10 Nisan 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan kanun ile secim kanunlarında değişiklik yapılmıştır.
Yapılan değişikliğe gore oda, birlik ve sendika başkanlarına milletvekili adayı olmaları halinde gorevinden istifa zorunluluğu getirildi. Resmi Gazetede yayımlanan kanun hukmu gereğince, TOBB, Turkiye Barolar Birliği, Turk Tabipler Birliği, Turkiye Eczacılar Birliği, TESK, Turk-İş, Hak-İş, TİSK, Mimar ve Muhendis Odaları, Ziraat Odaları Birliği, Kamu-Sen, Memur- Sen gibi oda, birlik başkanları istifa edecek. Ayrıca bu birliklere bağlı tum oda, sendika başkanları, il ve ilce başkanları da istifa etmek zorunda kalacak.

ESKİ HUKUM
Kamu gorevlileri, siyasi parti yoneticileri ve Turk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının adaylığı (1)
Madde 18 ? (Değişik : 27/10/19954125/10 md.)
Hakimler ve Savcılar, yuksek yargı organları mensupları, yuksek oğretim kurumlarındaki oğretim elemanları, Yuksekoğretim Kurulu, Radyo Televizyon Ust Kurulu uyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statusundeki gorevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işci niteliği taşımayan diğer kamu gorevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilce yonetim kurulu başkan ve uyeleri ile belediye meclisi uyeleri, il genel meclisi uyeleri, genel ve ara secimlerin başlangıcından bir ay once secimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gun icinde gorevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkca adaylıklarını koyamazlar ve aday gosterilemezler.
YENİ HUKUM

?Adaylık icin gorevden cekilmesi gerekenler
MADDE 18 ? Hakimler ve savcılar, yuksek yargı organları mensupları, yuksek oğretim kurumlarındaki oğretim elemanları, Yuksekoğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Ust Kurulu uyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statusundeki gorevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işci niteliği taşımayan diğer kamu gorevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilce yonetim kurulu başkan ve uyeleri ile belediye meclisi uyeleri, il genel meclisi uyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile ust birliklerin ve bunların ust kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbus veya ortaklıkların yonetim ve denetim kurullarında gorev alanlar genel ve ara secimlerin başlangıcından bir ay once secimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gun icinde gorevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkca adaylıklarını koyamazlar ve aday gosterilemezler.?

10 Nisan 2010 CUMARTESİResmî GazeteSayı : 27548

KANUN
SECİMLERİN TEMEL HUKUMLERİ VE SECMEN KUTUKLERİ HAKKINDA
KANUN İLE MİLLETVEKİLİ SECİMİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 5980 Kabul Tarihi: 8/4/2010

MADDE 1 ? 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Secimlerin Temel Hukumleri ve Secmen Kutukleri Hakkında Kanunun 17 nci maddesinin birinci fıkrasına ikinci cumle olarak aşağıdaki cumle eklenmiştir.
?Ayrıca secime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel secimlerinde en cok oy almış dort siyasi parti ve Turkiye Buyuk Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yuksek Secim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilir.?
MADDE 2 ? 298 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Acık yerlerde, guneşin batmasını muteakip ikinci saatin sonundan guneşin doğmasına kadar toplu olarak sozlu propaganda yapılamaz.?
MADDE 3 ? 298 sayılı Kanunun 51 inci maddesinden sonra gelmek uzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

?Secim buroları
MADDE 51/A ? Secimin başlangıc tarihinden itibaren, secime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, katıldıkları secim cevrelerinde secim calışmalarını yurutmek uzere secim buroları acabilirler. Ancak Devlet ve diğer kamu tuzel kişileri ve bunlara bağlı kuruluşlara, Devletin veya diğer kamu tuzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbus ve ortaklıklara, ozel gelir kaynakları ve ozel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına calışan derneklere ve Devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıflara, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile uretici birlikleri, kooperatif birlikleri, bankalar ve sendikalara ait bina ve tesisler bu amacla kullanılamaz.
Secim burosu, siyasi partilerin il veya ilce başkanlıkları ile bağımsız adayların, buronun adresini ve en az bir sorumlusunun kimlik ve iletişim bilgilerini iceren bildirimi secimin başlangıcından yazılı propagandanın başlangıc tarihine kadar mahallin en buyuk mulki amirine, propaganda suresinin başlamasından sonra ilce secim kuruluna vermeleriyle acılmış sayılır. Bildirim suretiyle acılan secim burolarının listesi, mahallin en buyuk mulki amiri tarafından ilce secim kurullarına gonderilir.
Acılma şartlarını taşımayan secim burolarının ilgilisine bu eksikliklerin uc gun icinde tamamlanması icin sure verilir. Bu sureye uyulmaması halinde burolar, şartları tamamlanıncaya kadar mulki amirlerce kapatılır.
Diğer secim faaliyetleri saklı kalmak uzere secim burolarında goruntulu ve sesli propaganda yapılabilir. Ancak, secim burolarında yapılacak sesli yayınlar, cevresel gurultu ile ilgili mevzuata uygun olmak zorundadır.
Secim buroları saat 09.00'dan 23.00'e kadar halka acık faaliyette bulunabilir.?
MADDE 4 ? 298 sayılı Kanunun 55/A maddesine aşağıdaki fıkra ikinci fıkra olarak eklenmiş sonraki fıkralar teselsul ettirilmiştir.
?Secimin başlangıc tarihinden itibaren oy verme gununden onceki yirmi dort saate kadar olan surede, siyasi partiler veya adaylar radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı acık oturum, roportaj, panel gibi programlara katılarak goruşlerini acıklayabilirler. Siyasi partiler veya adayların acık veya kapalı yer toplantıları, radyo ve televizyonlarda canlı olarak yayınlanabilir.?
MADDE 5 ? 298 sayılı Kanunun 55/A maddesinden sonra gelmek uzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
?Basın, iletişim aracları ve internette propaganda
MADDE 55/B ? Secime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, secim propaganda suresinin sona ermesine kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi acarak sozlu, yazılı veya goruntulu propaganda yapabilirler.
Vatandaşların, elektronik posta adreslerine gonderilecek mesajlarla, taşınabilir veya sabit telefonlarına sesli, goruntulu veya yazılı mesaj gondermek suretiyle propaganda yapılamaz. Ancak, siyasi partilerin kendi uyelerine gonderdiği sesli, goruntulu veya yazılı mesajlar her zaman serbesttir.
Oy verme gununden onceki on gunluk surede, yazılı, sozlu ve gorsel basın ve yayın aracları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde veya vatandaşın oyunu etkileyecek bicimde yayın yapılması ve herhangi bir surette dağıtımı yasaktır. Bu surenin dışında yapılacak yayınların; tarafsızlık, gerceklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması şarttır. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin acıklanması zorunludur.
