, 657 sayılı Kanunun 152. maddesinde belirlenen eğitim oğretim tazminatı oranlarında artış yapılmış, 1. derece icin 3600 olacak şeklide ek gostergeler yeniden belirlenmiştir. Tazminat oranı değişikliği kapsamında başoğretmenin ilave tazminat oranı yuzde 40'tan yuzde 120'ye; uzman oğretmenlerin ilave tazminat oranı ise yuzde 20'den yuzde 60'a yukselmiştir. Artışın yururluğe girmesiyle birlikte başoğretmenin tazminat oranı yuzde 240,56' ya (5.380 TL); uzman oğretmenin tazminat oranı ise yuzde 180,56' ya (4.039 TL) kadar yukselecektir.
Tazminat oranları ile ek gosterge rakamlarında yapılan değişikliğin 15 Ocak 2023 tarihinde yururluğe girmesi kararlaştırılmıştır. Belirtilen tarihte ek gosterge değişikliği doğrudan yururluğe girecektir. Tazminat oranlarındaki artışın uygulanabilmesi icin ise 657 sayılı Kanunun 152. maddesinin III- Ortak Hukumler bolumunde yer alan hukum gereğince ikincil bir duzenleme yapılması gerekmektedir. Soz konusu hukumde "Bu zam ve tazminatların hangi işi yapanlara ve hangi gorevlerde bulunanlara odeneceği, miktarları, odeme usul ve esasları butun kurumları kapsayacak şekilde ve 154 uncu madde uyarınca katsayının Cumhurbaşkanınca değiştirilmesi durumu haric yılda bir defa olmak uzere hazırlanır ve Cumhurbaşkanı Kararı ile yururluğe konulur." denilmektedir. Madde hukmunde bahsi gecen Karar; 2006 yılında yururluğe konulan ve bazı değişiklikler yapılarak gecerlilik suresi her yıl yeniden uzatılan Devlet Memurlarına Odenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karardır.
Diğer taraftan Kanunun 7. maddesinde, bu Kanunda hukum bulunmayan hallerde 222 sayılı Kanun, 657 sayılı Kanun, 1739 sayılı Kanun ve diğer kanunların bu Kanunla celişmeyen hukumlerinin uygulanacağı hukme bağlanmış, gecici 1. maddesinde ise "Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte uzman oğretmen veya başoğretmen unvanına sahip olanlar, bu Kanunun sağladığı haklardan yararlanır." hukmune yer verilmiştir. Ek gosterge ve tazminat artışının 15 Ocak 2023 tarihinde yururluğe gireceği dikkate alındığında mevcut uzman oğretmen ve başoğretmenler belirtilen artışlardan 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yararlanabilecektir.
Oğretmen/uzman oğretmen/başoğretmen kariyerini haiz olup sonradan idari gorevlere atananlar da belirli koşullar altında ek gosterge ve tazminat artışından yararlanabilecektir. Konuya ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 43/B maddesinin ikinci paragrasında, ".Kurumların 1, 2, 3 ve 4 uncu dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek gostergeler, ilgililerin daha once bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bolumunde belirtilen gorevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine gore alabilecekleri ek gostergelerden duşuk olamaz." hukmu yer almaktadır. Kanunun 69. maddesinde ise, "Kurumlar, Eğitim ve Oğretim, Sağlık ve Yardımcı Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarına dahil memurlardan, kariyerlerinden yararlanmak istediklerini 24 uncu dereceler arasındaki idari gorevlere ait olup kazanılmış hak derecelerinin iki altındaki derecelerden tesbit ve ihdas edilmiş kadrolara atayabilirler.
Bu suretle atanan memurların aylıkları kazanılmış hak dereceleri uzerinden odenir. Ancak kazanılmış aylık dereceleri ve kariyer hizmet sınıfları icin tesbit edilen ek gosterge, zam ve tazminatlar ile atandıkları gorevlerin ek gosterge, zam ve tazminatlarının farklı olması halinde fazla olanı odenir." denilmektedir.
Tazminata ilişkin olarak ayrıca Devlet Memurlarına Odenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 4/ğ maddesinde, "657 sayılı Kanunun 69 uncu maddesi uyarınca zam ve tazminat odenebilmesi icin, atamanın bu maddeye gore yapıldığının ve anılan madde uyarınca aranan hizmet gerekcesinin atama onayında belirtilmiş olması zorunludur. Kazanılmış hak aylık derecesinin ustu, eşiti veya ikiden fazla alt dereceli kadrolara atananlara anılan maddeye gore zam ve tazminat odenmez." hukmune yer verilmiştir.

Sonuc olarak;
1. Mevcut uzman oğretmen ve başoğretmenlerin ek gosterge ve tazminat artışlarından 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yararlanabileceği, (Artış olmadan mevcut tazminatları almaya devam edeceklerdir)
2. Halen şube muduru kadrosunda gorev yapanlardan uzman oğretmen ve başoğretmenlik kariyerini haiz olanların; atamanın 657 sayılı Kanunun 69. maddesi kapsamında yapılmış ve bu madde uyarınca aranan hizmet gerekcesinin atama onayında belirtilmiş olması halinde 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren tazminat artışından yararlanabileceğini,
3. Oğretmenlik kariyerini haiz olup halen idari gorevlerde bulunan memurların oğretmenlik sonrası idari gorevlere ilk atamalarının 1, 2, 3 veya 4. dereceli kadrolara yapılmış olması halinde 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren yukseltilen oğretmen ek gostergelerinden yararlanabileceklerini,
değerlendirmekteyiz.