6 Kasım 2008 PERŞEMBEResmî GazeteSayı : 27046
YONETMELİK

Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığından:
YURTDIŞINDA GECEN SURELERİN BORCLANDIRILMASI
VE DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN YONETMELİK
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac

MADDE 1 ? (1) Bu Yonetmeliğin amacı, Turk vatandaşlarının, yurtdışında gecen ve belgelendirilen sigortalılık sureleri ile bu sigortalılık sureleri arasında veya sonundaki işsizlik surelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmının ve yurtdışında ev kadını olarak gecen surelerinin, talepleri halinde borclandırılarak sosyal guvenlikleri bakımından değerlendirilmesindeki usul ve esasları duzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ? (1) Bu Yonetmelik, ikili veya cok taraflı sosyal guvenlik sozleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ulkede gecen sigortalılık veya ev kadını surelerinde ve borclanma talep tarihinde Turk vatandaşı olanları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu Yonetmelik, 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Turk Vatandaşlarının Yurtdışında Gecen Surelerinin Sosyal Guvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi hukmune dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu Yonetmelikte gecen:
a) Borcun tamamının odenmesi: Aylık talep tarihinden once en az aylığa hak kazanmaya yetecek sure karşılığı odenen miktarı,
b) Doviz: Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan yabancı ulke para birimlerini,
c) İşsizlik suresi: İlgili ulke mevzuatına gore calışma sureleri ile bu calışma surelerine eş değer sureler haricinde o ulkede gecen sureyi,

c) Kanun: 8/5/1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Turk Vatandaşlarının Yurtdışında Gecen Surelerinin Sosyal Guvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunu,
d) Kesin donuş: Aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki calışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği almamaları durumunu,
e) Kısmi aylık: Sosyal guvenlik sozleşmesine istinaden birleşik sigortalılık sureleri uzerinden taraflardan biri tarafından kendi sigortalılık ve mevzuatına gore bağlanan aylıkları,
f) Kurum: Sosyal Guvenlik Kurumu Başkanlığını,
g) Sigortalılık suresi: Borclanma kapsamındaki surenin bulunduğu ulke mevzuatına gore ikamet sureleri haric, calışılmış ya da calışılmış sure olarak kabul edilen sureleri,
ğ) Sosyal guvenlik kanunları: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun gecici 20 nci maddesi ile 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Guvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Gecen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun ile bu kanunlara ait ek ve değişiklikleri,
h) Sosyal guvenlik kuruluşları: Sosyal Guvenlik Kurumu Başkanlığı ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun gecici 20 nci maddesine tabi sandıkları,
ı) Sosyal guvenlik sozleşmesi: Ulkemizin taraf olduğu sosyal guvenlik alanındaki ikili veya cok taraflı anlaşmaları,
i) Sosyal yardım: Bulunulan ulke mevzuatı kapsamında, gecimlerini sağlayacak hicbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle gecimlerini sağlamakta gucluk ceken kişilerin asgari gecim duzeyi ile sınırlı olmak uzere gecimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaclık durumuna ve suresine gore odenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımları,
j) 5510 sayılı Kanun: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Borclanma Başvurularına Ait Usul ve Esaslar
Başvurulacak kuruluşlar
MADDE 5 ? (1) Borclanma hakkından yararlanabilmek icin;
a) Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi calışması olanların, en son tabi oldukları sosyal guvenlik kuruluşuna,
b) Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi calışması olmayanların, Kuruma,
c) Sosyal guvenlik sozleşmeleri uygulanmak suretiyle kısmi aylık bağlanmış olanların, aylık aldıkları sosyal guvenlik kuruluşuna
yazılı olarak başvuruda bulunmaları şarttır.
(2) Yurtdışında sigortalılık veya ev kadını olarak gecen sureleri bulunanlardan olenlerin hak sahipleri tarafından yapılacak borclanma başvurularında da birinci fıkra hukumleri uygulanır.
Borclanma kapsamındaki sureler
MADDE 6 ? (1) Yurtdışında gecen sigortalılık sureleri ile bu sureler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik sureleri veya ev kadını olarak gecen sureler borclandırılır.