Bu madde hukumlerine gore yapılacak propagandaların ve yayınların ilkeleri Yuksek Secim Kurulunca belirlenir.?
MADDE 6 ? 298 sayılı Kanunun 57 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Propaganda amaclı yayın ve malzeme dağıtma
MADDE 57 ? Secime katılan siyasi partiler ve adaylar, secimin başlangıc tarihinden secim propaganda suresinin sona ermesine kadar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşur, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve goruntu iceren CD, DVD gibi her turlu yayını dağıtmakta serbesttir. Siyasi partiler ve adayların, bu fıkrada belirtilenler dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtmaları, dağıttırmaları veya bunların ucuncu şahıslar ya da kurum ve kuruluşlar aracılığı ile dağıtılması yasaktır.
Bu maddede belirtilen yayın veya malzemeleri dağıtacak kimselerin on sekiz yaşını doldurmuş olması şarttır.?
MADDE 7 ? 298 sayılı Kanunun 58 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 58 ? Propaganda icin kullanılan el ilanları ve diğer her turlu matbuat uzerinde Turk Bayrağı ve dini ibareler bulundurulması yasaktır.
Siyasi partiler ve adayların yapacakları propagandalarda Turkce kullanılması esastır.?
MADDE 8 ? 298 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?İlan ve reklam yerleri
MADDE 60 ? Siyasi partiler ve adaylar, secim burolarına, secimin başlangıc tarihinden itibaren, secim propaganda suresinin sona erdiği tarihe kadar, parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Siyasi partiler genel merkez, il, ilce ve belde binalarına sayılan malzemeleri her zaman asabilir veya yapıştırabilir.
Siyasi partiler ve adaylar secimin başlangıc tarihinden secim propaganda suresinin sona ermesine kadar, acık veya kapalı yer toplantıları ile taşıtlarında; parti bayrağı, afiş, poster, pankart ve benzeri ilan ve reklam malzemesi kullanmakta serbesttirler.
Miting gunu, miting alanı cevresindeki guzergÂhlarda, toplantı bitimine kadar bu malzemelerin kullanılması serbesttir.
Yukarıda sayılan yerler dışında, propaganda ilan ve reklam malzemeleri, ancak, secim kurullarınca gosterilecek yerlere aşağıdaki fıkralarda belirtilen usul ve esaslara gore asılır ve yapıştırılır.
Secime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, oy verme gununden onceki otuzuncu gunden itibaren, kendilerini tanıtıcı poster, parti bayrağı, ilan, pankart veya afiş gibi malzemeleri asmak veya yapıştırmak amacıyla, o secim cevresi icinde, belediyelerce doğrudan kullanılan ve ilce secim kurullarınca belirlenen sabit ilan ve reklam yerlerinden suresi, sayısı ve ucreti eşit olmak şartıyla yararlanabilirler. Şu kadar ki secim zamanı dışında ucretsiz olarak isteklisine tahsis edilen ilan ve reklam yerleri icin ucret talep edilemez. Bu yerler siyasi partiler ve bağımsız adaylar arasında eşit olarak paylaştırılır.
Belediyelerin izni ile ozel kişi ve kuruluşlarca kurulan veya belediyelere ait olup da ozel kişi ve kuruluşlara kiraya verilen sabit ilan ve reklam yerlerinin, bu kişi ve kuruluşlar tarafından siyasi propaganda amacıyla kullandırılabilmesi icin, bu hususta ilce secim kurulu başkanlığına yapılacak başvuru uzerine, ilce secim kurulunca, soz konusu yerlerin bu madde hukumlerine gore tahsisi gerekir.
İlce secim kurulu, o secim cevresi icindeki ticari amaclı sabit ilan ve reklam yerlerini oy verme gununden onceki kırkıncı gune kadar belirleyerek, secime katılan tum siyasi partilere ve bağımsız adaylara yazılı olarak bildirir. Siyasi partiler ve bağımsız adaylar bu bildirimden itibaren uc gun icinde yararlanmak istedikleri ilan ve reklam yerlerini ve suresini yazılı olarak ilce secim kuruluna bildirirler.
İlce secim kurulu, başvuruda bulunan siyasi parti ve bağımsız adaylar arasında bu maddeye gore tahsis yapar.
Aynı ilan ve reklam yerleri icin birden fazla siyasi parti ve bağımsız adayın talepte bulunması halinde, ilce secim kurulu, ilgilileri aynı anda davet ederek son tercihlerini yazılı olarak bildirmelerini ister. İlgili parti veya bağımsız adaylar arasında anlaşma olmaması durumunda ilan ve reklam yerleri ad cekme işlemi yapılarak eşit sure, sayı ve ucret karşılığında tahsis edilir. Ad cekme işlemi, birden fazla istekte bulunulan her bir ilan ve reklam yeri icin, propaganda suresinin tamamı, istekli sayısına bolunmek suretiyle, eşit surelerle yapılır.
Şehir dışında karayolları kenarında bulunan sabit ilan ve reklam yerlerini de aynı usulle belirlemeye ve tahsis etmeye il secim kurulu yetkilidir. Ancak il secim kurulu bu yetkisini, yetkili ilce secim kuruluna devredebilir.
Ad cekme işleminden sonra, ilan ve reklam yerinden yararlanmak istemediğini il veya ilce secim kuruluna yazılı olarak bildiren siyasi parti veya bağımsız aday icin ayrılan yerler, başvuruda bulunan siyasi parti veya bağımsız adaya tahsis edilebilir.
Bu Kanunda yasaklanan yerler dışında, kamuya acık alanlara yerleştirilmiş goruntulu reklam ve ilan yapmaya uygun sabit dijital reklam panoları vasıtasıyla da goruntulu propaganda yapılabilir. Ancak bu araclarla sesli propaganda yapılamaz. Bu panoların hangi gun ve saatlerde siyasi propagandalar icin kullanılacağı secim kurulları tarafından belirlendikten sonra, bu sure icinde yapılacak propagandaların sıra ve suresi yukarıdaki fıkralarda belirtilen usule gore belirlenerek, siyasi parti veya bağımsız adaylara tahsisi yapılır.
Vatandaşlar, oy verme gununden onceki otuzuncu gunden itibaren, propaganda suresinin bitimine kadar konutlarına, işyerlerine veya taşıtlarına, partilere veya adaylara ait bayrak, afiş veya poster gibi tanıtıcı malzemeleri asabilir veya yapıştırabilirler. Bu ilan ve reklamlar her turlu vergi ve harctan muaftır.
Bu maddede belirtilen ilan ve reklam malzemeleri, birinci fıkrada belirtilen yerler dışında, secim propaganda suresinin sona erdiği andan itibaren hicbir suretle asılamaz, yapıştırılamaz ve teşhir edilemez.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Yuksek Secim Kurulunca belirlenir.?
