Bu dosyamızda memurların yıllık izin kullanımında karşılaştıkları sorunları detaylarıyla ve orneklerle acıklamaya calışacağız. Bu dosyamızda, yaklaşık 3 milyon memuru ilgilendiren yıllık izin konusuna 140 ve 154 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan hukumler cercevesinde, detay bir şekilde yer verilmiştir.
Yıllık iznin kanuni dayanağı

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun yıllık izin başlıklı 102 nci maddesinde;Devlet memurlarının yıllık izin suresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar icin yirmi gun, hizmeti on yıldan fazla olanlar icin 30 gundur. Zorunlu hallerde bu surelere gidiş ve donuş icin en cok ikişer gun eklenebilir." ifadesine yer verilmiştir.

Yine aynı Kanunun yıllık izinlerin kullanılışı başlıklı 103 uncu maddesinde; "Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca gore kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. Cari yıl ile bir onceki yıl haric, onceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları duşer.


Oğretmenler yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinleri dışında, ayrıca yıllık izin verilmez. Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla calışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verilir."ifadesine yer verilmiştir.

657 sayılı Kanunun 102-103 uncu maddelerinde duzenlenmiş olan yıllık izinlerle ilgili olarak maddeler halinde şu acıklamaları yapabiliriz.
1- Yıllık izin surelerinin hesabında, hangi statude olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında gecen hizmet sureleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında gecmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmet surelerinin dikkate alınması gerekmektedir.
Bir onceki yıldan devreden izin ile cari yıl izni toplamının kısmen veya tamamen kullanılamaması halinde, sadece cari yıl iznine tekabul eden kısmının bir sonraki yılda kullanılması mumkun bulunmaktadır. Bu şekilde yıl icinde kullanılan izinler oncelikle bir onceki yıldan devreden izin surelerinden mahsup edilecektir.
ORNEK 1- 10 yıldan fazla hizmeti olan bir memur, 2011 yılında kullanamadığı 15 gun, 2012 yılına ilişkin 30 gun olmak uzere toplam 45 gun olan 2011-2012 yılları izninin 20 gununu kullanmış ancak 25 gununu kullanamamış ise kullanamadığı izin 2012 yılına ait olduğundan kalan 25 gunluk izni, 2013 yılı icinde kullanabilecektir. Bununla beraber, 45 gun olan 2011-2012 yılları izninin, 10 gununu kullanıp, 35 gununu kullanamaması halinde, 2012 yılına ait izin suresi 30 gun, 2011 yılına ait izin suresi ise 5 gun olduğundan 2011 yılına ait 5 gunluk izin 2013 yılına devretmeyecek, 2013 yılında sadece 2012 yılına ait 30 gunluk izin devredecek ve ilgili 2013 yılında toplam 60 gun izin kullanabilecektir.

2- Memurlar tarafından alınan cari yıla ait yıllık iznin bir sonraki yıla taşması halinde, taşan kısım, iznin alındığı yıla ait olacağından bu kısım icin yeni yıl izninden mahsup işlemi yapılmayacaktır.
ORNEK 1- 10 yıldan az hizmeti olan bir memurun 2012 yılına ait 20 gunluk iznini 20.12.2012 tarihinden itibaren kullanması halinde, 2013 yılına taşan 10 gunluk izni 2013 yılı izninden mahsup edilmeyecektir.
ORNEK 2- 30 gun izni olan bir memurun, 15.12.2012 tarihinden itibaren 25 gun izin alması halinde, 9.1.2013 tarihine kadar kullandığı 25 gunluk izninin tamamı 2012 yılının izni sayılacaktır. 2012 yılından kullanamadığı 5 gunluk iznini ise 2013 yılı icinde kullanabilecektir.
3- Bir onceki yıldan devreden izin suresinin, mutlaka devrettiği yıl icinde kullanılması gerekmektedir. Bu şekilde devreden ve kullanılamayan izin suresi muteakip yıla devredilemeyecektir.
ORNEK 1- 10 yıldan fazla hizmeti olan bir memur, 2012 yılından devreden 15 gunluk izni devrettiği 2013 yılına ait yıllık izni ile birlikte (toplam 45 gun) 20.12.2013 tarihinden itibaren kullanmak istemesi halinde 2013 yılı icinde 2012 yılına ait sadece 12 gun (20.12.2013-31.12.2013) izin kullanabileceğinden ve 2012 yılı izninin hicbir şekilde 2014 yılına devretmemesi gerektiğinden ilgiliye en fazla 42 gun izin verilebilecektir. 2012 yılına ait kullanılamayan 3 gunluk izin hakkı duşmuş olacaktır.

