8 Ocak 2010 CUMAResmî GazeteSayı : 27456
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2005/29
Karar Sayısı : 2009/138
Karar Gunu : 8.10.2009
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu
(E.2005/29), (E.2006/10)
İTİRAZLARIN KONUSU : 27.1.2000 gunlu, 4505 sayılı Sosyal Guvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil Tazminatı Odenmesi Hakkında Kanun'un 5. maddesinin (a) fıkrasının, ?hakimler ve savcılar? ile ?Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri? yonunden Anayasa'nın 7., 128. ve 140. maddelerine aykırılığı ileri surulerek iptali istemidir.
I- OLAY

Emekli bir Mulkiye Başmufettişi ile Yargıtay Cumhuriyet Savcısı tarafından, temsil tazminatı odenecek kişilerin ve tazminat miktarının belirlenmesine ilişkin olarak cıkarılan Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle acılan davalarda itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, iptali icin başvurmuştur.
II- İTİRAZLARIN GEREKCELERİ
İtiraz başvurularının gerekcelerinde ozetle, Anayasa'nın 7. maddesinde yer alan yasama yetkisinin Turk Milleti adına Turkiye Buyuk Millet Meclisine ait olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği kuralı uyarınca idarenin duzenleme yetkisinin sınırlı, tamamlayıcı ve bağımlı bir yetki olduğu, yasayla duzenlenmesi Anayasa'da hukum altına alınmış bir konuda yasama organının idareye duzenleme yetkisi vermesinin yasama yetkisinin devri anlamını taşıyacağı, Anayasa'nın 140. maddesinde hakim ve savcıların nitelikleri, atanmaları, hakları ve odevleri, aylık ve odenekleri, meslekte ilerlemeleri, gorevlerinin ve gorev yerlerinin gecici veya surekli olarak değiştirilmesi, haklarında disiplin kovuşturması acılması ve disiplin cezası verilmesi, gorevleriyle ilgili veya gorevleri sırasında işledikleri suclardan dolayı soruşturma yapılması ve yargılanmalarına karar verilmesi, meslekten cıkarmayı gerektiren sucluluk veya yetersizlik halleri ve meslek ici eğitimleri ile diğer ozluk işlerinin mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenleneceğinin ongorulduğu, Anayasa'nın 128. maddesinde de memurların ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ve diğer ozluk işlerinin kanunla duzenleneceği hukmune yer verildiği, itiraz konusu kuralla makam veya yuksek hakimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecek olanlara temsil tazminatı odenmesinin hukum altına alındığı, hakim ve savcıların mali haklarının Anayasanın 140. maddesi uyarınca yasa ile duzenlenmesi gerekirken bu konuda duzenleme yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi ve ?yuksek hakimlik tazminatı? ongorulen kadrolarda bulunanlardan temsil tazminatı verilecek olanların Bakanlar Kurulunca belirlenmesinin ongorulmesi nedeniyle itiraz konusu kuralın hakim ve savcılar yonunden Anayasa'nın 7. ve 140. maddelerine aykırı olduğu, Devlet memurları ve diğer kamu gorevlilerinin mali haklarının da Anayasa'nın 128. maddesi uyarınca yasa ile duzenlenmesi gerekirken bu konuda duzenleme yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi ve ?makam tazminatı? ongorulen kadrolarda bulunanlardan temsil tazminatı verilecek olanların Bakanlar Kurulunca belirlenmesinin ongorulmesi nedeniyle itiraz konusu kuralın Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri yonunden Anayasa'nın 7. ve 128. maddelerine aykırı olduğu ileri surulmuştur.
