13 Mayıs 2010 PERŞEMBEResmî GazeteSayı : 27580
KANUN
TURKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASININ BAZI MADDELERİNDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kanun No. 5982 Kabul Tarihi: 7/5/2010
MADDE 1 ? 7/11/1982 tarihli ve 2709 sayılı Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına ?Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.? cumlesi ve maddeye bu fıkradan sonra gelmek uzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
?Cocuklar, yaşlılar, ozurluler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler icin alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.?
MADDE 2 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 20 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
?Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların duzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amacları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını oğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda ongorulen hallerde veya kişinin acık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla duzenlenir.?

MADDE 3 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 23 uncu maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Vatandaşın yurt dışına cıkma hurriyeti, ancak suc soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hÂkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir.?
MADDE 4 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 41 inci maddesinin kenar başlığı ?I. Ailenin korunması ve cocuk hakları? şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
?Her cocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yuksek yararına acıkca aykırı olmadıkca, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve surdurme hakkına sahiptir.
Devlet, her turlu istismara ve şiddete karşı cocukları koruyucu tedbirleri alır.?

MADDE 5 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 51 inci maddesinin dorduncu fıkrası yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 6 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 53 uncu maddesinin kenar başlığı ?A. Toplu iş sozleşmesi ve toplu sozleşme hakkı? olarak değiştirilmiş, ucuncu ve dorduncu fıkraları yururlukten kaldırılmış ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
?Memurlar ve diğer kamu gorevlileri, toplu sozleşme yapma hakkına sahiptirler.
Toplu sozleşme yapılması sırasında uyuşmazlık cıkması halinde taraflar Kamu Gorevlileri Hakem Kuruluna başvurabilir. Kamu Gorevlileri Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu sozleşme hukmundedir.
Toplu sozleşme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sozleşmeden yararlanacaklar, toplu sozleşmenin yapılma şekli, usulu ve yururluğu, toplu sozleşme hukumlerinin emeklilere yansıtılması, Kamu Gorevlileri Hakem Kurulunun teşkili, calışma usul ve esasları ile diğer hususlar kanunla duzenlenir.?

MADDE 7 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 54 uncu maddesinin ucuncu ve yedinci fıkraları yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 8 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 74 uncu maddesinin kenar başlığı ?VII. Dilekce, bilgi edinme ve kamu denetcisine başvurma hakkı? şeklinde değiştirilmiş, maddenin ucuncu fıkrası yururlukten kaldırılmış ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
?Herkes, bilgi edinme ve kamu denetcisine başvurma hakkına sahiptir.
Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetciliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikÂyetleri inceler.
Kamu Başdenetcisi Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafından gizli oyla dort yıl icin secilir. İlk iki oylamada uye tamsayısının ucte iki ve ucuncu oylamada uye tamsayısının salt coğunluğu aranır. Ucuncu oylamada salt coğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en cok oy alan iki aday icin dorduncu oylama yapılır; dorduncu oylamada en fazla oy alan aday secilmiş olur.
Bu maddede sayılan hakların kullanılma bicimi, Kamu Denetciliği Kurumunun kuruluşu, gorevi, calışması, inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile Kamu Başdenetcisi ve kamu denetcilerinin nitelikleri, secimi ve ozluk haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla duzenlenir.?
MADDE 9 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 84 uncu maddesinin son fıkrası yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 10 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 94 uncu maddesinin ucuncu fıkrasının ikinci cumlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?İlk secilenlerin gorev suresi iki yıldır, ikinci devre icin secilenlerin gorev suresi ise o yasama doneminin sonuna kadar devam eder.?
MADDE 11 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 125 inci maddesinin ikinci fıkrasına ?Ancak, Yuksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma haric her turlu ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu acıktır.? şeklindeki cumle eklenmiş ve dorduncu fıkrasının birinci cumlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup, hicbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamaz.?
MADDE 12 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 128 inci maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cumle eklenmiştir.
?Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sozleşme hukumleri saklıdır.?
