DIŞİŞLERİ BAKANLIĞININ KURULUŞ VE GOREVLERİ HAKKINDA
KANUN
Kanun No. 6004 Kabul Tarihi: 7/7/2010

BİRİNCİ BOLUM
Amac, Tanımlar, İlkeler, Gorev ve Yetkiler
Amac ve tanımlar
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; Dışişleri Bakanlığının kuruluş, gorev ve yetkilerine ilişkin esasları duzenlemektir.
(2) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakan: Dışişleri Bakanını,
b) Bakanlık: Dışişleri Bakanlığını,
c) Emsal kararnamesi: 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 156 ncı ve 157 nci maddeleri uyarınca yururluğe konulan surekli gorevle yurtdışında bulunan memurlara odenecek aylıklara ilişkin Bakanlar Kurulu kararını,
ifade eder.
İlkeler, gorev ve yetkiler

MADDE 2- (1) Bakanlık, bu Kanunda belirtilen gorevlerini yerine getirirken aşağıda belirtilen ilkeler cercevesinde hareket eder:
a) Bolgesinde ve dunyada barışcıl, adil ve kalkınmaya imkan tanıyan bir ortamın kalıcı şekilde tesisi ve guclendirilmesi.
b) Ulusal hak ve cıkarların savunulması ve korunması.
c) Her turlu toplumsal yaşamın temelini oluşturan insan haklarının ve demokratik değerlerin savunulması ve ileriye goturulmesi, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, din, mezhep ve benzeri sebeplerle yapılan her turlu ayrımcılık ile mucadele edilmesi.
c) İnsanlığın kulturel mirasının, cevrenin ve yerkurenin doğal yaşam alanlarının korunması.

d) Uluslararası hukukun ve ona olan saygının geliştirilmesi ve guclendirilmesi.
(2) Bakanlığın gorev ve yetkileri şunlardır:
a) Turkiye Cumhuriyetinin dış politikasının tespiti icin hazırlık calışmaları yapmak ve tekliflerde bulunmak, Hukumet tarafından tayin ve tespit edilen hedef ve esaslara gore dış politikayı uygulamak ve koordine etmek.
b) Turkiye Cumhuriyetini ve Hukumetini yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar nezdinde yetkili makam olarak temsil etmek, yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlarla temas ve muzakereleri ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak suretiyle yurutmek, Turkiye Cumhuriyetinin dış ilişkilerini tum boyutlarıyla ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak suretiyle tesis etmek, yurutmek, yonlendirmek, geliştirmek ve ulkenin cıkarlarını korumak.
c) Devlet organlarının uluslararası temaslarının yurutulmesinde bu organlara yardımcı olmak.
c) 5/5/1969 tarihli ve 1173 sayılı Milletlerarası Munasebetlerin Yurutulmesi ve Koordinasyonu Hakkında Kanun cercevesinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca dış politika ile bağlantılı olarak yurtdışında yurutulen faaliyetlerin Hukumetce saptanan dış politikaya uygunluğunu gozetmek, bu faaliyetleri koordine etmek ve bunlara katılım sağlamak.
d) Hukumeti dış dunyadaki gelişmeler ve değişen şartlar konusunda bilgilendirmek.
e) Turkiye Cumhuriyeti hakkında yurtdışında bilgilendirici faaliyetler yurutmek.
f) Yurtdışında yaşayan vatandaşların hak ve menfaatlerini korumak ve yaşam kalitelerinin yukseltilmesine yonelik calışmalar yurutmek, ulke dışındaki vatandaşlara ve Turkiye Cumhuriyeti uyrukluğunu taşıyan tuzel kişilere destek, yardım ve konsolosluk himayesi sağlamak.
g) 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Milletlerarası Andlaşmaların Yapılması, Yururluğu ve Yayınlanması ile Bazı Andlaşmaların Yapılması İcin Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakkında Kanun cercevesinde, diğer devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla akdedilen andlaşmalara ilişkin temas, muzakere, yetki belgesi, imza, onay ve tescil sureclerini ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği icinde yurutmek, bu andlaşmaları veya tescil edilmiş kopyalarını muhafaza etmek ve sicillerini tutmak, andlaşma taslaklarının mevzuata uygunluğunu incelemek ve goruş bildirmek.
ğ) Uluslararası hukukun ve uluslararası hukuk ictihadının gelişimine yonelik surecleri takip etmek ve bu sureclere iştirak etmek.
h) Turkiye Cumhuriyetinin tarafı olduğu siyasi nitelikli uluslararası davaları ve Adalet Bakanlığı ile işbirliği yapmak suretiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki davaları ikame ve takip etmek.
ı) Turkiye Cumhuriyetini temsil yetkisine sahip olarak Bakanlar Kurulu kararı ile belli bir gecici gorevle gorevlendirilen temsilciler ve temsil heyetlerine Turkiye Cumhuriyetini bağlayan hususlarda Hukumetin talimatlarını iletmek, bu temsilci ve temsil heyetlerinin ihtisasa dair hususlarda ihtiyac duyacakları talimatları ilgili bakanlıklar ile istişare suretiyle tespit edip onlara iletmek, heyetlerin başkanları diğer bakanlıklardan ise bu heyetlerde temsilci bulundurmak.
i) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yurtdışı teşkilatı kurulması ve dış temsilcilik acılması konusunda goruş bildirmek.
j) Mali, iktisadi ve diğer teknik konularda ilgili kurum ve kuruluşlarca yurutulmesi gereken veya statulerinde, uyelerinin ve ortaklarının belirli bakanlık veya merci vasıtasıyla işlem yapacağı belirtilen uluslararası kuruluşlarla yurutulen dış temas ve muzakerelerin dış politikaya uygun olarak yurutulmesini gozetmek, gerekirse bunlara katılmak.
k) Turkiye Cumhuriyetinin Devlet ve dışişleri protokolunu duzenlemek ve yurutmek.
1) Diplomasi ve konsolosluk ilişkilerinin yurutulmesi ile bağlantılı olarak uluslararası andlaşmalardan kaynaklanan iş ve gorevleri yerine getirmek.
m) Uluslararası kuruluşlarla işbirliğini geliştirmek.
n) Kanunlarla verilen diğer gorevleri yapmak.

İKİNCİ BOLUM
Bakanlık Teşkilatı, Kadroları ve Personeli
Bakanlığın genel teşkilat ve kadro yapısı
MADDE 3- (1) Bakanlık, merkez teşkilatı ve yurtdışı teşkilatından oluşur. Bakanlığın merkez ve yurtdışı kadroları bir butun teşkil eder.
Merkez teşkilatı
MADDE 4- (1) Bakanlık merkez teşkilatı ana hizmet, danışma ve denetim ile yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.
Bakanlık makamı
MADDE 5- (1) Bakan, Bakanlık kuruluşunun en ust amiridir. Bakanlık hizmetlerinin mevzuata ve Hukumetin genel siyasetine uygun olarak yurutulmesini ve Bakanlığın gorev alanına giren konularda diğer bakanlıklarla işbirliği ve koordinasyonun tesisini sağlamakla gorevli ve Başbakana karşı sorumludur. Bakan, emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden sorumlu olup, merkez ve yurtdışı teşkilatının faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle gorevli ve yetkilidir.
