19 Ocak 2010 SALIResmî GazeteSayı : 27467
YONETMELİK
Sağlık Bakanlığından:
MEZARLIK YERLERİNİN İNŞAASI İLE CENAZE NAKİL VE
DEFİN İŞLEMLERİ HAKKINDA YONETMELİK
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac
MADDE 1 ? (1) Bu Yonetmeliğin amacı sıhhi acıdan mezarlık yer secimi kriterlerinin tespiti ve olumden define kadar butun iş ve işlemlerin usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam
MADDE 2 ? (1) Bu Yonetmelik sıhhi acıdan mezarlık yer secimi kriterlerinin tespiti, mezarlık ile mezarların tesis ve inşası, gomme izin belgesi verilmesi, cenazelerin yıkattırılması, kefenlenmesi, tabutlanması, nakli, defni ve icabı halinde mezarlıktan tekrar cıkartılması ile sağlık acısından mahsuru bulunan cenazelerin ne suretle defnolunacağı, olu kullerinin nakli ve muhafazası ile ilgili usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu Yonetmelik 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 211 il 234 uncu maddeleri, 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi, 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Ozel İdaresi Kanunu, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Buyukşehir Belediyesi Kanunu, 9/6/1994 tarihli ve 3998 sayılı Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun, 26/1/1939 tarihli ve 3584 sayılı Cenaze Nakline Mahsus Beynelmilel İtilafnameye İltihakımız Hakkında Kanun, 17/4/1975 tarihli ve 1887 sayılı Cenazelerin Nakli Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ve 4/7/1931 tarihli ve 11410 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yururluğe konulan Mezarlıklar Hakkındaki Nizamnameye dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar

MADDE 4 ? (1) Bu Yonetmelikte gecen,
a) Anlaşmalı ulkeler: 10/2/1937 tarihli Cenaze Nakline Mahsus Beynelmilel İtilafname veya 26/10/1973 tarihli Cenazelerin Nakli Anlaşmasına taraf olan ulkeleri,
b) Belediye: Buyukşehir, buyukşehir ilce ve diğer belediyeleri,
c) Bulaşıcı hastalık: Etkenin bulaşma yoluna gore gerekli koruyucu onlemler alınmadığı takdirde kişiye bulaşabilen, mikroorganizmaların ve/veya urunlerinin neden olduğu enfeksiyon hastalıklarını,
c) Cenaze (Olu): Tıbben beyin ve kalp olumu gercekleşen kişiyi,

d) Cenazeler icin geciş izin belgesi: Cenazelerin yurt dışı nakillerinde hareket edilen ulke yetkili makamları tarafından duzenlenmiş, olunun kimlik bilgileri, olum tarihi ve yeri, olum sebebi, nakil aracı, hareket ulkesi, yol guzergahı ve gidilecek ulke bilgilerinin yer aldığı, cok kullanılan bir yabancı dilde de yazılmış, Sağlık Bakanlığı Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Mudurluğu teşkilatı, il sağlık mudurlukleri veya sağlık grup başkanlıklarınca doldurulan, bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-1'deki belgeyi,
e) Defin: Cenazelerin şartlarına uygun olarak gomulmesini,
f) Gassal: Cenazeyi yıkamakla gorevli kişiyi,
g) Gomme izin belgesi: Tabip veya gomme izin belgesi gorevlisi tarafından verilen, cenazenin defninin yapılmasının uygun olduğunu gosterir, bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-2'deki belgeyi,
ğ) Gomme izin belgesi gorevlisi: Gomme izin belgesi vermeye yetkili tabip bulunmaması halinde bahse konu belgeyi duzenlemekle yetkilendirilmiş gorevliyi,
h) Hukumet tabibi: Aile hekimliğinin uygulandığı illerde toplum sağlığı hekimini, aile hekimini diğer illerde sağlık ocağı hekimini,
ı) Kefenleme: Cenazelerin şartlarına uygun olarak kefenlenmesini,
i) Nakil tabutu: Başka bir yerleşim yerine cenaze nakillerinde cenazenin dış ortamla irtibatını keserek mayi ve koku cıkışını onleyen, uygun muhafaza malzemesi kullanılmış tabutu,
j) Yol izin belgesi: Bulunduğu mahal dışına nakledilecek cenazeler icin tabip veya gomme izin belgesi gorevlisi veya ilgili belediyenin gorevlisi tarafından verilecek ve belediyece veya koy muhtarınca onaylanacak, tabutun sızdırmazlığının sağlandığını da gosterir Ek-3'deki belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Mezarlık Yeri Secimi ve Komisyonu
Mezarlık yerinin secimi
MADDE 5 ? (1) Mezarlık olarak secilecek alanın, hakim ruzgarların ve akarsuların yerleşim yerinden gittiği yonde ve ulaşım yolları ile munasebeti kolay olan yerlerde olması zorunludur. Cukur veya bataklıklara ve su birikintilerinin olduğu yerlere mezarlık yapılmaz. Bu hususta hafif meyilli duzlukler tercih edilir.
