Bankacılık sektorunde ticari kredi arzı sıkıntıda. Sektor kaynakları bankaların ticari kredi kullandırımını neredeyse durdurduğunu paylaşırken, kullandırılanların ise 1-1.5 aylık kısa vadeli krediler olduğunu soyledi. Uzun vadeli ticari kredilerde ise fiyatlama yapılamadığına dikkat cekilirken, yuzde 60-70 faz oranları, uc ornek olarak gosteriliyor Regulasyonlarla bunalan bankacılık sektorunde ticari krediler durma noktasına geldi. Bankacılık kaynakları, ozel bankalarda ticari kredi arzının neredeyse durduğunu, riski daha duşuk olduğu icin 1-1.5 aylık kısa vadeli spot kredilere yonelindiğini soyledi. Ayrıca kaynaklar uzun vadeli ticari kredi talebinde bankaların fiyatlama yapamadığını, uc ornekler olarak da yuzde 60- 70 oranında faiz verdiğini aktardı. Son donemde surekli regulasyonlarla karşı karşıya kalan bankacılık sektorunde secim belirsizliği nedeniyle ikinci tur secimleri oncesinde kredi arzı neredeyse durma noktasına gelmiş ve faiz oranları da yukarı yonlu hareket etmişti. Secimden sonra ise bazı bankalar hemen faiz oranlarında ayarlamalar yaptı. Ticari kredi faizleri bu durumdan daha fazla etkilendi.
Menkul kıymet zorunluluğu ticari kredi buyume ve faiz oranlarına gore uygulanıyor. Sektor riskin yukselmesi, net faiz gelirinin negatif olması nedeniyle bir suredir ticari kredide iştahsız davranıyordu. Bu hafta ise bankacılık sektoru kaynaklarına gore bazı ozel bankalar uzun vadeli ticari krediyi ya durdurdu ya da yıllık yuzde 60-70'e varan cok yuksek faiz oranları vermeye başladı. Bankacılık sektoru kaynakları ozel bankaların "kredi vermiyoruz" dememek icin 1-1.5 ay vadeli spot kredilere yoneldiğini belirterek, bu alanda vade yapısı nedeniyle risk duşuk olduğu icin cok da yuksek faiz oranlarının konuşulmadığını, makul oranların uygulandığını vurguladı.
Uzun vadeli kredi talepleri ise genellikle karşılanmıyor. Bunu "fiyatlama yapılamaması" olarak yorumlayan bankacılık sektoru kaynakları piyasada cok yuksek faiz oranları dolaştığını da vurguladı. Kamu bankalarının ise daha duşuk faizli ticari kredi kullandırımına devam ettiğini soyleyen bankacılık sektoru kaynakları, kamu bankalarında ise limitlerin uygulandığını belirtti. Kaynaklar kamunun kullandırdığı yuksek montanlı kredileri ise taksit taksit odediğini ekledi. Ticari kredi faizleri bazı ozel bankalarda secimlerin ikinci turu oncesinde yuzde 48'e yukselmişti.
Bazı ozel bankalarda ihtiyac kredi faizi aylık yuzde 6'ya kadar yukseldi ve yıllıkta bir haftada 12.12 puan arttı. Ticari kredi faizlerinde ise artış cok daha keskin oldu. Kaynaklar bankalara yonelik regulasyonlar devam ettiği surece faiz oranlarında yukselişin sureceğini belirtirken 70 bin liranın uzerinde kredi kullanımının kısıtlı olduğunu cok ısrarlı talep durumunda ise aylık faizin yuzde 7'yi aştığını dile getirdi.
İhtiyac kredi faizleri ise mart başından bu yana yukseliş eğiliminde bulunuyor. Merkez Bankası 10 Mart itibariyle ihtiyac kredilerinde faiz oranına gore menkul kıymet kapsamı getirmişti. 70 bin liraya kadar olan ihtiyac kredileri ise menkul kıymet kapsamı dışında bırakıldı. Bankacılık sektoru de daha cok 70 bin liraya kadar ihtiyac kredisi kullandırımı yapıyordu. Ancak secim belirsizliği ve Merkez Bankası'nın regulasyonları daha da sıkılaştırması faiz oranlarının daha hızlı yukselmesi sonucunu doğurdu.
10 Mart oncesi ozel ve yabancı mevduat bankalarında yaklaşık aylık yuzde 2,76 olan ihtiyac kredi faizleri ilk tur oncesinde yuzde 3,99, ilk turun hemen sonrasında yuzde 4,49'a cıkmış, ikinci tur oncesindeki haftada ise yuzde 4,99'a cıkmıştı. Bu haftaya ise bazı ozel bankalar yaklaşık 1 puanlık faiz indirimiyle girdi ve ihtiyac kredi faizini aylık yuzde 6'ya kadar cıkardı. Boylece yıllık basit faiz yuzde 72'ye dayanmış oldu. 14 Mayıs oncesi ozel ve yabancı mevduat bankaları ortalama yıllık basit faiz yuzde 47,88 seviyesinde iken şimdi yıllık faiz yuzde 72'ye geldi. Ve bu sadece secimin iki turu suresince faiz oranlarının 24.12 puan yukseldiğini ortaya koydu. Yılbaşında ise henuz ihtiyac kredi faizlerinde menkul kıymet uygulaması yokken ozel ve yabancı mevduat bankaları aylık yuzde 2,69 yıllık basit faizde yuzde 32,28 seviyesinde ihtiyac kredisi kullandırıyordu. İkinci tur sonrasında haftanın ilk gununde yuzde 72'ye cıkan yıllık ihtiyac kredisi faizi boylece yılın ilk 5 ayında yaklaşık 40 puanlık bir artış gercekleşti.
KKM'DE 'ONDEN PRİM' SON BULDU
Bazı bankalar dovizden TL'ye donmek icin acılan yeni kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarına onden prim odeme uygulamasına son verdi. TL'ye donuşum hedefl erini yakalamaya calışan bankalar, mevduat sahiplerini dovizden vazgecirmek icin KKM hesaplarına yuksek faiz vermeye başlamıştı. Reuters'ın goruştuğu dort kıdemli bankacı, bazı bankaların prim odemelerine son verdiklerini ifade etti.
KAMU BANKALARINDA LİMİTLİ KULLANDIRIM

Ozel bankalarda tek faiz artışı ihtiyac kredilerinde olmadı. Taşıt kredilerinde secim oncesi hafta yuzde 4,09 seviyesinde olan faiz oranı bu hafta başı itibariyle yuzde 4,79'a cıkarıldı. Konut kredilerinde de yuzde 3,39 olan aylık faiz oranı yuzde 4,09'a yukseldi. Kamu bankalarında ise limitli olarak daha duşuk faiz oranlarından kredi kullandırımı yapılıyor. Kamu bankalarında yuzde 2'nin altında bulunan ihtiyac kredi faizinin limiti 70 bin liraya kadar tanımlanıyor. Konut kredisinde ise 250 bin liranın uzerine cıkılmadığını belirten kamu bankası kaynakları faiz artışının henuz gundemde olmadığını kaydetti.
Şebnem TURHAN / Ekonomim