(2) Buna gore;
a) 18 yaşın doldurulmasından once yurtdışında sigortalı ve ev kadını olarak gecen sureler,
b) Turk vatandaşlığının kazanılmasından once veya Turk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında sigortalı veya ev kadını olarak gecen sureler,
c) İkili sosyal guvenlik sozleşmesine gore kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında gecen sigortalılık sureleri arasında ve bu surelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik sureleri,
c) Sosyal guvenlik kanunlarına gore malulluk, yaşlılık ve olum sigortaları kapsamında gecen surelerle cakışan yurtdışı sureleri
borclandırılmaz.
(3) Borclanma icin başvuruda bulunanlar, yurtdışında gecen surelerinin tamamını veya istediği kadarını borclanabilirler. Kısmi borclanma yapmak isteyenler, borclanacakları sureleri gun, ay ve yıl olarak belirtmek zorundadırlar.
Borclanma başvurusunda istenilecek belgeler
MADDE 7 ? (1) Borclanma başvuruları, orneği Kurumca hazırlanan ve Kurumun Internet sayfasında yayımlanan Yurtdışı Hizmet Borclanma Talep Dilekcesi ile yapılır.
(2) Yurtdışı Hizmet Borclanma Talep Dilekcesinde, yurtdışında borclanma kapsamında gecen sigortalılık veya ev kadını olarak gecen sureleri bulunan kişinin adı, soyadı, Turkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, borclanılmak istenilen surenin niteliği ve suresi, borclanma miktarının hesabına esas bir gunluk prime esas kazanc tutarı ve tebligat adresi ile Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi gecen calışmaları varsa kurumu, sigortalılık statusu, sicil numarası ve suresi belirtilir.
(3) Yurtdışı Hizmet Borclanma Talep Dilekcesine, 9 uncu maddede belirtilen ve borclanılacak sureye uygun belge asıllarının eklenmesi zorunludur. Kurum, bu belgelerin aslı yerine orneğini ve borclanma işlemini tamamlamak icin ihtiyac duyduğu diğer belgeleri istemeye yetkilidir.
Sigortalılık surelerinin belgelendirilmesi mecburiyeti
MADDE 8 ? (1) Borclanma başvurusunda bulunanlar, yurtdışında gecen ve borclanmaya esas olacak surelerine ait 9 uncu maddede belirtilen belgelerden durumlarına uygun olanını, Kuruma ibraz etmekle belgelendirme mecburiyetlerini yerine getirmiş olurlar.
(2) Kurum, gerektiğinde sigortalılık surelerinin tespiti icin sosyal guvenlik sozleşmesi imzalanmış ulkelerden idari yardım talebinde bulunabilir.
Yurtdışı sigortalılık surelerine ait belgeler
MADDE 9 ? (1) Borclanma yapılabilmesi icin;
a) Borclanılacak sure sosyal guvenlik sozleşmesi akdedilmiş ulkelerde gecmişse;
1) Calışılan ulkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,
2) Sigortalıların calıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca duzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın; calışılan ulkede işyerinin ait olduğu belediyelerce duzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince calışılan surelere ilişkin duzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte gecen surelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,
3) Yurtdışında kendi adına ve hesabına calışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,
4) Bulunulan ulkelerdeki Turk konsoloslukları, calışma ve sosyal guvenlik muşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borclanma icin kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
b) Borclanılacak sure sosyal guvenlik sozleşmesi akdedilmemiş ulkelerde gecmişse;
1) Bulunulan ulkelerdeki Turk konsoloslukları, calışma ve sosyal guvenlik muşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borclanma icin kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,
2) Yurtdışında calıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet surelerini gosterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan calışma izinlerinin tercumelerinden,
3) Gemi adamları, calıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ulkelerde bulunan Turk konsoloslukları, calışma ve sosyal guvenlik muşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borclanma icin kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık surelerini gosterir bonservisleri ile gemilerde calıştıklarını gosterir belgelerde kayıtlı bulunan calışma izinlerinin tercumeleri ya da pasaportlarında calışma sureleri ile ortuşen giriş-cıkış tarihlerini gosterir sayfaların orneklerinden
durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekir.
(2) Ev kadını olarak gecen sureler, yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesinin Turkiye'de yeminli tercume burolarınca yapılmış veya yurtdışında bulunan Turk temsilciliklerince akredite edilmiş tercumanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikce onaylanmış tercumesi ya da calışma ve sosyal guvenlik muşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Turk temsilciliklerinde soz konusu birimlerin ikamet belgesine istinaden duzenleyecekleri belge ile birlikte, ikamet belgesi temin edilemiyorsa yurtdışına cıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve kunye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet mudurluklerinden alacakları yurda giriş-cıkış cizelgesi ile belgelendirilir.
