Resmî Gazete
27 Mart 2010
Sayı : 27534
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2007/56
Karar Sayısı : 2009/84
Karar Gunu : 11.6.2009
İPTAL DAVASINI ACAN: Turkiye Buyuk Millet Meclisi uyeleri Ali TOPUZ ve Kemal ANADOL ile birlikte 127 milletvekili (E:2007/56)
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEMELER:
1- Eskişehir 2. İdare Mahkemesi (E:2008/47)

2- Ankara 4. İdare Mahkemesi (E:2008/61)
DAVA ve İTİRAZLARIN KONUSU: 4.4.2007 gunlu, 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un;
1- 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının;
a- Birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla sureyle? bolumunun,
b- İkinci tumcesinde yer alan ?2005 veya 2006 yıllarında?? ibaresinin,

2- 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ??2006 yılı icerisinde toplam 6 ay?? ibaresinin,
Anayasa'nın 2., 10., 11. ve 70. maddelerine aykırılığı savıyla iptaline,
1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde? ibaresi ile ikinci tumcesinde yer alan ?2005 veya 2006 yıllarında?? ibaresi ve 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ??2006 yılı icerisinde?? ibaresinin yururluğunun durdurulmasına,
karar verilmesi istemidir.
I- İPTAL DAVASI İLE İTİRAZ BAŞVURULARININ GEREKCELERİ

A- İptal ve yururluğun durdurulması istemlerini iceren dava dilekcesinin gerekce bolumu şoyledir:
?III. GEREKCE
1) 04.04.2007 Tarih ve 5620 Sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1 inci Maddesinin Son Paragrafının Birinci Cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? İbaresi ile Bu Paragrafın İkinci Cumlesindeki ?2005 veya 2006 yıllarında? İbaresinin Anayasaya Aykırılığı
Kamuda İş Kanunu Hukumlerine gore surekli işci kadrosuna atanmamış, Butce Kanunu hukumlerine uyarınca kurumlara tahsis edilen gecici işci pozisyonlarında istihdam edilen işcilere gecici işci denilmektedir.
04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kanunun iptali istenen ibareleri iceren 1 inci maddesinin son paragrafındaki ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay ve daha fazla sureyle calışmış olan gecici işcileri kapsar? duzenlemesi ile bu Kanunun kapsamı belirlenmektedir. Bu belirlemeye gore, yapılan duzenleme 2006 yılı icerisinde usûlune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla sureyle calışmış olan gecici işcileri kapsamaktadır. Bir istisna olarak, 2005 veya 2006 yıllarında aynı şartlarda calışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sozleşmeleri askıda kalanlar da bu Kanun kapsamında değerlendirilecektir.
Gecici işci pozisyonlarında calışmakta olanların surekli kadrolarına gecişinde aranan 2006 yılında altı ay ve daha fazla calışmış olma şartı, objektif ve eşit bir olcu değildir. Şoyle ki;
Orneğin, 2006 yılından onceki yıllarda bu şartı yerine getirmiş olduğu hÂlde beş yıldan beri calışan işci, 2002, 2003, 2004, 2005 yıllarında onar ay calışmış, dokuzar ay calışmış, ancak ceşitli nedenlerle, 2006 yılına geldiğinde beş ay calışmış ise, surekli işci kadrolarına veya sozleşmeli personel statusune gecirilmeyecektir.
Ceşitli yıllarda gecici işci pozisyonlarında calışanlar arasında boyle bir ayrımı gerektirecek adil, hakkaniyete uygun, objektif ve hukuksal bir gerekce de bulunmamaktadır.
Anayasanın 2 nci maddesi, Turkiye Cumhuriyetinin bir hukuk devleti olduğunu, 10 uncu maddesi ise, herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, din ve mezhep benzeri sebeplerle ayrım gozetilmeksizin kanun onunde eşit olduğunu duzenlemektedir.
Hukuk devleti ilkesi tum devlet erklerinin kullanımında evrensel hukuk ilkelerine, Anayasaya ve hukuk kurallarına uyulmasını gerekli kılar.
Evrensel hukuk kurallarından olan yasaların genel, objektif ve adil olması, aynı zamanda eşit koşullardaki kişilere aynı kuralları, aynı hak ve yukumlulukleri getirmesi de, bir hukuk devletinde oncelikle gozetilmesi gereken bir husustur.
