
Ozelleştirilen kamu kurumlarında calışan (I) sayılı, (II) sayılı ve kapsam dışı personelin nakli ile ilgili hususlar, nakilleriden sonra maaşlarda meydana gelen değişmelere ilişkin bilgiler bu bolumde bulunmaktadır Ozelleştirilen kamu kurumlarında calışan (I) sayılı, (II) sayılı ve kapsam dışı personelin nakli ile ilgili hususlar, nakilleriden sonra maaşlarda meydana gelen değişmelere ilişkin bilgiler bu bolumde bulunmaktadır.
OZELLEŞTİRİLEN KURULUŞLARIN PERSONELİNİN NAKLİ
4046 sayılı Kanunun 22. maddesi hukmu gereğince ozelleştirme programına alınan veya ozelleştirilen (kapatılan, satılan, tasfiye edilen vb.) kuruluşlarda calışan 657 sayılı Kanuna tabi personel ile kapsam dışı personel de dahil olmak uzere sozleşmeli personel Devlet Personel Başkanlığı aracılığıyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilmektedirler. Bu kuruluşlarda calışan kapsam ici işci statusundeki personel nakil kapsamı dışında tutulmuştur. Burada kapsam dışı ve kapsam icinin ne anlama geldiğinin acıklanmasında yarar vardır.
Kapsam dışı personel ve kapsam ici personel Kamu İktisadi Teşebbusleri ve bağlı ortaklıklarında İş Kanun cercevesinde calıştırılan işcilerdir. Uygulamada sendikalarla işveren arasında akdedilen toplu iş sozleşmesinden faydalananlara "kapsam ici" yararlanmayanlara ise "kapsam dışı" personel denmektedir. Bu terimlerin Kanunlarda yapılmış bir tanımı bulunmamakta sadece 4046 sayılı Kanunda "kapsam dışı personel" tabiri gecmektedir.
Kapsam dışı personel adıyla belirlenen gorev unvanları kurumlarda belirli bir sure işci statusunde calıştıktan sonra Sendika ile ilişkisini kesen ve daha cok idareci niteliğindeki personeli ifade etmektedir. Bu ayrımdaki amac ise bu kesimin yetkilerinin, asli ve surekli gorevleri genel idare esaslarına gore yuruten personele(memurlara) benzemesidir.
Nakle tabi personelin nakil işlemi ceşitli aşamalardan gecmektedir. Bu aşamaları ve aşamalara ilişkin ortaya cıkan sorunları şoyle acıklayabiliriz:
1- NAKLEDİLECEK PERSONELİN BİLDİRİLMESİ:
Nakle tabi istihdam fazlası personele ilişkin bilgi formları ilgili kuruluşlar tarafından Ozelleştirme İdaresi Başkanlığı aracılığıyla Devlet Personel Başkanlığına intikal ettirilmektedir. Nakle tabi personelin hangisinin istihdam fazlası olduğu ilgili kuruluş tarafından Ozelleştirme İdaresi Başkanlığının onayı alınmak suretiyle belirlenmektedir.
2- NAKLE TABİ PERSONELİN ATANMASININ TEKLİF EDİLMESİ:
Ozelleştirilen kuruluş personelinin Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihten itibaren 45 gunluk sure icinde aynı Başkanlık tarafından atanmalarının teklif edilmesi gerekirken, ozelleştirme programına alınan kuruluş personelinin atanmalarının teklif edilmesinde herhangi bir sure kaydı bulunmamaktadır.
Devlet Personel Başkanlığının yaptığı nakil işlemi atama işlemi sayılmamakta, atama işleminin gercekleştirilmesine yonelik bir teklif olarak kabul edilmektedir. Yani Devlet Personel Başkanlığı, yaptığı nakil işleminde; nakle tabi personelin unvanı, sınıfı, derecesi, kurumu, teşkilatı ve ili tespit edilerek diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanması teklif edilmektedir. Atama teklifinin atanma işlemine donuşmesi, personelin atanmasının teklif edildiği kurum ve kuruluşların atamayı gercekleştirmek istemelerine bağlıdır. Kurum ve kuruluşlar bazen kadro veya pozisyon yokluğu, eleman ihtiyacı bulunmaması gibi gerekcelerle bu atama tekliflerini reddetmektedirler. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve kuruluşların atama tekliflerinin reddine ilişkin gerekcelerini makul bulursa personelin başka kurum ve kuruluşlara naklini teklif edebilmekte, kabul edilir bulmazsa atama teklifinde ısrar edebilmektedir. Bu işlemler cok fazla zaman alabilmekte ve bir cok yazışmanın yapılmasını gerektirmektedir.
3- DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞININ ATAMA TEKLİF EDERKEN ESAS ALDIĞI PRENSİPLER:
a) Nakle tabi istihdam fazlası personel hangi ilden bildirildiyse o ilde istihdamına oncelik verilecek şekilde, bu ilde kadro yoksa civar illerden en yakında bulunandaki bir kadroya atama teklif edilmektedir. Uygulamada, personelin atanmayı talep ettikleri 3 ili sırayla belirledikleri tercih formları kuruluşları aracılığıyla Devlet Personel Başkanlığına gonderildiğinde soz konusu Başkanlık atama teklifinde bu tercihleri de dikkate almaktadır.
b) Personel hangi unvanla bildirildi ise (I sayılı cetvele tabi şube muduru ve daha ust kademede gorev yapanlar haric olmak uzere), toplam hizmet yılı ve oğrenim durumu dikkate alınarak oncelikle aynı unvanlı kadro veya pozisyona, bunun mumkun olmaması halinde gorev bakımından benzer bir kadroya atama teklif edilmektedir.
c) Şube muduru ve daha ust duzey kadrolardaki personelin ise, istisnai haller saklı kalmak uzere, 4046 sayılı Kanun gereğince Devlet Personel Başkanlığınca kurumlara tahsis edilen araştırmacı kadrolarına atanmaları teklif edilmektedir.
İstisnai haller, soz konusu personelin ust duzey kadrolara atanmaları yonunde ceşitli kurumlardan talep yazılarının Devlet Personel Başkanlığına intikal ettirilmesidir.
d) Personel talebi bulunan kurum ve kuruluşların talepleri genel hukumlere aykırı olmamak kaydıyla Devlet Personel Başkanlığı tarafından yerine getirilmektedir.
e) Kurum ve kuruluşların istihdam yapısını bozacak şekilde personel nakli yapılmamaktadır. Orneğin ziraat muhendisinin Tarım ve Koyişleri Bakanlığına naklinin teklif edilmesi yerinde bir uygulamadır.
f) Benzer nitelikli kamu kurum ve kuruluşları arasında nakil işlemi yapılmasına ozen gosterilmektedir.
4- ATAMA TEKLİFİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR :
Nakle tabi istihdam fazlası personelin "durumlarına uygun boş kadro ve pozisyonlara" atanma teklifleri hususunda Devlet Personel Başkanlığı yetkili olmakla birlikte, ilgilinin durumuna uygun boş kadro ve pozisyonun tespitinin nasıl yapılacağına dair kanuni bir hukum bulunmaması ve bu konuda cıkarılmış tebliğde yeterince acıklık bulunmaması soz konusu işlemlerin dava konusu olmasına sebep olmaktadır.
Devlet Personel Başkanlığı, atama teklif ettiği kurumdan olumsuz yanıt alıp bu olumsuz yanıtı kabul edilebilir bulduğu takdirde atama teklifini iptal ederek ilgili personelin bir başka kuruma naklini teklif etmekte, gerekceyi makul gormezse atama teklifinde ısrar etmektedir.
Başka bir kurum veya kuruluşa Devlet Personel Başkanlığı tarafından nakli teklif edilen istihdam fazlası personel; eş veya sağlık durumu gibi gerekceler ileri surmek suretiyle teklif edildiği kurum ve kuruluşa atanmasına ilişkin işlemi iptal ettirebilmektedir. Teklif işlemi bu suretle iptal edilen personelin aynı Başkanlık tarafından başka bir kurum veya kuruluşa nakli teklif edilmektedir.
Devlet Personel Başkanlığı tarafından nakli teklif edilen bir personel teklif edildiği kurum ve kuruluşta goreve başlamadan, başka bir kurum veya kuruluş tarafından talep edildiğine dair yazıyı Devlet Personel Başkanlığına intikal ettirirse ilk nakil işlemi iptal edilerek ataması talep edilen kurum veya kuruluşa ataması anılan Başkanlık tarafından teklif edilir.
5- ATAMA İŞLEMİNİN YAPILMASI (NAKİL İŞLEMİNİN GERCEKLEŞTİRİLMESİ) :
Nakle tabi personel Devlet Personel Başkanlığının teklif ettiği ilgili kurum ve kuruluşlara atanma işleminin yapılıp yeni gorevine başlamasıyla 4046 sayılı Kanunun kapsamından cıkmaktadır. Zira bu personel, nakledildiği yeni kurumda goreve başladığından atandığı kurumun teşkilat kanunuyla irtibatlandırılmış olup, artık o kurumun personeli statusundedir. 4046 sayılı Kanun cercevesinde yapılan naklen atama işlemleri, acıktan atama işlemleri ile normal olarak yapılan naklen atama işlemlerinin tabi olduğu mevzuattan muaftır.