(2) Musteşar, Bakanın emrinde ve onun yardımcısı olup, Bakanlığın hizmet ve gorevlerinin Bakan adına ve Bakanın talimatları yonunde, Bakanlığın amac, politika ve tabi olduğu mevzuat hukumleri ile stratejik planlara uygun olarak duzenlenmesi ve yurutulmesinden sorumludur. Bu amacla, Teftiş Kurulu Başkanlığı haric olmak uzere, merkez ve yurtdışı teşkilatına gereken talimatları verir ve bunların uygulanmasını takip ve temin eder. Musteşar, bu gorev ve hizmetlerin yurutulmesinden Bakana karşı sorumludur.
(3) Ana hizmet, danışma ve denetim ile yardımcı hizmet birimlerinin ve yurtdışı teşkilatının yonetim ve koordinasyonunda Musteşara yardımcı olmak uzere, yedi musteşar yardımcısı gorevlendirilebilir.
Ana hizmet birimleri
MADDE 6- (1) Bakanlıktaki ana hizmet birimleri yirmi beş adet genel mudurlukten oluşur. Genel mudurlukler, Bakanlığın gorev ve yetkileri cercevesinde, kendi gorev alanlarına giren konularda, dış politikanın ve dış ilişkilerin icra edilmesine yonelik stratejilerin ve hareket tarzlarının tespit ve tatbikinden sorumludur. Bakanlık yurtdışı teşkilatının dış politika amacları doğrultusunda yonlendirilmesi ve talimatlandırılması ile dış ilişkilerin ulke icindeki boyutunun icra ve koordinasyonundan da genel mudurlukler sorumludur. Genel mudurlukler, ikinci fıkrada sayılan gorevlerin yanı sıra, Turk dış politikasının yurutulmesi cercevesinde ulkeler ve bolgeler temelinde ortaya cıkan yeni oncelikler ile uluslararası ilişkiler alanında yaşanan gelişmeler doğrultusunda Bakan tarafından verilen diğer gorevleri de yerine getirir.
(2) Ana hizmet birimleri ve gorevleri şunlardır:
a) Siyaset Planlama Genel Mudurluğu; Turkiye'nin dış politikasını ilgilendiren guncel uluslararası ve bolgesel konulara ilişkin uzun vadeli politikaların belirlenmesine katkıda bulunur ve bu konularda analiz, planlama, eşgudum ve kamuoyunu bilgilendirme calışmaları yapar.
b) Avrupa Genel Mudurluğu; Avrupa ulkeleri ile ikili duzeydeki siyasi ilişkileri yurutur ve koordine eder.
c) Avrupa Birliği Genel Mudurluğu; Turkiye'nin Avrupa Birliği ve organları ile ilişkilerinin yurutulmesi cercevesinde, ilgili diğer kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak suretiyle gerekli politikaların ve hareket tarzlarının belirlenmesi, uygulanması ve koordinasyonundan sorumludur.
c) İkili Siyasi İşler Genel Mudurlukleri; Bakanlıkta bulunan sekiz adet İkili Siyasi İşler Genel Mudurluğunden yedi adedi, coğrafi gorev alanlarındaki ulkelerle ikili duzeydeki siyasi ilişkiler ile bolgesel nitelikli siyasi orgutlerle ilişkileri ve işbirliğini planlar, koordine eder ve yurutur. Genel Mudurluklerin sorumlu oldukları coğrafi gorev alanları, Bakan onayı ile belirlenir. İkili Siyasi İşler Genel Mudurluklerinden sekizincisi, Yunanistan ile siyasi ve ekonomik ilişkilerin yurutulmesinden, Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti ile ilişkilerin ve işbirliğinin geliştirilmesinden, Kıbrıs sorununa ilişkin gelişmelerin izlenmesi ile gerekli politika ve hareket tarzlarının belirlenerek icrasından, uluslararası hukuk cercevesinde denizcilik ve havacılık konuları ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılması, hava sahası duzenlemeleri ile kara sınırı konularında gerekli faaliyetlerin icra ve koordinasyonundan sorumludur.
d) Uluslararası Guvenlik İşleri Genel Mudurluğu; Kuzey Atlantik Antlaşması Orgutu (NATO) ve Avrupa Guvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ile ilişkileri yurutur, bu orgutlerin gundemindeki konuları takip eder ve bu orgutler nezdinde Turkiye'nin hak ve cıkarlarının savunulmasını, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle sağlar. Avrupa-Atlantik guvenliği, bu cercevedeki savunma ilişkileri, silahların kontrolu ve silahsızlanma, NATO altyapı ve lojistik konuları ile sivil olağanustu hal planlaması konularında faaliyetlerde bulunur ve koordinasyonu sağlar.
e) Cok Taraflı Siyasi İşler Genel Mudurluğu; Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve diğer uluslararası siyasi orgutler ile ilişkileri yurutur, bu orgutlerin gundemindeki konuları takip eder ve bu orgutler nezdinde Turkiye'nin hak ve cıkarlarının savunulmasını, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle sağlar.
f) Kuresel ve İnsani Konular Genel Mudurluğu; cevre, insan hakları, goc, iltica, insan ticareti ve insani yardımlar ile kuresel boyut taşıyan diğer konularda politika ve hareket tarzlarının belirlenmesine ve tatbikine yonelik faaliyetlerde bulunur, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyonu sağlar.
g) Catışmayı Onleme ve Kriz Yonetimi Genel Mudurluğu; bolgesel ve kuresel boyutlu catışmalara yol acma riski taşıyan gelişmeleri ve catışmaya donuşmuş uyuşmazlıkları takip eder, bunların onlenmesine, yonetimine ve cozumune yonelik olarak ilgili ulke ve uluslararası orgutlerle işbirliği icerisinde izlenecek politikaları ve tatbik edilecek hareket tarzlarını, ilgili kurum, kuruluş ve Bakanlık birimleriyle eşgudum icerisinde belirler.
ğ) Cok Taraflı Ekonomik İşler Genel Mudurluğu; Dunya Ticaret Orgutu, Birleşmiş Milletler sistemi icindeki ekonomik ve sosyal kuruluşlar ile diğer uluslararası ve bolgesel nitelikli ekonomi, ticaret, cevre ve benzeri alanlarda faaliyet gosteren kuruluşlar ile ilişkileri, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle yurutur, bu orgutlerin gundemindeki konuları takip eder ve bu orgutler nezdinde ulkenin hak ve cıkarlarının savunulmasını sağlar. Dış ilişkiler ile bağlantısı olan enerji ile bolgesel ve sınır aşan sular konularındaki politika ve hareket tarzlarının oluşturulması ve uygulanması cercevesinde icra edilecek calışma ve faaliyetlerde, ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak suretiyle yer alır ve gerekli koordinasyonu sağlar.
h) İkili Ekonomik İşler Genel Mudurlukleri; Bakanlıkta bulunan iki adet İkili Ekonomik İşler Genel Mudurluğunden biri Turkiye'ye komşu ulke veya bolgelerle ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi icin gerekli olan calışma ve faaliyetleri, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği icerisinde yurutur. Diğeri bu ulkeler dışındaki diğer ulkelerle ikili duzeydeki ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi icin gerekli olan calışma ve faaliyetleri, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği icerisinde yurutur. Bu Genel Mudurlukler genel ekonomik gelişmeleri takip etmek suretiyle bu calışma ve faaliyetlerin dış politikayla uyumlu olmasını gozetir.