MADDE 13 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 129 uncu maddesinin ucuncu fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz.?
MADDE 14 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 144 uncu maddesi kenar başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?G. Adalet hizmetlerinin denetimi
MADDE 144 ? Adalet hizmetleri ile savcıların idarî gorevleri yonunden Adalet Bakanlığınca denetimi, adalet mufettişleri ile hÂkim ve savcı mesleğinden olan ic denetciler; araştırma, inceleme ve soruşturma işlemleri ise adalet mufettişleri eliyle yapılır. Buna ilişkin usul ve esaslar kanunla duzenlenir.?
MADDE 15 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 145 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 145 ? Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yurutulur. Bu mahkemeler; asker kişiler tarafından işlenen askerî suclar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve gorevleriyle ilgili olarak işledikleri suclara ait davalara bakmakla gorevlidir. Devletin guvenliğine, anayasal duzene ve bu duzenin işleyişine karşı suclara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde gorulur.
Savaş hali haricinde, asker olmayan kişiler askerî mahkemelerde yargılanamaz.
Askerî mahkemelerin savaş halinde hangi suclar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları; kuruluşları ve gerektiğinde bu mahkemelerde adlî yargı hÂkim ve savcılarının gorevlendirilmeleri kanunla duzenlenir.
Askerî yargı organlarının kuruluşu, işleyişi, askerî hÂkimlerin ozluk işleri, askerî savcılık gorevlerini yapan askerî hÂkimlerin gorevli bulundukları komutanlıkla ilişkileri, mahkemelerin bağımsızlığı ve hÂkimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir.?
MADDE 16 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 146 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 146 ? Anayasa Mahkemesi onyedi uyeden kurulur.
Turkiye Buyuk Millet Meclisi; iki uyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve uyeleri arasından, her boş yer icin gosterecekleri ucer aday icinden, bir uyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gosterecekleri uc aday icinden yapacağı gizli oylamayla secer. Turkiye Buyuk Millet Meclisinde yapılacak bu secimde, her boş uyelik icin ilk oylamada uye tam sayısının ucte iki ve ikinci oylamada uye tam sayısının salt coğunluğu aranır. İkinci oylamada salt coğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en cok oy alan iki aday icin ucuncu oylama yapılır; ucuncu oylamada en fazla oy alan aday uye secilmiş olur.
Cumhurbaşkanı; uc uyeyi Yargıtay, iki uyeyi Danıştay, bir uyeyi Askerî Yargıtay, bir uyeyi Askerî Yuksek İdare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve uyeleri arasından her boş yer icin gosterecekleri ucer aday icinden; en az ikisi hukukcu olmak uzere uc uyeyi Yuksekoğretim Kurulunun kendi uyesi olmayan yuksekoğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında gorev yapan oğretim uyeleri arasından gostereceği ucer aday icinden; dort uyeyi ust kademe yoneticileri, serbest avukatlar, birinci sınıf hÂkim ve savcılar ile en az beş yıl raportorluk yapmış Anayasa Mahkemesi raportorleri arasından secer.
Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yuksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurulları ile Yuksekoğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi uyeliğine aday gostermek icin yapılacak secimlerde, her boş uyelik icin, bir uye ancak bir aday icin oy kullanabilir; en fazla oy alan uc kişi aday gosterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gosterecekleri uc aday icin yapılacak secimde de her bir baro başkanı ancak bir aday icin oy kullanabilir ve en fazla oy alan uc kişi aday gosterilmiş sayılır.
Anayasa Mahkemesine uye secilebilmek icin, kırkbeş yaşın doldurulmuş olması kaydıyla; yuksekoğretim kurumları oğretim uyelerinin profesor veya docent unvanını kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen avukatlık yapmış, ust kademe yoneticilerinin yuksekoğrenim gormuş ve en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen calışmış, birinci sınıf hÂkim ve savcıların adaylık dahil en az yirmi yıl calışmış olması şarttır.
Anayasa Mahkemesi uyeleri arasından gizli oyla ve uye tam sayısının salt coğunluğu ile dort yıl icin bir Başkan ve iki başkanvekili secilir. Suresi bitenler yeniden secilebilirler.