(2) Toprağın jeolojik vasıfları, gomulecek cesetlerin ayrışmasına musait, su ve havanın gecmesine izin verecek şekilde kucuk taneli olmalıdır. Bu maksatla kumlu, az miktarda kirecle karışık topraklar uygundur.
Mezarlık yeri secimi komisyonu
MADDE 6 ? (1) Yeni kurulacak mezarlık alanlarının mezarlık olarak kullanımının uygun olup olmadığına, su kaynaklarına, yerleşim yerine ve insanların iskanına mahsus meskenlere mesafesine, hakim ruzgarın yonu, bolgenin coğrafi, jeolojik, meteorolojik şartları, arazi ve ulaşım imkanları gibi şartlar da goz onune alınarak mezarlık yeri secimi komisyonunun hazırlayacağı rapora gore il veya ilce umumi hıfzıssıhha kurullarınca karar verilir.
(2) Mezarlık yeri secimi icin, il merkezindeki belediye ve koyler valiliğe, ilceye bağlı belediye ve koyler ise bağlı oldukları kaymakamlığa muracaat ederler.
(3) İlde oluşturulacak komisyon; ilgili vali yardımcısının başkanlığında il sağlık mudurluğu, il cevre ve orman mudurluğu, il muftuluğu, il bayındırlık ve iskÂn mudurluğu, il kadastro mudurluğu, il tarım mudurluğu ve mezarlık talebinde bulunan belediye veya koy tuzel kişiliği temsilcisinin katılımıyla oluşturulur.
(4) İlcede oluşturulacak komisyon; kaymakamın başkanlığında; sağlık grup başkanlığı, ilce tarım mudurluğu, ilce muftuluğu, ilce kadastro mudurluğu temsilcileri ile il cevre ve orman mudurluğunce gorevlendirilecek personel ve mezarlık talebinde bulunan belediye veya koy tuzel kişiliği temsilcisinin katılımıyla oluşturulur.
(5) Mezarlık olarak secilecek alanın ozelliklerine gore mulki amirce uygun gorulecek diğer kurum temsilcileri veya teknik elemanlar da mezarlık yer secimi komisyonuna dahil edilebilir. Komisyon, ihtiyac duyarsa diğer kurumlardan da ek bilgi ve belge isteyebilir.
(6) Komisyon, yer tetkikini gercekleştirdikten sonra raporunu hazırlayarak il veya ilce umumi hıfzıssıhha kuruluna sunar. Umumi hıfzıssıhha kurulu, komisyonun raporuna gore teklif edilen alanın mezarlık yeri olarak kullanımının uygun olup olmadığına karar verir. Uygun goruş verilirse rapordaki mesafeler ile diğer konular belediyece imar plan notlarına işlenir. Muhtarlıklarca da karar defterlerinde kayıt altına alınır. Uygun goruş verilerek mezarlık yeri olarak secilen alanlar, tapu tescili yapılmadan mezarlık olarak kullanılmaz.
Mezarlıkların su kaynaklarına mesafesi
MADDE 7 ? (1) Mezarlıkların su kaynaklarına mesafesinde aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
a) Mezarlıklar, insanların icme ve kullanma suyunun temini amacıyla yapılmış kuyu, gol, golet, baraj gibi su kaynaklarından arazinin meyil durumu, mezarlığın kapasitesi ve toprağın yapısına gore, killi topraklarda en az 150 metre, kumlu topraklarda ise en az 250 metre mesafede kurulabilir. İcme ve kullanma suyu temin edilen havzaların 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Su Kirliliği Kontrol Yonetmeliğinin 17 ve 18 inci maddelerinde belirtilen mutlak ve kısa mesafeli koruma alanlarında mezarlık yapılamaz.
b) Mezarlıklar icinde kullanılacak icme ve kullanma suları mezarlık sınırından en az 250 metre mesafeden borularla getirilir. Hidrojeolojik ve hidrolojik şartların gerektirdiği hallerde il veya ilce hıfzıssıhha kurulunun da uygun goruşu alınmak suretiyle bu mesafe 100 metreye kadar kısaltılabilir. Daha yakın mesafedeki sulardan icme ve kullanma suyu olarak faydalanılamaz. Mezarlıklar icinde icme-kullanma suyu temini amacıyla kuyu acılamaz.
UCUNCU BOLUM
Mezarlıkların ve Mezarların Mulkiyeti, Tesisi ve İnşası
Mezarlıkların mulkiyeti
MADDE 8 ? (1) Umumî mezarlıkların mulkiyeti belediye bulunan yerlerde belediyelere, koylerde ise koy tuzel kişiliklerine aittir. Bu yerler satılamaz ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yolu ile iktisap edilemez.