KAPAT [X]
4- Yıllık iznini kullanmakta iken hastalığı sebebiyle rapor alan bir memurun rapor tarihinden itibaren yıllık izni kesintiye uğrayacağından, bu tarihten sonra raporda yazılı tedavi ve istirahat suresi ile ilgili hastalık izni işlemeye başlayacaktır. Bu durumda, yıllık iznini kullanmakta olan memurların hastalıklarından dolayı verilen hastalık izninin, yıllık izin icine dahil edilmemesi gerekmektedir.
Buna gore;
a- Yıllık iznini kullanmakta iken hastalığı nedeniyle rapor alan bir memurun hastalık izninin bitiş tarihi, yıllık izninin bitiş tarihinden sonraki bir tarihe rastlaması halinde memurun kullanamadığı yıllık iznini kullanmaya devam etmeksizin hastalık izninin bitimini muteakiben goreve başlaması gerekmektedir. Geriye kalan yıllık izni, izin vermeye yetkili amirlerin uygun goreceği tarihte kullanabilecektir.
ORNEK 1- 5.6.2013 tarihinde 17 gun yıllık izin alan ve 22.6.2013 tarihinde goreve başlaması gereken memurun, 19.6.2013 tarihinde 10 gun rapor alması halinde, raporun bitimini izleyen 29.6.2013 tarihinde goreve başlaması gerekmektedir. Alınan yıllık izinden rapor nedeniyle kullanamadığı, 3 gunluk iznini ise amirin uygun goreceği bir tarihte kullanabilecektir.
b- Hastalık izninin, kullanılmakta olan yıllık iznin bitiş tarihinden once sona vermesi halinde; ilgilinin yıllık izninden geri kalan kısmını, izin vermeye yetkili amirinden yeniden izin almaksızın izin suresinin bitiş tarihine kadar kullanması mumkun bulunmaktadır.

ORNEK - 10.7.2012 tarihinde 16 gun yıllık izin alan ve 26.7.2012 tarihinde goreve başlaması gereken memurun, 13.7.2012 tarihinde 7 gun rapor alması halinde, raporun bitiş tarihi olan 19.7.2012 tarihinden sonra geri kalan 6 gunluk iznini kullanmaya devam edecek ve izninin bitiş tarihini muteakiben (26.7.2012) goreve başlayacaktır. Rapor nedeniyle kullanamadığı 7 gunluk izin, ilgilinin isteği halinde amirin uygun goreceği bir tarihte kullandırılabilecektir.
c- Yıllık izinde iken, hastalık nedeniyle rapor alan bir memurun sağlık izninin bitiş tarihinin, kullandığı yıllık iznin bitiş tarihi ile aynı tarihe rastlaması halinde, sağlık izninin bitimini muteakiben gorevine başlaması gerekmektedir. Geriye kalan yıllık izninin daha sonra kullandırılması mumkun bulunmaktadır.
ORNEK - 7.8.2012 tarihinde 18 gun yıllık izin alan bir memurun hastalanması nedeniyle 14.8.2012 tarihinde 11 gun rapor alması halinde rapor bitim tarihi ile yıllık izin bitim tarihi aynı gune rastladığından memurun 25.8.2012 tarihinde gorevine başlaması gerekmektedir. Geriye kalan 11 gunluk yıllık izni, amirin uygun goreceği bir tarihte kullandırılabilecektir.