6- NAKLEN ATANAN PERSONELİN İNTİBAK İŞLEMLERİ :
Devlet Personel Başkanlığı tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilen personelin intibak işlemleri 4046 sayılı Kanunun Gecici 9. maddesi gereğince şoyle yapılmaktadır:
a) 657 sayılı Kanuna tabi olarak calışırken sozleşmeli statudeki bir pozisyona gecen bir personelin sozleşmeli statuye gectiği tarihteki kazanılmış hak aylık derecesi ve kademesi tespit edilmektedir. Daha sonra sozleşmeli olarak calıştığı sureler her yılı bir kademe ve her uc yılı bir derece olacak şekilde 458 sayılı Kanun Hukmunde Kararaname de dikkate alınarak oğrenim durumlarına gore yukselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla kadro şartı aranmaksızın intibak işlemleri yapılmaktadır.
b) Kuruluşundaki ilk gorevine kapsam dışı personel dahil olmak uzere sozleşmeli statude başlayan ve bu statude calışmaktayken 4046 sayılı Kanun cercevesinde 657 sayılı Kanuna tabi bir kadroya atanan personel; hizmetleri her yıl bir kademe ve her uc yılı da bir derece olacak şekilde ve 458 sayılı Kanun Hukmunde Kararname gereğince bir derece ilave edilmek suretiyle oğrenim durumlarına gore yukselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla durumlarına uygun kadrolara kadro şartı aranmaksızın intibak ettirilirler. Buradaki "kadro şartı aranmaksızın" ifadesiyle, atanılan kadro derecesinin onemli olmadığının belirtilerek kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin esas alınmasının sağlanması hedeflenmektedir
7- NAKLEN ATANAN PERSONELİN MAAŞ DURUMU :
a-) I sayılı cetvele tabi olanlar:
4046 sayılı Kanunun 22. maddesinde "Bu madde gereğince nakledilen personelden (bu Kanuna gore anonim Şirket halinde birleştirilen kuruluşlardaki personel dahil) 399 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin eki I sayılı cetvelde belirtilen personelin, eski kadrolarına ait aylık, ek gosterge ve her turlu zam ve tazminat (ek tazminat haric) hakları şahıslarına bağlı olarak atandıkları gorevlerde kaldıkları surece saklı tutulur. 399 sayılı KHK gereğince I sayılı cetvele tabi iken bu madde cercevesinde daha once nakil işlemi gercekleştirilenler de bu fıkra hukmunden yararlanırlar" denilmektedir.
Buna gore Teşebbus ve bağlı ortaklıklarda asli ve surekli gorevleri genel idare esaslarına gore yuruten genel mudur, genel mudur yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, muessese, bolge, fabrika, işletme ve Şube mudurleri, mufettiş ve mufettiş yardımcıları ile 399 sayılı KHK'ya ekli (I) sayılı cetvelde kadro unvanları gosterilen diğer personel ; 4046 sayılı Kanun cercevesinde Devlet Personel Başkanlığınca 657 sayılı Kanuna tabi bir goreve atanması halinde, kuruluşlarında almış oldukları aylık, ek gosterge varsa ikramiye, her turlu zam ve tazminat haklarının (kuruluşlarından aldıkları ek tazminat haric olmak uzere) hepsini almaya devam ederler. 4046 sayılı kanun cercevesinde ataması yapılan (I)sayılı cetvele tabi personel kendi isteği ile başka bir kurumu atanırsa belirtilen haklardan yararlanması sona erer.
b-) I sayılı cetvel dışında kalanlar:
4046 sayılı kanunun 22 nci maddesinde; "kamu kurum vekuruluşlarına atanan personelin atgandıkları tarihteki kadro ve pozisyonlarına ait aylık, ek gosterge, ikramiye, her turlu zam ve tazminat haklarını veya sozleşme ucretlerinin net tutarının, nakledildiği kuruluş mevzuatına gore hak edeceği aylık, ek gosterge, varsa ikramiye, her turlu zam ve tazminat haklarının veya sozleşme ucretinin (varsa ikramiye dahil) net tutarından fazla olması halinde aradaki fark giderilinceye kadar, herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak odenir." denilmektedir.
Yani I sayılı cetvel dışındaki personelin (sozleşmeli personel ve kapsam dışı personel), nakledilmeden onceki kurumda aldığı maaş; nakledildiği yeni kuruluşta alacağı aylık, ek gosterge, varsa ikramiye, her turlu zam ve tazminat haklarının veya sozleşme ucretinin (varsa ikaramiye dahil) net tutarından fazla olması halinde arasındaki fark giderilinceye kadar herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak odenmektedir.
Burada soylenmesi gereken en onemli hususlardan birisi de;atanmadan onceki en son alınan maaşın sabitlenmesi ve gelen zamlardan etkilenmemesidir. Nezaman ki gelen zamlar sonucu elde edilen maaş, atanmadan onceki maaşı gecerse kişi yeni maaşı almaya başlar.