(2) Mezarlıklar ve şehitlikler ile mezarlar bozulamaz, tahrip edilemez ve kirletilemez. Bu yerler imar mevzuatı ile veya başka herhangi bir şekilde park, bahce, meydan, otopark, cocuk parkı, yeşil alan gibi sahalar olarak ayrılamaz ve asli gayesi dışında hicbir amac icin kullanılamaz. Yol gecme zorunluluğu bulunduğu İcişleri Bakanlığınca kabul edilen mezarlıklar veya bolumleri bu hukmun dışındadır. Mezarlık vasfı taşımayan mevcut mezarlıklar da mezarlık dışında başka hic bir amac icin kullanılamaz.
(3) Belediye tarafından mezar sahiplerine; bedel karşılığı alınan mezarların kullanım hakkının satın alan kişiye ait olduğunu, kullanım tahsisini varislerine devredilebileceğini ve bu mezar yerine yapılacak mukerrer defnin ancak varislerinin uygun goreceği kişilere ait olabileceğini belirtir, bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-4'teki belge verilir. Mezar sahipleri sahip oldukları arazi sınırları haricinde merdiven, basamak veya bunlara benzer şeyler yapamazlar.
(4) Talep edilmesi durumunda mezarlığın uygun bir yerinde diğer din mensupları icin, mezar adası tahsis edilebilir.
Mezarlık alanları tesis etmek
MADDE 9 ? (1) Mezarlık alanlarının, tesis edilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi, duzenlenmesi, iyi bir halde muhafazası, etrafının hayvanların girmesine mani olacak şekilde uygun duvarla ve citle cevrilmesi, duvarların bakımlı halde bulundurulması, guneşin girmesine ve hava cereyanına mani olmayacak tarzda ağaclandırılması ve ciceklendirilmesi, gerekli her turlu bakım, onarım ve temizliğinin yapılması buyukşehirlerde buyukşehir belediyelerince, diğer yerlerde belediyeler ve koy muhtarlıklarınca sağlanır. İhtiyaca gore birden fazla mezarlık tesis edilebilir. Birbirine sınır olan koyler icin ortak bir mezarlık yapılabilir.
Mezarlık vasfı taşımayan mezarlıklar
MADDE 10 ? (1) Mezarlık vasfı taşımayan mevcut mezarlıklarda gerekli duzenlemeler yapılarak cenaze defnine devam edilir.
(2) Gerekli duzenlemelerle mezarlık vasfı kazandırılamayacaksa, il veya ilce umumî hıfzıssıhha kurulunun kararıyla yeni cenaze defnine izin verilmez. Bu mezarlıkların bakım ve onarımı bağlı bulunduğu belediye veya koy ihtiyar heyeti tarafından yapılmaya devam edilir. Bu alanlar mezarlık dışında başka hic bir amac icin kullanılmaz.
Mezarlıkların genişliği
MADDE 11 ? (1) Mezarlık olarak belirlenecek alanın asgari genişliği; ?Mezarlık alanı = (o beldenin senelik en az olum miktarı x toprağın cesetleri tam olarak ayrıştırma muddeti (yıl) x 3.50 m&#178 + yollar icin ayrılan alan + aile mezarlıkları icin ayrılan alan + mezarlık icinde yapılacak tesisler icin ayrılan alan? hesaplamasıyla bulunur. Toprağın cesedi ayrıştırma suresi mezarlık yeri secimi komisyonunca belirlenir.
Mezarlıkların ic planı
MADDE 12 ? (1) Mezarlıklar icin yapılacak plan aşağıdaki hususları kapsar:
a) Mezarlığın buyukluğune gore, kapıdan itibaren geniş bir yol bulunur.
b) Kapıdan itibaren mezarlık duvarının ic tarafını dolaşacak bir yol bırakılır.
c) Mezarlık, luzumu kadar yol ve kucuk yollarla muntazam adalara ayrılır.
d) Uygun yerlerde, luzumu kadar genişlikte, bir veya muteaddit meydanlar acılır.
e) Mezarlıklarda kar ve yağmur sularının birikmesini engelleyecek suyolları yapılır. Bu sular varsa umumi kanallara, yoksa ustu kapalı derin bir cukura akıtılır.
f) Ozel gorevli istihdam edilen mezarlıklarda, gorevlilerin ihtiyaclarını karşılayabilecek uygun bir bina yapılır.
h) Cenaze namazı kılınabilecek uygun bir yer ve musalla taşı bulunur.
g) Mezarlar, mezarlıklardaki adacıklar icinde ve muntazam hatlar uzerinde sıralanır ve mezarlara birbirini takip eden bir sıra numarası verilir.
h) Mezarlık icerisinde acılacak en geniş yol cenaze araba ve kamyonlarının serbestce girip manevra yapmasına musait olacak genişlikte yapılır.