UCUNCU BOLUM
Borclanma Miktarının Tespiti, Odenmesi ve Borclanmadan Vazgecme
Borclanma miktarının tespiti, tebliği ve odenmesi
MADDE 10 ? (1) Borclanma tutarı, 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesinde belirtilen alt ve ust sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince secilen prime esas gunluk kazancın % 32'sinin borclanılacak gun sayısı ile carpımı kadardır.
(2) Borclanma tutarının tespitinde, adi posta veya kargo yolu ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda Yurtdışı Hizmet Borclanma Talep Dilekcesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınır. Taahhutlu, iadeli taahhutlu veya acele posta olarak gonderilen yurtdışı borclanma taleplerinde ise dilekcenin postaya verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir.
(3) Yurtdışı Hizmet Borclanma Talep Dilekcesi ile secilen bir gunluk borclanma miktarının tespitine esas kazanc, borc tutarının ilgiliye tebliğ tarihine kadar yapılacak yazılı başvuru uzerine, yeniden belirleyeceği prime esas kazanca gore değiştirilir.
(4) Kurumca birinci fıkraya gore tahakkuk ettirilen borc tutarı, ilgiliye iadeli taahhutlu olarak tebliğ edilir. Posta alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih, borcun tebliğ tarihidir.
(5) Borclanma başvuru sahiplerine borclanma tutarı Yeni Turk Lirası cinsinden tebliğ edilir. Tebliğ edilen borc, Turkiye'de odenmesi halinde Yeni Turk Lirası, yurtdışından odenmesi halinde ise Yeni Turk Lirası karşılığı doviz olarak odenir.
(6) Borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren uc ay icinde odenmemesi halinde, borclanma işlemi gecersiz sayılır. Uc aylık sure icerisinde borcun bir kısmının odenmesi halinde, odenen miktara isabet eden sure gecerli sayılır. Borcun bir kısmını veya tamamını odemeyenlerin, bu surelerinin Kanuna gore değerlendirilmesi, yeniden yazılı başvuruda bulunmaları ve tahakkuk eden borc miktarını suresi icinde odemeleri şartına bağlıdır.
Borclanmadan vazgecme ve borclanma miktarının iadesi
MADDE 11 ? (1) Borclanma başvurusunda bulunup borcu tebliğ edilmeden ya da tebliğ edildikten sonra uc aylık sure icinde borclanma başvurusundan vazgectiklerini yazılı olarak ilgili sosyal guvenlik kuruluşuna bildirenlerin borclanma başvuruları gecersiz sayılır.
(2) Tahakkuk ettirilen borcun tamamını veya bir kısmını odeyenlerden borclanmalarının iptal edilmesi icin başvuruda bulunanların odedikleri borclanma tutarının tamamı, faiz uygulanmaksızın Yeni Turk Lirası olarak iade edilir. Kısmi iade yapılmaz.
(3) Borclandıkları hizmetleri ile malulluk ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılar ile olum aylığı bağlanamayan hak sahiplerine başvuruları halinde odenen borclanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın Yeni Turk Lirası olarak iade edilir.
(4) Borclandıkları hizmetler dikkate alınarak aylık bağlanmış olanlar, borclanma başvurusundan vazgecemezler ve bunların odedikleri borclanma tutarı iade edilmez.
DORDUNCU BOLUM
Borclandırılan Surelerin Değerlendirilmesi ve
Yoklama İşlemleri
Borclandırılan surelerin değerlendirilmesi ve sigortalılığın başlangıcı
MADDE 12 ? (1) Başvuru sahibince borclanmak istenilen sure belirtilmişse belirtilen sure, belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak uzere borclanmak istediği gun sayısı esas alınır. Bu tespitte bir yıl 360 gun, bir ay 30 gun olarak hesaplanır.
(2) Yurtdışında hizmet borclanmasına dair surelerin 5510 sayılı Kanun kapsamında hangi sigortalılık haline gore gecmiş sayılacağının belirlenmesinde soz konusu sureler, başvuru sahiplerinin Turkiye'de sigortalılıkları varsa borclanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline gore, sigortalılıkları yoksa 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında gecmiş sigortalılık suresi olarak kabul edilir.
