8 Mart 2010 PAZARTESİResmî GazeteSayı : 27515
YONETMELİK
Sağlık Bakanlığından:
HEMŞİRELİK YONETMELİĞİ
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac
MADDE 1 ? (1) Bu Yonetmeliğin amacı; sağlık hizmeti sunulan kurum ve kuruluşlarda gorev yapan hemşirelerin calışma alanlarına, pozisyonlarına ve eğitim durumlarına gore gorev, yetki ve sorumluluklarını belirlemektir.
Kapsam

MADDE 2 ? (1) Bu Yonetmelik, kamu ve ozel tum sağlık kurum ve kuruluşlarında ve hemşirelik hizmetleri sunulan diğer alanlarda gorev yapan hemşireleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu Yonetmelik 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununun 4 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu Yonetmelikte gecen;

a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
b) Hemşire: 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa gore hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili sağlık personelini,
c) Hemşirelik tanılama sureci: Bireyin muhtemel veya mevcut sağlık sorununa yonelik olarak, hemşirelik hizmetleri cercevesinde bakıma en uygun yaklaşımı belirlemeyi mumkun kılan durum değerlendirmesini,
c) Kanun: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununu,
d) Başhemşire: Kurum ve kuruluşlarda hemşirelik hizmetlerini en ust duzeyde temsil eden hemşireyi,

e) Uzman hemşire: Mesleğiyle ilgili lisansustu eğitim alarak uzmanlaşan ve diploması Bakanlıkca tescil edilen hemşireyi,
f) Yetki belgesi: Hemşirelerin meslekleriyle ilgili ozellik arz eden birim ve alanlarda ilgili mevzuatında duzenlenen hizmet ici eğitim calışmaları neticesinde Bakanlıkca tanzim olunan belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Hemşirelik Hizmetlerinin Kapsamı, Hemşirelerin Gorev, Yetki ve Sorumlulukları
Hemşirelik hizmetlerinin kapsamı
MADDE 5 ? (1) Hemşirelik hizmetleri aşağıdaki hususları kapsar:
a) Birey, aile, grup ve toplumun sağlığının geliştirilmesi, korunması, hastalık durumunda iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması amacıyla hemşirenin yerine getirdiği bakım verme, hekimce hazırlanan tıbbî tanı ve tedavi planının oluşturulması ve uygulanması, guvenli ve sağlıklı bir cevre oluşturma, eğitim, danışmanlık, araştırma, yonetim, kalite geliştirme, işbirliği yapma ve iletişimi sağlama rolleri,
b) Mesleki eğitimle kazanılan bilgi, beceri ve karar verme yeteneklerini kullanarak, insanlara yaşadıkları ve calıştıkları her ortamda doğum oncesinden başlayarak yaşamın tum evrelerinde meslek standartları ve etik ilkeler cercevesinde sunduğu hemşirelik bakımı,
c) Hemşirelik hizmetlerinin ve bu hizmetlerden sorumlu insan gucu kaynaklarının, diğer kaynakların ve bakım ortamının yonetimi ile risk yonetimini.
Hemşirelerin gorev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 6 ? (1) Hemşireler;
a) Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaclarını belirler ve hemşirelik tanılama sureci kapsamında belirlenen ihtiyaclar cercevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.
b) Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuclarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuclardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonucları ilgili birime iletir.
c) Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında mudavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu surecte hasta ve calışan guvenliği acısından gerekli tedbirleri alır.
c) Hastaya luzumu halinde uygulanmak uzere hekim tarafından recete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara gore belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.
d) Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini ongorduğu durumlarda, mudavi hekim ile durumu goruşur, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi uzerine soz konusu işlemi uygular.
e) Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta uzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli onlemleri alır.
f) Gorevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sozlu ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanustu durumlarda ise hemşireye olan ihtiyac ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
g) Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yurutur. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, oğrenci hemşirelerin, sağlık calışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.
h) Sağlık hizmetlerinin verildiği tum alanlarda etkin bir şekilde gorev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yurutulmesinde, mevzuat cercevesinde karar mekanizmalarına katılır.