ı) Uluslararası Hukuk Genel Mudurluğu; uluslararası hukukun ve uluslararası hukuk ictihadının gelişimine yonelik surecleri takip eder, bu sureclere iştirak edilmesini ve katkıda bulunulmasını sağlar.
i) Andlaşmalar Genel Mudurluğu; diğer devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla akdedilecek andlaşmalara ilişkin temas, muzakere, yetki belgesi, imza, onay ve tescil sureclerini ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği icinde yurutur. Andlaşma taslaklarının mevzuata uygunluğunu inceler, goruş bildirir, onay ve yururluk surecini takip eder. Taraf olunan andlaşmaları veya tescil edilmiş kopyalarını muhafaza eder ve sicillerini tutar. Taraf olunan andlaşmalar konusunda Turkiye Buyuk Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu ile Bakanlar Kurulunu duzenli olarak bilgilendirir.
j) Konsolosluk İşleri Genel Mudurluğu; konsolosluk ilişkilerinin ve buna dair goruşmelerin yurutulmesinden ve koordinasyonundan sorumludur. Konsolosluk hizmetleri, vize ve yurtdışında yaşayan vatandaşlar ile dış ilişkileri ilgilendiren emlak konularındaki calışma ve faaliyetleri, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle yurutur.
k) Araştırma ve Guvenlik İşleri Genel Mudurluğu; ikili ve cok taraflı guvenlik işbirliğinin tesisi ve yurutulmesinin yanı sıra uluslararası boyutu bulunan veya dış ilişkileri ilgilendiren terorizm, uyuşturucu kacakcılığı ve diğer orgutlu suclar ile ulke aleyhine faaliyetlerle mucadele konularını takip eder, bu gorevlerini ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak suretiyle yerine getirir.
l) Enformasyon Genel Mudurluğu; Bakanlık sozculuğu, Bakanlığın yerli ve yabancı medya kuruluşları ve medya mensupları ile ilişkilerinin yurutulmesi, basın toplantılarının ve Bakanlık acıklamalarının yapılması gorevlerini yurutur. Dış politika alanında medya aracılığıyla yerli ve yabancı kamuoyu ile iletişimi sağlar, kamu diplomasisi alanındaki faaliyetlerin planlanması ve icra edilmesinde ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği icinde hareket eder. 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu cercevesinde Bakanlık ici koordinasyonu sağlar.
m) Yurtdışı Tanıtım ve Kulturel İlişkiler Genel Mudurluğu; ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak suretiyle, kultur, eğitim, bilim, spor ve benzeri alanlarında diğer ulke ve uluslararası kuruluşlarla ikili ve cok taraflı ilişkileri ve işbirliğini yurutur. Turkiye'nin yurtdışındaki tanıtımına yonelik proje ve faaliyetlerin yurutulmesini ve koordinasyonunu sağlar.
n) Protokol Genel Mudurluğu; Devlet ve dışişleri protokolunu duzenler ve uygular. Ulkedeki yabancı misyonların diplomatik işlemlerini, yurtdışındaki Turk misyonları ile ulkedeki yabancı misyonların guvenlikle ilgili iş ve işlemlerini, diplomatik pasaport işlemlerini, misyon şeflerinin atama belgeleri ile yabancı konsolosların buyrultu belgelerinin hazırlanması işlemlerini yurutur.
Danışma ve denetim birimleri
MADDE 7- (1) Danışma ve denetim birimleri ile gorevleri şunlardır:
a) Dış Politika Danışma Kurulu Başkanlığı; Turkiye Cumhuriyetinin dış politikasının oluşturulması, yonlendirilmesi ve uygulanması hakkında değerlendirmeler yapar ve goruş bildirir. Kurul Başkanlığı gorevi Musteşar tarafından yurutulur. Kurul, meslek memurları arasından atanan altı uye ile musteşar yardımcılarından oluşur.
b) Teftiş Kurulu Başkanlığı; Bakanın emri veya onayı uzerine, Bakanlık merkez ve yurtdışı teşkilatının her turlu faaliyet ve işlemlerini, Bakan adına incelemek, denetlemek ve gerekli gorulmesi halinde soruşturmakla gorevlidir. Teftiş Kurulu Başkanlığı, merkez ve yurtdışı teşkilatını oluşturan birimlerin işleyişini mevcut gorev tanımları ve verimlilik esasları temelinde Bakanın emriyle gozden gecirip tavsiyelerde de bulunabilir. Teftiş Kurulu Başkanlığının gorev, yetki ve sorumlulukları ile calışma usul ve esasları yonetmelikle duzenlenir.
c) Strateji Geliştirme Başkanlığı; 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanunu, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 15 inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler birimlerine verilen gorevleri yerine getirir.
c) Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığı; Turk dış politikası, uluslararası ilişkiler ve bolgesel konular hakkında bilimsel araştırma, inceleme ve analizler yapar ve bağımsız kaynaklarca oluşturulan analizleri Bakanlığın ilgili birimlerinin kullanımına sunar. Başkanlık, bu gorevlerini yuruturken, emekli buyukelciler ile yerli ve yabancı universitelerin, kurumların, duşunce ve medya kuruluşlarının temsilcileri ve uzmanlarıyla işbirliği yapabilir, yerli ve yabancı ozel kişiler ile tuzel kişilere bedeli mukabilinde araştırma, etut ve proje calışmaları yaptırabilir. Musteşara bağlı olarak faaliyet gosteren Başkanlığın teşekkul tarzı ile calışma usul ve esasları yonetmelikle duzenlenir.
d) Hukuk Muşavirliği; Bakanlık birimlerince hazırlanan veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca gonderilen kanun, kanun hukmunde kararname, tuzuk ve yonetmelik taslakları ile diğer hukuki konular hakkında goruş bildirir, Bakanlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları onleyici hukuki tedbirleri alır, 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hukumlerine gore adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlar, Hazineyi ilgilendirmeyen idari davalarda Bakanlığı temsil eder ve Bakanın vereceği diğer vazifeleri yerine getirir.
(2) Bakanlık Muşavirleri; Bakanlık acısından ozel onem ve oncelik taşıyan konularda, sayıları otuzu gecmemek şartıyla, Bakanlık makamına yardımcı olmak uzere merkez teşkilatında gorevlendirilen ve Bakanlık makamına bağlı olarak hizmet veren memurlardır.
Yardımcı hizmet birimleri
MADDE 8- (1) Yardımcı hizmet birimleri ve gorevleri aşağıda gosterilmiştir:
a) İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığının gorevleri şunlardır:
1) Bakanlığın insan kaynakları politikası ve planlamasıyla ilgili calışmaları yurutmek, insan kaynaklarının ve personel yonetiminin geliştirilmesine yonelik onerilerde bulunmak ve bu kapsamda alınan kararları uygulamak.
2) Kurumsal gelişim faaliyetlerini koordine etmek ve yurutmek.
3) Bakanlık personelinin atama, ozluk ve emeklilik işlemlerini planlamak ve yurutmek.
4) Bakanlık personelinin ve ailelerinin yurtdışında sağlık hizmetlerinden yararlanmalarına ilişkin işlemleri yurutmek.
b) Diplomasi Akademisi Başkanlığının gorevleri şunlardır:
1) Turkiye Cumhuriyetinin dış ilişkilerinin, Turk dış politikasının ve konsolosluk hizmetlerinin yurutulmesinde gorev alan Bakanlık mensuplarının temel ve hazırlayıcı eğitimleri ve stajları ile Bakanlığın ihtiyaclarına gore tespit edilen diğer hizmet ici eğitim faaliyetlerini planlamak ve icra etmek.