İptali istenen 04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin son paragrafının birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi ise, gecici işci pozisyonlarında 2006 yılından onceki yıllarda altı ay veya daha fazla calışmış olanların haklarını goz ardı ederek, hakkaniyete aykırı ve adil olmayan bir duzenleme yapmakta; eşit koşullardaki kişilere, hicbir makul nedeni olmaksızın aynı kuralı uygulamamaktadır. Bu nedenle iptali istenen ibare, Anayasanın 2 nci maddesinde ifade edilen hukuk devleti ilkesine aykırı duşmektedir.
Aynı gerekce ve sonuc, iptali istenen bu kuralın, Anayasanın 10 uncu maddesindeki eşitlik ilkesine aykırılık bakımından da gecerlidir. Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen kararları uyarınca ikiden fazla ust uste yapılan belirli sureli iş sozleşmeleri arada kısa fasıla bulunsa da belirsiz sureli hizmet akdini gundeme getirir (Y.9. HD. 30.06.2003 gun ve E.2003/1553, K.2003/12237 sayılı kararı). Bu nedenle, 04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kanunun 1 inci maddesi kapsamındaki işyerlerinde muhtelif yıllarda zincirleme olarak akdedilen belirli sureli iş sozleşmeleriyle calışan gecici işcilerin hepsi hukuken eşit durumdadırlar.
Anayasanın 10 uncu maddesindeki ?Kanun onunde eşitlik ilkesi? hukuksal durumları aynı olanlar icin soz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik ongorulmuştur. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayırım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını onlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin ciğnenmesi yasaklanmıştır.
İptali istenen ibare ile ise, soz konusu Kanunda gecici işcilere uygulanacak kurallar bakımından 2006 yılından once calışanlar ile 2006 yılı icerisinde calışanlar arasında, hicbir haklı ve makul nedeni olmayan bir ayrım yaratılmış ve boylece Anayasanın 10 uncu maddesinde belirtilen kanun onunde eşitlik ilkesine aykırı bir durum ortaya cıkmıştır.
Bir yasa kuralının Anayasanın herhangi bir kuralına aykırılığının tespiti onun kendiliğinden Anayasanın 11 inci maddesine de aykırılığı sonucunu doğuracaktır (Anayasa Mahkemesinin 03.06.1988 tarih ve E.1987/28, K.1988/16 sayılı kararı, AMKD., sa. 24, shf. 225).
04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin son paragrafının birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi ile bu paragrafın ikinci cumlesindeki ?2005 veya 2006 yıllarında? ibaresi arasında tam bir uygulama birliği bulunduğundan ?2005 veya 2006 yıllarında? ibaresi de aynı gerekcelerle Anayasaya aykırı olup, iptali gerekmektedir.
Acıklanan nedenlerle, 04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin son paragrafının birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi ile bu paragrafın ikinci cumlesindeki ?2005 veya 2006 yıllarında? ibaresi Anayasanın 2 nci, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırı olup, iptali gerekmektedir.
2) 04.04.2007 Tarih ve 5620 Sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci Maddesinin (7) Numaralı Fıkrasının İkinci Cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? İbaresinin Anayasaya Aykırılığı
04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi, yukarıda (1) numaralı başlık altında belirtilen nedenlerle Anayasanın 2 nci, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırı olup, iptali gerekmektedir.
IV. YURURLUĞU DURDURMA İSTEMİNİN GEREKCESİ
Gecici işci pozisyonlarında calışmakta olanların surekli kadrolarına gecirilmelerinde, 2006 yılında altı ay ve daha fazla calışanlar ile daha onceki yıllarda aynı şartlarla calışanlar arasında yapılan ayrımı gerektirecek adil, hakkaniyete uygun, objektif ve hukuksal bir gerekce bulunmadığından iptali istenen kuralların uygulanması halinde, bir kısım gecici işci aleyhine, Anayasa ve ozellikle eşitlik ilkesine aykırı hak kayıpları ortaya cıkacaktır. Bunun sonucunda da sonradan giderilmesi guc ya da olanaksız durum ve zararların doğabileceği acıktır.
Diğer taraftan, Anayasal duzenin en kısa surede hukuka aykırı kurallardan arındırılması, hukuk devleti sayılmanın gereğidir. Anayasaya aykırılığın surdurulmesinin, bir hukuk devletinde subjektif yararların ustunde, ozenle korunması gereken hukukun ustunluğu ilkesini de zedeleyeceği kuşkusuzdur. Hukukun ustunluğu ve hukuk guvenliği ilkelerinin sağlanamadığı bir duzende, kişi hak ve ozgurlukleri guvence altında sayılamayacağından, soz konusu ilkelerin zedelenmesinin hukuk devleti yonunden giderilmesi olanaksız durum ve zararlara yol acacağında duraksama bulunmamaktadır.
