Aday memurların yıllık izni, daha once ozel sektorde calıştıktan sonra memuriyete girenlerin yıllık izni, atama halinde harcırah alıp alamayacakları, goreve başlama derece ve kademeleri, yuksekoğrenimde hazırlık gorenlerin ek bir kademe alıp almayacağı, hangi halde ve nerelere naklen gecebileceği, 399'a gecişin nakil olup olmadığı, askere gitmesi halinde memurluğunun bitip bitmeyeceği ve uc ust dereceye atanmasının mumkun olup olmadığı gibi sorulara cevap teşkil eden dosya icin başlığa tıklayınız. Aday memurlara pratik bilgiler (1)
1- Adaylık doneminde yıllık izin kullanılır mı?
657 sayılı Kanun'un 102'nci maddesinde ?Devlet memurlarının yıllık izin suresi, hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlar icin yirmi gun, hizmeti on yıldan fazla olanlar icin 30 gundur? hukmu yer almaktadır. 154 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği'nde; artık sadece kamu kurum ve kuruluşlarında gecen hizmet sureleri değil, kamu kurum ve kuruluşlarında gecmese dahi devlet memurunun kazanılmış hak aylığında değerlendirilen sureler de yıllık izin surelerinin tespitinde dikkate alınacaktır.
Bunu orneklendirmek gerekirse; Memuriyetten once ozel sektorde işci olarak calışan, sonra da Teknik Hizmetler sınıfında veya Sağlık Hizmetleri sınıfında (657 36/C hukmundeki şartlara uygun olarak) bir kadroya atanan memurun işcilikte gecen hizmet surelerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilen suresi yıllık izin suresinin tespitinde değerlendirilecektir. Orneğin, kamu gorevinden once de 8 yıl ozel sektorde calışan bir memurun, ozel sektorde gecen 8 yıllık hizmet suresinin 6 yılı kazanılmış hak aylığında değerlendirildiğinden (657/madde 36/C) bu 6 yıllık sure, yıllık izin suresinin tespitinde de değerlendirilecek, dolayısıyla ilgili kişiye 6 yıl hizmeti olduğundan 20 gun izin verilmesi gerekecektir. Yani bu kişinin bir yıllık hizmeti dolmadığı gerekcesiyle yıllık izin kullandırılmaması mumkun değildir. Hangi surelerin kazanılmış hak aylığında değerlendirildiğine ilişkin detaylı acıklama icin tıklayınız.
Ancak, bu vb. istisnalar dışında bir yıllık sure dolmadan yıllık izin kullanılamaz.
2- Aday memurlar harcırah alabilir mi?
6245 sayılı Harcırah Kanunu hukumleri cercevesinde ilk defa veya yeniden atanan memurlara harcırah odenmemektedir. Ancak, başka kurumlarda memur olarak gorev yapmakta iken KPSS sonuclarına gore aday memur olarak naklen atananlar ikametgah mahalli dışına atanmışlarsa harcırah alabilirler.
3- Aday memurların goreve başlama derece ve kademesi
Liseyi bitirenlerin memuriyete başlangıc derece ve kademesi 13/ 3 dur. Lise dengi mesleki veya teknik oğrenimi bitirenlerin memuriyete başlangıc derece ve kademesi 12/ 2 dir. İki yıllık yuksek oğrenimi bitirenler 10/2, 4 yıllık yuksek oğrenimi bitirenler 9/ 1 den memuriyete başlarlar. Bu durumun istisnalarına ise 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesinde yer verilmiştir.

4- Aday memurlardan yuksekoğrenimde hazırlık gorenler ek bir kademe alır mı?
