25 Ocak 2014 CUMARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 28893
YONETMELİK
Başbakanlık (Diyanet İşleri Başkanlığı)'tan:
633 SAYILI DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GOREVLERİ
HAKKINDA KANUNUN EK 4 UNCU MADDESİNİN UYGULANMASINA
İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YONETMELİK

BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amac ve kapsam
MADDE 1 - (1) Bu Yonetmeliğin amacı;
a) Mazbut ve mulhak vakıflar ile Vakıflar Genel Mudurluğune ve gercek ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait olanlar haric olmak uzere, mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen ve ilgili dernek veya vakfın tasarrufuna bırakılan kısımlarının ilgili dernek veya vakıflar,

b) Mulkiyeti mazbut ve mulhak vakıflar ile Vakıflar Genel Mudurluğune ve gercek ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait olanlar dışında kalanlar ile mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarıyla ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılanların dışında kalan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen kısımların Diyanet İşleri Başkanlığı,
tarafından işletilmesine, işlettirilmesine, kiralanmasına, elde edilen gelirlerin dağıtılmasına, harcanmasına ve denetimine ilişkin usul ve esasları duzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2(1) Bu Yonetmelik, 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Gorevleri Hakkında Kanunun ek 4 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar

MADDE 3(1) Bu Yonetmelikte gecen;
a) Başkan: Diyanet İşleri Başkanını,
b) Başkanlık: Diyanet İşleri Başkanlığını,
c) Dernek/vakıf: Cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının dernek veya vakıflarını,
c) Kamu kurum ve kuruluşları: Genel butce kapsamındaki kamu idareleri, ozel butceli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar, il ozel idareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi muesseseler, işletmeler, iktisadi devlet teşekkulleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların muesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini,
d) Muftu: İl veya ilce muftusunu,
e) Muftuluk: İl veya ilce muftuluğunu,
f) Sozleşme: Bu Yonetmelik kapsamında kalan taşınmazların uzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen kısımlarla ilgili yapılan her tur sozleşmeyi,
g) Taşınmaz: Bu Yonetmeliğin uygulanması bakımından; mazbut ve mulhak vakıflar ile Vakıflar Genel Mudurluğune ve gercek ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait olanlar haric olmak uzere, mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen kısımlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Taşınmazlarla İlgili Esaslar, Taşınmaz Tipleri, Komisyon ve Gorevleri
Taşınmazlarla ilgili genel esaslar
MADDE 4(1) Bu Yonetmelik kapsamında kalan ve mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da butunleyici parcasında bulunan kısımların ticari veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirleme ve bu kısımları zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis etme yetkisi muftuluklerde kurulacak komisyonlara aittir.
(2) Birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazların ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen kısımlarının işlettirilmesi ve kiralanması ile ilgili yapılacak sozleşmelere bu Yonetmeliğe aykırı hukumler konulamaz.
(3) Yapılan denetimler sonucunda birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazların ticari faaliyetlerde kullanılan kısımlarının cemaati rahatsız edici, ibadetin huzur ve huşuunu bozucu, ibadethanenin ruhuna aykırı olarak kullanımının tespiti halinde sozleşme feshedilir.
Taşınmaz tipleri
MADDE 5(1) Bu Yonetmelik kapsamındaki taşınmazlar aşağıdaki şekilde tasnif edilmiştir:
a) Birinci grup taşınmaz; Mulkiyeti mazbut ve mulhak vakıflar ile Vakıflar Genel Mudurluğune ve gercek ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait olanlar haric olmak uzere, mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazlar uzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen ve ilgili dernek veya vakfın tasarrufuna bırakılan kısımlar.
b) İkinci grup taşınmaz; Mulkiyeti mazbut ve mulhak vakıflar ile Vakıflar Genel Mudurluğune ve gercek ve ozel hukuk tuzel kişilerine ait olanlar dışında kalanlar ile mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazlar uzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılanların dışında kalan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da butunleyici parcasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması ongorulen kısımlar.
Birinci grup taşınmazlarla ilgili esaslar
MADDE 6(1) Birinci grup taşınmazlar hakkında aşağıdaki hukumler uygulanır.
a) Birinci grup taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla, komisyon kararı doğrultusunda yetkili dernek veya vakıflarca işletilebilir veya yazılı sozleşme yapılarak işlettirilebilir ya da kiraya verilebilir.
b) Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin yuzde onu Başkanlık payı olarak Başkanlığa aktarılır. Kalan kısmın en az ucte ikisi oncelikle gelirlerin elde edildiği cami, mescit ve Kur'an kurslarının munhasıran yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine (ısınma ve aydınlatma gibi) ilişkin giderlerde, kalanı ise tuzuklerinde veya vakfiye ya da vakıf senedinde belirtilen amaclarda kullanılmak şartıyla ilgili dernek veya vakfa bırakılır. İlgili dernek veya vakfa bırakılacak pay, dernek veya vakıf tarafından acılarak muftuluğe bildirilecek ayrı bir banka hesabında toplanır.