2) Bakanlık mensuplarının yurticinde ve yurtdışındaki eğitim programlarına, yabancı dil ve mesleki eğitim amaclı kurslara, seminerlere ve benzeri etkinliklere katılımları ile diplomasi ve konsolosluk alanında diğer ulkelerle gercekleştirilen eğitim işbirliği faaliyetlerini, ilgili Bakanlık birimleri ve gerekli gorulmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla eşgudumde bulunmak suretiyle planlamak ve yurutmek.
3) Diğer kamu idarelerinin yurtdışına surekli gorevle atanan memurları ile bu idarelerin dış ilişkilerle bağlantılı birimlerinde gorevli memurlar icin eğitim programları planlamak ve yurutmek.
c) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının gorevleri şunlardır:
1) Merkez ve yurtdışı teşkilatında kullanılmak uzere gerekli arac, gerec ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yurutmek.
2) Merkez ve yurtdışı teşkilatında ihtiyac duyulan arazinin ve binaların kiralanması ve satın alınması ile bina inşası ve buyuk onarımlarıyla ilgili işleri yurutmek.
3) Bina ve yerleşke yonetimi, guvenliği, temizliği, aydınlatması, ısıtması, bakımı, onarımı ile taşıma hizmetlerini yurutmek.
4) Yurticindeki ve yurtdışındaki lojmanlar ile sosyal tesislerin kurulması, yonetimi ve bakımı ile ilgili hizmetleri yurutmek.
5) Bakanlıkta sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yurutmek.
c) Bilişim Teknolojileri Dairesi Başkanlığının gorevleri şunlardır:
1) Merkez ile yurtdışı teşkilatı arasındaki haberleşmeyi yurutmek, gelen ve giden haberleşme evrakının kayıt, tasnif ve dağıtımını sağlamak, bilişim ve haberleşme ihtiyacları ile bağlantılı yazılımları temin etmek, oluşturmak ve geliştirmek.
2) Merkez ve yurtdışı teşkilatında mevcut bilişim altyapısının kurulumu, bakımı, ikmali, geliştirilmesi ve guncellenmesi ile ilgili işleri yurutmek, haberleşme guvenliğini sağlamak ve bu konularda gorev ustlenen personelin bilgi teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak duzenli şekilde hizmetici eğitim almalarını sağlamak.
3) Merkez ile yurtdışı teşkilatı arasında mevcut haberleşme sistemi uzerinden yapılması uygun gorulmeyen yazışmaları periyodik kuryeler gondermek suretiyle ulaştırmak, diplomatik canta ve kargoların sevkiyatını sağlamak ve bunlara dair yazışmaları yurutmek.
d) Diplomatik Arşiv Dairesi Başkanlığının gorevleri şunlardır:
1) Bakanlık arşivini muhafaza etmek, arşiv sistemini yonetmek ve geliştirmek.
2) Gizli icerikli belgelerin belli sureler sonunda araştırmacıların istifadesine acılmasına yonelik olarak gizlilik kaldırma komisyonları oluşturmak ve bunların faaliyetlerini duzenlemek.
3) Diğer devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla akdedilen andlaşmaların tasnifini ve muhafazasını gercekleştirmek.
e) Tercume Dairesi Başkanlığı; yabancı devletler ve uluslararası kuruluşlar ile akdedilen andlaşmalar başta olmak uzere, dış politikanın yurutulmesi cercevesinde Bakanlıkca ihtiyac duyulan belge ve metinlerin tercume edilmesini veya yapılmış olan tercumelerin gozden gecirilmesini sağlamakla gorevlidir.
f) Ozel Kalem Mudurluğu; Bakanın resmi ve ozel temaslarını planlamak, yazışmalarını yurutmek, protokol, toren, ziyaret, karşılama, uğurlama ve ağırlama ile ilgili hizmetleri duzenlemek, yerine getirmek ve Bakanın vereceği diğer işleri yapmakla gorevlidir.
(2) Bakan ve Musteşar ile Bakanlık birimleri arasında koordinasyon ve karşılıklı bilgi akışının suratle sağlanmasından sorumlu olmak uzere Bakan ve Musteşar icin birer ozel muşavir gorevlendirilir.
(3) Bakanlık Komisyonu; buyukelciler ve daimi temsilciler dışında kalan Bakanlık personelinin terfi, tayin ve diğer ozluk işlerini goruşmek ve Bakan onayına sunulmak uzere gerekli teklifleri hazırlamakla gorevlidir. Bakanlık Komisyonu, Musteşarın başkanlığında musteşar yardımcılarından oluşur. İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı, Bakanlık Komisyonunun raportorluğunu yapar. Komisyon Başkanı, gerekli gorduğu hallerde, belirleyeceği diğer Bakanlık mensuplarını da Komisyon toplantılarına davet edebilir. Komisyon, Musteşar ve en az dort musteşar yardımcısının katılımıyla toplanabilir.
(4) Birinci fıkranın (a), (c), (c), (d) ve (e) bentlerinde sayılan yardımcı birimler, mustakil daire başkanlıklarıdır.
(5) Diplomasi Akademisi Başkanlığının calışma usul ve esaslarına ilişkin hususlar yonetmelikle duzenlenir. Diplomasi Akademisi Başkanlığında ucret karşılığı ders vermek uzere gorevlendirilen Bakanlık personeli ve diğer kişilere, haftada yirmi, bir takvim yılında uc yuz altmış saati aşmamak ve 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yuksekoğretim Personel Kanununun 11 inci maddesinde ongorulen azami ek ders ucretlerini gecmemek uzere, Maliye Bakanlığının uygun goruşu uzerine Bakanlık tarafından belirlenen miktar, esas ve usuller cercevesinde ders ucreti odenir.
(6) Bakanlık, yurticinde, dış ilişkilerin yurutulmesi acısından onem ve gereklilik taşıyan yerlerde Bakanın teklifi ve Başbakanın onayı ile toplam sayıları beşi gecmemek uzere irtibat burosu acabilir. İrtibat burolarının calışma esasları, Bakanlıkca yururluğe konulan yonetmelikle belirlenir.
Yurtdışı teşkilatı
MADDE 9- (1) Bakanlık, 13/12/1983 tarihli ve 189 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında Kanun Hukmunde Kararname esaslarına uygun olarak yurtdışı teşkilatı kurabilir.
(2) Bakanlığın yurtdışı teşkilatı, buyukelcilikler, daimi temsilcilikler, başkonsolosluklar, buyukelcilik konsolosluk şubeleri ile fahri başkonsolosluk ve fahri konsolosluklardan oluşur. İhtiyac halinde, elcilik, konsolosluk, irtibat ofisi, buyukelcilik burosu, başkonsolosluk burosu, muavin konsolosluk ve konsolosluk ajanlığı ile diplomatik temsil ve konsolosluk hizmeti amaclı benzer temsilcilikler, Bakanlığın teklifi uzerine Bakanlar Kurulu kararı ile kurulabilir.