MADDE 9 ? 298 sayılı Kanunun 61 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?İlan ve reklam yerleri ile ilgili yasaklar
MADDE 61 ? Secimin başlangıc tarihinden oy verme gununu takip eden gune kadar siyasi partiler, bağımsız adaylar, herhangi bir kurum veya kuruluş ya da vatandaşlar tarafından, bu Kanunda belirtilen yerler dışında, siyasi ilan ve reklam iceren afiş, poster, pankart veya parti bayrağı gibi malzemelerin asılması, yapıştırılması veya teşhiri yasaktır. Aksi halde, bu ilan ve reklamlar kaldırılır ve masrafları ilgilisinden tahsil edilir. Bu maddede belirtilen yasaklarla ilgili işlem yapma yetkisi, secimin başlangıc tarihinden oy verme gununden onceki otuzuncu gune kadar mulki makamlara, son otuz gun icinde ilce secim kurullarına aittir. Belediyeler, bu maddede belirtilen yetkili mercilerin talebi uzerine, maddeye aykırı hususları gidermek icin gerekli arac, gerec ve personeli sağlamakla yukumludur.
Secimin başlangıc tarihinden oy verme gununu takip eden gune kadar; şehir ici veya şehir dışında, toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araclarında siyasi propaganda iceren yayın yapılamaz. Yolcuların inip bindiği kapalı alanlarda da bu hukum uygulanır. İlce secim kurulları, bu fıkradaki yasaklara aykırılıkların onlenmesi icin mulki makamlar vasıtasıyla gerekli denetimi yaparlar.?
MADDE 10 ? 298 sayılı Kanunun 68 inci maddesine aşağıdaki birinci, ikinci, ucuncu, dorduncu ve beşinci fıkralar eklenmiş diğer fıkralar buna gore teselsul ettirilmiştir.
?Oy sandıkları, eni 40, boyu 55, yuksekliği 50 santimetre, şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı sert plastikten mamûl, kapağı iple bağlanıp muhurlenmeye elverişli ve kapağının uzerinde zarfların atılmasına uygun; boyu 25, eni 1 santimetre ebatlarında bir acıklık olacak şekilde yaptırılır.
Milletvekili, il genel meclisi uyeliği, belediye ve muhtarlık secimlerinde oylar ayrı sandıklarda kullanılır.
Secimlerde kullanılacak oy verme kabinleri, eni 120, boyu 120, yuksekliği 180 santimetre; portatif, hafif metal profil uzerinde, bir tarafı acılıp kapanabilir ve icini gostermeyen koyu renk dayanıklı sentetik kumaşla kaplı, kolay taşınabilir ve katlanabilir olacak şekilde yaptırılır.
Sandıkların ve oy kabinlerinin uzerinde Yuksek Secim Kurulu ibaresi ve logosu bulunur. Yuksek Secim Kurulu zorunlu hallerde, bu maddenin amacına uygun bicimde oy sandıkları ve kabinlerinin standartlarında gerekli değişiklikleri yapabilir.
Secimlerde kullanılacak muhur, murekkep ve ıstampayı oyların iptaline yol acmayacak şekilde oluşturmaya Yuksek Secim Kurulu yetkilidir.?
MADDE 11 ? 298 sayılı Kanunun 78 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Birleşik oy pusulası ve zarflar
MADDE 78 ? Milletvekili, il genel meclisi uyeliği, belediye meclisi uyeliği ve belediye başkanlığı secimlerinde, bu Kanun ve ozel kanunlarında yer alan hukumlere gore hazırlanacak birleşik oy pusulaları kullanılır.
Oy zarfları, her secim icin ayrı renkte, eni 15 santimetre, boyu 21 santimetre olacak şekilde, Yuksek Secim Kurulunca hazırlatılır. Oy zarflarının on yuzunun sol ust koşesinde 4x4 santimetre ebadında Turkiye Cumhuriyeti Yuksek Secim Kurulu amblemi bulunur. Yuksek Secim Kurulu zorunlu hallerde bu maddenin amacına uygun bicimde oy zarflarının standartlarında gerekli değişiklikleri yapabilir.?
MADDE 12 ? 298 sayılı Kanunun 81 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sandık alanı ve sandık cevresi
MADDE 81 ? Sandık alanı, sandık kurulunun gorev yaptığı yer merkez olmak uzere 100 metre yarıcaplı alandır. Ancak ceza infaz kurumları ile tutukevlerine konulan sandıklar icin bu hukum uygulanmaz. Bu yerlerde, sandık kurulu başkanı şartları dikkate alarak bir uzaklık belirler ve bunu tutanağa gecirir.
Sandık cevresi, sandık kurulunun gorev yaptığı yer merkez olmak uzere 15 metre yarıcaplı cevredir.?
MADDE 13 ? 298 sayılı Kanunun 82 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sandık cevresinde duzenin sağlanması
MADDE 82 ? Sandık cevresinde duzenin sağlanması sandık kurulu başkanına aittir. Sandık cevresinde alınacak tedbirler, o sandık cevresinde bulunma hakkına sahip kimselerin secim iş ve işlemlerini takip etmelerini engelleyecek mahiyette olamaz.
Sandık cevresinde, sandık kurulu başkan ve uyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bolgesinde kayıtlı secmenler ve o sandıkta gorevli muşahitler ile bina sorumluları ve cağrı uzerine gelen gorevli kolluk guclerinden başka kimse bulunamaz. Şu kadar ki, siyasi partilerin secim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler, secim kurullarınca onceden kendilerine verilen belge ile sandık cevresinde bulunabilirler. Medya mensuplarının sandık cevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla, haber amacıyla goruntu ve bilgi elde etmeleri serbesttir.
Sandık cevresinde secmenin oyunu tam bir serbestlikle ve gizli şekilde kullanmasına veya sandık kurulunun gorevini yapmasına engel olmaya kalkışanlar ile oy verme, oyların sayım ve dokumu veya tutanaklara gecirilmesi gibi tum sandık başı iş ve işlemlerinin duzenini bozmaya kalkışanları, başkan uyarır. Bu uyarının gereğini yerine getirmeyen kimse, kolluk gucu cağrılarak sandık cevresinden uzaklaştırılır.
Sandık kurulu başkanının bu maddede belirtilen gorevini yapmaması halinde, sandık kurulu karar alarak ilgili hakkında yukarıda belirtilen yetkiyi kullanır ve durumu derhal ilce secim kurulu başkanına bildirir.
Sandık cevresinde, cebir, şiddet veya tehdit kullanarak sandık başı duzenini bozmaya kalkışanlar, sandık kurulu başkanı veya uyelerinden biri tarafından, derhal kolluk gucleri cağrılmak suretiyle sandık cevresinden uzaklaştırılır.