III- YASA METİNLERİ
A- İptali İstenilen Yasa Kuralı

27.1.2000 gunlu, 4505 sayılı Yasa'nın itiraz konusu kuralı da iceren 5. maddesi şoyledir:
?a) Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı HÂkimler ve Savcılar Kanunu ile 2914 sayılı Yuksek Oğretim Personel Kanununa gore makam veya yuksek hÂkimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek olanlara 30 000 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı odenir. Temsil tazminatı gostergelerini kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
b) Temsil tazminatı, damga vergisi haric herhangi bir vergiye tabi tutulmaz ve bu tazminata hak kazanma ve odemelerde makam tazminatı ile yuksek hÂkimlik tazminatına ilişkin hukumler uygulanır.
c) Teşkilat veya ozel kanunlarında yer alan hukumlere gore kadro karşılığı sozleşmeli, sozleşmeli veya kapsam dışı statude calışanlara temsil tazminatı odenmez. Bu tazminata hak kazananlara personel veya teşkilat kanunları veya diğer kanuni duzenlemeler ile kaynağı ne olursa olsun odenmekte olan doner sermaye katkı payları, fiilen yapılmayan ders karşılığı ek ders ucreti odemeleri, fon, ek odeme, teşvik odemesi ve benzeri odemelerin aylık net tutarları, temsil tazminatının net tutarından mahsup edilir. Ancak mahsup işlemleri, gorev tazminatına uygulanan mahsupla ilgili hukumler esas alınarak yurutulur. Benzeri odemelerin kapsamı ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının teklifi uzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenir. Bu tazminat her ne şekilde olursa olsun ikramiyelerin veya başka bir odemenin hesaplanmasında dikkate alınmaz.
d) Makam tazminatı ile yuksek hÂkimlik tazminatı odenmesini gerektiren gorevlerde toplam iki yıl bulunduktan sonra emekliye ayrılanlara temsil tazminatları bulundukları en ust gorev esas alınarak odenir.?

B- Dayanılan Anayasa Kuralları
İtiraz başvurularında, Anayasa'nın 7., 128. ve 140. maddelerine dayanılmıştır.
IV- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İctuzuğu'nun 8. maddesi uyarınca E.2005/29 sayılı dosyada 5.4.2005 gununde, E.2006/10 sayılı dosyada 7.2.2006 gununde yapılan ilk inceleme toplantılarında, dosyalarda eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.
V- BİRLEŞTİRME KARARI
27.1.2000 gunlu, 4505 sayılı Sosyal Guvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil Tazminatı Odenmesi Hakkında Kanun'un 5. maddesinin (a) fıkrasının, ?Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri? yonunden iptaline karar verilmesi istemiyle yapılan itiraz başvurusuna ilişkin 2006/10 Esas sayılı davanın, aralarındaki hukuki irtibat nedeniyle 2005/29 Esas sayılı dava ile birleştirilmesine, esasının kapatılmasına, esas incelemenin 2005/29 Esas sayılı dosya uzerinden yurutulmesine, 8.10.2009 gununde oybirliğiyle karar verilmiştir.
VI- ESASIN İNCELENMESİ
Başvuru kararları, işin esasına ilişkin rapor, iptali istenilen Yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekceleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği goruşulup duşunuldu:
Başvuru kararlarında, Anayasa'nın 7. maddesinde yer alan yasama yetkisinin Turk Milleti adına Turkiye Buyuk Millet Meclisine ait olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği kuralı uyarınca idarenin duzenleme yetkisinin sınırlı, tamamlayıcı ve bağımlı bir yetki olduğu, yasayla duzenlenmesi Anayasa'da hukum altına alınmış bir konuda yasama organının idareye duzenleme yetkisi vermesinin yasama yetkisinin devri anlamını taşıyacağı, Anayasa'nın 140. maddesinde hakim ve savcıların nitelikleri, atanmaları, hakları ve odevleri, aylık ve odenekleri, meslekte ilerlemeleri, gorevlerinin ve gorev yerlerinin gecici veya surekli olarak değiştirilmesi, haklarında disiplin kovuşturması acılması ve disiplin cezası verilmesi, gorevleriyle ilgili veya gorevleri sırasında işledikleri suclardan dolayı soruşturma yapılması ve yargılanmalarına karar verilmesi, meslekten cıkarmayı gerektiren sucluluk veya yetersizlik halleri ve meslek ici eğitimleri ile diğer ozluk işlerinin mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenleneceğinin ongorulduğu, Anayasa'nın 128. maddesinde de memurların ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ve diğer ozluk işlerinin kanunla duzenleneceği hukmune yer verildiği, itiraz konusu kuralla makam veya yuksek hakimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecek olanlara temsil tazminatı odenmesinin hukum altına alındığı, hakim ve savcıların mali haklarının Anayasanın 140. maddesi uyarınca yasa ile duzenlenmesi gerekirken bu konuda duzenleme yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi ve ?yuksek hakimlik tazminatı? ongorulen kadrolarda bulunanlardan temsil tazminatı verilecek olanların Bakanlar Kurulunca belirlenmesinin ongorulmesi nedeniyle itiraz konusu kuralın hakim ve savcılar yonunden Anayasa'nın 7. ve 140. maddelerine aykırı olduğu, Devlet memurları ve diğer kamu gorevlilerinin mali haklarının da Anayasa'nın 128. maddesi uyarınca yasa ile duzenlenmesi gerekirken bu konuda duzenleme yapma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi ve ?makam tazminatı? ongorulen kadrolarda bulunanlardan temsil tazminatı verilecek olanların Bakanlar Kurulunca belirlenmesinin ongorulmesi nedeniyle itiraz konusu kuralın Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri yonunden Anayasa'nın 7. ve 128. maddelerine aykırı olduğu ileri surulmuştur.