(3) Turkiye'de sosyal guvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların borclandıkları gun sayısı, prim odeme gun sayıları veya hizmetlerine eklenir.
(4) Aylığa hak kazanmak icin 5510 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin ucuncu fıkrasında tanımlanan anlamda belli bir sigortalılık suresi şartının yerine getirilip getirilmediğinin tespitinde gecerli olmak uzere;
a) Sigortalılığın başlangıc tarihinden onceki sureler borclanılmış ise sigortalılığın başlangıc tarihi, borclanılan gun sayısı kadar geriye goturulur.
b) Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan başvuru sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıc tarihi, borclarını tamamen odedikleri tarihten, sigortalı olmuş ise olum tarihinden, borclanılan gun sayısı kadar geriye goturulmek suretiyle tespit edilir. Birden fazla yurtdışı hizmet borclanması yapılması durumunda da sigortalılık suresi başlangıcı, borcun en son odendiği tarihten, borclanılan toplam gun sayısı kadar geriye goturulerek belirlenir.
(5) Sosyal guvenlik sozleşmesi yapılmış ulkelerdeki hizmetlerini borclananların, sozleşme yapılan ulkede ilk defa calışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.
Aylığa hak kazanma ve aylığın başlama tarihi
MADDE 13 ? (1) Değerlendirilen surelerin aylık bağlanmasında dikkate alınabilmesi icin;
a) Yurda kesin donulmuş olması,
b) Tahakkuk ettirilen borcun tamamının odenmiş olması,
c) 5510 sayılı Kanunla mulga kanunların yururlukteki hukumlerine veya sosyal guvenlik kanunlarına gore aylığa hak kazanılmış olması,
c) Kuruma yazılı başvuruda bulunulması
şarttır.
(2) Tahsis talebinde bulunanlardan; 28/8/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yonetmeliğinde ongorulen tahsis talep dilekcesine ek olarak orneği Kurumca hazırlanan 3201 sayılı Kanuna Gore Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhut Belgesi ile calıştığı işyerinden ayrıldığını, yurt dışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneğinin sona erdiğini gosterir belge alınır. Sosyal yardım odeneğini almayanlar ise durumlarını orneği Kurumca hazırlanan beyan ve taahhut belgesi ile bildirirler.
(3) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartları yerine getirenlerin aylıkları, yazılı talepte bulundukları tarihi takip eden aybaşından başlar.
(4) Aylıklarının hesabında 5510 sayılı Kanunun ilgili hukumleri uygulanır.
Yoklama işlemleri
MADDE 14 ? (1) Borclandıkları sureler dikkate alınarak malulluk, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, Kurumca, gerekli gorulen zaman ve hallerde araştırılabilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilenlerden altı aydan daha uzun sure yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında calışıp calışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği alıp almadıklarını gosterir belgeleri, orneği Kurumca hazırlanan 3201 sayılı Kanuna Gore Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi ile birlikte soz konusu altı aylık surenin dolduğu tarihten sonra uc ay icinde Kuruma vermek zorundadırlar.
(3) Kurum, Kanuna gore malulluk, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların altı aydan daha uzun sure ile yurt dışında bulunup bulunmadıklarını, her yıl Emniyet Genel Mudurluğunden alınacak kayıtlarla tespit eder. Soz konusu uygulamanın kapsamı, şekli ve diğer usul ve esasları Kurum ile Emniyet Genel Mudurluğu arasında yapılacak olan protokolle belirlenir.
(4) Yıl icinde aylık bağlananların yoklama işlemleri, takip eden yıldan itibaren başlatılır.
(5) Yoklama işlemleri sonucunda altı aydan daha uzun sure yurtdışında bulundukları halde, ikinci fıkrada belirtilen belgeleri, yine ikinci fıkrada belirtilen sure icinde Kuruma vermediği tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın soz konusu belgelerin intikaline kadar durdurulur.
(6) Aylıkları durdurulanların Kuruma ibraz edecekleri belgelerden ya da Kurumca yapılacak olan araştırma sonucunda, yurtdışında;
a) Calışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği almadıkları tespit edilenlerin aylıkları, durdurulduğu tarihten gecerli olmak uzere odenir.
b) Calıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları, 15 inci maddenin birinci fıkrasına gore kesilir. Yersiz yapıldığı tespit edilen odemeler, 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi hukumlerine gore geri alınır.