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde, yukarıda sayılan tedbirlere uymayanlar, cezaevi idaresinin goruşu alındıktan sonra, guvenliği zayıflatmayacak şekilde uygulama yapılarak, sandık cevresinden dışarı cıkarılır.
Bu madde uyarınca cağrılacak kolluk gucleri, başkanın talebine veya kurulun kararına uymak zorundadır.
Sandık kurulunun gorev yaptığı yerde cep telefonu ile goruşme yapmak yasaktır. Ancak sandık kurulu başkan ve uyelerinin, gorevleri gereği yapacağı goruşmeler bu hukmun dışındadır. Bu hukme aykırı davranan kimseler kurul başkanı tarafından uyarılır. Bu uyarıya rağmen goruşmesini surduren kimse, derhal oradan cıkarılır.
Sandık cevresinde bir suc işlenmesi halinde, sandık kurulu, durumu tutanağa gecirir ve ilgili hakkında işlem yapılmak uzere kolluk guclerini cağırır.
İlce secim kurulu başkanı, sandık cevresinde, sandık başı iş ve işlemlerinin duzen icinde yurutulmesini sağlayacak tedbirleri alır. Bu kapsamda, ilce secim kurulu başkanınca verilen talimatlara sandık kurulları, mulki ve idari makamlar uymak zorundadır.?
MADDE 14 ? 298 sayılı Kanunun 83 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sandık alanında alınacak guvenlik onlemleri ve yasaklar
MADDE 83 ? Sandık alanında, sandık cevresinde bulunma hakkına sahip kimseler ile secimin guvenliğini sağlamakla gorevli kolluk guclerinden başka kimse bulunamaz.
Secimin guvenliğini sağlamakla gorevli kolluk gucleri dışında, ozel guvenlik gorevlileri ve belediye zabıtaları gibi gorevliler de dÂhil olmak uzere resmî uniforma ve silah taşıyan kimseler sandık alanına giremezler.
Sandık cevresi dışında ancak sandık alanı icinde, bu Kanunda gosterilen yasaklara aykırı davranışlar olması veya suc işlenmesi halinde, bina sorumlusunun cağıracağı kolluk gucleri tarafından gerekli işlem yapılır. Bina sorumlusunun bulunmadığı yerlerde bu yetkiler, sandık kurulu başkanı veya sandık kurulu başkanının gorevlendireceği sandık kurulu uyesi tarafından kullanılır.
Sandık alanında hic kimse, başkalarının gorebileceği şekilde bir siyasi parti veya adaya ait rozet, amblem veya benzeri işaretler veya propaganda amaclı yayınlar taşıyamaz; yazılı, sozlu veya goruntulu propaganda yapamaz.
İlce secim kurulu başkanı, sandık alanlarında guvenliği ve bu Kanunda ongorulen yasaklara uyulmasını sağlamak icin gerekli tedbirleri alır; secmenin ve sandık alanında bulunma hakkına sahip diğer kimselerin sandık alanına serbestce girmesini engelleyen veya gucleştiren her turlu hareketi onler. Mulkî ve idarî makamlar bu hususlarda, ilce secim kurulu başkanınca verilen talimatlara uymak zorundadır.?
MADDE 15 ? 298 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 86- Onaylı sandık secmen listesinde yazılı her secmen, oy verme yetkisine sahiptir.
Bu Kanunda sayılan istisnalar dışında, sandık secmen listesinde kaydı olmayanların oy kullanmalarına izin verilmez. Ancak, kesinleşen muhtarlık bolgesi askı listelerinde adı yazılı olduğu veya bu listelere yazılması icin askı suresi icinde başvurduğu ve listeye kaydedilmesine karar verildiği halde, coğaltılarak sandık kurullarına verilen sandık secmen listelerinde ismi yer almayan secmenlerin, muhtarlık bolgesi askı listelerinin kesinleşmesine bakılmaksızın, ilce secim kurulundaki liste ile oy verecekleri sandık secmen listesine ilave edilmelerine, ilce secim kurulu başkanı tarafından karar verilir ve secmene bu yolda verilecek bir yazı ile sandık kuruluna başvurması ve listeye dÂhil edilmek suretiyle secmenin oy kullanması sağlanır.
Her secmen, bu Kanunda sayılan istisnalar dışında, hangi sandık secmen listesinde kayıtlı ise ancak o sandıkta oy kullanabilir.
Bir secmen aynı secim turu icin birden fazla oy kullanamaz.
Bir secmen, hangi secim cevresinin secmeni ise ancak o secim cevresinde yapılan secimler icin oy kullanabilir.
Oy verme gunune kadar, haklarında secme yeterliğini kaybettiğine dair yetkili mercilerden resmî belge gelmiş bulunan secmenler ile tutuklu sandık secmen listesine kaydedilmiş olup da tahliye edilen veya taksirli suclar dışında bir suctan hukum giyerek cezası kesinleşenlerin durumlarını gosteren resmî belge gelmiş bulunanlara, secmen listesinde kayıtlı olsalar bile oy kullandırılmaz ve bu husus sandık kurulunca tutanağa gecirilir.?
MADDE 16 ? 298 sayılı Kanunun 87 nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
?Uzerinde Turkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden secmenin oy kullanabilmesi icin, bu belgelerin yanında ayrıca secmen bilgi kÂğıdını veya Turkiye Cumhuriyeti kimliğini ispata elverişli Yuksek Secim Kurulu tarafından ilan edilen bir belgeyi de ibraz etmesi şarttır.
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde tutuklu ya da taksirli suclardan hukumlu bulunan secmenlerden yukarıda sayılan kimlik belgeleri bulunmayanlar icin, cezaevi idaresince verilmiş belge, kimlik belgesi yerine gecer.?
MADDE 17 ? 298 sayılı Kanunun 92 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Kapalı oy verme yerinde secmenin uyması gereken kurallar
MADDE 92 ? Secmen, kapalı oy verme yerinden dışarı cıkmadıkca, hic kimse oraya giremez. Ancak, oy pusulasını hazırlamak icin, kapalı oy verme yerinde, normal sureden fazla kalan secmenler, kurul başkanı tarafından makul bir sure verilerek uyarılır. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden cıkmayan secmen, oradan cıkarılır.
Secmenin; cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi goruntu kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu tur cihazlar, kapalı oy verme yerine girmeden once kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilir ve oy kullanma işlemi bittikten sonra secmene iade edilir.?