Aday memurun yıllık izni nasıl hesaplanır?
17 Ocak 2011 tarihinde goreve başladım ve 2012 yılı Şubat ayında adaylığım kaldırıldı. Yıllık izin kullanmak istiyorum ama 2011'e ait 20 gun izin kullandırılırken 2012'e ait izin kullandırılmıyor. 2011 yılı izinlerimi kullanabilir miyim?
657 sayılı Kanunun Yıllık İzni duzenleyen 102'nci maddesinde; "Devlet memurlarının yıllık izin suresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar icin yirmi gun, hizmeti on yıldan fazla olanlar icin 30 gundur. Zorunlu hallerde bu surelere gidiş ve donuş icin en cok ikişer gun eklenebilir" hukmu yer almaktadır.
Bu hukum cercevesinde, hizmetin bir yıl olması halinde yıllık izne hak kazanılabilmektedir. Hizmet kavramı ise kazanılmış hak aylık hesabında değerlendirilen hizmet suresini ifade etmektedir. Aday memur olarak goreve başlayanlar bir sene gorev yaptıktan sonra yıllık izne hak kazanmaktadır. Aday memurlar, bir yıllık hizmet surelerini tamamladıklarında icinde bulunulan yıla ait yıllık izin haklarını kullanabilecekleri gibi bir sonraki yıl icinde birleştirerek de kullanabilmeleri mumkundur. Bu nedenle 2011 yılı icin yıllık izin kullanamazsınız. Ancak, 2012 yılı icin 20 gunluk izin hakkınız olup, bunu 2012 yılı icinde kullanabileceğiniz gibi 2013 yılı icinde de kullanabilirsiniz.
Saatlik izinlerin yıllık izinden duşulmesi munkun mudur?
Mesai saatleri icerisinde ozel bir işimiz olduğunda, izin kağıdı doldurup, işimizi hallediyoruz. Ancak, bu kullandığımız izinler toplanıp senelik izinden duşuluyor. Bu yapılan işlem yasal mıdır?
657 sayılı Kanunun 103'uncu maddesinde yıllık izinlerin nasıl kullanılacağı duzenlenmiştir. Kanunun Mazeret İznini duzenleyen 104'uncu maddesinde ise; Memura, eşinin doğum yapması hÂlinde, isteği uzerine on gun babalık izni; kendisinin veya cocuğunun evlenmesi ya da eşinin, cocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin olumu hÂllerinde isteği uzerine yedi gun izin verileceği, belirtilen bu hÂller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilcede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl icinde toptan veya bolumler hÂlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gun izin verilebileceği, zaruret hÂlinde ise oğretmenler haric olmak uzere, aynı usûlle on gun daha mazeret izni verilebileceği bu takdirde de, ikinci kez verilen bu iznin, yıllık izinden duşuleceği duzenlenmiştir.
Uygulamada saatlik izin veya yarım gunluk izin kullandırılmasına sık sık rastlanmaktadır. Ancak, hangi izinlerin yıllık izinden duşeceği yukarıda yer verilen hukumde de goruleceği uzere acık olarak Kanunda yer almaktadır. Yıllık izinlerden ancak, mazeret izinlerinden 10 gunden fazlası duşulebilmektedir. Ayrıca, mazeret izinlerinin de nasıl ve kimler tarafından verileceği acıkca belirtilmiştir. Yani Kanunda belirtilen amirlerden başkasının vermiş olduğu saatlik veya yarım gunluk izinlerin mazeret izni olarak değerlendirilmesi mumkun olmadığı gibi bunların da yıllık izinden duşulmesi mumkun değildir.
Sonuc olarak uygulamada idari izin olarak nitelendirilen izinlerin (mazeret izni olarak değerlendirilebilecekler haric) yıllık izinlerden duşulmesi mumkun değildir. Bu konuda kanunen uygulama birliğini sağlamakla gorevli olan Devlet Personel Başkanlığının bir tebliğle bu sorunu kokten cozecek bir duzenleme yapması gerekmektedir.
Kendisine hataen yıllık izin verilen aday memurun bu izni duşulebilir mi?
16 Aralık 2012 tarihinde aday memur olarak goreve başladım. Bana, mudurumuz izindeyken, 2013 Şubat'ta, adaylığım kalkmamış olmasına rağmen 10 gun yıllık izin verildi. Mudurum izin donuşunde bu iznimi 2014 yılında hak edeceğim izinden duşeceğini soyledi. Bu mumkun mudur?
657 sayılı Kanunun Yıllık İzni duzenleyen 102'nci ve 103 uncu maddelerinde yıllık izinlerin nasıl kullanılacağı acıkca duzenlenmiştir. Bu hukumler birlikte değerlendirildiği takdirde, 16 Aralık 2012 tarihinde memuriyete başladığınız dikkate alındığında yıllık izne hak kazanma tarihinizin 16 Aralık 2013 tarihi olması gerekirdi. Ancak, kurumunuz size yanlışlıkla zamanından once bir izin kullandırmıştır. Sonuc olarak, 2013 ve 2014 yıllarında toplam 40 gun izin kullanma hakkınızın olduğu dikkate alındığında, size yanlışlıkla kullandırılan iznin bu surelerden duşmesi mumkun değildir. Cunku, sizin 2013 yılı Şubat ayında kullandığınız izin yıllık izin değildir. Bununla birlikte yapılan işlemlerle ilgili olarak mesuliyeti bulunanlar hakkında disiplin işlemi yapılması mumkundur.