ı) Mezarlığı şehre bağlayan yol daima iyi bir halde muhafaza edilecektir.
j) Mezarlık dahilinde en geniş yolun ve ikinci derecede yolların iki tarafı ağaclandırılır.
k) Belediyeler tarafından, cenazelerin bekleme, yıkama ve kefenleme yerinin ihtiva edecekleri dezenfeksiyon tertipleri, memur ve mustahdemlere ait yerlerle cenazelerin hazırlama yerlerine ve mezarlıklara nasıl nakledileceği hakkında Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 22 nci maddesine gore bir yonetmelik hazırlanır.
Cenaze yıkama, kefenleme ve tabutlama yerleri
MADDE 13 ? (1) Belediyeler ve koy muhtarlıklarının, cenazelerin yıkanması, kefenlenmesi, tabutlanması ve belirli bir sure muhafazası icin nufus yoğunluğuna gore gerekli olan adette cenaze hazırlama yerleri yapmaları veya cenaze hazırlama aracı hazırlamaları zorunludur.
(2) Cenaze hazırlama yerleri asgarî aşağıdaki vasıfları taşımak zorundadır:
a) Cenaze yıkama ve hazırlama yerleri tabandan itibaren en az 2 metre yuksekliğe kadar kolay yıkanıp kir barındırmayacak bir maddeyle kaplanır,
b) Yıkama icin kullanılacak suyun ısıtılacağı uygun ısıtma tertibatı bulunur,
c) Cenaze yıkama yerlerinden ortaya cıkacak atık suların sıhhi bir şekilde kanalizasyon tertibatına veya fosseptik cukuruna atılması sağlanır.
(3) Cenaze hazırlama aracları asgarî aşağıdaki vasıfları taşımak zorundadır:
a) Aracların ici kolay temizlenebilir bir madde ile kaplanır,
b) Yıkama icin kullanılacak yeterli miktarda suyun konulabileceği su deposu bulunur,
c) Yıkama icin kullanılacak suyun ısıtılacağı uygun ısıtma tertibatı bulunur,
d) Yıkamayla oluşacak suyun arac icinde toplanarak uygun şekilde bertarafını sağlayacak atık su deposu bulunur,
e) Defne hazır cenazenin beklemesi gerektiği durumlarda bozulmaması icin soğutma tertibatı bulunur.
(4) Belediyeler ve koyler ile camiler, kulliyeler ve diğer yapıların bunyesindeki cenaze hazırlama yerlerinin birinci fıkraya uygunluğu ile sağlık sakıncaları bulunup bulunmadığının tetkiki, sağlık sakıncaları gorulenlerin ilgililerince ıslahının sağlanması ve ıslah edilemeyenlerin kullanılmasının onlenmesi belediyeler ve koy ihtiyar heyetlerince temin edilir.
Mezarların ebatları
MADDE 14 ? (1) Mezarların buyukluğu 1/7/1931 tarihli ve 11410 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yururluğe konulan Mezarlıklar Hakkındaki Nizamnameye uygun olarak yapılır.
(2) Mezarların ebatları ile ilgili olarak
a) Bir mezarın uzunluğunun 2 metre, eninin 80 santimetre, derinliğinin en az 1.5 metre olması,
b) Hazır beton mezarların cenaze defninden sonra koku cıkışını onlemek icin uzerleri en az 60 santimetre toprakla ortulebilecek şekilde inşa edilmesi,
c) İki mezarın yan yana aralığı, baş ve ayak taraflarından birbirine mesafesi, kucuk ve muntazam bir yol teşkil etmek uzere 50 santimetre olması,
d) Yedi yaşına kadar olan cocuklara mahsus mezarların aynı ada icerisinde 1 metre uzunluğunda, 50 santimetre eninde ve en az 1.5 metre derinliğinde olması
gerekir.
Mezarlık defteri
MADDE 15 ? (1) Her mezarlıkta oraya gomulen cenazelerin; adı soyadı, Turkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, baba adı, doğum tarihi, olum tarihi, adresi, olum sebebi, cenaze gomme izin belgesi numarası ve hangi numaralı mezara gomulduklerini gosterir, bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-5'deki mezarlık defteri tutulacaktır.
DORDUNCU BOLUM
Gomme İzin Belgesi Gorevlileri ve Gomme İzin Belgesi Duzenlenmesi
Gomme izin belgesi verilmesi
MADDE 16 ? (1) Olum resmî sağlık kurumlarında gercekleşmiş veya cenaze resmî sağlık kurumuna getirilmiş ise, gomme izin belgesi sağlık kurumunca duzenlenir ve kurumun mudur veya baştabibi tarafından tasdik edilir.
(2) Olum, ozel sağlık kuruluşlarında gercekleşmiş ise, olume sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği gomme izin belgesi varsa bu belge belediye tabibi, yoksa aile hekimliğinin uygulandığı illerde toplum sağlığı hekimi veya aile hekimi, diğer illerde sağlık ocağı hekimi tarafından tasdik edilmek şartıyla gecerli olur.