(7) Bu Yonetmeliğin uygulanmasında, evli ya da birlikte yaşayan ciftler icin odenen sosyal yardımlar her iki eş icin de odeniyor olarak kabul edilir. Sosyal sigorta kurumları tarafından sosyal sigorta odeneklerine ilave olarak ya da sigorta odeneği olarak odenen prim karşılığı olmayan odenekler sosyal yardım kapsamına girmez.
(8) Yurtdışı hizmetlerini borclanarak aylık bağlananların, sosyal guvenlik kanunlarına gore aylık alma şartlarının devam edip etmediğinin tespitine ilişkin 28/8/2008 tarihli ve 26981 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yonetmeliğinde yer alan yoklama işlemleri ile ilgili hukumler saklıdır.
Aylığın kesilmesi ve yeniden bağlanması
MADDE 15 ? (1) Yurtdışında sigortalılık veya ev kadını olarak gecen surelerini borclanarak aylığa hak kazananların, bu aylıkları;
a) Sosyal guvenlik sozleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın herhangi bir ulkede calışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği almaya başladıkları,
b) Turkiye'de sosyal guvenlik kanunlarına gore sigortalı olarak calışmaya başladıkları,
tarihten itibaren kesilir.
(2) Yurticinde veya yurtdışında calışması sona erenlerin veya yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım odeneği alanlardan bu odenek ve yardımları sona erenlerin, aylıklarının tekrar odenmesi icin yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini takip eden ay başından itibaren aylıkları tekrar odenmeye başlanır.
(3) İkinci fıkraya gore aylıkları tekrar odenmeye başlanacak olanların calışmaları;
a) Yurticinde gecmişse, bu calışmalar da dikkate alınarak aylıklar, ilgili sosyal guvenlik kanunlarındaki hukumlere gore hesaplanarak,
b) Yurtdışında gecmişse, kesildiği tarihteki aylığı, ikinci fıkrada belirtilen aylığın başlangıc tarihine kadar ilgili sosyal guvenlik kanunlarındaki artış hukumlerine gore yukseltilerek
yeniden bağlanır.
(4) Aylığın kesildiği tarihten sonra yurtdışında gecen sigortalılık surelerinin yeniden aylık bağlanmasında değerlendirilmesi, bu surelerin Kanuna gore borclanılmasına bağlıdır.
(5) Kanundan yararlanmak suretiyle malulluk, yaşlılık ve emekli aylığı almakta iken yeniden yurticinde veya yurtdışında calışmaya başlayanlar hakkında sosyal guvenlik kanunlarında ongorulen sosyal guvenlik destek primine ait hukumler uygulanmaz.
Kısmi aylığın tam aylığa donuşturulmesi
MADDE 16 ? (1) Sosyal guvenlik sozleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine sosyal guvenlik kanunlarına gore kısmi aylık bağlananlar, diledikleri takdirde yurt dışında gecen ve tam aylık almak icin yeterli gun sayısını veya hizmet belgelerindeki gun sayılarının tamamını borclanabilirler.
(2) Kısmi aylıkların tam aylığa yukseltilmesinde 13 uncu maddenin birinci fıkrasındaki şartlar aranır. Ancak, kısmi aylık;
a) Borcun odendiği tarih kesin donuş tarihinden once ise kesin donuş tarihini,
b) Borcun odendiği tarih kesin donuş tarihinden sonra ise borcun odendiği tarihi,
takip eden aybaşından itibaren tam aylığa yukseltilir.
(3) Tam aylık bağlanması icin gerekli şartların tespitinde, sigortalılık suresi aranmaksızın kısmi aylığın başlangıc tarihindeki ilgili sosyal guvenlik kanunlarına ait hukumler uygulanır.
BEŞİNCİ BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Transferi sağlanan primlerin iadesi
MADDE 17 ? (1) Yabancı ulkelerde sosyal guvenlik kurumlarına yatırılmış bulunan primlerin, sosyal guvenlik sozleşmeleri ile Turkiye'ye transferlerinin sağlanması ve bu sozleşmelerde primlerin iadesine engel hukumler bulunmaması halinde;
a) Transfer edilen primlere ilişkin surelerin tamamının, borclanılarak tahakkuk ettirilen borcun tamamının odenmiş olması halinde, transfer olunan primlerin tamamı,
b) Transfer olunan primlere ilişkin surelerin bir kısmının, borclanılarak tahakkuk ettirilen borcun tamamının odenmiş olması halinde, transfer olunan primlerin borclanılan gun sayısına isabet eden orandaki miktarı
transfer tarihindeki cari kur uzerinden Yeni Turk Lirası karşılığı olarak Kurumca sigortalıya, hak sahiplerine veya mirascılarına iade edilir.