(3) Buyukelciliklerin gorevleri şunlardır:
a) Kuruldukları ve akredite edildikleri devlet nezdinde Turkiye Cumhuriyetini temsil etmek, Turkiye Cumhuriyetinin, vatandaşlarının ve uyrukluğunu taşıyan tuzelkişilerin hak ve menfaatlerini korumak.
b) Kuruldukları ve akredite edildikleri devletlerin hukumetleri ve ilgili kuruluşları ile gerekli temas ve muzakereleri yurutmek.
c) Turkiye Cumhuriyeti ile nezdinde bulundukları ve akredite edildikleri devlet arasında dostluk ilişkileri kurulması ve siyasi, askeri, ekonomik, kulturel, bilimsel ve diğer alanlardaki ilişkilerin ve işbirliğinin geliştirilmesi icin calışmak.
c) Nezdinde bulundukları ve akredite edildikleri ulkelerdeki gelişmeleri takip etmek, gorevleriyle ilgili bilgi ve değerlendirmeleri merkez ve yurtdışı teşkilatındaki ilgili birimlere iletmek.
(4) Daimi temsilciliklerin gorevleri şunlardır:
a) Bulundukları uluslararası kuruluş nezdinde Turkiye Cumhuriyeti Hukumetini temsil etmek, Turkiye Cumhuriyetinin menfaatlerini korumak ve geliştirmek.
b) Nezdinde bulundukları uluslararası kuruluşla veya bu kuruluşta icra edilen toplantılar cercevesinde ilgili muhataplarla gerekli temas ve muzakereleri yurutmek.
c) Nezdinde bulundukları uluslararası kuruluşa ve bu kuruluşun faaliyetlerine ilişkin gelişmeleri takip etmek, bilgi ve değerlendirmeleri merkez ve yurtdışı teşkilatındaki ilgili birimlere iletmek.
c) Nezdinde bulundukları uluslararası kuruluş ile Turkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkileri ve işbirliğini geliştirmek icin faaliyette bulunmak.
(5) Başkonsolosluk niteliğindeki konsolosluk temsilciliklerinin gorevleri şunlardır:
a) Gorev cevreleri dahilinde, Turkiye Cumhuriyetinin menfaatlerini korumak ve geliştirmek, Turkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ve uyrukluğunu taşıyan tuzelkişilere yonelik konsolosluk işlemlerini yurutmek ve konsolosluk himayesi sağlamak.
b) Yabancılara yonelik vize işlemlerini yurutmek ve vize ita etmek.
c) 1963 tarihli Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sozleşmesinde sayılan diğer gorevleri ifa etmek.
(6) Buyukelcilikler bunyesindeki konsolosluk şubelerinin gorevleri şunlardır:
a) Buyukelciliğin bulunduğu ve akredite edildiği ulke genelinde ya da bu ulkedeki belli bir gorev cevresi dahilinde, Turkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ve uyrukluğunu taşıyan tuzelkişilere yonelik konsolosluk işlemlerini yurutmek ve konsolosluk himayesi sağlamak.
b) Yabancılara yonelik vize işlemlerini yurutmek ve vize ita etmek.
c) 1963 tarihli Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sozleşmesinde sayılan diğer gorevleri ifa etmek.
c) Buyukelcilik tarafından verilen diğer gorevleri yerine getirmek.
(7) Buyukelciliklere bağlı olarak kurulan fahri başkonsolosluk ve fahri konsoloslukların gorevleri şunlardır:
a) Turkiye Cumhuriyetinin menfaatlerini korumak, geliştirmek ve tanıtımına katkıda bulunmak.
b) Turkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına ve uyrukluğunu taşıyan tuzelkişilere yonelik konsolosluk himayesi sağlamak.
c) Ozel olarak yetkilendirildiği takdirde, konsolosluk işlemleri yapmak.
c) Buyukelcilik tarafından verilen diğer gorevleri yerine getirmek.
Bakanlık personeli
MADDE 10- (1) Meslek memurlarına ilişkin esaslar aşağıda gosterilmiştir:
a) Meslek memurları, Bakanlığın gorevleri cercevesinde, Turk dış politikasının oluşturulması ve icrasında gorev, yetki ve sorumluluk ustlenen ve temsil gorevi icra eden memurlardır. Meslek memurları, yabancı devletlerle ve uluslararası kuruluşlarla yurutulen ikili ve cok taraflı ilişkilerin siyasi, ekonomik ve kulturel boyutları ile uluslararası hukuk konuları ağırlıklı olmak uzere, uluslararası ilişkiler alanındaki gelişmeleri takip ve analiz eder, dış politikanın oluşturulmasına yonelik gerekli girdileri sağlar, stratejileri ve hareket tarzlarını oluşturarak Hukumet tarafından tespit olunan dış politika cercevesinde uygular. Meslek memurları, yurtdışı teşkilatına surekli gorevle atandıklarında, konsolosluk işlemlerinde imzaya yetkilidir.
b) Meslek memuru olabilmek icin, 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan şartlar ile Bakanlıkca acılan yarışma sınavına ilişkin yonetmelikle belirlenen diğer şartlar saklı kalmak uzere, yurticindeki universitelerin veya diploma denkliği Yuksekoğretim Kurulu tarafından onaylanmış olmak kaydıyla yabancı universitelerin en az dort yıllık lisans eğitimi veren fakultelerinin uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, kamu yonetimi, tarih, sosyoloji, halkla ilişkiler ve tanıtım, psikoloji, iktisat, işletme, maliye ve finans bolumleri ile ağırlıklı olarak bu alanlara yonelik eğitim programlarına sahip bolumlerinden veya hukuk fakultelerinden mezun olmak ya da universitelerin sosyal bilimler alanında en az dort yıllık lisans eğitimi yapmış olup, uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, kamu yonetimi, hukuk ve iktisat alanlarında lisansustu eğitim yapmış olmak gerekir. Meslek memurluğu sınavının acıldığı yılın Ocak ayının ilk gunu itibarıyla, lisans diplomasına sahip bulunanlar icin otuz yaşını, lisansustu eğitim diplomasına sahip bulunanlar icin otuz iki yaşını doldurmamış olmak şarttır. Meslek memurluğunda adaylık suresi bir yıldır.
c) Meslek memurlarının merkez ve yurtdışı teşkilatında taşıyacakları unvanlar ve bunların hangi derecelere tekabul ettiği ekli (1) sayılı listede gosterilmiştir.
c) Meslek memurları, askerlik hizmeti dahil olmak uzere, mevcut statulerinde gecirdikleri en erken altıncı fiili hizmet yılı icinde ve ikinci katip veya muavin konsolos unvanında gecirdikleri ucuncu yıl icerisinde başkatiplik ve konsolosluk yeterlik sınavına girer. Bu sınavda iki kez başarılı olamayanlara, konsolosluk ve ihtisas memurları icin ongorulen kariyer ilerleme ve konsolosluk yeterlik sınavına iki kez katılma hakkı verilir. Meslek memurları, kariyer ilerleme ve konsolosluk yeterlik sınavına, en erken, mevcut statulerindeki dokuzuncu fiili hizmet yılı icerisinde girebilir. Bu sınava katılıp başarılı olan meslek memurları, konsolosluk ve ihtisas memuru statusune gecmiş olur. Bu sınavlarda başarılı olamayan meslek memurları ise mevcut statulerini ve unvanlarını korur ancak daha ust unvanlara yukseltilmez. Her iki kategorideki yeterlik sınavlarında kullanılacak ikinci sınav hakkı, başarısız olunan ilk sınavı takiben duzenlenen uc sınavdan birinde kullanılır.
d) Meslek memurlarına ucuncu, ikinci ve birinci derece kadro unvanlarının verilmesinde, sicil ve disiplinle ilgili hususlar da dikkate alınmak suretiyle, Bakanlık Komisyonunun memurun başarı duzeyine, mesleki gelişimine ve gorev motivasyonuna ilişkin olarak yapacağı değerlendirme esas alınır.
e) Askerlik hizmeti dahil olmak uzere meslek memurluğunda gecirdikleri toplam otuz yıllık fiili hizmet suresi icerisinde, merkez teşkilatında elci unvanı taşımamış olan meslek memurları ile yurtdışı teşkilatında buyukelci, daimi temsilci, elci, elci-musteşar, elci-daimi temsilci yardımcısı ve birinci sınıf başkonsolos unvanlarından herhangi birini taşımamış olan meslek memurları bu bentte sayılan unvanlara yukseltilme hakkını kaybeder. Birinci, ikinci veya ucuncu derecedeyken en az iki sene kesintisiz ve başarılı olarak maslahatguzarlık yapmış olan meslek memurları bu hukumden muaftır.
f) Meslek memurlarının mesleğe alınmaları ile gorevde yukselme usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlar yonetmelikle duzenlenir.