c) Başkanlığa aktarılacak payın hesabında; taşınmazların ucuncu kişilere işlettirilmesi veya kiralanması suretiyle elde edilen brut hasılat tutarının, ilgili dernek veya vakıf tarafından iktisadi işletme oluşturulmak suretiyle işletilmesi halinde ise elde edilen kurum kazancının yuzde onu esas alınır.
c) Başkanlığa aktarılacak olan pay, ilgili dernek veya vakıf tarafından; taşınmazların ucuncu kişilere işlettirilmesi veya kiraya verilmesi halinde payın hesaplanmasına esas gelirin tahsilini takip eden ayın sonuna kadar, taşınmazın ilgili dernek veya vakıf tarafından iktisadi işletme oluşturmak suretiyle işletilmesi halinde ise gecici vergi beyannamesinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar ilgili muftuluklere bildirilir ve muftuluklerce yapılan tahakkuk uzerine aynı sure icinde ozel gelir kaydedilmek uzere genel butce muhasebe birimlerine odenerek Başkanlığın bağlı bulunduğu Merkez Saymanlık Mudurluğune mal edilir.
İkinci grup taşınmazlarla ilgili esaslar
MADDE 7(1) İkinci grup taşınmazlar hakkında aşağıdaki hukumler uygulanır.
a) İkinci grup taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla, Başkanlık tarafından işletilebilir veya 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca pazarlık usuluyle yapılacak ihaleyle ve yazılı sozleşme yapılarak işlettirilebilir ya da kiraya verilebilir.
b) Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, ozel gelir kaydedilmek uzere Başkanlığın bağlı bulunduğu Merkez Saymanlık Mudurluğune yatırılır.
Komisyonun kurulması ve gorevleri
MADDE 8(1) Bu Yonetmelikte belirtilen gorevleri yapmak uzere; Başkanlık taşra teşkilatındaki il ve ilcelerde mulki amirin onayı ile; muftunun başkanlığında, bir vaiz, bir murakıp, bir imam-hatip ve bir dernek başkanı veya vakıf temsilcisinden oluşan beş kişilik bir komisyon kurulur. Komisyonda gorev alacak vaiz veya murakıp olmaması halinde, bunların yerine gececek uye din gorevlileri arasından belirlenir.
(2) Komisyon, aşağıdaki gorevleri yapar.
a) Bu Yonetmelik kapsamında kalan ve mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur'an kurslarının bir kısmının, eklentisinin ya da butunleyici parcasının ticari faaliyetlerde veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirlemek.
b) Bu kısımları zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis etmek, bu kısımların hangi amaclarla ve hangi usul ve esaslara gore işletileceğine, işlettirileceğine ya da kiraya verileceğine karar vermek.
(3) Komisyon, salt coğunlukla toplanır ve kararlarını uye sayının oy cokluğu ile alır.
(4) Komisyonun sekretarya hizmetleri muftulukce yurutulur.
UCUNCU BOLUM
Ceşitli ve Son Hukumler
Pay ve gelirlerin tahsili
MADDE 9(1) Birinci grup taşınmazların ilgili dernek veya vakıf tarafından işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerden suresi icinde bildirildiği halde odenmeyen veya eksik odenen Başkanlık payı muftuluklerce, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Hakkında Kanun hukumlerine gore gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilmek uzere ilgili vergi dairelerine bildirilir.
(2) Suresi icinde bildirilmediği veya eksik bildirildiği tespit edilen paylara, bildirimin yapılması gereken son gunden tahakkuk ettirildiği gune kadar gecen sure icin 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine gore hesaplanacak gecikme zammı oranında zam uygulanır ve bir ay icinde odenmesi icin ilgili muftulukce bir yazı tebliğ edilir. Bu sure icinde de odenmeyen paylar muftuluğun bildirimi uzerine ilgili vergi dairesi tarafından 6183 sayılı Kanun hukumlerine gore gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
Gelirlerin kaydı ve kullanılması
MADDE 10(1) Başkanlığa aktarılacak olan paylar ile Başkanlık tarafından işletilen, işlettirilen veya kiraya verilen yerlerden elde edilen gelirleri; bir yandan genel butcenin (B) işaretli cetveline ozel gelir, diğer yandan Başkanlık butcesinin mevcut veya yeni acılacak tertiplerine ozel odenek kaydetmeye ve bu suretle odenek kaydedilen tutarlardan yılı icinde harcanmayan kısımları ertesi yıl butcesine devren ozel gelir ve ozel odenek kaydetmeye, Başkanlığın bağlı bulunduğu Bakan yetkilidir.
(2) Birinci fıkraya gore kaydedilen odenekler; cami, mescit ve Kur'an kursları ile bunların eklentisi ve butunleyici parcalarının yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine ilişkin giderler ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesi cercevesinde aynı amaclarla kullanılmak uzere dernek ve vakıflara yardım yapılmasına ilişkin giderlerin karşılanmasında kullanılır.
Denetim
MADDE 11(1) Birinci grup taşınmazların ilgili dernek veya vakıf tarafından işletilmesine, işlettirilmesine veya kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemler, bu yerlerden elde edilen gelirler ve yapılan harcamalar ile muftuluklere yapılan bildirimlerin ve tahakkuk ettirilen paylara ilişkin odemelerin zamanında yapılıp yapılmadığı, elde edilen gelirlerin amacına uygun olarak harcanıp harcanmadığı Başkanlıkca denetlenir ve takip edilir.
Geciş hukumleri
GECİCİ MADDE 1(1) 2/8/2013 tarihinden once bu Yonetmelik kapsamındaki taşınmazlardan Başkanlıkca elde edilen ve banka hesaplarında tutulan gelirler, 10 uncu madde cercevesinde Başkanlığın butcesi ile ilişkilendirilerek kullanılır.
(2) 2/8/2013 tarihinden once mulkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların uzerinde yer alan cami, mescit ve Kur'an kurslarını kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptıran dernek veya vakıflar komisyonca belirlenir.
Yururluk
MADDE 12(1) Bu Yonetmelik yayımı tarihinde yururluğe girer.
Yurutme
MADDE 13(1) Bu Yonetmelik hukumlerini Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı olduğu Bakan yurutur.