Yuksekoğrenimde hazırlık sınıfı okuyanlar icin 1 kademe ilerlemesi verilmez. Bu acıklamamızın dayanağı 657 sayılı Kanun'un 36/A-6/b maddesinde yer alan ?Ortaokul ve dengi, lise ve dengi okulların, normal oğrenim suresinden fazla olması halinde, başarılı her oğrenim yılı icin bir kademe ilerlemesi uygulanır? hukmudur. Bu hukumde sadece ortaokul ve dengi ile lise ve dengi ifadelerine yer verilmiştir. Yuksekoğrenim denmediği icin yuksekoğrenimde bir yıl hazırlık okuyanlara bir kademe verilmez. Ayrıca, ortaokul ve dengi ile lise ve dengi okulların normal oğrenim suresinden fazla olması nedeniyle alınan ilave kademeler aday veya asil memur ayrımı gozetilmeksizin verilir.
5- Aday memur, hangi halde naklen gecebilir?
Bir kamu kurumunda aday memur olarak calışıyorum. Asaletim tasdik olmadan başka bir kamu kurumuna geciş yapabilir miyim?
657 sayılı Kanun'un 54'uncu maddesinde; ?...Aday olarak atanmış devlet memurunun adaylık suresi bir yıldan az iki yıldan cok olamaz ve bu sure icinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.? hukmune yer verilmiştir.

Bu hukme gore asaleti tasdik olmayan memurların başka kurumlara nakli mumkun değildir.
Ancak, uygulamaya esas goruşler veren Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı bu hukmu yumuşatmıştır. Başkanlık verdiği goruşte; ozel yarışma sınavları ile girilmesi şart olan mesleklere ait giriş sınavını kazanan aday memurun bu madde hukmu kapsamına girmediğini belirtmiştir. Buna gore bir aday memur eğer başka bir kamu kurumundaki mufettiş, uzman, denetmen kontrolor yardımcılığı gibi bir kadroya atanmaya hak kazanması halinde naklen gecebilir. Ayrıca, KPSS sonuclarına gore yerleştirmeyi de bu kapsamda değerlendirmektedir.
6- Aday memur 399'a tabi KİT'lere gecebilir mi?
Diğer taraftan bu hukum 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tÂbi kadrolar arasındaki gecişler icin soz konusudur. Farklı personel kanunlarına tÂbi kadrolar arasında bu hukmun gecerliliği yoktur. Orneğin Bayındırlık Bakanlığı'nda aday memur olarak calışan biri 399 sayılı KHK'ya tÂbi bir KİT'teki sozleşmeli pozisyona istifa ederek gecebilir. Yine bu memur KPSS sonuclarına gore Sağlık Bakanlığı'na yerleşmişse adaylık durumu nakline engel teşkil etmez.
7- Aday memurun askere gitmesi halinde memurluğu biter mi? )
(Bu sene KPSS'de bir kuruma atandım. 4 ay sonra askere gidiyorum. Asaleti almadan gittiğim icin memurluğuma zararı olur mu?

Atamanızın yapılması ve işe başlamanız ile birlikte artık aday memur statusune girmiş olacaksınız. Bu aşamadan sonra askerlik konusunda, asil memurlar ne hakka sahip ise siz de o haklara sahip olacaksınız. Buna gore, teciliniz bittiğinde, adaylığı yarım bırakarak askerlik gorevine başlayacak, askerlik gorevi donuşunde ise kaldığınız yerden memuriyete devam edeceksiniz. Askerliğin memuriyetinize hicbir olumsuz etkisi yoktur. Donuşunuzde de problem olmayacaktır.
8- Memur adayının, uc ust dereceye atanması mumkun mudur?
Devlet memuriyetine giriş derece ve kademeleri oğrenim durumuna gore tek belirlenmiştir. Orneğin liseyi bitirenler 13/3'ten başlamaktadır. Yine 2 yıl sureli yuksek oğrenim mezunları 10/2'den, 4 yıllık yuksek oğrenim mezunları ise 9/1'den başlamaktadır.
Bu giriş derece ve kademeleri, 657 sayılı Kanunun 36'ncı maddesinde biraz daha ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir. Dileyen okurlar, 36'ncı maddedeki tabloya bakabilir.