Anayasa Mahkemesi uyeleri aslî gorevleri dışında resmi veya ozel hicbir gorev alamazlar.?
MADDE 17 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 147 nci maddesinin kenar başlığı ?2. Uyelerin gorev suresi ve uyeliğin sona ermesi? şeklinde, birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Anayasa Mahkemesi uyeleri oniki yıl icin secilirler. Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi uyesi secilemez. Anayasa Mahkemesi uyeleri altmışbeş yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yaşından once gorev suresi dolan uyelerin başka bir gorevde calışmaları ve ozluk işleri kanunla duzenlenir.?
MADDE 18 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 148 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cumlesinin sonuna ?ve bireysel başvuruları karara bağlar? ibaresi, ucuncu fıkrasındaki ?Cumhurbaşkanını,? sozcuğunden sonra gelmek uzere ?Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanını,? ibaresi eklenmiş, beşinci fıkrası ?Yuce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. Genel Kurulun yeniden inceleme sonucunda verdiği kararlar kesindir.? şeklinde değiştirilmiş, maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek uzere aşağıdaki fıkralar ve ucuncu fıkradan sonra gelmek uzere ?Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da gorevleriyle ilgili suclardan dolayı Yuce Divanda yargılanırlar.? şeklinde yeni bir fıkra eklenmiştir.
?Herkes, Anayasada guvence altına alınmış temel hak ve ozgurluklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sozleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gucu tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek icin olağan kanun yollarının tuketilmiş olması şarttır.
Bireysel başvuruda, kanun yolunda gozetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz.
Bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla duzenlenir.?
MADDE 19 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 149 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 149 ? Anayasa Mahkemesi, iki bolum ve Genel Kurul halinde calışır. Bolumler, başkanvekili başkanlığında dort uyenin katılımıyla toplanır. Genel Kurul, Mahkeme Başkanının veya Başkanın belirleyeceği başkanvekilinin başkanlığında en az oniki uye ile toplanır. Bolumler ve Genel Kurul, kararlarını salt coğunlukla alır. Bireysel başvuruların kabul edilebilirlik incelemesi icin komisyonlar oluşturulabilir.
Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yuce Divan sıfatıyla yurutulecek yargılamalara Genel Kurulca bakılır, bireysel başvurular ise bolumlerce karara bağlanır.
Anayasa değişikliğinde iptale, siyasî partilerin kapatılmasına ya da Devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi icin toplantıya katılan uyelerin ucte iki oy cokluğu şarttır.
Şekil bozukluğuna dayalı iptal davaları Anayasa Mahkemesince oncelikle incelenip karara bağlanır.
Anayasa Mahkemesinin kuruluşu, Genel Kurul ve bolumlerin yargılama usulleri, Başkan, başkanvekilleri ve uyelerin disiplin işleri kanunla; Mahkemenin calışma esasları, bolum ve komisyonların oluşumu ve işbolumu kendi yapacağı İctuzukle duzenlenir.
Anayasa Mahkemesi Yuce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri dosya uzerinde inceler. Ancak, bireysel başvurularda duruşma yapılmasına karar verilebilir. Mahkeme ayrıca, gerekli gorduğu hallerde sozlu acıklamalarını dinlemek uzere ilgilileri ve konu uzerinde bilgisi olanları cağırabilir ve siyasî partilerin kapatılmasına ilişkin davalarda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısından sonra kapatılması istenen siyasî partinin genel başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilin savunmasını dinler.?
MADDE 20 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 156 ncı maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Askerî Yargıtayın kuruluşu, işleyişi, mensuplarının disiplin ve ozluk işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hÂkimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir.?
MADDE 21 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 157 nci maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Askerî Yuksek İdare Mahkemesinin kuruluşu, işleyişi, yargılama usulleri, mensuplarının disiplin ve ozluk işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hÂkimlik teminatı esaslarına gore kanunla duzenlenir.?