Anayasa'nın 7. maddesinde, ?Yasama yetkisi Turk Milleti adına Turkiye Buyuk Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.?; 128. maddesinde, ??Memurların ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ve diğer ozluk işleri kanunla duzenlenir??; 140. maddesinde de ??Hakim ve savcıların nitelikleri, atanmaları, hakları ve odevleri, aylık ve odenekleri, meslekte ilerlemeleri, gorevlerinin ve gorev yerlerinin gecici veya surekli olarak değiştirilmesi, haklarında disiplin kovuşturması acılması ve disiplin cezası verilmesi, gorevleriyle ilgili veya gorevleri sırasında işledikleri suclardan dolayı soruşturma yapılması ve yargılanmalarına karar verilmesi, meslekten cıkarmayı gerektiren sucluluk veya yetersizlik halleri ve meslek ici eğitimleri ile diğer ozluk işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir?? denilmektedir.
Anayasa'nın anılan maddeleri uyarınca yasayla duzenlenmesi ongorulen konularda yurutme organına genel ve sınırları belirsiz bir duzenleme yetkisinin verilmesi olanaklı değildir. Yurutme organına duzenleme yetkisi veren bir yasa kuralının Anayasa'ya uygun olabilmesi icin temel ilkeleri koyması, cerceveyi cizmesi, sınırsız, belirsiz, geniş bir alanı yonetimin duzenlemesine bırakmaması gerekir.
İtiraz konusu kuralda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı HÂkimler ve Savcılar Kanunu ile 2914 sayılı Yuksek Oğretim Personel Kanununa gore makam veya yuksek hÂkimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecek olanlara 30.000 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı odeneceği ve temsil tazminatı gostergelerini kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak belirlemeye Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğu belirtilmektedir.
Temsil tazminatı, Anayasa'nın 128. maddesi uyarınca Devlet memurları ve diğer kamu gorevlilerinin, 140. maddesi uyarınca hakimlerin ve savcıların yasayla duzenlenmesi gereken ozluk hakları kapsamında yer almaktadır.
İtiraz konusu kural ile temsil tazminatı odenecek kişiler ile temsil tazminatı gostergelerinin belirlenmesi hususlarında Bakanlar Kuruluna duzenleme yetkisi verilmiştir.
Temsil tazminatı odenecek kişilerin belirlenmesi hususunda Bakanlar Kuruluna verilen yetki sınırsız değildir. Temsil tazminatı odenebilmesi icin bulunulması gereken kadrolar yasa koyucu tarafından belirlenmiş ve bu kadrolarda bulunanlar arasından temsil tazminatı odenecek kişilerin tespiti konusunda Bakanlar Kuruluna yetki tanınmıştır. Buna gore, kişilerin temsil tazminatı alabilmeleri icin oncelikle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı HÂkimler ve Savcılar Kanunu ile 2914 sayılı Yuksek Oğretim Personel Kanununa gore makam veya yuksek hÂkimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunmaları gerekmektedir. Bu suretle temsil tazminatı alabilecek kişiler bakımından cerceve belirlenmiş ve bu kapsam dahilinde temsil tazminatı odeneceklerin tespiti hususunda Bakanlar Kuruluna sınırlı bir yetki verilmiştir.