(2) Konsolosluk ve ihtisas memurlarına ilişkin esaslar aşağıda gosterilmiştir:
a) Konsolosluk ve ihtisas memurları, Bakanlığın gorevleri cercevesinde, konsolosluk, protokol, ekonomik ve kulturel işler, kancılarya idaresi, kamu diplomasisi, ulusal mevzuatla bağlantılı hukuki işler, personel işleri, idari ve mali işler, elektronik konsolosluk ve bilişim hizmetleri ile ozel uzmanlık bilgisi gerektiren diğer alanlarda gorev, yetki ve sorumluluk ustlenen ve temsil gorevi icra eden memurlardır. Konsolosluk ve ihtisas memurları, yurtdışı teşkilatına surekli gorevle atandıklarında, konsolosluk işlemlerinde imzaya yetkilidir.
b) Konsolosluk ve ihtisas memuru olabilmek icin, 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan şartları taşımanın yanı sıra usul ve esasları yonetmelikle duzenlenen Bakanlıkca acılan yarışma sınavında başarılı olmak gerekir. Konsolosluk ve ihtisas memurluğu sınavının acıldığı yılın Ocak ayının ilk gunu itibarıyla, lisans diplomasına sahip bulunanlar icin otuz yaşını, lisansustu eğitim diplomasına sahip bulunanlar icin otuz iki yaşını doldurmamış olmak gerekir. Bakanlık, işlev alanlarındaki uzmanlaşma ihtiyacını dikkate alarak sadece belirli fakultelerin veya bolumlerin mezunlarının başvurabileceği konsolosluk ve ihtisas memurluğu adaylık sınavları acabilir. Gerek gorulmesi halinde, sınava iştirak icin mesleki on tecrube şartı da aranabilir. Belirli fakultelerin veya bolumlerin mezunlarının başvurabileceği veya mesleki on tecrube şartı aranan sınavlar sonucunda Bakanlığa alınan memurların, merkez ve yurtdışı teşkilatında uzmanlık dalları ile bağlantılı olarak gorevlendirilmeleri esastır. Konsolosluk ve ihtisas memurluğunda adaylık suresi bir yıldır.
c) Konsolosluk ve ihtisas memurlarının merkez ve yurtdışı teşkilatında taşıyacakları unvanlar ve bunların hangi derecelere tekabul ettiği ekli (2) sayılı listede gosterilmiştir.
c) Konsolosluk ve ihtisas memurları, askerlik hizmeti dahil olmak uzere, mevcut statulerinde gecirdikleri en erken dokuzuncu fiili hizmet yılı icerisinde kariyer ilerleme ve konsolosluk yeterlik sınavına girer. Bu sınavda iki kez başarılı olamayanlar başkatip veya konsolos unvanı alma haklarını kaybeder ve daha ust unvanlara yukseltilmez. İkinci sınav hakkı, başarısız olunan ilk sınavı takiben duzenlenen uc sınavdan birinde kullanılır.
d) Konsolosluk ve ihtisas memurlarına ikinci ve birinci derece kadro unvanlarının verilmesinde, sicil ve disiplinle ilgili hususlar da dikkate alınmak suretiyle, Bakanlık Komisyonunun memurun başarı duzeyine, mesleki gelişimine ve gorev motivasyonuna ilişkin olarak yapacağı değerlendirme esas alınır.
e) Konsolosluk ve ihtisas memurlarının mesleğe alınmaları ile gorevde yukselme usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlar yonetmelikle duzenlenir.
(3) Meslek memurları ile konsolosluk ve ihtisas memurları arasındaki ondegelim sırası, taşınan unvanlar da dikkate alınmak suretiyle yonetmelikle duzenlenir.
(4) Hukuk muşavirleri, 657 sayılı Kanunun 59 uncu ve 60 ıncı maddesi kapsamında istihdam edilen memurlardır.
(5) Danışmanlar, Bakanlığın ozel uzmanlık bilgileriyle bağlantılı istisnai ihtiyacları temelinde istihdam edilen memurlardır. Danışman olabilmek icin, Bakanlığın belirleyeceği yabancı dile cok iyi derecede hakimiyetin yanı sıra, Bakanlığın ihtiyac duyduğu uzmanlık alanlarında en az beş yıllık mesleki tecrubeye veya bu alanlarda doktora ya da daha ust akademik unvanlara sahip bulunulması gerekir. Danışman alımında uygulanacak usul ve esaslar yonetmelikle belirlenir.
(6) Uzman muşavirler, kuruluş kanunlarında yurtdışı teşkilatı kurma yetkisi verilmemiş kamu kurum ve kuruluşlarının ihtisas alanına giren konularda yurtdışı teşkilatında memur istihdamına Bakanlıkca gerek duyulduğu takdirde, bu kurum ve kuruluşlarca belirlenen ve Bakanlığa bu amacla tahsis edilen kadrolara 12 nci maddenin on ikinci fıkrasındaki esaslar cercevesinde gecici olarak atanan memurlardır. Uzman muşavirler, bağlı bulundukları diplomatik misyon veya konsolosluk şefinin verdiği gorevleri yerine getirir ve onların bilgisi dahilinde olmaksızın kurumları ile doğrudan yazışma yapamaz.
(7) Mali hizmetler uzmanları ve mali hizmetler uzman yardımcıları, 5018 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi kapsamında, Bakanlığın mali hizmetler biriminde istihdam edilen memurlardır.
(8) Dışişleri merkez memurlarına ilişkin esaslar aşağıda gosterilmiştir.
a) Merkez memurları, 11 inci maddede yurtdışı gorevlere ilişkin olarak yer verilen hukum saklı kalmak uzere, merkez teşkilatında surekli gorev yapan ve genel idare hizmetleri, teknik hizmetler ve sağlık hizmetleri sınıflarına mensup olan memurlardır.
b) Mutercim kadrosunda gorev yapacak memurların merkezi sınava ilave olarak hizmetin gereklerine uygun olarak secilebilmesi icin usul ve esasları yonetmelikle belirlenen yarışma sınavında da başarılı olmaları gerekir.
c) Sağlık hizmetleri sınıfına mensup merkez memurları, merkez teşkilatındaki gorevlerine ilave olarak, yerel mahrumiyet şartları nedeniyle guvenilir sağlık hizmetlerine erişim imkanının kısıtlı olduğu veya ciddi sağlık riskleri bulunan bolge veya ulkelerdeki temsilciliklerde gorevli personelin ve beraberlerindeki aile uyelerinin sağlık kontrolunden gecirilmelerinin, koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlandırılmalarının ve ağır şekilde rahatsızlananların Turkiye'ye nakline nezaret edilmesinin gerektirdiği durumlarda gecici olarak yurtdışı teşkilatında gorevlendirilebilir.