Bu zarar ve durumların doğmasını onlemek amacıyla, iptali istenen ibarelerin iptal davası sonuclanıncaya kadar yururluğunun de durdurulması istenerek Anayasa Mahkemesine dava acılmıştır.
V. SONUC VE İSTEM
Yukarıda acıklanan gerekcelerle 04.04.2007 tarih ve 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun;
1) 1 inci maddesinin son paragrafının birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi ile bu paragrafın ikinci cumlesindeki ?2005 veya 2006 yıllarında? ibaresinin, Anayasanın 2 nci, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırı olduğundan,
2) 2 nci maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresinin, yukarıda (1) numaralı başlık altında belirtilen nedenlerle Anayasanın 2 nci, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırı olduğundan,
iptallerine ve iptal davası sonuclanıncaya kadar yururluklerinin durdurulmasına karar verilmesine ilişkin istemimizi saygı ile arz ederiz.?
B- Başvuru kararlarının gerekce bolumleri şoyledir:
Eskişehir 2. İdare Mahkemesinin başvuru kararının gerekce bolumu şoyledir:
?SONUC: Davacının kadroya gecirilmemesi sonucunu doğuran 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Eskişehir Kazım Taşkent Şeker Fabrikasındaki uygulanmasına dair işlemin 5620 sayılı Kanunun 1. maddesinin son paragrafının 1. cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici işci pozisyonlarında toplam 6 ay? ve 2. maddenin (7) numaralı fıkrasının ikinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde toplam 6 ay? ibarelerine dayandığı gorulmektedir.
Gecici işci statusunde calışanların surekli işci kadrosuna gecme hakkı verilirken bu durumdaki kişilerin ozellikleri gozetilerek değişik kurallar ve değişik uygulamalar getirilebileceği, bu duzenlemelerle aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar ayrı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'da ongorulen eşitlik ilkesinin zedelenmeyeceği
kuşkusuzdur.
Ancak itiraz konusu kuralla ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici işci pozisyonlarında toplam 6 ay? calışan gecici işcilere diğer koşulları da taşımaları kaydıyla surekli işci kadrosuna gecme hakkı verilmesine karşılık aynı veya farklı yıllarda 6 ay ve daha fazla calışan gecici işcilere bu hakkın verilmemesi gorevin gerektirdiği bir nitelikten kaynaklanmadığı gibi Anayasa'nın 13. maddesinde belirtilen nedenlere de dayanmamaktadır. Cunku 2006 yılı icinde 6 ay calışanların aynı ya da diğer yıllarda bu sureden daha fazla calışanlara gore daha nitelikli hizmet verebilecekleri duşunulemeyeceğinden yapılan ayrım hizmet gereklerine ve bu bağlamda kamu yararına uygun değildir.
Dolayısıyla itiraza konu kuralın adalet ve eşitlik ilkelerine aykırılık teşkil ettiği goruşuyle Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulması gerektiği sonucuna varılmıştır.
HUKUM: Acıklanan nedenlerle, 5620 sayılı Kanunun 1. maddesinin son paragrafının 1. cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici işci pozisyonlarında toplam 6 ay? ve 2. maddenin (7) numaralı fıkrasının ikinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde toplam 6 ay? ibarelerinin T.C. Anayasası'nın 10. maddesine aykırı olduğu duşuncesi ile ve iptali talebi ile Anayasa Mahkemesine gidilmesine, dava dosyasının tum belgeleri ile onaylı suretlerinin dosya oluşturularak karar aslı ile birlikte Anayasa Mahkemesine sunulmasına, iş bu karar ile dosya suretinin Yuksek Mahkemeye ulaşmasından itibaren 5 ay sure ile karar verilinceye kadar davanın bekletilmesine 08.05.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.?