MADDE 22 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 159 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 159 ? HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu, mahkemelerin bağımsızlığı ve hÂkimlik teminatı esaslarına gore kurulur ve gorev yapar.
HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu yirmiiki asıl ve oniki yedek uyeden oluşur; uc daire halinde calışır.
Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet Bakanlığı Musteşarı Kurulun tabiî uyesidir. Kurulun, dort asıl uyesi, nitelikleri kanunda belirtilen; yuksekoğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında gorev yapan oğretim uyeleri, ust kademe yoneticileri ile avukatlar arasından Cumhurbaşkanınca, uc asıl ve uc yedek uyesi Yargıtay uyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca, iki asıl ve iki yedek uyesi Danıştay uyeleri arasından Danıştay Genel Kurulunca, bir asıl ve bir yedek uyesi Turkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca kendi uyeleri arasından, yedi asıl ve dort yedek uyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hÂkim ve savcıları arasından adlî yargı hÂkim ve savcılarınca, uc asıl ve iki yedek uyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı hÂkim ve savcıları arasından idarî yargı hÂkim ve savcılarınca, dort yıl icin secilir. Suresi biten uyeler yeniden secilebilir.
Kurul uyeliği secimi, uyelerin gorev suresinin dolmasından onceki altmış gun icinde yapılır. Cumhurbaşkanı tarafından secilen uyelerin gorev sureleri dolmadan Kurul uyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayı takip eden altmış gun icinde, yeni uyelerin secimi yapılır. Diğer uyeliklerin boşalması halinde, asıl uyenin yedeği tarafından kalan sure tamamlanır.
Yargıtay, Danıştay ve Turkiye Adalet Akademisi genel kurullarından secilecek Kurul uyeliği icin her uyenin, birinci sınıf adlî ve idarî yargı hÂkim ve savcıları arasından secilecek Kurul uyeliği icin her hÂkim ve savcının; ancak bir aday icin oy kullanacağı secimlerde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek uye secilir. Bu secimler her donem icin bir defada ve gizli oyla yapılır.
Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Musteşarı dışındaki asıl uyeleri, gorevlerinin devamı suresince; kanunda belirlenenler dışında başka bir gorev alamazlar veya Kurul tarafından başka bir goreve atanamaz ve secilemezler.
Kurulun yonetimi ve temsili Kurul Başkanına aittir. Kurul Başkanı dairelerin calışmalarına katılamaz. Kurul, kendi uyeleri arasından daire başkanlarını ve daire başkanlarından birini de başkanvekili olarak secer. Başkan, yetkilerinden bir kısmını başkanvekiline devredebilir.
Kurul, adlî ve idarî yargı hÂkim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, gecici yetki verme, yukselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun gorulmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, gorevden uzaklaştırma işlemlerini yapar; Adalet Bakanlığının, bir mahkemenin kaldırılması veya yargı cevresinin değiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlar; ayrıca, Anayasa ve kanunlarla verilen diğer gorevleri yerine getirir.
HÂkim ve savcıların gorevlerini; kanun, tuzuk, yonetmeliklere ve genelgelere (hÂkimler icin idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme; gorevlerinden dolayı veya gorevleri sırasında suc işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve gorevleri icaplarına uyup uymadığını araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri, ilgili dairenin teklifi ve HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu Başkanının oluru ile Kurul mufettişlerine yaptırılır. Soruşturma ve inceleme işlemleri, hakkında soruşturma ve inceleme yapılacak olandan daha kıdemli hÂkim veya savcı eliyle de yaptırılabilir.
Kurulun meslekten cıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.
Kurula bağlı Genel Sekreterlik kurulur. Genel Sekreter, birinci sınıf hÂkim ve savcılardan Kurulun teklif ettiği uc aday arasından Kurul Başkanı tarafından atanır. Kurul mufettişleri ile Kurulda gecici veya surekli olarak calıştırılacak hÂkim ve savcıları, muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir.