(9) Koruma gorevlileri, 657 sayılı Kanunun ek 8 inci ve ek 9 uncu maddelerine gore gorevlendirildikleri yurtdışı teşkilatına ait bina ve konutların guvenliğinin sağlanması ile diplomatik misyon veya konsolosluk şefinin ve onun talimatı cercevesinde diğer diplomatik misyon veya konsolosluk mensuplarının şahsi korunmalarından sorumludur.
(10) Yardımcı hizmetliler, 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (VIII) numaralı bendi cercevesinde gorev yapan memurlardır.
Mali hizmetler uzmanları ile merkez memurlarının yurtdışı teşkilatında gorevlendirilmeleri
MADDE 11- (1) Mali hizmetler uzmanları ile merkez memurlarından genel idare hizmetleri ve teknik hizmetler sınıfına mensup olanlar, askerlik hizmeti dahil merkez teşkilatındaki kesintisiz ve fiili hizmet sureleri her defasında yedi yıldan az olmamak şartıyla ve sicil ve disiplin ile ilgili hususlar dikkate alınmak uzere, en fazla iki kez yurtdışı surekli gorevlere atanabilir. Bunun icin memurun;
a) İlk kez yurtdışı surekli goreve atanabilmek icin, usul ve esasları yonetmelikle belirlenen yeterlik sınavını gecmesi ve Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında yeterlik sınavının yapıldığı tarih itibarıyla son iki yıl icerisinde en az (C) duzeyinde başarılı olması ve lisans diplomasına sahip bulunması,
b) İkinci kez yurtdışı surekli goreve atanabilmek icin Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında son iki yıl icerisinde en az (B) duzeyinde başarılı olması ve yuksek lisans diplomasına sahip bulunması,
c) Merkez teşkilatındaki gorevleri sırasında ve varsa daha onceki yurtdışı gorevinde sergilediği başarıya ilişkin olarak Bakanlık Komisyonu tarafından her bir yurtdışı surekli gorevlendirme oncesinde yapılan değerlendirmenin olumlu olması,
gerekir.
(2) Birinci fıkrada sayılan şartları taşımak, memurun yurtdışı surekli gorevlere atanmasında Bakanlık Komisyonunca her defasında kullanılacak takdir yetkisini ortadan kaldırmaz. Her yıl kac memurun yurtdışına surekli gorevle atanacağı Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı ile belirlenir. Gerek gorulmesi halinde, ikinci kez yurtdışı surekli goreve atanacakların belirlenmesinde de sınav yontemine başvurulabilir.
(3) Bu madde hukumleri cercevesinde yapılan birinci yurtdışı surekli gorevlendirmenin suresi uc yıldan, ikinci surekli gorevlendirmenin suresi ise dort yıldan fazla olamaz.
(4) Yurtdışı surekli goreve atanan mali hizmetler uzmanları ataşe, merkez memurları ise ataşe yardımcısı unvanını taşır.


UCUNCU BOLUM
Unvanlar ve Atamalar
Yurtdışı teşkilatında unvanlar ve gorev sureleri
MADDE 12- (1) Bakanlık memurlarının merkez teşkilatından yurtdışı teşkilatına, yurtdışı teşkilatındaki bir temsilcilikten diğer bir temsilciliğe ve yurtdışı teşkilatından merkez teşkilatına surekli gorevle atanmalarında, 23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulune İlişkin Kanunda belirtilen usuller uygulanır. Bakanlığın yurtdışı teşkilatında gorevli meslek memurları ile konsolosluk ve ihtisas memurları, ekli (1) ve (2) sayılı listelerde sayılan unvanları, temsil gorevinin diplomatik veya konsuler niteliğine gore, aşağıdaki fıkralarda belirtilen esaslar cercevesinde taşırlar.
(2) Buyukelci unvanına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Buyukelci, nezdinde gorevli bulunduğu ve akredite edildiği ulkelerde Turkiye Cumhuriyeti Devletini, Cumhurbaşkanını ve Hukumeti temsil eder.
b) Buyukelci, gorev yaptığı ulkede buyukelciliğe bağlı tum birimlerin amiridir.
c) Buyukelciliğe hiyerarşik olarak bağlı bulunmamakla birlikte, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışındaki temsilcileri veya birimleri de yuruttukleri faaliyetler bağlamında buyukelcinin gozetimine tabi olup, bu faaliyetler hakkında buyukelciyi bilgilendirir.
c) Meslek memurlarının 14 uncu maddenin beşinci fıkrasına gore belirlenen dış temsilcilik gruplandırması gozetilmeksizin buyukelci olarak atanabilmeleri icin, merkez teşkilatında elci veya yurtdışı teşkilatında elci, elci-musteşar, elci-daimi temsilci yardımcısı ve birinci sınıf başkonsolos unvanlarından biriyle, başarılı şekilde en az bir yıl gorev yapmış olmaları gerekir. Bu unvanları henuz almamış birinci derece kadrodaki meslek memurları ile ikinci ve ucuncu derece kadrodaki meslek memurları dış temsilcilik gruplandırmasında sondaki iki grupta yer alan temsilciliklere buyukelci olarak atanabilir.
d) 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi cercevesinde buyukelci olarak atananlardan diğer kamu kurum veya kuruluşlarına mensup olanlar, merkeze donduklerinde, hizmetlerine ihtiyac duyulması halinde, Bakanlıkta calışmaya ve bu gorevleri suresince buyukelci unvanını kullanmaya devam ederler. Bunlardan hizmetlerine ihtiyac duyulmayanlar, Bakanlık ile ilişikleri kesilerek daha onceden bağlı bulundukları kamu kurum ve kuruluşlarındaki kadrolarına iade edilir.
(3) Daimi temsilci unvanına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Daimi temsilci, bir uluslararası kuruluşta Turkiye Cumhuriyeti Hukumetini temsil etmek uzere atanan memurdur. Meslek memurlarının daimi temsilci olarak atanma şartları, buyukelci olarak atanma şartları ile aynıdır. Daimi temsilci, aynı zamanda buyukelci unvanını da taşır. Bunlardan meslek memuru olanlar, merkez gorevine donduklerinde buyukelci unvanını kullanmaya devam eder.
b) Bakanlığın gerekli gormesi halinde, Birleşmiş Milletler Nezdinde Turkiye Daimi Temsilciliğine, buyukelci-daimi temsilcinin yanı sıra, meslek memuru statusundeki bir buyukelci, buyukelci-daimi temsilci yardımcısı unvanıyla atanabilir.
c) Nezdinde daimi temsilcilik acılmamış bulunan milletlerarası kuruluşlarda meslek memurlarına temsilcilik gorevi verilebilir.
(4) Ozel temsilci unvanına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Ozel temsilci, dış politika gereklilikleri cercevesinde ozel bir gorevi ifa etmek uzere gorevlendirilen, buyukelci veya elci unvanını taşıyan temsilcilerdir. Buyukelci veya elci unvanı taşımayanlar da gecici bazı gorevler icin ozel temsilci sıfatıyla gorevlendirilebilir.
b) Ozel temsilciler Bakanlar Kurulu kararı ile gorevlendirilir.