Ankara 4. İdare Mahkemesinin başvuru kararının gerekce bolumu şoyledir:
?Davacı vekili tarafından Mahkememizde bakılmakta olan davada uygulanacak olan 5620 sayılı Kanunun 1. maddesinin son paragrafı birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresi 1. maddesinin son paragrafı ikinci cumlesinde yer alan ?2005 ve 2006 yıllarında? ibaresinin, 1. maddesinin (c) fıkrasının son paragrafında yer alan ?toplam 6 ay ve daha fazla sureyle? ibaresinin, 2. maddesinin 7. bendi 2. cumlesinde yer alan ?toplam 6 ay ve daha fazla surelerle? ibaresinin Anayasanın 2, 10, 11, 13, 70. maddelerine aykırı olduğu iddia edilmiştir.
Anayasanın 10'ncu maddesinin 4. fıkrasında, Devlet Organları ve idare makamları butun işlemlerinde kanun onunde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır ve hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmasa gorevine gerektirdiği niteliklerden başka hicbir ayrım gozetilemez? hukmu, Yine Anayasanın 70. maddesinde ?Her Turk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, gorevin gerektirdiği niteliklerden başka hicbir ayırım gozetilemez? hukmu yer almıştır.
Davaya konu işlemine dayanak teşkil eden 21.04.2007 gun ve 26500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına Veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 1. maddesinin son fıkrasında ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla sureyle calışmış olan gecici işcileri kapsar. 2005 veya 2006 yıllarında aynı şartlarda calışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sozleşmeleri askıda kalanlar da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.? hukmu yer almıştır.
Mahkememizde bakılmakta olan davada uygulanacak olan 5620 sayılı Kanunun 1. maddesi son cumlesinde yer alan kuralla 2006 yılında toplam 6 ay veya daha fazla calışan gecici işcilerin daimi işci kadrosuna gecirilmesine imkan tanınmasına karşılık farklı yıllarda 6 ay ve daha fazla calışan gecici işcilere bu hakkın verilmemesi gorevin gerektirdiği bir nitelikten kaynaklanmadığı gibi Anayasa'nın 13. maddesinde belirtilen nedenlere de dayanmamaktadır. Cunku 2006 yılı icerisinde 6 aydan daha fazla calışanlara gore daha nitelikli hizmet verebilecekleri duşunulemeyeceğinden yapılan ayrım hizmet gereklerine bu bağlamda kamu yararına uygun bulunmamıştır.
Bu bağlamda, davacının Anayasaya aykırılık iddiası Mahkememizce yerinde ve ciddi gorulmuştur.
Acıklanan nedenlerle, Anayasa'nın 152'nci maddenin birinci, 2949 sayılı Yasanın 28. maddesinin ikinci fıkraları uyarınca bir davaya bakmakta olan mahkemenin taraflardan birinin ileri surduğu aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varınca tarafların bu konudaki iddia ve savunmalarını ve kendisini bu konuya goturen goruşunu acıklayan kararı ile Anayasa Mahkemesine itirazen başvurması ongorulduğunden; 5620 sayılı Yasa'nın 1. maddesinin son paragrafı birinci cumlesindeki ?2006 yılı icerisinde? ibaresinin 1. maddesinin son paragrafı ikinci cumlesinde yer alan ?2005 ve 2006 yıllarında? ibaresinin, 1. maddesinin (c) fıkrasının son paragrafında yer alan ?toplam 6 ay ve daha fazla sureyle? ibaresi, 2. maddesinin 7. bendinin 2. cumlesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde? ibaresinin Anayasanın 10. ve 70. maddelerine aykırı olduğundan Anayasa Mahkemesine başvurulmasına ve Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği, karara kadar davanın geri bırakılmasına 16.01.2008 gununde oybirliğiyle karar verildi?
II- YASA METİNLERİ
A- Dava ve İtiraz Konusu Yasa Kuralları
4.4.2007 gunlu, 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un iptali istenilen bolum ve ibareleri iceren 1. maddesi ile 2. maddesinin (7) numaralı fıkrası şoyledir;
? MADDE 1- (1) Bu Kanun;
a) Genel butce kapsamındaki kamu idareleri, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yonetimi ve Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı cetvelde yer alan ozel butceli idareler ve (IV) sayılı cetvelde yer alan sosyal guvenlik kurumları ile bunlara bağlı doner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, ozel kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekkuller ile hizmetlerini genel butcenin transfer tertiplerinden yardım alarak yuruten kamu kurum ve kuruluşlarında,
b) Kamu iktisadî teşebbusleri ve bağlı ortaklıkları (iştirakler haric), 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Ozelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun cercevesinde ozelleştirme kapsamında veya programında bulunanlardan sermayesinin % 50'sinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile 4/2/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye ait kuruluşlarda,
c) İl ozel idareleri, belediyeler, bunların kurdukları veya uye oldukları mahallî idare birlikleri ile muessese ve işletmelerinde (Turk Ticaret Kanunu hukumlerine gore kurulmuş olan şirketler haric) ve belediyelerin bağlı kuruluşlarında,
2006 yılı icerisinde usûlune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla sureyle calışmış olan gecici işcileri kapsar. 2005 veya 2006 yıllarında aynı şartlarda calışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sozleşmeleri askıda kalanlar da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.?