MADDE 18 ? 298 sayılı Kanunun 94 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sandık secmen listesinde kayıtlı olmayan secmenlerin oy kullanması
MADDE 94 ? İlce secim kurulu başkanı, secimin yapıldığı cevrede oy verme hakkına sahip olduğu halde, gorev yaptığı sandığa ait secmen listesinde kayıtlı bulunmayan;
a) Sandık kurulu başkan ve uyeleri ile bina sorumlularının,
b) Secimin guvenliğini sağlamakla gorevli kolluk guclerinin,
c) İlce secim kurulu tarafından sandık kurulu uyelerini gorev yerine ulaştırmak icin gorevlendirilmiş kişilerin,
her birine secmen olduğunu ve hangi secimde oy kullanabileceğini gosteren ve sandık secmen listesindeki bilgileri kapsayan bir belge verir. Ayrıca, bu secmenlerin esas kayıtlı olduğu sandık secmen listesine meşruhat verilmek uzere kayıtlı bulunduğu sandık kurulu başkanlığına durumu yazı ile bildirir.
Bu madde uyarınca, ilce secim kurulu başkanı tarafından kendilerine oy kullanma hakkı bulunduğuna ilişkin olarak belge verilen gorevliler, bu belge ile gorevli oldukları sandık bolgesinde oy verirler.
Milletvekilleri ile milletvekili adayları secmen bilgi kağıdını gostermek suretiyle kayıtlı oldukları secim cevresi dışında da oylarını kullanabilirler.
Sandık kurulu, bu madde kapsamında oy kullanan kimselerin ilgili belgelerini, oy verme işleminden once alır. Bu belgeler, diğer secim evrakı ile birlikte ilce secim kuruluna teslim edilir.
Bu madde uyarınca oy kullanan secmenlerin ad ve soyadları ile kimlik bilgileri, oy kullandıkları sandık secmen listesinin sonuna yazılarak karşısına imzaları alınır.?
MADDE 19 ? 298 sayılı Kanunun 98 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 98- Sandık, yukarıdaki maddelerde belirtilen iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gozu onunde, sandık kurulu başkanı tarafından acılır.
Sandıktan cıkan zarflar, sandık kurulu başkanı tarafından yuksek sesle iki defa sayılır. İki sayım arasında fark olursa, ucuncu sayım yapılarak sonucuna gore işlem yapılır ve o secimde kullanılan toplam zarf sayısı tespit edilir. Tespit edilen zarf sayısı, o secim turune ait ozel tutanağın ilgili yerine işlenir.
Butun zarflar sayıldıktan sonra, gecerli olup olmaması yonunden kontrol edilir.
Sandık kurulunca verilen bicim ve renkte olmayan, uzerinde ilce secim kurulu ve sandık kurulu muhru bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, uzerinde ilce secim kurulu ve sandık kurulu muhru dışında herhangi bir muhur, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan zarflar gecersiz sayılır. Ancak, zarfın uzerinde, herhangi bir şekilde leke veya cizik olsa bile, bunun ozel işaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak anlaşılamaması halinde, bu zarflar gecerli sayılır.
İtiraza uğrayan zarflar ile itiraza uğramadan gecersiz sayılan zarflar, başkan tarafından bir kenara ayrılır. Sandık kurulu, butun zarflar kontrol edildikten sonra, itiraza uğrayan zarfları inceleyerek, gecerli veya gecersiz sayılması yonunde kararını verir. Bundan sonra, o sandıktan cıkan gecerli ve gecersiz oy zarflarının toplam sayısı ayrı ayrı o secim turune ait ozel tutanağın ilgili yerine işlenir.
Gecersiz zarflar paketlenir ve paketin uzeri muhurlenerek zarf sayısı yazılır. Bu zarflar saklanır ve kesinlikle acılmaz.
Bu işlemler yapıldıktan sonra, o sandıktan cıkan gecerli ve gecersiz zarfların toplam sayısı ile o secim turu icin oy kullanan secmen sayısı karşılaştırılır.
Zarf sayısı, o secim turu icin oy kullanan secmen sayısına eşit veya eksik ise başkaca bir işlem yapılmaz.
Zarf sayısı oy kullanan secmen sayısından fazla ise eşitliği sağlamak icin once gecersiz zarf sayısı duşulur. Gecersiz zarf sayısının duşulmesi halinde de eşitlik sağlanamıyorsa, sandık kurulu başkanı gecerli zarflar arasından, eşitliği sağlayacak sayıda zarfı gelişiguzel ceker ve bu zarflar acılmadan derhal yakılarak imha edilir. İmha edilen zarf sayısı tutanağa yazılır.
Yukarıda belirtilen işlemler bittikten sonra, gecerli oy zarfları sandığın icine tekrar konularak sayıma gecilir.
Butun bu işlemler ayrıca tutanak defterine gecirilerek, sandık kurulu başkan ve uyeleri tarafından imzalanır ve muhurlenir.
Sandıklar, butun secimlere ait sayım ve dokum işlemleri bitinceye kadar oy verme yerinden cıkarılamaz.?
MADDE 20 ? 298 sayılı Kanunun 100 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Zarfların acılması, oyların sayım ve dokumu
MADDE 100 ? Oyların sayım ve dokumune derhal başlanır, acık ve aralıksız yapılır. Yapılacak şikÂyet ve itirazlar, işi durdurmaz.
Sandık kurulu başkanı, sayım ve dokum işine başlamadan once, sayım ve dokum cetvellerinin boş ve yazısız olduğunu hazır bulunanlara gosterir.
Sandık kurulu başkanı, oy sayım ve dokumunun duzenini sağlamak bakımından;
a) Bir uyeyi sandıktaki zarfları kendisine vermek,
b) İki uyeyi okunan oy pusulalarını sayım ve dokum cetvellerine işlemek,
c) Bir uyeyi okunan ve dokumu yapılan oy pusulalarını ve acılan zarfları masa uzerine duzenli bicimde yerleştirmek ve korumak,
uzere gorevlendirir.
Sayım ve dokum cetvellerinde, ilk once birleşik oy pusulasındaki sıraya gore siyasi partilerin adları soldan sağa doğru sutunların yukarısındaki hanelere yazılır. Daha sonra, varsa her bağımsız adaya bir sutun ayrılarak, bağımsız adayların ad ve soyadları, birleşik oy pusulasındaki sıraya gore sutunların yukarısındaki hanelere yazılır.
Sandık kurulu başkanı tarafından gorevlendirilen uye, oy zarfını sandıktan teker teker alarak başkana verir. Başkan zarfı acarak icinden cıkan oy pusulasının on yuzunu herkesin gorebileceği ve işitebileceği şekilde okur.
Birleşik oy pusulası uzerinde hangi partiye veya bağımsız adaya ait yere "EVET" muhru basılmış ise, o partinin adı veya bağımsız adayın ad ve soyadı okunur. Muhtarlık secimlerinde ise, zarfın icerisinden cıkan oy pusulaları, hangi muhtar veya uyelere ait ise onların adı ve soyadı okunur.
Buyukşehir belediye secimlerinde, once buyukşehir belediye başkanlığına, sonra ilce belediye başkanlığına ve daha sonra da belediye meclisi uyeliğine ait oy pusulalarının sayım ve dokumu yapılır. Diğer belediye secimlerinde ise once belediye başkanlığına, sonra belediye meclisi uyeliğine ait oy pusulalarının sayım ve dokumu yapılır.