(2) Sosyal guvenlik sozleşmelerine gore Turkiye'ye transfer edilen primlere ait gun sayıları, 12 nci maddenin ikinci ve ucuncu fıkra hukumlerine gore değerlendirilir.
Yururlukten kaldırılan yonetmelik
MADDE 18 ? (1) 15/9/1985 tarihli ve 18869 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yurtdışında Bulunan Turk Vatandaşlarının Yurtdışında Gecen Surelerinin Sosyal Guvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında 3201 sayılı Kanunun Uygulama Yonetmeliği yururlukten kaldırılmıştır.
Mevcut kamu gorevlilerinin borclanma işlemleri
GECİCİ MADDE 1 ? (1) 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Turkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabi iştirakci olanların 8/5/2008 tarihinden once veya sonra yurtdışında gecen hizmetlerinin borclandırılmasında, borc tutarı ilgililerin Turkiye'den ayrılmadan once Sandığa tabi hizmetlerinden en son bıraktıkları derece ve kademelerine yurtdışında gecirdikleri ve borclanmak istedikleri surenin her uc yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek ve oğrenim durumları itibariyle 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesindeki yukselebilecekleri dereceleri gecmemek uzere tespit edilecek derece, kademe ve ek gostergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tum unsurların toplamının başvuru tarihinde yururlukte olan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına gore hesap edilir.
(2) 5510 sayılı Kanunun yururluğe girdiği tarihten sonra, anılan Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine gore ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıc tarihinden onceki sureleri, bu Kanuna gore borclandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıc tarihi geriye goturulmez.
(3) 2008 yılı Ekim ayı başından once 5434 sayılı Kanun hukumlerine gore iştirakci olanların yurtdışında gecen sureleri borclanmaları halinde; aylıkların hesaplanmasında 5510 sayılı Kanunun gecici 4 uncu madde hukumleri uygulanır.
(4) 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak calışmaya başlayanların 5510 sayılı Kanunun yururluğe girdiği tarihten onceki yurtdışı borclanma sureleri de, aynı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilir. Bunların aylıklarının hesabında 5510 sayılı Kanunun gecici 2 nci maddesi hukumleri uygulanır.
(5) Bu madde kapsamında olanların, borclanma başvurularında 5434 sayılı Kanundaki yaş hadleri aranmaz.
Zorunlu goce tabi tutulanların borclanma işlemleri
GECİCİ MADDE 2 ? (1) Sosyal guvenlik sozleşmesi imzalanmamış ulkelerden zorunlu goce tabi tutulan ve Turk vatandaşlığına gecenlerin geldikleri ulkedeki calışma surelerini borclanabilmeleri icin;
a) 1/1/1989 tarihinden 8/5/2008 tarihine kadar geldikleri ulke tarafından zorunlu goce tabi tutulmuş olmaları,
b) Zorunlu gocten sonra Turk vatandaşı olup, Turkiye'de ikamet ediyor olmaları,
c) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtac, Gucsuz ve Kimsesiz Turk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna gore bağlanan aylıklar da dahil olmak uzere sosyal guvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almamaları,
c) Geldikleri ulkedeki calışma surelerini belgelendirmeleri,
d) Borclanma icin yazılı başvuruda bulunmaları
şarttır.
(2) Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi calışması olmayanların Kuruma, Turkiye'de sosyal guvenlik kuruluşlarına tabi calışması olanların ise; en son tabi oldukları sosyal guvenlik kuruluşuna başvurmaları gerekir.
(3) Borclanmak icin orneği Kurumca hazırlanan borclanma talep dilekcesi ve geldikleri ulkedeki calışma surelerini gosterir hizmet belgesinin ibraz edilmesi zorunludur. Kurumun, borclanma işlemlerinin sonuclandırılmasına esas olmak uzere, gerekli gorduğu hallerde yeni belge isteme hakkı saklıdır.