? MADDE 2- ??.
(7)Surekli işci kadrosuna gecirilenlerin, ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca Turkiye İş Kurumuna tescillerinin yaptırılması zorunludur. Tescili yapılacak işcilerin, ilgili idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı icerisinde toplam 6 ay ve daha fazla surelerle vizeli gecici iş pozisyonlarında işci olarak calıştığının belgelenmesini sağlamak uzere, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin resmî onaylı orneklerinin ibraz edilmesi zorunludur. Turkiye İş Kurumu tarafından tescili yapılmayanlar surekli işci kadrosuna gecirilmiş sayılmazlar. Bu fıkra uyarınca yapılacak işlemler icin Turkiye İş Kurumuna herhangi bir masraf karşılığı odenmez.
???
B- Dayanılan Anayasa Kuralları
Dava dilekcesinde ve başvuru kararlarında Anayasa'nın 2., 10., 11. ve 70. maddelerine dayanılmıştır.
III- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İctuzuğu'nun 8. maddesi gereğince yapılan ilk inceleme toplantılarında, 2007/56, 2008/47 ve 2008/61 Esas sayılı dosyalarda eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine ve E.2007/56 sayılı dosyada yururluğu durdurma isteminin bu konudaki raporun hazırlanmasından sonra karara bağlanmasına 31.5.2007, 5.6.2008 ve 22.7.2008 gunlerinde oybirliğiyle karar verilmiştir.
IV- BİRLEŞTİRME KARARLARI
4.4.2007 gunlu, 5620 sayılı Yasa'nın 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay?? bolumu ile 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ??2006 yılı icerisinde toplam 6 ay?? ibaresinin iptali istemiyle yapılan 2008/47 Esas sayılı itiraz başvurusu ile Yasa'nın 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde?? ve ??toplam 6 ay veya daha fazla sureyle?? ibareleri ile 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ??2006 yılı icerisinde?? ibaresinin iptali istemiyle yapılan 2008/61 Esas sayılı itiraz başvurusunun, aralarındaki hukuki irtibat nedeniyle 2007/56 Esas sayılı dava ile BİRLEŞTİRİLMESİNE, birleştirilen davaların esaslarının kapatılmasına, esas incelemenin 2007/56 esas sayılı dosya uzerinden yurutulmesine, 11.6.2009 gununde oybirliğiyle karar verilmiştir.
V- ESASIN İNCELENMESİ
Dava dilekcesi, başvuru kararları ve ekleri, işin esasına ilişkin raporlar, dava konusu Yasa kuralları, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekceleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği goruşulup duşunuldu:
Dava dilekcesinde ve başvuru kararlarında, gecici işci pozisyonlarında calışmakta olanların surekli işci kadrolarına gecişlerinde aranan 2006 yılında altı ay ve daha fazla sureyle calışmış olma şartının objektif ve eşit bir olcu olmadığı, 2006 yılından onceki yıllarda altı ay ve daha fazla calışmış olan işcilerin 2006 yılında altı aydan az calışmış olmaları halinde surekli işci kadrolarına veya sozleşmeli personel statusune gecirilmemesinin adil ve hakkaniyete uygun olmadığı gibi hizmet gereklerine ve kamu yararına da uygun bulunmadığı, 2006 yılından onceki calışmaların goz ardı edilmesi nedeniyle hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, ceşitli yıllarda gecici işci pozisyonlarında calışanlar arasında boyle bir ayrımı gerektirecek objektif ve hukuksal bir gerekcenin bulunmadığı, 2006 yılında altı ay calışanların daha onceki yıllarda bu sureden daha fazla calışanlara gore daha nitelikli hizmet verebileceklerinin duşunulemeyeceği, muhtelif yıllarda zincirleme olarak aktedilen belirli sureli iş sozleşmeleriyle calışan gecici işcilerin hepsinin hukuken eşit durumda oldukları, 2006 yılından once ve 2006 yılında calışan gecici işciler arasında ayrım yapılmasının gorevin gerektirdiği bir nitelikten kaynaklanmadığı ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu, kamu hizmetine girişte gorevin gerektirdiği niteliklerden başka hicbir ayrım gozetilemeyeceği, belirtilen nedenlerle iptali istenilen bolum ve ibarelerin Anayasa'nın 2., 10., 11. ve 70. maddelerine aykırı olduğu ileri surulmuştur.