ı) Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kulturel değerlerini azami olcude goz onunde bulundurur.
i) Tum uygulamalarını kayıt altına alır.
UCUNCU BOLUM
Uzman Hemşire ve Yetki Belgesine Sahip Hemşireler
Uzman hemşire
MADDE 7 ? (1) Lisans mezunu hemşirelerden; yurticinde hemşirelik anabilim dallarında ve bunların altında acılan lisansustu eğitim programlarından mezun olan ve diplomaları Bakanlıkca tescil edilen hemşireler ile yurtdışında bu programlardan mezun olup, diplomalarının denklikleri onaylanan ve diplomaları Bakanlıkca tescil edilen hemşireler alanlarında uzman hemşire olarak calışırlar.
(2) Uzman hemşireler, temel hemşirelik rollerinin yanı sıra uzmanlığını yaptığı alana yonelik klinik bilgi, beceri, sağlık araştırmaları, danışmanlık hizmetleri, sağlık eğitim hizmetlerinin programlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde sorumluluk alır, uygular ve değerlendirir.
Yetki belgesine sahip hemşireler
MADDE 8 ? (1) Hemşirelik mesleği ile ilgili ozellik arz eden birim ve alanlarda yetki belgesine sahip ve bu alanlara ilişkin hemşirelik bakım hizmetlerinden sorumlu hemşiredir.
(2) Yetki belgesine sahip hemşirelerin gorev, yetki ve sorumlulukları, sahip oldukları yetki belgeleri ve calıştıkları ozellikli alana gore Bakanlıkca duzenlenir.
DORDUNCU BOLUM
Hemşirelik Hizmetlerinin Yonetimi ve Organizasyonu
Başhemşire
MADDE 9 ? (1) Başhemşire olabilmek icin hemşirelikte en az lisans eğitimine sahip olmak gerekir. Ancak kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de gorevlendirme yapılabilir.
(2) Başhemşire bağlı olduğu kurum/kuruluş ust amirine karşı sorumlu olarak:
a) Hemşirelik hizmetlerinin planlanmasını, yurutulmesini, değerlendirilmesini, geliştirilmesini ve kayıt altına alınmasını sağlar.
b) Hemşirelik hizmetleri organizasyonu doğrultusunda gorevli hemşirelerin mevzuata ve meslek ilkelerine uygun olarak gorev yapmalarından, hemşirelik hizmetlerinin etkin ve verimli sunumundan sorumludur. İstenmeyen olaylar ve hatalı hemşirelik uygulamalarını onleyici tedbirleri alır, meydana gelen menfi olayların kaydının tutulmasını ve bildirilmesini sağlar.
c) Hemşirelik hizmetlerinde istihdam edilen personeli ilgili birimlere gorevlendirir ve goreve uyumunu sağlar. Hizmet birimlerinde gorevlendirilecek hemşirelerin sayısını ve niteliğini belirler.
c) Hemşirelik hizmetleri ile ilgili tum kayıt sistemlerinin ve Ek-1'deki formların geliştirilmesini ve duzenli olarak kullanılmasını sağlar.
d) Hemşirelerin bilgi ve deneyimlerini goz onunde bulundurarak gorev dağılımlarının ve calışma cizelgelerinin yapılmasını, izlenmesini sağlar ve onaylar. Goreve yeni başlayan hemşireler icin uyum eğitimi, gorevdeki hemşireler icin hizmet ici eğitim programlarının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini sağlar.
e) Oğrenci hemşirelerin eğitimi icin uygun calışma ortamını oluşturur, oğretim elemanları ile işbirliği yaparak okul-hastane işbirliğini sağlar.
f) Hemşirelerin mesleki gelişimleri icin surekli eğitimlerini destekler.
g) Hemşirelik hizmetlerinin geliştirilmesi icin yapılacak bilimsel araştırma faaliyetlerine destek olur. Hemşirelik hizmetleri butcesinin planlanmasında yer alır.
h) Hemşirelik hizmetlerine ilişkin stratejik calışma planlarını yapar ve uygulanmasını sağlar.