(3) Olumun sağlık kurumları dışında gercekleşmesi durumunda gomme izin belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde aile hekimliğinin uygulandığı illerde toplum sağlığı hekimi veya aile hekimi, diğer illerde sağlık ocağı hekimi tarafından, bunların bulunmaması halinde gomme izin belgesi gorevlisi tarafından verilir. Gomme izin belgesi gorevlisi bulunmayan yerlerde ise bu belge jandarma karakol komutanları veya koy muhtarları tarafından verilir.
Gomme izin belgesi gorevlilerinin tespiti ve ilanı
MADDE 17 ? (1) Belediye tabibi veya hukumet tabibi bulunmayan yerlerde mahallin en buyuk mulki idare amiri tarafından o mahalde gorev yapan sağlık personeli, yoksa diğer kamu gorevlileri, yoksa jandarma karakol komutanları veya koy muhtarlarına eğitim verilir. Eğitim sonrası başarılı olup gorevlendirilecek kişilere bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-6'daki Gomme İzni Duzenleme Belgesi verilir. Bu gorevlilerin tespiti en buyuk mulkî amir tarafından her yıl yeniden yapılır.
(2) Gomme izin belgesi gorevlilerinin ad ve soyadları, unvanları, meslekleri, gorev yerleri ile iletişim bilgileri ile herhangi bir sebeple olum anında yerleşim yerinde bulunmamaları halinde yerlerine bakmakla kimin gorevli olacağı, tablo halinde il sağlık mudurluğu ve ilce sağlık grup başkanlıklarında muhafaza edilir, koy muhtarlığı, nufus mudurluğu, ilgili jandarma karakol komutanlığına bildirilir, değişiklikler tabloya işlenir. Belde ve koylerde ikamet edenlere ve ucuncu şahıslara; belediyeler ve koy muhtarlıklarınca herhangi bir aksaklık olmayacak şekilde ilan edilip duyurulur.
Gomme izin belgesi gorevlilerinin eğitimi
MADDE 18 ? (1) Gomme izin belgesi gorevlilerinin eğitimi, Sağlık Bakanlığınca belirlenecek mufredat cercevesinde mulki amirlikce yerine getirilir.
Gomme izin belgesi gorevlilerinin gorevlerinin sona ermesi
MADDE 19 ? (1) Gomme izin belgesi gorevlisinin gorev yaptığı yerde belediye tabibi veya sağlık ocağı tabibinin goreve başlaması durumunda, gomme izin belgesi gorevlisinin gorevi kendiliğinden sona erer.
Gomme izin belgesi gorevlilerinin gorevlerinden ayrılmaları
MADDE 20 ? (1) Gomme izin belgesi gorevlilerinin gorevlerinden ayrılmaları durumunda yeni gorevliler zaman gecirilmeksizin belirlenir. Gorevinden ayrılanlarca olu muayenesi yapılamaz ve gomme izin belgesi verilemez.
BEŞİNCİ BOLUM
Olum Olaylarının Bildirilmesi
Şupheli olumler
MADDE 21 ? (1) Oluyu muayene edenler veya gomme izin belgesi vermeye yetkili olanlar vefat sebebinin doğal olmayan yollardan olduğuna dair şuphe veya kanaat taşıdıkları takdirde adli makamları, bulaşıcı hastalıktan olduğuna dair şuphe taşıdıklarında ise, cenazenin bulunduğu mahaldeki sağlık ocağı veya toplum sağlığı merkezini haberdar etmeden gomme izin belgesi veremezler. Tabip olmayan yerlerde bulaşıcı hastalık şuphesiyle vefat edenler icin, gomme izin belgesi gorevlilerince, haberdar edilen sağlık biriminin talimatlarına gore olu muayenesi yapılır, gomme izin belgesi verilir ve defnin talimatlara uygun olarak yerine getirilmesi sağlanır.
Olum olaylarının nufus mudurluğune bildirilmesi
MADDE 22 ? (1) Olumler, olum olayının meydana geldiği tarihten itibaren 10 gun icinde gomme izin belgesini duzenleyenler tarafından nufus mudurluğune bildirilir.
Yabancı uyrukluların olumu
MADDE 23 ? (1) Ulkemizde turistik veya ticari amacla ya da yerleşik olarak bulunan yabancı uyruklu kişilerin olumlerinin aynı usullerle bildirilmesi zorunludur.