Kamuda gecici iş pozisyonlarında işci calıştırılması ve gecici iş pozisyonlarında calışanların surekli işci kadrolarına veya sozleşmeli personel statusune gecirilmelerini duzenleyen 5620 sayılı Yasa'nın 1. maddesinde, Yasa'nın kapsamı belirlenmiş ve Yasa'nın bu maddede belirlenen kurum ve kuruluşlarda ?2006 yılı icerisinde usûlune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay ve daha fazla sureyle? calışmış olan gecici işcileri kapsadığı ve ?2005 ve 2006 yıllarında? aynı şartlarda calışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sozleşmeleri askıda kalanların da bu kapsamda değerlendirileceği belirtilmiştir. Yasa'nın 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasında da, surekli işci kadrolarına gecirilenlerin ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca Turkiye İş Kurumuna tescillerinin yapılmasının zorunlu olduğu ve soz konusu tescilin yapılabilmesi icin tescili yapılacak işcilerin ilgili idare, kurum ve kuruluşlarda ?2006 yılı icerisinde toplam 6 ay? ve daha fazla surelerle vizeli gecici iş pozisyonlarında calıştığının belgelenmesi gereğine yer verilmiştir.
Anayasa'nın 2. maddesinde Turkiye Cumhuriyetinin sosyal bir hukuk Devleti olduğu, 10. maddesinde, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gozetilmeksizin herkesin kanun onunde eşit olduğu ve Devlet organları ile idare makamlarının butun işlemlerinde kanun onunde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorunda oldukları belirtilmiştir.
Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen sosyal hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu hak ve ozgurlukleri koruyup guclendiren, her alanda adaletli bir hukuk duzeni kurup bunu geliştirerek surduren, kişi hak ve ozgurlukleriyle kamu yararı arasında adil bir denge kurabilen, calışma hayatını geliştirmek ve ekonomik onlemler alarak calışanlarını koruyan, Anayasa ve hukukun ustun kurallarıyla kendini bağlı sayan, iş ve eylemleri bağımsız yargı denetimine bağlı olan devlettir.
Anayasa'nın 10. maddesinde ongorulen ?yasa onunde eşitlik ilkesi?, hukuksal durumları aynı olanlar icin soz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik ongorulmuştur. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunanlar kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını onlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin ciğnenmesi yasaklanmıştır. Yasa onunde eşitlik, herkesin her yonden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki ozellikler, kimi kişiler ya da topluluklar icin değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'da ongorulen eşitlik ilkesi zedelenmez.
5620 sayılı Yasa'nın genel gerekcesinde, kamuda gecici işci calıştırılmasının uygulamada gecici olmaktan cıkarak surekli bir istihdam şekli haline geldiği ve sekreterlik, bilgisayar işletmenliği, hizmetli ve hemşirelik gorevlerinde olduğu gibi işci istihdamıyla ilgili olmayan alanlarda da yaygınlaştığı ifade edilerek, getirilen duzenleme ile kamu kesiminde gecici işci istihdamının yılın belirli donemlerinde gecici mahiyette yurutulmesi gereken belirli bazı hizmetlerle sınırlandırılmasının amaclandığı belirtilmiştir. Yasa koyucu bu amac doğrultusunda, mevsimlik ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mucadele hizmetleri haricinde Yasa'nın 1. maddesindeki kurum ve kuruluşlarda gecici iş pozisyonlarında işci calıştırılamayacağı kuralını getirmiştir. Soz konusu hizmetlerde ise bir mali yılda altı aydan az olmak uzere vize edilecek gecici iş pozisyonlarında işci calıştırılabilecektir.
Yasa koyucu tarafından kamuda gecici işci istihdamına ilişkin yeni duzenleme yapılırken ?altı aylık sure? esas alınmış ve kural olarak altı ay ve daha uzun sureyle gecici işci calıştırılamayacağı kabul edilmiştir. Buna gore, kamu kesiminde altı ay ve daha uzun sureyle işci olarak calışılabilmesi, ancak surekli işci kadrosunda bulunulması halinde mumkun olacaktır.