ı) Hastane ve sağlık kurumlarının ilgili yoneticileriyle işbirliği yapar.
i) Olağanustu durumlarda afet planları doğrultusunda ilgili birimlerle işbirliği icinde, acil durum planlamaları yapar, protokol geliştirir ve/veya geliştirilmesini sağlar ve gerekli durumlarda uygulamaya koymak uzere ekibini hazırlar.
j) Komite, konsey, yonetim kurulu toplantılarına uye olarak katılır.
(3) Gozetmen hemşire: Başhemşirenin gorevleri normal mesai dışında ve resmi tatil gunlerinde gozetmen hemşire tarafından yurutulur. Bu hemşireler meslekte beş yıl deneyimli, lisans mezunu hemşireler arasından başhemşire tarafından secilir ve gorevlendirilir. Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de gorevlendirme yapılabilir.
Sorumlu hemşire
MADDE 10 ? (1) Sorumlu hemşire yatan hasta uniteleri/klinikleri, yoğun bakım uniteleri, ayaktan tanı ve tedavi birimleri, acil, evde bakım gibi alanlarda hemşirelik hizmetlerinin yerine getirilmesinde başhemşireye karşı sorumlu olup, oncelikle ilgili alanda uzman hemşireler, yoksa uc yıl deneyimli ve hemşirelikte lisans mezunları arasından başhemşire tarafından gorevlendirilir. Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de gorevlendirme yapılabilir. Sorumlu hemşire gorevlendirildiği alanda oncelikle gunduz mesai saatlerinde gorev yapar.
(2) Sorumlu hemşire, servis ve unitedeki hastaların bakım gereksinimlerinin hemşirelik sureci doğrultusunda belirlenmesine ve karşılanmasına yonelik hemşirelik hizmetlerinin yurutulmesinden sorumludur.
(3) Sorumlu hemşire;
a) Servis/uniteye yeni başlayan hemşirelerin uyumunu sağlar. Hemşirelerinin mesleki gelişimlerinde, hasta bakımında rehberlik ve danışmanlık yapar, iş doyumu ve motivasyonu yukseltici duzenlemeler yapar. Eğitim hemşiresi ile işbirliği yaparak hemşirelerin eğitim gereksinimlerine yonelik onerilerde bulunur. Hizmet ici eğitim programlarına katılır ve unite/servis hemşirelerinin katılmalarını sağlar.
b) Hastaların tedavi planlarının guvenli bir şekilde uygulanmasını, eczane tarafından kliniğe gonderilen ilacların guvenli bir şekilde kullanımını ve korunmasını sağlar.
c) Hastanın muayene ve tedavi girişimleri sırasında ilgili hemşirelik işlevlerinin yerine getirilmesini sağlar.
c) Kurum politikaları doğrultusunda hemşirelerin gelişimi icin performans değerlendirmelerini yapar, geri bildirimde bulunur.
d) Kendisine bağlı hemşirelerin ozluk işleri ve hakları ile ilgili konularda servis/unite icinde gerekli duzenlemeleri sağlar.
e) Hemşirelerin calışma cizelgelerini ve izinlerini duzenler, başhemşirenin onayına sunar.
f) Servis/unitenin fiziksel yapısı ve donanımı konusunda yonetime onerilerde bulunur.
g) Hastaları bakım gereksinimlerine gore sınıflayarak uygun oda ve yatak ayırımını yapar.
h) İlgili birimlerle koordinasyonu sağlar.
ı) Hasta ile ilgili vizit, kurul ve konseylere katılarak bilgi alışverişinde bulunur.
i) Oğrenci hemşirelerin eğitiminde uygun eğitim ortamını sağlar.
BEŞİNCİ BOLUM
Son Hukumler
Duzenleme yetkisi
MADDE 11 ? (1) Bakanlık, bu Yonetmeliğin uygulanmasını sağlamak uzere her turlu alt duzenlemeyi yapmaya yetkilidir.
Yururluk
MADDE 12 ? (1) Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 13 ? (1) Bu Yonetmelik hukumlerini Sağlık Bakanı yurutur.

Ekler icin tıklayınız.