Temsil tazminatı gostergelerinin belirlenmesi hususunda Bakanlar Kuruluna tanınan yetki de sınırsız bir yetkiyi ifade etmemektedir. Odenecek temsil tazminatı miktarının ust sınırı yasa koyucu tarafından belirlenmiş ve bu miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı gostergelerinin kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak tespiti konusunda Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmiştir. Buna gore, 30.000 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı odenecektir. Bu miktarı gecmemek kaydıyla Bakanlar Kuruluna temsil tazminatı gostergelerinin, kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak belirlenmesi hususunda sınırlı bir yetki verilmiştir.
İtiraz konusu kuralla, temsil tazminatı odenecek kişilerin bulunması gereken kadroların niteliği ve bu kişilere odenecek temsil tazminatı tutarının ust sınırı belirlenerek Bakanlar Kuruluna bu cercevede ve sınırlı olarak duzenleme yetkisi verilmesi, yasama yetkisinin devri niteliğini taşımamakta ve hakimler ve savcılar ile Devlet memurları ve diğer kamu gorevlilerinin ozluk haklarının yasayla duzenleneceğinin ongorulduğu Anayasa hukumlerine aykırı bulunmamaktadır.
Acıklanan nedenlerle itiraz konusu Yasa kuralı Anayasa'nın 7., 128. ve 140. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.
Osman Alifeyyaz PAKSUT, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN ile Fettah OTO bu goruşe katılmamıştır.
VII- SONUC
27.1.2000 gunlu, 4505 sayılı Sosyal Guvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil Tazminatı Odenmesi Hakkında Kanun'un 5. maddesinin (a) fıkrasının, ?hakimler ve savcılar? ile ?Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri? yonunden Anayasa'ya aykırı olmadığına ve itirazın REDDİNE, Osman Alifeyyaz PAKSUT, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN ile Fettah OTO'nun karşıoyları ve OYCOKLUĞUYLA, 8.10.2009 gununde karar verildi.
Başkan
Haşim KILICBaşkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSUTUye
Sacit ADALI





Uye
Fulya KANTARCIOĞLUUye
Ahmet AKYALCINUye
Mehmet ERTEN






Uye
Mustafa YILDIRIMUye
Cafer ŞATUye
Fettah OTO





Uye
Serdar OZGULDURUye
Serruh KALELİ
KARŞIOY YAZISI
İtiraz konusu kuralla, ?hakimler ve savcılar? ile ?Devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri?nden temsil tazminatı ongorulen kadrolarda bulunan kişilerden kimlere temsil tazminatı verileceğinin ve belli bir ust sınırı aşmamak uzere verilecek temsil tazminatı miktarının belirlenmesi, Bakanlar Kurulu'na bırakılmıştır.
Anayasa'nın 128. maddesinde memurların ve diğer kamu gorevlilerinin, 140. maddesinde de hakim ve savcıların aylık ve odeneklerinin kanunla duzenleneceği ongorulmuştur. Kanunda sadece temsil tazminatının ust sınırı belirlenerek, sıfır ile bu ust sınır arasında kalan miktardan kimlere ne kadar verileceğinin Bakanlar Kurulu'nun takdirine bırakılması, Anayasa'nın ongorduğu anlamda yasa ile duzenleme sayılamaz.
Kuralın, Anayasa'nın 128. ve 140. maddelerine aykırılık nedeniyle iptali gerektiği duşuncesiyle coğunluk goruşune katılmıyorum.

Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSUT
Esas Sayısı : 2005/29
Karar Sayısı : 2009/138
KARŞIOY GEREKCESİ
27.1.2000 gunlu 4505 sayılı Sosyal Guvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil Tazminatı Odenmesi Hakkında Kanun'un 5. maddesinin (a) fıkrasında, ?Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı HÂkimler ve Savcılar Kanunu ile 2914 sayılı Yuksek Oğretim Personel Kanununa gore makam veya yuksek hÂkimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek olanlara 30 000 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı odenir. Temsil tazminatı gostergelerini kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.? denilmiş, itiraz yoluna başvuran Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nca da Kural'ın ?hÂkimler ve savcılar? ile ?devlet memurları ve diğer kamu gorevlileri? yonunden Anayasa'ya aykırı olduğu ileri surulerek iptali istenmiştir.