Giriş derecelerine eklenen unsurlar
Diğer taraftan, giriş derece ve kademelerine bazen ekleme yapılabilmektedir. Bunun dayanağı da yine 36'ncı maddedir. 36'ncı maddedeki eklemeler;
1- Mezun olunan bolum/ fakulte,
2- Alınan sertifika ve belgeler,
3- Girilen kadro unvanı,
4- Mezuniyetin ustune alınan oğrenimler,
5- Memuriyet oncesi hizmetler,
gibi unsurlara gore değişebilmektedir.
Uygun boş kadro olmaması
Memuriyete giren bir kişinin, kadro derecesine ilişkin olarak karşılaşacağı konulardan birisi uygun kadro derecesinin bulunmamasıdır. Kamu kurumlarında yer alan boş kadroların dereceleri, her yıl kamu kurumları tarafından ?boş kadro değişikliği? yoluyla yeniden belirlenebilmektedir. Ancak bu belirleme icin Bakanlar Kurulu Kararı gerekmektedir.
Cok sacma gibi gorunse de bir kamu kurumundaki orneğin muhendis kadrolarının derecelerinin değiştirilmesi icin Bakanlar Kurulu Kararı olmaksızın derece değişikliği yapılamamaktadır.
Bu hususu şu nedenden dolayı acıklama gereği duyduk: Bazı ziyaretcilerimiz bir kamu kurumuna, lisans mezunu olduğu icin 9'uncu dereceye atanması gerekirken 6'ncı derece ile atandığını belirterek bunun nedeni oğrenmek istemektedir.
Bu uygulamanın nedeni 657 sayılı Kanun'un 45'inci maddesidir. 45'inci madde, kamu kurumlarının, 36'ncı maddede belirtilen oğrenim durumları itibariyle tespit olunan yukselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık gosterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin uc ust derecesinden fazla olmamak kaydıyla, kişileri uc derece aşağı atayabileceğini hukme bağlamıştır.
Uygulama 5-15 dereceler icin gecerlidir
Ancak bu uygulama 5-15 dereceler arası gecerlidir. Bir ornek verecek olursak kamu kurumu eğer 9'uncu dereceli boş kadroya sahip değilse 3 derece yuksek olan 6'ncı dereceye atama yapabilir. Ancak bir kamu kurumunun (68'inci madde hukumleri saklı kalmak kaydıyla) 6'daki bir kişiyi 4'e ataması mumkun değildir. Zira atamaların 5-15 arasında olması gerekmektedir.
Bu halde maaş nereden alınacaktır?
Burada belirtilmesi gereken bir diğer husus ise maaşın nereden odeneceğidir. Bu konudaki hukum ise 45'inci maddenin son fıkrasında yer almaktadır. Bu fıkrada yer alan hukme gore kişi uc ust derecedeki kadroya atanmış olsa da maaşını muktesebi olan derece ve kademeden alacaktır. Yani 4 yıllık fakulte mezunu bir memur 6 ncı dereceli bir kadroya atanabilir. Ancak, bunların muktesebi yine 9'- dur ve odemeler buna gore yapılır.
8- Adaylık Suresi 24 Ay Olarak Belirlenebilir mi?
657'ye tabi aday memur olarak calışmaktayım. Adaylık surem 14 ayı gecmesine rağmen asaletim hala onaylanmamıştır. İdarenin keyfi bir tutum ile bu sureyi 24 aya uzatma hakkı var mıdır?
Devlet Memurları Kanununun 54'uncu maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık suresi bir yıldan az iki yıldan cok olamaz ve bu sure icinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hukmu, 55'inci maddesinde ise; "Aday olarak atanan memurların once butun memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri icin başarılı olmaları şarttır." hukmu yer almaktadır.
Bu hukumlere dikkatlice bakıldığında iki yıldan once adaylığın kaldırılması yonunde idareyi zorlayıcı bir kuralın olmadığı gorulmektedir. Ayrıca, bircok kurumda adaylık suresi iki yıl olarak uygulanmaktadır.