(4) Kurumca yapılacak sorgulama sonucunda nufus kayıtlarında ?? Bakanlar Kurulu Kararı ve 2510 veya 5543 sayılı İskan Kanununa istinaden Turk vatandaşlığına alınmıştır.? ibaresinin olduğu belirlenenlerden, zorunlu goce tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmaz. Nufus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmayanlardan ise bu ibarenin işlendiği vukuatlı nufus kayıt orneği veya ?Uyrukluk ve Aile Kutuğune Kayıt Bildirgesi?nin ibrazı istenir.
(5) Borclandırılan calışma sureleri, yalnızca emekli veya yaşlılık aylığı bağlanmasında Kanuna gore değerlendirilir. Malulluk ve olum aylığı bağlanmasında, bu şekilde borclanılan hizmetler dikkate alınmaz.
Onceki borclanma surelerinin değerlendirilmesi
GECİCİ MADDE 3 ? (1) 2008 yılı Ekim ayı başından onceki surelerin borclanılması halinde, 5510 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının;
a) (a) bendi kapsamında bulunan sigortalılar icin borclanılan surelere ilişkin prime esas kazanclar, Kanunun 5 inci maddesine gore belirlenen sigortalılık suresinin başlangıc tarihi dikkate alınmaksızın 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine gore borclanmaya esas surenin ilgili aylarına mal edilir.
b) (b) bendi kapsamında bulunan sigortalılar icin borclanılan sureler, 2/9/1971 tarihli ve 1479 Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Calışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu veya 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Calışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun mulga hukumlerine gore tabi oldukları son basamak uzerinden talebe bakılmaksızın basamak intibakında değerlendirilir.
506 sayılı Kanunun gecici 20 nci maddesine tabi sandıklar
GECİCİ MADDE 4 ? (1) 8/5/2008 tarihi ile 506 sayılı Kanunun gecici 20 nci maddesine tabi sandıkların 5510 sayılı Kanunun gecici 20 nci maddesine gore devredileceği tarih arasında gecerli olmak uzere, borclanma başvuru tarihinden once son defa bu sandıklara tabi calışması bulunanlar ve bunların hak sahipleri yonunden, Yonetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 8 inci maddesinin ikinci fıkrası ve gecici 2 nci maddesinin ikinci fıkrası haric, Yonetmelikte gecen ?Kurum? ibaresi, 506 sayılı Kanunun gecici 20 nci maddesine tabi sandıkları da kapsar.
(2) Yonetmelik gereğince ornekleri Kurumca hazırlanan belgeler, gerekli duzeltmeler yapılmak kaydıyla birinci fıkrada belirtilen devir tarihine kadar 506 sayılı Kanunun gecici 20 nci maddesine tabi sandıklarca da kullanılır.
Bağlanacak aylıkların hesaplanması
GECİCİ MADDE 5 ? (1) Yurtdışında sigortalılık veya ev kadını olarak gecen surelerini borclandıktan sonra 8/5/2008 tarihinden 2008 yılı Ekim ayı başına kadar tahsis talebinde bulunan sigortalılar ve bu tarihler arasında olen sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak aylıkların hesaplanmasında 5510 sayılı Kanunla mulga ilgili sosyal guvenlik kanunları hukumleri uygulanır.
Kazanılmış haklar
GECİCİ MADDE 6 ? (1) 8/5/2008 tarihinden once yurtdışı borclanma başvurusunda bulunanlardan; borc tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenlerin, borc tahakkuku yapılmış olanların, tahakkuk ettirilen borclarını odeyenlerin ve borclandıkları yurtdışı hizmetleri dikkate alınarak aylık bağlanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır. Bunların borclanma işlemleri, Kanunun yururluğe girdiği tarihten onceki hukumlerine gore sonuclandırılır.
(2) 8/5/2008 tarihinden once Bakanlar Kurulu Kararı ile en son değiştirilen dovizin miktarı, tahakkuk ettirilmiş borclarının tamamını odememiş olanların bakiye borc surelerine uygulanır.
Yonetmeliğin yururluğe girdiği tarihe kadar yapılan başvurular
GECİCİ MADDE 7 ? (1) 8/5/2008 tarihinden itibaren yapılan başvurular hakkında bu Yonetmelik hukumleri uygulanır.
Yururluk
MADDE 19 ? (1) Bu Yonetmelik, yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 20 ? (1) Bu Yonetmelik hukumlerini, Hazine Musteşarlığının bağlı olduğu Bakan, Maliye Bakanı ve Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanı muştereken yurutur.