İşcilerin gunluk calışma suresinin duşurulmesi icin verdiği mucadeleden doğan 1 Mayıs, dunyanın dort bir yanında bir asırdan fazladır Emek ve İşci Bayramı olarak kutlanıyor. Turkiye'de de 1 Mayıs, bu yıl sendikalarca farklı şehirlerde kitlesel olarak kutlanacak. 1 Mayıs denilince İstanbul'da akla gelen Taksim Meydanı ise bu yıl da kapalı. Taksim Meydanı'na cıkan yollar gece kapatıldı. İstanbul'daki 1 Mayıs kutlamaları Maltepe Miting Alanı'nda olacak İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işcileri yoğun calışma suresinin gunluk 8 saate duşurulmesi talebinde bulunarak iş bıraktı. İşciler, taleplerini dile getirmek icin 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Universitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yurudu.
Avustralya'nın ardından ABD'deki işciler de işverenlerden 1884'te calışma saatlerinin azaltılması talebinde bulundu. ABD'de gunluk calışma suresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi icin başlatılan mucadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp kuresel bir nitelik kazandı.
Milletlerarası İşci Kardeşliği Teşkilatının 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gununun dayanışma amacıyla işcilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABD'li sendikacıların onerisi uzerine o gun "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dunyanın dort bir yanında "Emek Bayramı", "İşci Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
İLK RESMİ KUTLAMA 1923'TE OLDU
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tutun, pamuk ve liman işcilerince kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı.
Osmanlı'nın ardından, Cumhuriyet doneminde Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi cercevesinde 1 Mayıs 1922'de Ankara'da İşci Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923 yılında oldu.
Taksim Meydanı'nda 1977'de duzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Turkler'in konuşması sırasında meydandakilere ateş acılması sonucu 37 kişi yaşamını yitirdi, yuzlerce kişi yaralandı.
Bu olay da gerekce gosterilerek 12 Eylul askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan cıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.
1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Gunu" adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, coşkuyla kutlanmaya başlandı.
TURK-İŞ ADANA'DA, HAK-İŞ KAHRAMANMARAŞ'TA OLACAK
Uzerine marşlar bestelenen, kitaplar yazılan, sinema filmleri cekilen 1 Mayıs, calışanların sorun ve taleplerinin gundeme getirildiği en ozel gun olma niteliği de taşıyor.
Son yıllarda tum dunyada olduğu gibi Turkiye'de de Covid-19 salgını golgesinde kutlanan 1 Mayıs, bu yıl sendikalarca farklı şehirlerde kitlesel olarak kutlanacak.
TURK-İŞ, deprem felaketine dikkati cekmek icin Adana'da program duzenleyecek. Programın ana sloganları "Turkiye emekcilerin omuzlarında yeniden ayağa kalkacak" ve "Yaralar Beraber Sarılacak" olacak.
HAK-İŞ'in, 6 Şubat depremlerinin merkez ussu Kahramanmaraş'ta duzenleyeceği 1 Mayıs programında, calışma hayatının sorun ve talepleri dile getirilecek.
İSTANBUL'DA 1 MAYIS MALTEPE'DE KUTLANACAK
DİSK ve KESK ise 1 Mayıs'ı birlikte kutlama geleneğini surdurecek. İki konfederasyon, meslek orgutu ve sivil toplum kuruluşlarıyla 1 Mayıs'da İstanbul Maltepe Miting Alanı'nda olacak.
100 İŞCİDEN 14'U SENDİKALI
Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığının iş kollarındaki işci ve sendikaların uye sayılarına ilişkin Ocak 2023 istatistiğine gore, Turkiye'de 16 milyon 163 bin 549 işciden 2 milyon 330 bin 988'i sendika uyesi.
Bu rakamlara gore işcilerde sendikalaşma oranı yuzde 14,42 duzeyinde.
Turk Metal Sendikası, sahip olduğu 258 bin 928 uyeyle tum işci sendikaları arasında ilk sırada yer aldı.
Turk Metal'i 256 bin 625 uyeyle Hizmet-İş Sendikası, 199 bin 587 uyeyle Oz Sağlık-İş Sendikası takip etti.