9- İstisnai Kadrodan Başka Bir Kadroya Atananların Adaylık Durumu
Memuriyete Bakanlık Muşaviri olarak başlayan ve halen bu gorevde bulunan bir memurun daha sonra başka bir kadroya gecmesi halinde adaylık karşısındaki durumu nedir?
657 sayılı Kanunun İstisnai Memurluklardan Ayrılanların Durumunu duzenleyen 163'uncu maddesinde; Bu Kanuna tabi olmayan kurumlardan atananlar, bu Kanuna tabi kurumlarda bir goreve atanmayı istedikleri takdirde, istisnai memuriyette gecirilen sure (a) fıkrasındaki esaslara gore ve girilecek derecenin sınav veya secmesini başarmak kaydiyle, derece ve kademe ilerlemesine sayılır.
Bu gibiler icin adaylık hukumlerinin uygulanmayacağı hukum altına alınmıştır.
Bu konuyla ilgili olarak Danıştayın vermiş olduğu bir kararda ozet olarak; İstisnai memuriyete atananlara 657 sayılı Yasanın aday memurlara ilişkin hukumlerinin uygulanamayacağına karar verilmiştir.(E.No:1995/8281, K.No:1998/348, T:16.2.1998, DD: S.97, s.737) Sonuc olarak istisnai kadrolardan adaylık suresi dolmadan ayrılanların başka bir kadroya atanması halinde adaylık hukumlerinin yani eğitimlerin uygulanması mumkun değildir. Dolaysısıyla bu kadrolarda bulunanlar başka kurumlara da bu sure icerisinde naklen atanabilirler.
10- Adaylık Suresinde İstifa Etmenin Negatif Yonu varmıdır?
Asaletim henuz tasdik olmadı. Asaletim tasdik olmadan ayrılmak istiyorum. Bunun negatif yonleri nelerdir?
657 sayılı Kanunun Adaylığa Kabul Edilmeyi duzenleyen 54'uncu maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık suresi bir yıldan az iki yıldan cok olamaz ve bu sure icinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hukmu yer almaktadır.
Bu hukumler cercevesinde, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı adaylık doneminde istifa eden memurların ancak, kendi kurumlarına donebileceği yonunde mutalaa vermiştir. Uygulamada Devlet Personel Başkanlığının bu goruşu uygulanmaktadır. Buna gore, adaylık donemi sona ermeden istifa etmeniz halinde ancak, kendi kurumunuza donebilirsiniz. Asalet tasdikinden sonra ise herhangi bir kurumdaki durumunuza uygun bir kadroya donmeniz mumkundur. Ayrıca, istifa sonrası donuşlerde kurumların geniş takdir hakları mevcuttur. Bunun dışında başka da bir olumsuz durum soz konusu değildir.
11- Aday Memurken İstifa Edenlerin Memuriyete Geri Donuşu nasıldır?
Daha once bir devlet kuruluşunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tÂbi olarak calışırken asaletim onaylanmadan ayrılmak zorunda kaldım. Şimdi aynı kadroya başka bir devlet kuruluşunda, Devlet Personel Başkanlığı'ndan izin alarak, acıktan atanabilir miyim?
657 sayılı Kanun'un "Memurluktan Cekilenlerin Yeniden Atanmalarını" duzenleyen 92'nci maddesinde iki defadan fazla olmamak uzere memurluktan kendi istekleriyle cekilenlerin veya 657 sayılı Kanun'a gore cekilmiş sayılanların (ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla) tekrar memuriyete donebileceği belirtilmiştir. Bu hukmun yorumuna ilişkin olarak Devlet Personel Başkanlığı vermiş olduğu goruşlerde aday memurken istifa edenlerin sadece kendi kurumlarına donebileceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda, acıktan atama izni alarak sadece ayrıldığınız kuruma atanmanız mumkundur.