(5) Maslahatguzar ve gecici maslahatguzar unvanlarına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Bir ulkedeki siyasi temsil duzeyi buyukelci veya elci seviyesinde değilse birinci, ikinci ve ucuncu derece kadrolardaki meslek memurları arasından o ulke nezdinde gorev yapmak uzere maslahatguzar atanabilir.
b) Misyon şefinin gecici olarak yokluğunda, gecici maslahatguzarlık gorevinin temsilcilikteki hangi memur tarafından ustlenileceği yonetmelikle belirlenir.
c) Maslahatguzar veya gecici maslahatguzar, gorevli oldukları ulkede diplomatik misyon şefinin tum yetki ve sorumluluklarına sahiptir.
(6) Elci-musteşar, elci-daimi temsilci yardımcısı ve daimi temsilci yardımcısı unvanlarına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Elci-musteşar ve elci-daimi temsilci yardımcısı unvanları, buyukelciliklerde ve daimi temsilciliklerde misyon şefinden sonra ondegelim sırasındaki birinci meslek memuru tarafından taşınabilir. Birinci derece kadrolardaki meslek memurları Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı uzerine, ilgili mevzuat hukumlerine gore elci-musteşar veya elci-daimi temsilci yardımcısı olarak atanabilir. Buyukelciliklerde ve daimi temsilciliklerde birinci musteşar olarak gorev yapmakta olan veya bu unvanla atanmış ancak fiilen goreve başlamamış bulunan birinci derece kadrodaki meslek memurlarına da Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı ile elci-musteşar veya elci-daimi temsilci yardımcısı unvanı verilebilir.
b) Elci unvanı taşımayacak daimi temsilci yardımcıları da birinci derece kadrodaki meslek memurları arasından Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı ile belirlenir.
c) Dış politika gereklerine gore, elci-musteşar ve elci-daimi temsilci yardımcısı atanabilecek buyukelcilikler ve daimi temsilcilikler, Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı ile belirlenir. Bu unvanlar merkez teşkilatında kullanılmaz. Daha once bu unvanları almış olanlar, ancak elci-musteşar veya elci-daimi temsilci yardımcısı atanması mumkun olan diplomatik temsilciliklerde yeniden gorevlendirildikleri ve bu temsilciliklerde soz konusu unvanları taşıyan başka bir meslek memuru bulunmadığı takdirde bu unvanları kullanabilir.
(7) Birinci sınıf başkonsolos ve başkonsolos unvanlarına ilişkin esaslar şunlardır:
a) Birinci sınıf başkonsolos veya başkonsolos, başkonsoloslukların en ust amiridir. Meslek memurlarının yanı sıra konsolosluk ve ihtisas memurları da başkonsolos olarak atanabilir. Birinci derece kadrodaki meslek memurları, Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı uzerine, ilgili mevzuat hukumlerine gore birinci sınıf başkonsolos olarak atanabilir. Başkonsolos olarak gorev yapmakta olan veya bu unvanla atanmış ancak fiilen goreve başlamamış bulunan birinci derece kadrodaki meslek memurlarına da Bakanlık Komisyonunun teklifi ve Bakan onayı ile birinci sınıf başkonsolos unvanı verilebilir.
b) Daha once buyukelcilik yapmış meslek memurları ile merkez teşkilatında elci veya yurtdışı teşkilatında elci-musteşar ya da elci-daimi temsilci yardımcısı unvanıyla gorev yapmış olan meslek memurları, konsolosluk şefi olarak atandıklarında birinci sınıf başkonsolos unvanını taşır. Buyukelci unvanını daha once kazanmış olanlar, buyukelci unvanlarını da muhafaza eder.
(8) Ekli (1) ve (2) sayılı listeler cercevesinde, meslek memurları ile konsolosluk ve ihtisas memurlarınca diplomatik temsilciliklerde kullanılabilecek diğer unvanlar, birinci musteşar, musteşar, başkatip, ikinci katip, ucuncu katip ve ataşe; konsolosluk temsilciliklerinde kullanılabilecek diğer unvanlar ise başkonsolos yardımcısı, konsolos, muavin konsolos ve ataşedir.
(9) Buyukelci unvanı taşımayan meslek memurları ve buyukelci unvanını da koruyan birinci sınıf başkonsoloslar ile konsolosluk ve ihtisas memurlarının, hukuk muşavirlerinin ve danışmanların gorev sureleri, hizmetin gerektirdiği istisnalar dışında, yurtdışı teşkilatında en cok beş yıl, merkez teşkilatında en az iki yıldır.
(10) Aday memurlar yurtdışına surekli gorevle atanamaz.
(11) Meslek memurları ile konsolosluk ve ihtisas memurları merkez teşkilatından yurtdışı teşkilatına veya yurtdışı teşkilatından merkez teşkilatına, sahip bulundukları kadro dereceleriyle ve bu kadro derecelerine tekabul eden unvanlarla atanır.
(12) Uzman muşavirlerin gorev suresi, hizmetin gerektirdiği istisnalar dışında en cok dort yıldır. Yurtdışı gorevleri sona eren uzman muşavirler, Bakanlık ile ilişikleri kesilerek daha onceden bağlı bulundukları kamu kurum veya kuruluşundaki kadrolarına iade edilir. Uzman muşavirler, diplomatik temsilciliklerde muşavir veya muşavir yardımcısı; konsolosluklarda ataşe veya ataşe yardımcısı unvanlarını taşır.
Merkez teşkilatındaki unvanlar ve atamalar
MADDE 13- (l) Merkez teşkilatındaki gorevlere yapılan atamalara ilişkin genel esaslar şunlardır:
a) Musteşar ve musteşar yardımcıları, buyukelcilik yapmış birinci derece kadrodaki meslek memurları arasından atanır.
b) Genel mudurler, genel mudur yardımcıları ve mustakil daire başkanları, birinci derece kadrodaki meslek memurları arasından atanır.
c) Mustakil daire başkanları ve genel mudur yardımcıları ile buyukelcilik yapmamış genel mudurler ve meslek memurları arasından atanan Strateji Geliştirme Başkanı elci unvanı da taşır.
c) Bakan Ozel Muşaviri ve Musteşar Ozel Muşaviri meslek memurları arasından atanır. Ozel muşavir olarak atanan meslek memurlarına, birinci derece kadroda bulunmaları halinde elci unvanı da verilebilir.
d) Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı, 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında da atanabilir.
e) Yurtdışı teşkilatında buyukelci unvanıyla gorev yapmış olan meslek memurları, merkez gorevine donduklerinde bu unvanı kullanmaya devam eder.
(2) Bakanlık merkez teşkilatında gorev yapan personelden 2451 sayılı Kanun hukumleri dışında kalan memurların atanmaları Bakan tarafından yapılır. Bakan bu yetkisini gerekli gorduğu hallerde alt kademelere devredebilir.
(3) Yarışma sınavı ile memur alınan Bakanlık kadrolarına yapılan atamalar, ilan edilen kadro sayısına kadar ve başarı listesindeki sıraya gore yapılır.
Yurtdışı surekli gorevlere ilişkin genel esaslar
MADDE 14- (1) Yurtdışı teşkilatına surekli gorevle atanacak memurların, temsil yeteneği, olumlu sicil ve kanaat, mesleki bilgi ve yeterlik ile yabancı dil bilgisi konularında yurtdışı surekli gorevlere ilişkin mevzuat hukumlerinde yer verilen nitelikleri taşımaları ve son iki yılda olumlu sicil almış olmaları gerekir.
(2) Durumlarının a&#