ALTINCI BOLUM
Cenazelerin Yıkanması, Kefenlenmesi, Tabutlanması
Cenazelerin yıkanması esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar
MADDE 24 ? (1) Cenazelerin yıkanması esnasında,
a) Eldiven ve onluk giyilir,
b) Olunun kan ve kanla kirlenmiş vucut sıvılarına, ağız, goz ve butunluğu bozulmuş derisine temastan kacınılır,
c) Solunum yoluyla bulaşan hastalıklardan olenlerin yıkanması sırasında koruyucu maske takılır,
c) Bulaşıcı hastalık nedeniyle olenler icin gomme izin belgesi veren hekimin veya gomme izin belgesi gorevlisinin bildirim yaptığı sağlık kuruluşunun talimatlarına gore ek onlemler alınır,
d) Gereken onlemler alınmasına rağmen gozle gorulebilir şekilde ceset kaynaklı kan veya vucut sıvısıyla kirlenmiş cenaze yıkama yeri, tabut ve cenaze nakil aracı % 10'luk camaşır suyu cozeltisiyle yıkanır veya bu mumkun olmadığı takdirde silinir.
Fakir ve kimsesizlerin cenaze işlemleri
MADDE 25 ? (1) Fakir veya kimsesiz cenazeler; belediyece veya koy muhtarlıklarınca herhangi bir ucret alınmadan kaldırılır, yıkattırılır, kefenlenir ve gomulur.
Cenazelerin yıkanması
MADDE 26 ? (1) Olum resmi hastanede gercekleşmiş ise, gomme izin belgesi alındıktan sonra cenaze, yakınlarının talebi halinde hastanenin gorevli gassalları veya hastanece dışarıdan temin edilecek gassallar tarafından hastanenin gasilhanesinde yıkanır, kefenlenir ve tabutlanır.
(2) Olum hastane dışında gercekleşmiş ise cenaze yakınlarının talebi halinde, cenaze nakil aracı ile belediyenin gasilhanesine getirilerek gorevli gassallar tarafından yıkanır, kefenlenir, tabutlanır.
(3) Koylerde cenaze yıkanması, kefenlenmesi ve tabutlanması icin koy ihtiyar heyetince uygun bir yer tesis edilir. Cenaze koy ihtiyar heyetinin temin edeceği bir gassal tarafından yıkanır, kefenlenir ve tabuta konulur.
(4) Kadın cenazeler icin gorevli kadın gassal yoksa belediye veya koy muhtarlığı tarafından kadın gassal temin edilir.
Mahal dışına nakledilecek cenazelerin tabutlanması
MADDE 27 ? (1) Bulunduğu yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine nakledilecek cenazelerin; yolda cenazeyi sarsmayacak, koku ve sıvı akıntısına izin vermeyecek şekilde ic yalıtımı yapılmış nakil tabutu ile taşınması gereklidir. Nakle izin verecek gorevlilerce, bu tarzda tabutlanmayan cenazelerin başka yerleşim yerine nakline izin verilmez.
Ulke dışına nakledilecek cenazelerin tabutlanması
MADDE 28 ? (1) Ulke dışına nakledilecek cenazelerin tabutları, sızdırmaz ozelliğe sahip olur ve bunların tabanına sıvı emici madde konulur. Bu tabutların en az 20 mm. kalınlığında tahtadan yapılma bir dış tabut ve kurşundan veya kendiliğinden tahrip kabiliyeti olan sıvı sızdırmayan başka bir maddeden yapılma bir ic tabuttan muteşekkil olması gerekir.
(2) İc tabut, lehimleme veya benzeri usullerle sızdırmazlığı sağlanarak dış tabutun icine konulur. İki tabutun sallanmayacak surette birbirine irtibatlandırılması sağlanmalıdır. Dış tabutun tahtaların birleştikleri yerlerin su sızdırmayacak surette olması ve tabutun kapanmasının birbirlerinden en cok 20 cm. mesafeli vidalarla temin edilmesi gerekir. Dış tabutun etrafı madenden cember sarılmak suretiyle kuvvetlendirilir.
YEDİNCİ BOLUM
Cenazelerin Nakli
Cenaze nakil araclarının temini
MADDE 29 ? (1) Cenazelerin kolayca ve usulu dairesinde belediye sınırları icinde nakline nezaret ve bu hususta gerekli cenaze nakil aracı, tabut ve benzeri donanımın temini belediyelerin gorevidir. Belediyeler, bu gorevlerini kendileri veya izin verecekleri ozel şirketler vasıtasıyla yerine getirirler. Genel aracların cenaze nakli veya cenaze nakline mahsus aracların diğer amaclarla kullanılması yasaktır.
(2) Bir koyden başka bir yerleşim yerine cenaze nakli icin kullanılacak arac koyun bağlı bulunduğu mulki amirlikce tedarik edilir.
Cenaze nakil araclarının taşıması gereken şartlar
MADDE 30 ? (1) Başka yerleşim yerine cenaze nakledecek araclar, soğutma tertibatı ile donatılmış olmalıdır. Ancak, soğutma tertibatı bulunan ozel tabut bulunması halinde veya cenazenin bozulma ihtimali bulunmayan kısa mesafeli nakillerde aracta soğutma tertibatı bulunması mecburi değildir.