Aynı zarf icinde birden fazla oy kullanılan belediye ve muhtarlık secimlerinde, oy zarfı icinden eksik oy pusulası cıkmış ise eksik cıkan oyların hangi secim turune ait olduğu ve sayısı ile icinden hic oy pusulası cıkmayan boş zarf sayısı toplamı, zarfların acılması bittikten sonra tespit edilip sandık sonuc tutanağına işlenir.
Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı ve herhangi bir itiraza uğramadan gecerli sayılan her oy, okunmasını muteakiben, gorevli uyeler tarafından, aynı anda sayım ve dokum cetvelinde o siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılmış bulunan sutundaki rakamlar birden başlamak uzere, sırasına gore cizilmek suretiyle, ayrı ayrı işaretlenir. Bu işlemin usulune uygun yapılıp yapılmadığı, sandık kurulu başkanı tarafından surekli denetlenir.
Okunan gecerli oy pusulaları ve zarfları, gorevli uye tarafından, masa uzerinde duzenli bicimde yerleştirilir ve muhafaza edilir.
Gecersiz sayılan veya gecerli olmasına rağmen hesaba katılmaması gereken oy pusulaları ile gecerli olup olmadığı veya hesaba katılıp katılmaması yonunden tereddut edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sayım ve dokum cetveline işlenmeksizin ayrılır ve sandık kurulu başkanı tarafından muhafaza altına alınır.
Butun zarfların acılıp okunması bittikten sonra; itiraz edilmeksizin gecerli sayılan ve her iki sayım ve dokum cetveline işlenen oy sayıları, her siyasi parti veya bağımsız adayın sutununda işaretlenmiş son rakamlar karşılaştırılarak, her siyasi parti veya bağımsız adayın aldığı gecerli oy sayısının iki cetvelde de aynı olup olmadığı, başkan tarafından kontrol edilir. Oy sayıları aynı ise, her siyasi parti veya bağımsız adayın aldığı gecerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin gecerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o secim turune ait sandık kurulunca duzenlenecek ozel tutanağa yazı ve rakamla işlenir.
Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldıkları ve kendi hanelerine işlenmiş gecerli oy sayılarını gosterir rakamların her iki sayım ve dokum cetvelinde de aynı olmaması halinde ikinci sayım yapılır. İkinci sayımda, gecerli tum oy pusulaları yeniden, tek tek okunarak, boş ve yazısız ayrı iki sayım ve dokum cetveline işlenir. Bu cetvellerdeki oy sayıları aynı ise, her siyasi parti ve bağımsız adayın aldığı gecerli oylar toplanarak, itiraz edilmeksizin gecerli sayılan bu oyların toplam sayısı, o secim turune ait sandık kurulunca duzenlenecek ozel tutanağa yazı ve rakamla işlenir.
İkinci sayımda kullanılan sayım ve dokum cetvelinde yer alan oy sayıları da aynı cıkmazsa, yukarıda belirtilen usûle gore ucuncu sayım yapılır ve kurulun varsa siyasi partili olmayan, yoksa başkan tarafından belirlenecek uyesi tarafından tek sayım ve dokum cetveline işlenmek suretiyle, sonucuna gore işlem yapılır. Birden fazla sayım yapılan hallerde, bu sayımlarda kullanılan sayım ve dokum cetvellerinin uzerine, hangi sayıma ait olduğu buyuk harflerle yazılır ve tum cetveller muhafaza edilir.
Acılan sandığa ait son gecerli zarf acılıp icindeki oy pusulası okunduktan sonra, sandık başkanı tarafından o sandığa ait acılmayan gecerli zarf olup olmadığı kontrol edilir ve acılan zarfların sayısı ile sandıktan cıkan ve tutanağa işlenmiş olan gecerli zarf sayısı karşılaştırılır ve sonuc, tutanak defterine işlenir.
Gecerli oyların sayım ve dokum cetvellerine işlenmesinden sonra, hesaba katılıp katılmaması veya gecerli sayılıp sayılmaması yonunden tereddut edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sandık kurulunca ayrı ayrı değerlendirilerek karara bağlanır ve bu karar, tutanak defterine yazıldıktan sonra muhurlenip imzalanır.
Sandık kurulu kararı ile gecerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulaları, sayım ve dokum cetvelinde ait olduğu siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılmış bulunan sutuna işlenir. Bu şekilde gecerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı, o secim turune ait ozel tutanakta ilgili yere işlenir.
Gecerli sayılmayan veya hesaba katılmayan oy pusulaları, ayrı ayrı paket yapılarak bağlanır ve paketin uzeri muhurlenerek, sayısı yazılır ve saklanır. Bu oy pusulaları yakılmaz, yırtılmaz ve yok edilemez. Bunların sayısı, o secim turune ait ozel tutanakta ilgili yere işlenir.
Yukarıda belirtilen işlemler tamamlandıktan sonra, sayım ve dokum cetvelinde siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı oyların toplam sayısı, kendi sutununun altına rakamla ve yazı ile yazılır.
Sayım ve dokum cetvelinde, siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı oylar, orada bulunanlara, başkan tarafından yuksek sesle ilan edilir.
Bu ilandan sonra, sayım ve dokum cetvelindeki sonuclar, sandık sonuc tutanağına işlenir. Bu bilgilerin doğruluğu, sandık başkanı tarafından sayım ve dokum cetveli sonucları ile karşılaştırıldıktan sonra, sandık sonuc tutanağı, başkan ve uyeler tarafından imzalanır ve muhurlenir.
Butun bu işlemler, tutanak defterine gecirilerek, sandık kurulu başkan ve uyeleri tarafından imzalanır ve muhurlenir.
Parti muşahitleri, sayım masası başında yer alabilir ve oy pusulalarını gorebilirler. Ancak, parti muşahitlerinin sayısı beşten fazla ise, hazır bulunanlar arasından başkan tarafından kurul onunde ad cekme suretiyle, sandık başında kalacak beş parti muşahidi her biri ayrı partiden olmak uzere tespit edilir. Diğer muşahitlerle bağımsız aday muşahitleri icin sayım işlemini yakından takip edebilecekleri bir yer ayrılır.?