İtiraz konusu kuralla temsil tazminatı odenecek kişiler ile ust sınırı Yasa'da gosterilmiş tazminatın, hangi olcut esas alınarak ne miktarda odeneceği hususlarının belirlenmesinde Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır.
Anayasa'nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, ?Memurların ve diğer kamu gorevlilerinin nitelikleri, atanmaları, gorev ve yetkileri, hakları ve yukumlulukleri, aylık ve odenekleri ile diğer ozluk işleri kanunla duzenlenir.?; 140. maddesinin ucuncu fıkrasında da hÂkim ve savcıların nitelikleri, atanmaları, hakları ve odevleri, aylık ve odenekleri, meslekte ilerlemeleri, gorevlerinin ve gorev yerlerinin gecici veya surekli olarak değiştirilmesi, haklarında disiplin kovuşturması acılması ve disiplin cezası verilmesi, gorevleriyle ilgili veya gorevleri sırasında işledikleri suclardan dolayı soruşturma yapılması ve yargılanmalarına karar verilmesi, meslekten cıkarmayı gerektiren sucluluk veya yetersizlik halleri ve meslek ici eğitimleri ile diğer ozluk işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hÂkimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir.? denilmektedir.
Anayasa Mahkemesi'nin bir cok kararında belirtildiği gibi, Anayasa'da yasa ile duzenlenmesi ongorulen konularda yurutme organına genel ve sınırları belirsiz bir duzenleme yetkisinin verilmesi olanaklı değildir. Yurutmenin duzenleme yetkisi, sınırlı, tamamlayıcı ve bağımlı bir yetkidir. Bu nedenle, Anayasa'da ongorulen ayrık durumlar dışında, yurutme organına yasalarla duzenlenmemiş bir alanda genel nitelikte kural koyma yetkisi verilemez. Yurutme organına duzenleme yetkisi veren bir yasa kuralının Anayasa'nın 7. maddesine uygun olabilmesi icin temel ilkelerin konulması, cercevenin cizilmesi, sınırsız, belirsiz, geniş bir alanın yurutmeye bırakılmaması gerekir. Yurutme organına, ancak temel kurallar konulup, cerceve cizildikten sonra, uygulamaya donuk ayrıntılar ile uzmanlık ve yonetim tekniğine ilişkin konuların duzenlenmesi bırakılabilir.
İtiraz konusu duzenleme ile yalnızca temsil tazminatı ust sınırının gosterilmesiyle yetinilmesi, temsil tazminatının kimlere, hangi olcut esas alınarak, ne miktarda odeneceği hususlarının, yasa ile duzenlenmeyerek bu konularda Bakanlar Kuruluna geniş yetki tanınması, yasama yetkisinin devri niteliğindedir.
Acıklanan nedenlerle itiraz konusu duzenlemenin Anayasa'nın 7., 128. ve 140. maddelerine aykırı olduğu ve iptali gerektiği duşuncesiyle coğunluk goruşune katılmıyorum.
Uye
Fulya KANTARCIOĞLU
Esas Sayısı : 2005/29
Karar Sayısı : 2009/138
KARŞIOY YAZISI
4505 sayılı Yasa'nın 5. maddesinin itiraza konu (a) fıkrasında, ?Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Turk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı HÂkimler ve Savcılar Kanunu ile 2914 sayılı Yuksek Oğretim Personel Kanununa gore makam veya yuksek hÂkimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek olanlara 30 000 gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarı gecmemek uzere temsil tazminatı odenir. Temsil tazminatı gostergelerini kadro ve gorev unvanı itibariyle farklı olarak belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.? denilmektedir.
Anayasa'nın 7. maddesinde, yasama yetkisinin Turk Milleti adına Turkiye Buyuk Millet Meclisine ait olduğu ve devredilemeyeceği ongorulmuştur. Buna gore, yasa koyucu temel ilkeleri koymadan, cerceveyi cizmeden yurutmeye yetki vermemesi, sınırsız, belirsiz bir alanı, yonetimin duzenlemesine bırakmaması gerekir.