(2) Cenaze nakil araclarında uygun tertibat sağlanarak birden fazla cenaze nakli yapılabilir.
Cenazenin bulunduğu mahal icinde nakli
MADDE 31 ? (1) Belediye sınırları icerisindeki cenaze nakli, belediye tarafından yapılır veya yaptırılır.
Cenazenin başka bir yerleşim yerine nakli
MADDE 32 ? (1) İl dışına nakledilecek cenazeler icin, belediye sağlık işleri birimlerinden ya da koy muhtarından cenazelerin fenni usullere uygun olarak tabutlandığı bilgisini de iceren, bu Yonetmeliğin ekinde yer alan EK-3'teki cenaze yol izin belgesi alınır.
Fakir cenazelerin nakli
MADDE 33 ? (1) Fakir cenazelerin şehir dışı nakilleri, mahallî imkÂnlar olcusunde mulki amirce sağlanır.
Cenazelerin yurtdışına nakli
MADDE 34 ? (1) Deniz, hava ve demiryollarıyla yurtdışına yapılacak cenaze nakillerinde, belediye sağlık işleri birimlerince cenaze yol izin belgesi duzenlendikten ve ilgili sağlık biriminden cenaze geciş izin belgesi alındıktan sonra; naklin yapılacağı yerdeki Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Mudurluğunun sağlık işleri gorevlilerine, belgeler teslim edilerek nakil gercekleştirilir.
Anlaşmalı ulkelere cenaze nakli
MADDE 35 ? (1) Anlaşmalı ulkelerden ulkemize gelecek veya ulkemizden anlaşmalı ulkelere nakledilecek her cenaze ve cenaze parcası icin olumun vuku bulduğu yerin yetkili makamından, cenazeler icin geciş izin belgesi alınacaktır. Bu belgeyle birlikte cenaze naklinin tıbbi ve kanuni acıdan hicbir sakınca doğurmadığını ve usulune uygun olarak tabutlandığını gosterir resmî bir belge duzenlenir.
(2) Cenaze anlaşmalı ulkeler dışında bir ulkeye goturulecekse cenaze yakınları tarafından o ulkenin cenaze nakli icin istediği belgeler ve cenaze yol izin belgesi alındıktan sonra nakil işlemi yapılır.
(3) Gidilecek ulke ve transit ulkelerin anlaşmalı ulkelerden olması halinde, cenazelerin nakli konusunda mevcut ya da akdedilecek uluslararası anlaşma ve sozleşmelerin gerektirdiği belgeler dışında cenazeler icin bu Yonetmeliğin ekinde yer alan Ek-1'deki geciş izin belgesinden başka bir belge talep edilmez.
(4) Bu madde olu kullerinin nakline uygulanmaz.
Bulaşıcı hastalıktan olenlerin nakli
MADDE 36 ? (1) Kolera, veba, cicek, şarbon, cuzam ve ruam hastalıklarından vefat edenlerin, vefatlarının uzerinden bir sene gecmeden bulunduğu beldeden yurtici veya yurtdışındaki başka bir beldeye nakli yasaktır.
Yurtdışından gelen cenazeler
MADDE 37 ? (1) Yabancı ulkelerden getirilen cenazelerin nakline musaade edildiğini ve naklinde sağlık yonunden sakınca bulunmadığını gosteren cenazenin geleceği yerin yetkili makamından verilmiş cenaze nakil belgesi ibraz edilmesi zorunludur. Cenaze nakil belgesinde cenazenin kimlik numarasının, ad ve soyadının, baba adının, olumun vuku bulduğu yerin, tarihin, olum sebebinin, nakline izin verildiğinin, naklinin sağlık sakıncası doğurmayacağı hususunun ve ilgili diğer hususların acıklıkla kaydedilmesi zorunludur.
Olu kullerinin nakli
MADDE 38 ? (1) Kendisi veya birinci derecede yakını Turkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların kullerinin ulkemize nakli yasaktır. Vatandaşlarımızın olu kullerinin ulkemize naklinin istenildiği durumlarda; nukleer, biyolojik veya bunlar gibi bir tehlike arzetmeyip sadece olu kulu olduğunun tespitinin yapılması amacıyla, oncelikle akredite bir laboratuvarda, beyan edilen kulun insan cesedinin yakılmasıyla ortaya cıkan kul olduğuyla ilgili kapsamlı analizleri cenaze sahibi tarafından yaptırılır. Daha sonra eğer başkaca bir engel yoksa cenaze kulu uygun bir mezarlıkta muhafaza edilir.
SEKİZİNCİ BOLUM
Cenazenin Defni
Cenazenin defni
MADDE 39 ? (1) Mezarlık olarak secilmiş yerlerden başka yerlere cenaze defni, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 211 inci maddesinde belirtilen istisna haricinde yasaktır. Gomme izin belgesi alınmadıkca hicbir cenaze gomulemez.