Adalet Bakanlığının merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarında gecici veya surekli olarak calıştırılacak hÂkim ve savcılar ile adalet mufettişlerini ve hÂkim ve savcı mesleğinden olan ic denetcileri, muvafakatlerini alarak atama yetkisi Adalet Bakanına aittir.
Kurul uyelerinin secimi, dairelerin oluşumu ve işbolumu, Kurulun ve dairelerin gorevleri, toplantı ve karar yeter sayıları, calışma usul ve esasları, dairelerin karar ve işlemlerine karşı yapılacak itirazlar ve bunların incelenmesi usulu ile Genel Sekreterliğin kuruluş ve gorevleri kanunla duzenlenir.?
MADDE 23 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının 166 ncı maddesinin kenar başlığı ?I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey? şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
?Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında hukumete istişarî nitelikte goruş bildirmek amacıyla Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur. Ekonomik ve Sosyal Konseyin kuruluş ve işleyişi kanunla duzenlenir.?
MADDE 24 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının gecici 15 inci maddesi yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 25 ? Turkiye Cumhuriyeti Anayasasına aşağıdaki gecici maddeler eklenmiştir.
?GECİCİ MADDE 18 ? Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesinin mevcut yedek uyeleri asıl uye sıfatını kazanır.
Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren otuz gun icinde, Turkiye Buyuk Millet Meclisi bir uyeyi Sayıştay Genel Kurulunun ve bir uyeyi de baro başkanlarının gosterecekleri ucer aday icinden secer.
Turkiye Buyuk Millet Meclisinin yapacağı uye secimi icin aday gostermek amacıyla;
a) Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren beş gun icinde, Sayıştay Başkanı adaylık başvurusunu ilan eder. İlan tarihinden itibaren beş gun icinde adaylar Başkanlığa başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren beş gun icinde Sayıştay Genel Kurulunca secim yapılır. Her Sayıştay uyesinin ancak bir aday icin oy kullanabileceği bu secimde en fazla oy alan uc kişi aday gosterilmiş sayılır.
b) Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren beş gun icinde, Turkiye Barolar Birliği Başkanlığı adaylık başvurusunu ilan eder. İlan tarihinden itibaren beş gun icinde adaylar Turkiye Barolar Birliği Başkanlığına başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren beş gun icinde Turkiye Barolar Birliği Başkanlığının ilanında gosterilen yer ve zamanda baro başkanları tarafından secim yapılır. Her bir baro başkanının ancak bir aday icin oy kullanabileceği bu secimde, en fazla oy alan uc kişi aday gosterilmiş sayılır.
c) (a) ve (b) bentleri uyarınca yapılan secimlerin sonucunda aday gosterilmiş sayılanların isimleri secimin yapıldığı gunu takip eden gun Sayıştay ve Turkiye Barolar Birliği başkanlıklarınca Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanlığına bildirilir.
c) (c) bendi uyarınca yapılan bildirimden itibaren on gun icinde Turkiye Buyuk Millet Meclisinde secim yapılır. Her boş uyelik icin yapılacak secimde, ilk oylamada uye tamsayısının ucte iki ve ikinci oylamada uye tamsayısının salt coğunluğu aranır; ikinci oylamada salt coğunluk sağlanamazsa bu oylamada en cok oy alan iki aday icin ucuncu oylama yapılır; ucuncu oylamada en fazla oy alan aday uye secilmiş olur.
Cumhurbaşkanı, birer uyeyi Yargıtay ve Danıştay kontenjanlarından olan ilk uyeliklerin boşalmasından sonra Yuksekoğretim Kurulunun kendi uyesi olmayan yuksekoğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında gorev yapan oğretim uyeleri arasından gostereceği ucer aday icinden secer.
Anayasa Mahkemesi uyeliğine aday gosteren kurumların halen mevcut uyeleri ile kendi kontenjanlarından secilmiş yedek uyeler, tamamlama seciminde goz onunde bulundurulur.
Anayasa Mahkemesinde halen belli gorevlere secilmiş olanların bu sıfatları secilmiş oldukları surenin sonuna kadar devam eder. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte uye olanlar yaş haddine kadar gorevlerine devam ederler.