Yasa koyucu, gerektiğinde sınırlarını belirlemek koşuluyla bazı konuların duzenlenmesini idareye bırakabilir. Bu bağlamda, ekonomik, teknik veya benzeri alanlarda temel kurallar saptandıktan sonra ayrıntıların duzenlenmesinin idareye verilmesi, yasama yetkisinin devri olarak nitelendirilemez.
İtiraz konusu kural ile temsil tazminatı odenecek kişilerin belirlenme yetkisi Bakanlar Kurulu'na tanınmıştır. Bu yetki uyarınca, makam veya yuksek hakimlik tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlardan kimlere temsil tazminatı odeneceği Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecektir. Bu durumda, yuksek hakimlik ve makam tazminatı ongorulen kadrolarda bulunanlar, tazminat gosterge rakamları yonunden farklı gruplar icinde yer aldıklarından, bu kişiler arasında bir ayrım yapmak ve belirlenen kişilere temsil tazminatı vermek ve miktarlarını belirlemek yetkisi itiraza konu duzenlemeyle Bakanlar Kurulu'na verilmiş bulunmaktadır.
Temsil tazminatının kimlere, ne miktarda odeneceği yasa ile belirlenmeden Bakanlar Kurulu'na yetki tanınması, yasama yetkisinin devri niteliğini taşımaktadır.
Anayasa'nın 128. maddesinin ikinci fıkrasında, memurların ve diğer kamu gorevlilerinin niteliklerinin, atanmalarının, gorev ve yetkilerinin, hak ve yukumluluklerinin, aylık ve odenekleri ile diğer ozluk işlerinin kanunla duzenleneceği ongorulmuştur. Bu ongoru uyarınca, kamu gorevlilerinin, aylık ve odeneklerinin yasa ile duzenlenmesi gerekmektedir.
Memurlar ve diğer kamu gorevlilerinin mali haklarının, ozluk hakları kapsamında olduğu, temsil tazminatının da, bu kapsamda yer aldığı tartışmasızıdır.
İtiraz konusu kural, makam tazminatı alanlar arasından kimlerin temsil tazminatı alacağının saptanması konusunu Bakanlar Kurulunun takdirine bırakmıştır. Buna gore, yasayla duzenlenmesi gereken bir konu, yurutmenin duzenleme alanına bırakılmıştır. Bu durum, ?makam tazminatı? ongorulen kamu gorevlileri yonunden anayasaya aykırı bulunmaktadır.
Anayasa'nın 140. maddesinin ucuncu fıkrasında ?Hakim ve savcıların ? diğer ozluk işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir.? denilmektedir.
Hakim ve savcıların mali haklarının, ozluk hakları kapsamında olduğu, temsil tazminatının da, bu kapsamda yer aldığı acıktır.
Anayasa'nın 140. maddesinde, hakim ve savcıların ozluk işlerinin kanunla duzenleneceği ve soz konusu duzenlemenin mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına gore yapılacağı belirtilmektedir.
Hakimlik ve savcılık teminatı, hakim ve savcıların nitelikli gorev yapma olanaklarının surdurulmesinin sağlanmasıdır
Bu duzenleme ile hakimlerin gorevlerini her turlu etkiden uzak, Anayasa'ya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine gore yerine getirebilmeleri icin diğer kamu gorevlilerinden farklı bazı guvenceler verilmiştir. Ozluk işlerinin kanunla duzenlenmesinin ongorulmesi de bu guvencenin gereğidir. Temsil tazminatının da bu kapsamda olduğu acıktır.
İtiraz konusu kural, ?yuksek hakimlik tazminatı? alanlar arasından kimlerin temsil tazminatı alacağının saptanması konusunu Bakanlar Kurulunun takdirine bırakmıştır. Buna gore, yasayla duzenlenmesi gereken bir konu, yurutmenin duzenleme alanına bırakılmıştır. Bu durum, ?yuksek hakimlik tazminatı? ongorulen kamu gorevlileri yonunden anayasaya aykırı bulunmaktadır.
Acıklanan nedenlerle itiraz konusu kural, Anayasa'nın 7., 128. ve 140. maddelerine aykırı olduğundan İptali gerekir.

Uye
Mehmet ERTENUye
Fettah OTO