(2) Mezarlıklara, sabah saat sekizden akşam gun batıncaya kadar cenaze gomulebilir. Bu saatler dışında, zorunlu sebepler haricinde cenaze gomulemez. Zorunlu sebebin tayini belediye başkanı veya koy muhtarına aittir.
(3) Adli tıptan ve diğer resmi dairelerden gelen kimliği belirsiz cenazeler dahil olmak uzere yetkili ve gorevli makamlardan gomme izin belgesi alınmayan cenazeler mezarlığa kabul ve defin edilemez.
(4) Bir mezar yerine mukerrer defnin ne kadar zaman sonra yapılabileceği, mezarlık yer secimi komisyonu tarafından, toprağın cenazeyi tam olarak tahrip edebilme kabiliyetine bakılarak mezarlık yerinin tespiti esnasında 5 seneden az olmamak uzere belirlenir.
Bulaşıcı hastalıktan olenlerin defni
MADDE 40 ? (1) Bulaşıcı veya salgın bir hastalıktan olduğunden şuphelenilen cenazelerden tabip tarafından gerekli gorulmesi durumunda ornek alınabilir, bu cenazelere otopsi yapılabilir.
(2) Bulaşıcı ve salgın hastalığın mevcut olduğu veya tehdit ettiği mahallerde, İl Sağlık Mudurluğunce butun cenazelerin gomulmeden once bir tabip tarafından muayenesi zorunlu tutulabilir.
(3) Ozel tedbirlere tabi olarak defni gereken cenazeler ilgili memurların gozetimi altında tabutlanıp defnolunur.
Mezardan cıkarılarak başka bir yere cenaze nakli
MADDE 41 ? (1) Belediye sınırları icindeki mezarlıklardan başka bir mezarlığa nakil amacıyla cenaze cıkarılabilmesi icin, belediye tabibinin, bulunmaması halinde hukumet tabibinin uygun goruşu alındıktan sonra belediyeden izin alınması gereklidir.
(2) Koy mezarlıklarından başka bir mezarlığa nakil amacıyla cenaze cıkarılabilmesi icin ise, mulki idare amirince gorevlendirilecek sağlık gorevlisinin uygun goruşu alındıktan sonra muhtarlıkca izin verilmesi gereklidir.
(3) Kolera, veba, cicek veya lekeli humma hastalıklarından olmuş olanların bir sene gecmedikce mezardan cıkarılarak başka bir mahalle nakilleri yasaktır.
(4) Baraj gol alanı icinde kalacak mezarlıklar mezar sahiplerinin talepleri halinde ilgili idare tarafından, yeni ihdas edilecek bir mezarlık alanına veya uygun bir mezarlığa nakledilir. Mezarlığın su altında kalacağı belirlenmiş muhtemel tarihten bir sene oncesi itibariyle bu mezarlığa yeni cenaze defni yapılamaz. Eğer yapılmışsa bu cenazeler mulki idare amirince gorevlendirilecek sağlık gorevlisinin uygun goruşu alındıktan sonra ilgili idare tarafından nakledilir.
Adli otopsi amacıyla cenazenin mezardan cıkarılması
MADDE 42 ? (1) Adli otopsi amacıyla yetkili makamlarca cenazenin mezardan cıkarılması halinde belediyeye veya koy muhtarlığına bilgi verilir.
DOKUZUNCU BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Yururlukten kaldırılan Yonetmelikler
MADDE 43 ? (1) 3/12/1930 tarihli Olulerin Bir Yerden Diğer Bir Yere Nakline Dair Talimatname ile 12/3/1942 gun ve 5055 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mezarlık Nizamnamesinin 8 inci Maddesinin Birinci Fıkrası Mucibince Hazırlanan Talimatname yururlukten kaldırılmıştır.
Tapu kaydı ve tescili olmayan mezarlıklar
GECİCİ MADDE 1 ? (1) Tapu kaydı ve tescili olmayan mezarlıkların kesin sınırları tespit edilir, Yonetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren 1 yıl icinde ilgili belediye veya koy ihtiyar heyeti tarafından tescile esas olacak haritaları yapılır veya yaptırılır, bu haritaların teknik kontrolu ve tescili Tapu ve Kadastro Genel Mudurluğunun tescil mevzuatı cercevesinde yapılır.
Gerekli şartları taşımayan cenaze yıkama yerleri
GECİCİ MADDE 2 ? (1) Mevcut mezarlıklarda bulunan ve gerekli şartları taşımayan cenaze yıkama yerleri belediye veya koy muhtarlığı tarafından 2 yıl icinde uygun hale getirilir.
Yururluk
MADDE 44 ? (1) Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 45 ? (1) Bu Yonetmelik hukumlerini İcişleri Bakanı ve Sağlık Bakanı birlikte yurutur.
Ek-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
Ek-5
Ek-6