Bireysel başvuruya ilişkin gerekli duzenlemeler iki yıl icinde tamamlanır. Uygulama kanununun yururluğe girdiği tarihten itibaren bireysel başvurular kabul edilir.
GECİCİ MADDE 19 ? Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren otuz gun icinde aşağıda belirtilen esas ve usuller dahilinde HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu uyeleri secilir:
a) Cumhurbaşkanı, hÂkimlik mesleğine alınmasına engel bir hali olmayan; yuksekoğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında en az onbeş yıldan beri gorev yapan oğretim uyeleri, ust kademe yoneticileri ile meslekte fiilen onbeş yılını doldurmuş avukatlar arasından dort uye secer. Cumhurbaşkanı, ust kademe yoneticileri arasından sececeği Kurul uyesini, bakanlık, musteşarlık, musteşar yardımcılığı, valilik, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, kamu kurum ve kuruluşlarında genel mudurluk veya teftiş kurulu başkanlığı gorevlerini yapanlar arasından secer.
b) Yargıtay Genel Kurulu, Yargıtay uyeleri arasından uc asıl ve uc yedek uye secer. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren yedi gun icinde Yargıtay Birinci Başkanı adaylık başvurusunu ilan eder. İlan tarihinden itibaren yedi gun icinde adaylar Birinci Başkanlığa başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren onbeş gun icinde Yargıtay Genel Kurulu secim yapar. Her Yargıtay uyesinin sadece bir aday icin oy kullanabileceği secimde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek uye secilmiş olur.
c) Danıştay Genel Kurulu, Danıştay uyeleri arasından iki asıl ve iki yedek uye secer. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren yedi gun icinde Danıştay Başkanı adaylık başvurusunu ilan eder. İlan tarihinden itibaren yedi gun icinde adaylar Başkanlığa başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren onbeş gun icinde Danıştay Genel Kurulu secim yapar. Her Danıştay uyesinin sadece bir aday icin oy kullanabileceği secimde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek uye secilmiş olur.
c) Turkiye Adalet Akademisi Genel Kurulu, kendi uyeleri arasından, HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna bir asıl ve bir yedek uye secer. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren yedi gun icinde Turkiye Adalet Akademisi Başkanı adaylık başvurusunu ilan eder. İlan tarihinden itibaren yedi gun icinde adaylar Başkanlığa başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren onbeş gun icinde Turkiye Adalet Akademisi Genel Kurulu secim yapar. Her uyenin sadece bir aday icin oy kullanabileceği secimde, en fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek uye secilmiş olur.
d) Yedi asıl ve dort yedek uye birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş olan adlî yargı hÂkim ve savcıları arasından, adlî yargı hÂkim ve savcıları tarafından Yuksek Secim Kurulunun yonetim ve denetiminde secilir. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren beş gun icinde Yuksek Secim Kurulu adaylık başvurularını ilÂn eder. İlÂn tarihinden itibaren uc gun icinde adaylar Yuksek Secim Kuruluna başvurur. Başvuru tarihinin sona erdiği gunden itibaren iki gun icinde Yuksek Secim Kurulu adayların başvurularını inceler ve aday listesini belirleyerek ilÂn eder. Takip eden iki gun icinde bu listeye karşı itiraz edilebilir. İtiraz suresinin sona erdiği gunden itibaren iki gun icinde itirazlar incelenir, sonuclandırılır ve kesin aday listesi ilÂn edilir. Yuksek Secim Kurulunun kesin aday listesini ilÂn ettiği tarihten sonraki ikinci Pazar gunu her ilde, il secim kurulunun yonetim ve denetimi altında yapılacak secimlerde, o ilde ve ilcelerinde gorev yapan hÂkim ve savcılar oy kullanır. İl secim kurulları o ilde oy kullanacak hÂkim ve savcıların sayısına gore sandık kurulları oluşturur. Sandık kurullarının işlem, tedbir ve kararlarına karşı yapılan şikÂyet ve itirazlar il secim kurulunca karara bağlanır. Adaylar propaganda yapamazlar; sadece, Yuksek Secim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar cercevesinde ozgecmişlerini bu iş icin tahsis edilmiş bir internet sitesinde yayımlayabilirler. Bu secimlerde her secmen sadece bir aday icin oy kullanabilir. Secimlerde en cok oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek uye secilmiş olur. Kullanılacak oy pusulalarıyla ilgili diğer hususlar Yuksek Secim Kurulu tarafından belirlenir. Yuksek Secim Kurulu, oy pusulalarını kendisi bastırabileceği gibi gerektiğinde uygun goreceği il secim kurulları vasıtasıyla bastırmaya da yetkilidir. Yapılacak secimlerde, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Secimlerin Temel Hukumleri ve Secmen Kutukleri Hakkında Kanunun bu bende aykırı olmayan hukumleri uygulanır.