MADDE 21 ? 298 sayılı Kanunun 101 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Gecerli olmayan oy pusulaları
MADDE 101 ? Aşağıda yazılı;
1. Sandık kurulunca verilen ve o secim icin duzenlenmiş bicim ve renkte olmayan,
2. Arkasında ?Turkiye Cumhuriyeti Yuksek Secim Kurulu? filigranı bulunmayan,
3. Arkasında sandık kurulu muhru bulunmayan,
4. Hicbir yerine ?EVET? muhru basılmamış olan,
5. Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına ?EVET? muhru basılmış olan,
6. Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış ?EVET? muhru bulunan,
7. Sandığın ait olduğu secim cevresinden başka bir secim cevresi icin duzenlenmiş olan,
8. Butunluğu bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan,
9. Uzerine ?EVET? muhru dışında veya ?EVET? muhru yerine herhangi bir ozel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, muhur veya parmak izi basılmış olan,
10. Uzerinde yer alan siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bolumleri belirgin bir şekilde ve ozel olarak karalanmış, cizilmiş veya işaretlenmiş olan,
11. Uzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar veya harfler veya sayılar yazılmış veya şekiller cizilmiş olan,
birleşik oy pusulaları gecerli değildir.
Ancak aşağıdaki haller oy pusulalarını gecersiz kılmaz:
1. Zarfların acılması veya oyların okunması sırasında yırtılması.
2. Butunluğu bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması.
3. Herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun ozel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.
4. Birleşik oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle ?EVET? muhru ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu muhur izinin oy pusulasının diğer kısımlarına gecmesi.
5. Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan ?EVET? muhrunun sadece iki parti alanını ayıran cift cizgili bolgeye taşmış olması.
6. Başka bir siyasi partinin veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, bir siyasi partinin alanına birden cok ?EVET? muhru basılması.
Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan secimlerde, zarftan cıkan oy pusulalarından bir secim turune ait olanının gecersiz olması, diğerlerinin gecersiz sayılmasını gerektirmez.
Muhtarlık secimlerinde, bu maddede belirtilen gecersizlik sebeplerinin dışında oy pusulalarının hangi sebeplerle gecersiz sayılacağı Yuksek Secim Kurulu tarafından belirlenir.?
MADDE 22 ? 298 sayılı Kanunun 102 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları
MADDE 102 ? Birleşik oy pusulalarında baskıda silinme veya yanlışlık yapılmış olsa bile, hangi siyasi parti veya bağımsız aday lehine kullanılmış olduğu ?EVET? muhrunun vurulduğu yerden kesin olarak anlaşılan oy pusulaları hesaba katılır.
Zarfın icinden el ilanı, broşur ya da ozel bir işaret, yazı veya şekil taşıyan kağıt veya işaret amacı taşıyan herhangi bir madde cıkmış olması halinde, bu zarftan cıkan oy pusulalarının hicbiri hesaba katılmaz.
Bir zarfta tek oy pusulası kullanılan secimlerde, zarfın icerisinden o secim turune ait oy pusulasının dışında, aynı veya başka bir secim turune ait oy pusulası cıkmış olması halinde, bu zarftan cıkan oy pusulalarının hicbiri hesaba katılmaz.
Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan secimlerde, zarfın icerisinden aynı secim turune ait birden fazla oy pusulası cıkmış olması halinde, sadece bu secim turune ait oy pusulaları hesaba katılmaz, diğerleri hesaba katılır.
Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan secimlerde, o zarfta kullanılması gereken oy pusulalarının dışında başka bir secim turune ait oy pusulası cıkmış olması halinde, bu zarftan cıkan oy pusulalarının hicbiri hesaba katılmaz.
Bir zarfta birden fazla oy pusulası kullanılan secimlerde, o zarfta kullanılması gereken oy pusulalarından biri veya birkacı eksik cıksa bile, zarftan cıkan diğer oy pusulaları hesaba katılır.?
MADDE 23 ? 298 sayılı Kanunun 105 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Sandık sonuc tutanağının duzenlenmesi ve ilanı
MADDE 105 ? Sandık kurulu, her secim turu icin ayrı hazırlanmış sandık sonuc tutanağını, iki nusha olarak, sayım ve dokum işlemleri sırasında elde edilen bilgilere ve sayım ve dokum cetveli sonucuna gore duzenler. Bu tutanakların ait olduğu bolumune, her secim turune ilişkin bilgiler eksiksiz olarak işlendikten sonra, başkan ve uyeler tarafından ad ve soyadları yazılarak imzalanır ve sandık kurulu muhru ile muhurlenir.
Yukarıdaki fıkra gereğince işlenmesi gereken bilgiler şunlardır:
1. Sandığın bulunduğu ilin, ilcenin ve secim bolgesinin adı ile sandığın numarası.
2. Oy vermenin yapıldığı tarih ve gun.
3. Oy sandığının sandık kurulu uyeleri ve secim yerinde bulunanlar onunde acılış saat ve dakikası ile şayet sandık saat 17.00'den sonra acılmış ise bunun sebebi.
4. Oy verme saati bitiminde sırada bekleyen ve oy kullandırılan secmen sayısı.
5. İlce secim kurulundan teslim alınan toplam zarf sayısı ile kullanılmayarak artan zarf sayısı.
6. İlce secim kurulundan teslim alınan toplam oy pusulası sayısı ile kullanılmayarak artan oy pusulası sayısı.
7. Sandık secmen listesinde yazılı olan secmenlerin sayısı.
8. Sandık secmen listesinde kayıtlı olmayan ancak bu Kanun gereği o sandıkta oy kullanan secmen sayısı.
9. Oy kullanan secmenlerin toplam sayısı.
10. Sandıktan cıkan zarf sayısı.
11. Gecerli zarf sayısı.
12. Gecersiz zarf sayısı ve gecersizlik sebebi.
13. Zarf sayısı oy kullanan secmen sayısından fazla ise, eşitliği sağlamak amacıyla yakılan zarf sayısı.
14. Belediye secimlerinde, oy zarfı icinden eksik oy pusulası cıkmış ise eksik cıkan oyların hangi secim turune ait olduğu ve sayısı.
15. İcinden hic oy pusulası cıkmayan boş zarf sayısı.
16. İtiraz edilmeksizin gecerli sayılan oy pusulalarının sayısı.
17. İtiraz uzerine gecerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulası toplamı.
18. Gecerli oy pusulalarının toplamı.
19. Gecersiz sayılan oy pusulası sayısı ve gecersizlik sebebi.
20. Hesaba katılmayan oy pusulası sayısı ve hesaba katılmama sebebi.
21. Gecersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulası toplamı.
22. Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldıkları toplam gecerli oyların yazı ve rakamla belirtilecek sayısı.
23. Oylama iş ve işlemlerine ve oyların sayım ve dokumune dair yapılan şikÂyetlerle bunlara ait kararların nelerden ibaret bulundukları.
24. Birden fazla sayım ve dokum yapılmış ise sayısı.
25. Sayım ve dokum sonucunun başkan tarafından orada hazır bulunanlara ilan edildiği.
Sandık sonuc tutanağının onaylı bir sureti, sandık kurulu tarafından sandık cevresi icinde herkesin gorebileceği bir yere asılır. Bu tutanaklar oy verme gununden itibaren bir hafta sureyle asılı kalır.