Altı ay ve daha uzun sureli gecici işciliği kaldıran yasa koyucu, 2006 yılı icerisinde usulune uygun vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam altı ay ve daha fazla sureyle calışmış olan gecici işcilerin de surekli işci kadrolarına veya sozleşmeli personel pozisyonlarına gecirilmelerini ongormuştur.
Gecici iş pozisyonlarının suresi mali yılla sınırlı olup, yıl sonunda vize suresi dolduğunda bu pozisyonların kullanımı sona ermektedir. 5620 sayılı Yasa ile getirilen duzenlemede olcut olarak kabul edilen altı ay ve daha uzun sure ile calışma şartının gercekleşip gercekleşmediğinin tespiti bakımından, Yasa'nın cıkarıldığı tarihten bir onceki mali yılın esas alındığı ve 2006 yılındaki calışma surelerinin gozetildiği anlaşılmaktadır.
Yasa koyucu tarafından getirilen ve objektif nitelik taşıyan bu koşul uyarınca ?2006 yılı icerisinde usulune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay ve daha fazla sureyle calışmış olan gecici işciler?, diğer gecici işcilerden farklı bir hukuki konumda bulunmaktadırlar. Farklı hukuki konumda bulunanların farklı kurallara tabi tutulması mumkun olduğundan, surekli işci kadrolarına veya sozleşmeli personel statusune gecirilecek kişilerin belirlendiği Yasa kapsamına ?2006 yılı icerisinde 6 ay ve daha uzun sureyle? calışmış olan gecici işcilerin alınmış olması eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmamaktadır.
Ayrıca belirli hallerin varlığı yasa koyucu tarafından gozetilerek bu hallerde iş sozleşmesi askıya alınan gecici işciler hakkında ozel bir duzenleme yapılmıştır. Buna gore, 2005 yılı veya 2006 yıllarında aynı şartlarda calışıp da askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş sozleşmeleri askıda kalanlar da bu Yasa kapsamında kabul edilmişlerdir. Sosyal hukuk devleti ilkesi gozetilerek, belirtilen mazeretleri nedeniyle işe gelemeyen kişilerin hak kaybına uğramaları onlenmiştir.
Acıklanan nedenlerle iptali istenilen bolum ve ibareler Anayasa'nın 2. ve 10. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.
İptali istenilen bolum ve ibarelerin Anayasa'nın 11. ve 70. maddeleriyle ilgisi gorulmemiştir.
VI- YURURLUĞUN DURDURULMASI İSTEMİ
4.4.2007 gunlu, 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Hakkında Kanun'un;
1- 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının, birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde ?? ibaresi ile ikinci tumcesinde yer alan ?2005 veya 2006 yıllarında ?? ibaresine,
2- 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ? ? 2006 yılı icerisinde ?? ibaresine,
yonelik iptal istemleri, 11.6.2009 gunlu, E. 2007/56, K. 2009/84 sayılı kararla reddedildiğinden, bu ibarelere ilişkin YURURLUĞUN DURDURULMASI İSTEMİNİN REDDİNE, 11.6.2009 gununde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
VII- SONUC
4.4.2007 gunlu, 5620 sayılı Kamuda Gecici İş Pozisyonlarında Calışanların Surekli İşci Kadrolarına veya Sozleşmeli Personel Statusune Gecirilmeleri, Gecici İşci Calıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Hakkında Kanun'un;
1- 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasının son paragrafının, birinci tumcesinde yer alan ?2006 yılı icerisinde usûlune uygun olarak vizesi yapılmış gecici iş pozisyonlarında toplam 6 ay veya daha fazla sureyle ?? bolumu ile ikinci tumcesinde yer alan ?2005 veya 2006 yıllarında ?? ibaresinin,
2- 2. maddesinin (7) numaralı fıkrasının ikinci tumcesinde yer alan ?? 2006 yılı icerisinde toplam 6 ay ?? ibaresinin,
Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, 11.6.2009 gununde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.


Başkan
Haşim KILICBaşkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSUTUye
Sacit ADALI

Uye
Fulya KANTARCIOĞLUUye
Ahmet AKYALCINUye
Mehmet ERTEN

Uye
A. Necmi OZLERUye
Serdar OZGULDURUye
Şevket APALAK

Uye
Serruh KALELİUye
Zehra Ayla PERKTAŞ