e) Uc asıl ve iki yedek uye birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargı hÂkim ve savcıları arasından, idarî yargı hÂkim ve savcıları tarafından Yuksek Secim Kurulunun yonetim ve denetiminde secilir. Bolge idare mahkemelerinin bulunduğu illerde, il secim kurulunun yonetim ve denetimi altında yapılacak bu secimlerde, o bolge idare mahkemesinde ve yargı cevresi icerisinde kalan yerlerde gorev yapan idarî yargı hÂkim ve savcıları oy kullanır. Bu secimler hakkında da (d) bendi hukumleri uygulanır.
Birinci fıkranın (a), (c), (d) ve (e) bentleri uyarınca secilen HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun asıl uyeleri bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten sonraki otuzuncu gunu takip eden iş gunu gorevlerine başlarlar.
Bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte, HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulunun Yargıtay ve Danıştaydan gelen asıl ve yedek uyelerinin gorevleri, secilmiş oldukları surenin sonuna kadar devam eder. Bunlardan, Yargıtaydan gelen uyelerden gorev suresini tamamlayanların yerine birinci fıkranın (b) bendi uyarınca secilenler; Danıştaydan gelen uyelerden gorev suresini tamamlayanların yerine birinci fıkranın (c) bendi uyarınca secilenler, sırayla goreve başlarlar.
Birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri uyarınca secilen uyelerden, ucuncu fıkra uyarınca goreve başlayanların gorev suresi, birinci fıkranın (a), (c), (d) ve (e) bentleri uyarınca secilen diğer Kurul uyelerinin gorev suresinin bittiği tarihte sona erer.
İlgili kanunlarda gerekli duzenlemeler yapılıncaya kadar, HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kuruluna secilen asıl uyeler, Yargıtay daire başkanı icin ilgili mevzuatında ongorulen tum malî ve sosyal haklar ile emeklilik hakkından aynen yararlanırlar. Ayrıca, Kurulun Başkanı dışındaki asıl uyelerine, (30000) gosterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile carpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ek tazminat odenir.
İlgili kanunlarda duzenleme yapılıncaya kadar, HÂkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu;
a) Anayasa hukumlerine aykırı olmamak kaydıyla, yururlukteki kanun hukumlerine gore Kurul şeklinde calışır.
b) İkinci fıkra uyarınca asıl uyelerinin goreve başladığı tarihten itibaren bir hafta icinde Adalet Bakanının başkanlığında toplanır ve bir gecici Başkanvekili secer.
c) En az onbeş uye ile toplanır ve uye tam sayısının salt coğunluğu ile karar verir.
c) Sekreterya hizmetleri Adalet Bakanlığı tarafından yurutulur.
Kurul mufettişleri ile adalet mufettişleri atanıncaya kadar, mevcut adalet mufettişleri, Kurul mufettişi ve adalet mufettişi sıfatıyla gorev yaparlar.
Bu madde hukumleri, ilgili kanunlarda gerekli duzenlemeler yapılıncaya kadar uygulanır.?
MADDE 26 ? Bu Kanun yayımı tarihinde yururluğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tumuyle oylanır.