Sandık sonuc tutanağının birer sureti, o secim cevresinde secime katılan ve talep eden siyasi parti ve bağımsız adayların muşahitlerine, yeteri kadar hazırlanarak sandık kurulu başkanı ve uyelerince imzalandıktan ve muhurlendikten sonra verilir. Bu tutanaklar, talep halinde oncelikle sandık kurulunun siyasi partili uyelerine imza karşılığı verilir. Ancak bu halde, o partinin muşahidine ayrıca tutanak verilmez. Muşahitlere verilecek sandık sonuc tutanakları, cok yapraklı kopyalı suret biciminde hazırlanır. Sandık sonuc tutanağı verilen muşahit ve sandık kurulu uyelerinin ad ve soyadları ile temsilcisi oldukları siyasi partinin adı veya bağımsız adayın adı ve soyadı sandık kurulu tutanak defterine yazıldıktan sonra tutanağın teslim alındığına dair imzaları alınır.
Sandık kuruluna, her secim turu icin oy pusulasındaki siyasi parti ve bağımsız aday sayısından beş fazla sayıda sandık sonuc tutanağı verilir. Bu tutanakların duzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Yuksek Secim Kurulunca belirlenir.?
MADDE 24 ? 298 sayılı Kanunun 108 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Secim sonuclarının ilce secim kurullarınca birleştirilmesi ve denetlenmesi
MADDE 108 ? Sandık kurullarından gelen sonuc tutanaklarının, ilce secim kurullarınca birleştirilmesi ve secim sonuclarının belirlenmesi işlemleri, acık ve aralıksız olarak yapılır.
İlce secim kurulunun yapacağı sayım, dokum ve birleştirme işlemleri sırasında, siyasi partilerin aday ve muşahitleri ve bağımsız adaylar ve muşahitleri ile ilce secim kurullarındaki siyasi parti temsilcileri istedikleri takdirde hazır bulunurlar. Hazır bulunan bağımsız aday ve muşahitleri ucten fazla olursa ad cekilerek, adı ilk cıkanlardan ucu bu işlemleri takip etmek uzere kalabilirler. Siyasi parti aday ve muşahitleri icin ad cekme yapılmaz. Bu işlemlerde hazır bulunanlara, birleştirme iş ve işlemlerini yakından takip edebilecekleri bir yer ayrılır.
İlce secim kurulu, sandık kurullarından gelen sandık sonuc tutanaklarını, geldikce almakla beraber, aralıksız olarak calışır ve gelen tutanakları, her secim turu ve cevresine ait ozel tutanaklara sandık geliş sırasına gore işlemek suretiyle birleştirmeye devam eder. En son sandık sonuc tutanağı geldikten sonra, ilce dÂhilindeki butun sandık sonuc tutanaklarının birleştirilmesi tamamlanarak, bunun sonucu bir tutanakla tespit edilir. Bu işlemler, Kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olmak şartıyla, Yuksek Secim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar cercevesinde, bilgisayar ortamında da yapılabilir.
İlce secim kurulunun duzenleyeceği birleştirme tutanaklarına;
1. İl adı,
2. İlce secim kurulu adı ve varsa numarası,
3. Secimin turu ve cevresi,
4. Tutanak sayfa numarası,
5. Teselsul sırasına gore sandık kurulu numarası,
6. Sandığın bulunduğu secim bolgesinin adı,
7. Sandık secmen listesinde yazılı secmenlerin sayısı,
8. Oy kullanan secmenlerin sayısı,
9. İtiraz edilmeksizin gecerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
10. İtiraz uzerine gecerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
11. Gecerli oy pusulalarının toplamı,
12. Gecersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
13. Birleşik oy pusulasındaki sıralamaya gore siyasi partilerin adları ile her birinin aldığı oy sayısı,
14. Bağımsız adayların birleşik oy pusulasındaki sıraya gore ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı,
15. Muhtarlık secimlerinde kendilerine oy verilen kimselerin alfabetik sırada ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı,
16. Yuksek Secim Kurulunca gerekli gorulen diğer bilgiler,
rakam ve yazı ile yazılır.
Birleştirme işlemi icin birden fazla tutanak kullanılmış ise, her tutanağa sıra numarası verilir.
Birleşik oy pusulası kullanılan secimlerde, ilce birleştirme tutanağı imzalanmadan once, birleştirmesi yapılan sandık sonuc tutanaklarındaki bilgilerin tamamını gosterir bir dokum cetveli, ilce secim kurulunun siyasi partili uyelerine de birer nusha coğaltılarak verildikten sonra, o tutanakta birleştirmesi yapılan sandık sonuc tutanaklarında, siyasi parti ve bağımsız adayların aldıkları oy sayıları, ilce secim kurulunda, başkanın gorevlendireceği memur uyelerden biri tarafından, birleştirme tutanağındaki sıraya gore, yuksek sesle okunmak suretiyle, ilce birleştirme tutanağına işlenen oy sayılarında yanlışlık olup olmadığı denetlenir. İlce secim kurullarında yeterli imkan olması halinde denetim işlemi hazır bulunanların izleyebileceği şekilde goruntulu olarak cihazlarla yayınlanabilir.
Başkan, denetim sırasında tespit edilen hataları denetim tutanağına gecirmek uzere, kurulun diğer memur uyesini gorevlendirir. Denetim tutanağında, ilce secim kurulunun adı, denetlenen secimin turu ve cevresi ile denetim işlemi sırasında hatalı bilgi girişi yapıldığı tespit edilen sandıkların numarasını yazmaya elverişli bir cetvel yer alır. Denetleme sırasında, ilce birleştirme tutanağına hatalı olarak işlenmiş sandık kurulu sonuc tutanakları bir kenara ayrılır. Denetim işlemi sonucunda, duzenlenen tutanak başkan ve uyelerce imzalanır. Denetim işlemi tamamlandıktan sonra, hata tespit edilmişse, ayrılan sandık sonuc tutanaklarına gore gerekli duzeltmeler yapılarak hazırlanan ilce birleştirme tutanağı, kurul başkanı ve uyelerince imzalanır ve sonuclar hazır bulunanlara sozlu olarak ilan edilir.
İlce birleştirme tutanağındaki bilgilere gore hazırlanacak tutanak ozetinin onaylı bir sureti, ilce secim kurulunda herkesin inceleyebileceği uygun bir yere, bir hafta sureyle asılmak suretiyle ilan edilir.
İlce secim kurulunun duzenleyeceği ilce birleştirme tutanak ozetlerinde;
1. İl adı,
2. İlce secim kurulu adı ve varsa numarası,
3. Secimin turu ve cevresi,
4. Secim cevresindeki sandık kurullarının toplam sayısı,
5. Sandık secmen listesinde yazılı secmenlerin toplam sayısı,
6. Oy kullanan secmenlerin toplam sayısı